-
https://odyssee.univ-amu.fr/files/original/1/114/Mejanes_8-14778-2_Masse_Statuta.pdf
21a48f6e010e51332481319835862978
PDF Text
Text
.A'" 1e .A ~
•
H
S7;ATYT.4.
peE
FORCALQVERIIQYE
c
0 M.I 1
l V V J.Yf.
~
Cllm Commpntllriû L. M.4 S S AE l. C. olim in
(Hml
Aq'lenfommll~duocn-ti.
Acce{ferunt '. FOR T r T, I. C. AN 01 N l,in illa curia
.Aùuocar!~notx 'lA Marginem.
)
t .J"
C.,V,, '.l ,N f)ICJk
~
P-
Z
0
Z
....:l
0
t::I
J,l.,
m
f-o
'Tl
t'"1
f,l;J
<
trt
..;
uf LAIX
Par NICOLA~ PILLEHOTTE Libraire, & l'!AN THOLOSAN.
Imprimeur du Roy, & de ladiéle VIlle .
jI~.
Ci
•
[t [.
AVEC PERMISSION DE LA COVR.
~'~L.,
�Pline, chap. 1 Il,1. Liu. 3.
~~ Effe Prouince ft peut parangonner à toutes dU..
~ tres -tant à bien cultiuer la terre, qu'en 7{icheffis:
ioin9 q#c tAnt homrP._~..s que femmes ,y ont rvn
maintienfortgrattet5 honnorttblc : de[ortt qu'on la prenaroitpluffojfpour vne r(jraye ftalie que pour rr.Jl1e Prouin.
ce eflrang~re.
,,_
..,
.0
�TYPOGRAPHVS,
SENATVI AQYENS·
lA M P L.I S SIM.
RD 1 N 1 AmpliŒqui Nlufas,Çharitcs"
Lepôres,& humanitatis quicquid .e1l:~
pace quieta,quiercente Orbe vniuerfo, Henrico Rege Optim.Max. Duce
~~~~~ 0: aufpice fouet,fouirq ue : laban te &
labente R~p. ea nün~ tandem ex facro & {axo refl:ituta; tempefl:atibus quibus ea prcmebatur, & penç
opprimebatur remiffis: Iufl:itix figno altè fubJato,
patrun1 (olenlni purpura: hac votiua tabula,recens,
tanqualn aIrera Cypri, .enata, pr~[eos). veniénfque
çras,profperao~nnia,fauaa,fortunat~~ue optat,precarurq; optabit, & precabitur.Vt ~is fl:atutis, pahiis
moribus fl:anteRepub. in antiquaProuincia, tuto
. bis auétoribus, eodenlq; au[pice,l~ceat dfe Ciuibus
Valete.
CHRISTO.
D.
Martu horrendos;{f,ge minI! tumllltl#
In flros PerIM .proCt,j, & GeI01'JM,
.f<.!Jà rlMye. t...AetfJ/M pmetfllms t..Ach~is,
Diuidit Arces.
Vt pita VitlAt patfittflperffes
, Ga//i~ HenriclU Juperas fatigArJs;
Pro fla fo!!!cx faciat fuorNm &
'l/otll ftlute.
.
F.
F.
1. C.
AND 1 N V
s •... .
�Extraiéldes Regifhes du Parlement.
n
vR la requefle preJentie la chllmbro ord()nnée en temps des vacatiôs,
par NIC 0 LAS PI L L H E 0 r'T E , Marchand Ltbrajrt, (}
1 E A N 't H 0 L 0 Z A. N Imprimeur du Roy,& de C(He viUe d'viix , ten.
aant afftn pour les ,aufts y cotenufs, qu'il leur jôit permu d'imprimer de mil.
ueau lesfilltttts du preflnt pays de prcuence.& d'ÎctuX vmare, Et que inhibi.
tions & deffinces fiyent fific1(S à tolU ~utres Marc hans Ubrllirts (,1" Impri.
meurs de. quellt qualité qliils[oyent ) d'tcettx jlatllts Imprimer fiy vmare ,du•
.Mnt le temps & terme de dix 4115, à feine de conftfcation dejdifls ltures lm.
primeZ Veu ladiélt requefte du dernier l,ûn ISf}J. Conclu{!ons du Procurellr
generlJl du Roy, tlempefchl!nt la permif!um requtze ~ dll jtxiifme dit prèfent
"'oys de INiUet.4utre re1utffe à mefmes pm. 7'out conjideré..
DIT à eHlque la chambre àpermit & perm a aufdt~1s PI .L L E HO 1.
TE, & 7' HO L 0 Z A N, J'Imprimer de nouueau, & vendre les jllltuts deProuence, durant le temps deJix années, d fait! & faia inhi6itions & dtf.
fonces à tOIM autres_LibraireS, & Imprimeurs de ct pAyS, d'Imprimervcnar(,
"Y Jebiter,durant ledit temps,lefilitsflAfuts,~ peitu de confifcation d'iut/x,&
"'l Rtlrtre arbitraire. Patti à Aix en la chabre ordonnée en temps des VAcca/ions,
& publié li la IJt~rre l'vt1zie]me luillet 1>93,
..
S
Collation dl faié1:e.
Signé,
.'
'f
EST 1 E N N E •
�Index {tatuto runl.
A
Ciuis quando quis dicendus .
Accufare qailibet ex 'Aqoenlibus po-
tei1: in basa tam Cuo. quàra. alieno.
pagi n a.
:n 6
-Antrcuanis.
18 ~
Appellare Heee à Ceùtenda iudicis adici vrbonus vir.&c.
87,
ApodlJT.t ft fa fen{a argtl1tpAr 10'u5 commit-
[4r16,qll& t.ttgzjJOIl lM tallM,.
186
Ami/iti'm,s prcjJ.u lm totûour V,t/our mcAra que IDIU teHmûJ/iu filf,n morts feR. {a eflre rean/M.
171
B
Bannis.
J 7)
Banno arborum defiruétarum. 176
Bannis àÎ:memorum.
179
Banno bell:ia~um.
178'
Banno data ln vineis erradieads: &
quod nemo poille efTe bannenus
duosannas cOll tinuè.
177
Banna fra'é!:o in bladis, prads, nemoribus ae defenGs.
176
BalH10 iii ciuitare AqucnG.
216
Bannis ouium.
179
Boue s,~ alia animatia: t?0n capianrur,
1l1;<J dedl1Cantur ab ararra pro pignore,qiG alia non Cupedint bona.
,1
5~
Clamour eXp4ufatl.t 'd'J'fi florIn Cfl VIla _,
Ctltirt . fi en vnJ: autra clJnrtfe CXlJlttl- '
- fara.
196
COI/11111ffitrÎ6 exegifent daliei, &-c.
18 J
Compromettra"t le feigneur leurs h01iHtlCS:
vnitterfitcz:; & pm'ttculi.rs:parensaffi!JS,
& {omoincrs.
.
i7
D
Debifuurs HOII feran pre/m' de la petfona
re1!J de fiera.
•
203
peclaral.io r. ~os li p~tre cod. [olur.
mac.
155
De fdrre'ulf,.< J dez..ens,vintens. trentens de
tOlU frucs.
.
l?~
D'traire (e deu laquim.t part,&c.
3+
Bonationibl1sinlinuandis.
22
D/Jns, dal Rei fe e:,<egifrill for. ren prendre.
&'c.
1$4
È
Edia dec/arMéf en-qt!~)l fo doit paJer la.feg/tinu, & [upplement d'iceUe , ir de la
.conduite de t eau des moulins, & autre
engins"r:uec /n t/friffes des rmen 9 .& de
cmq pour cent.
IH.d( 13 9
Encan~ mm felJA.ga en alienAtions voltmr
tartM.
3K
, 182. 'J ~
•,
Eflrangers p~g,m til/hM d qni ont AH ben
, tnçaras que non J babiton.
t 86CAptioH pujonala non deu eflre c~nfentida Extantibl1s ma{culis fœn1Î'na: n6 [uc··
cedant.
•
lOf
par lou prefidentdc. la cambia per vigour d'v,nc Ap9diffa, ou autre eftritara Statut modificllnt q decl.irImt tou precedent.
'
121
que non Jia reconeguda legitimament.
Ip7
.• - .
F
c
I
CAution non,es donada en
1G
_-
vn crime
lettgie~.
•
-
J
7 .
, Charauils non fi fafsa!J; & ' pelotas non fe
palan.
.
l
• 183
Fa;nul(p~'rànéTaladum ~nnt1m
vI
di{ce(Çum à domino.
p,oIt
18 l
examinandus,
quando
Ciues Aquenres 1igMèirln-"t~\& paft'or- .Ilicarceratus
.'
)~,
, 1 •
&c.
167·
~~n~ cire,um eîrea è~V.rt'a\ç Aqucnl68
fncarcwitis
fine
culpa.
'iem,vôj li >n4'rgi.
·
1/4
l'
a
�1 N D E X.
laces à lei{tlCfJ deffendus : & ruffial1S mm
1IIJnatl(mhaqttaraupays.
174-
Inform :niones debenc pra!cedere incarcerationem.
166
lus relinendi iure pra:larionis,& laudandi ca.di poteO:.
54
L
Lara in qniblls non loluitur à ciuibns
Aq uenlîbllS.
114
LatM ne pA.trocms non fi ùmandan apres
ci~Jq lins. QEittan{a de las !atM, & pa-
troânç fo fe fw{a pre'ndre arget dM debirours. .
zot
Laris pro iniuriis.
100
Lenonc:s non linr in Prouincia. 17 r
LetrM de clama non Ji balhan, fenfo veJer
l'obliganfa.
J 94Letra-! Je meton en execl/ziotJ pttr 10l/s offi•
oiiTS
dal/uec.
186
comrmfsaru, que exegifson lous dOlls
d.û Rey,IIif{e (.tran pagitr,[i uon dal derrier ll/ee ou nt dMra lfla. facba l'executiiJ
derrzera.
185
LOI/6
Ludi noxi prohtbencur.
173
M
MagiO:er non cL.-,Ïtçat mercenarium
antetempus : nec' mercet1arius ab
co diîcedar.
r'81
216
OfflcÎirs tlon prtl1dran ren tlfnt par decrtt
que alltraillt1lt.
2./
Ordinario magni6corii dominorllln
camera: computorum Prouinciz
de lacis pro inillriis.
201
p
Palcuis,& defendatis.
179
PedagiulU, le[dam , veéligal, reuam,
& alia onera non {oluunt Aquen~
[es.
_
2l S
Per non confeé\:ionem inuemarii ab
ha:rede non perditur trebelbnica,
& quod eefl:ator porsie prohibere
illius,&falcidia: detraéhonem. 97
Pœ~a ralionis ill criminalibus. 170
poflefsionf defenfablcs Je podon ~(fendre
tout l'an.
.
180
Pra:tèriptlo,qUtt eO: de iure communi
curric inter ciues Aquenres in curia camera:. Mulier pro debito ciuili noil incarceratur. ·
20,
PrefcripJiotl àlieu à la Court de tif cbalilhre tomme de droia.
20+
Priuil<)gia [ua defendun.t ciu(e,s Aql1é-
,
[es propriaauéloricaee.
...
<L
216
-
~anto rempare veniatur contra Q-.
Merchams) & nu}reguiers mettran tout - lienationes neceffarias fUD halta fa,
190
, leur capi/dl etJ tallJa.
Ctas: & q"tlan do fruélus computen'MerèhdJ1ts f4r11! libre de ra/on, & Y beu, tur in rortem.
30
tAr an Jo que ba/han, & Je que receb9H. Q!:e ceux qui font hors dtûieu~ pt1i[srnt re186
'
,
tenir: & quand commence à courir le
.N
moi5 potlr releuir.
51
NengHn non deu efir'e pres au CQrs a fa m'a~~ Qy les fubieéts ir~,.t ms-udre leurs bleds,
- .(oI1,OU aUI!" per d~ttte ciuil.
201. . grllignons;& olmes aux moulins de leur
NQbles , & Gentilbommes jiantengtlts.de . fuperieur,&c.
192
ç,mprDmit'ttre.
58 Qge iolU notitrù à lA fin de lur offtci lAifscn
o
à lursIuccejlours LM eIenturas par beObligatiQn generaUees fofficiete à la' uurt
nefidd'jnuentari:
Il
de 14 cAmbra.
rç] Qi!! lozu offICiers non prendl'an fen par 10u
decrû de las tutelas.
20
Ofiici:des Aquenfes ta llla.oresquam
n1inores contribu.;1nt in onenbus. · p"!!"e IOlM p(zu procbans en affinil at, & pauntel"
l
,
\
."
�STATVTORVM
rentelA puefcan retenir 10111 bens 'Ven-
T
dM. .
39 Tutelis,& tutelarllm liberationè. 1 ~
V
~oâ appell~re ~on li~:t fine caufa
&. dé mulets alus capltlbus.
~4 Veétig21ia Iloua n011 impOnllntur l'lili
R
à principe. .
19 1
Recours norJ es parmes , ni appél apres leur r elJlg.û non es degt/t ~e fa que ft porta per
premièr recours,fi no p"da des florins. II
vs proprio Auers dti/Jendens' , &- monRelaxao~lls i~carcerattts data pecutaris non pagan que p'!lIage, non peania ft rq~eriri 110n pollit eautio.
ge.
I9 l
Vinum exterorum non immitta.wL'
16 7
. "
Relaxar Je ~en vn delAt donnant ftrmanf"
(n.rracil1itarem Aquenfem,llifi meJi lo!! ' "tU "lIn Amerita .punition corpo- eteta vini afcendat ad duos [ranrAne.
168
.cos..
.
~17
. S
Vlétualla & merces apporretirur in
Seruitours demA/lder an Lur fa lil ri v n an Aciuitatem Aquenfem. Remitsi nepm que (erall fortù de [ur mtfiu. J81
mo poteft ratione deliél:i vel conSubftitntio compendiofa faéta à patra6l:us. Si cenfus & ferLIitia vengan~per verbum ,commll11e &ibidantur,ipLi~ qni ea faciunt poffunc
demiH notis.
!)O·91
retinere, à ta marge.
Ho
Finis indicis fiatutorum.
�Indéx Renlnl.
A
pafsie.
73
Ablatiui abrolutè politi edam in /ta- Arbitrarores cOl'l'Iprehenduntur fia.
turis faciunr conditionern & indututo de compromitrendo nSD ae·
cunt difpolÎrjonem. ·
pag.lo8
@irri.
79
Accufàr nemo in Gallia adpœnam ex- Arbitratorum perConis quid opponarra procmatorem Rcgium.
68
rur.
69
Aé.1ionl:s perionalcs an prxfcribantm Arbitr'<ltorutn potefiati quid obiicitrigjnr~annis. ,
207
tur.
eod
A:qui ras q ~lid.
80 Arbitri & arhitratorîs diff erentia. 79
Affines, & pare.l:teS adl11itt~!ntu.r ad Arbitri habenr porefiare[lll-iudicâdià
. rerinendum. .
45
panibus ·compromittenribus. 7'1.
AflinÎrare dif[olutJ 110n., c~gi"tir gui Arbitri poifunt eife qui non pro hi.
fuit gene-f fO\l1promirrere. < 81
bemur.
71
A tH ni rare cliffolu ra lm pedirur matri- .nrbiuium duoru& confenfus fufficie.
monil1m' yrqtlè.)'~d SlU:lrn1,l~',gra- _. li t~rtius fic prxfens..
71)
dom.
8 [ A,rbirri h qui {int prohibiri elfe. fi :tc"gnatio,Parenrelàïde.m . .... .>;!.1 J 2
ceptauerint comp~011iifft1m)& {cnA 111H1S conrinutl-8,& vtilis.
29
· tentÎam(uerunt,dl:nl,llla.
73
A J1 nus dt! plex ern ergcl1s, & Il:ltu.ra- A rbi tri tanrum iudicanr de comprelis.
~ < 2.9,
hemGs ih compromilfo.
8&
AnnllS emergens datur ad recllperan- A fent~ntia arbicrOltorum n:gul~rite'r
dum.
29
non appellalur.
88
.A ppellans al1te îenrentiJm fine cauCa
C
rationabili qua pa::na dignus elt:& Capdo perfonalis concediturvirrule
qu<r fit CJlllà ra[ionabilis.
24
cedl1l<r recognirz fiineacontinsat. ppelbre lien à (enrentia iudicis aditur·obligario.
197
ti tanqnam bonus vir,& arbicrato-' CauCa quando dicauuinftrllébadiu·
tDm.
.
,8 4.3,
dical'ldum.
56
A ppellare non lieer :lb atbiwltorum C~dere potefi proximus remotiori,
fcnrenrÏ:t Iaudo approbaro.
8i
non rame.u in prçiudicium propinA ppdlatio rdcindit iudi,atû (en (u[..
quio rum cœffionario.
56
(pendit, & cau (;;lm rcponir in t'mu Cœdi non porelt i1Js retinendi hue
proximitaris.
57
ftatl1tn in qoo erat paft lia~m conrdt atam.
64 Cœdi porefi ex fiatura ius retinendi
.o\ppallarur ad bonum virum ex /hruiure prxlationis, non de iure. S6
to inrra decem dies,ex ordinatione: C~[si\!)narius domini non porelt alij
Regi a quià?
88
c<rdere.
56
A rbi rer nemo etfe cogiwt ,ferenda ta- ciuis, & cillitas quid Arift:otdi, & Ci·
n:en ei efi (ententia , fi accC'iltaueceroni qüid doétotibllS.
161
nt.
71 Ciuis quis didrur vbi hab~t domici·
Arbirervl1us dicit nolle afceptare cô1ium~
161
poolJ1iJ,lum pofrea accC'prat • an Ciuitas &. domicilium tribus modi~
qua:
�1 N D E X.
quœrunttlr N3turalifer. Secundo,a- Compromitttnte vno notétl: c3Ufam.
nimo, & aél:u aliquo declarante vo]umatem, tribus modis declaratur .
voluntas 7- Tertià,ex iuris difpolitione,8.idq; quindecim modls. 162. Clerici non comprehenduncur O:aturode compromittendQ. .
81
Clamor vt exponatur an hr opus cx'pre(fa curia: tem~r~ obiigationeI96
Clerieus poteO: boua obligare in euria
fubmiillonis, & per fchedarn recognitam in eUm agetur.
cod.
Coinpendioîa fubilitutio antè., quam
contineat fideicommHfariam,op"s
eil verbo li gnificate craétum temparis.
Compendiofafauore marris omni tépore dl: fideicommi{faria fi filius fit
tnltitutus vniuerCaliter.
65
. Compendiofa [ijbO:inui9, matre non
exiftéte in medio, aut alia perfona,
contra qlIa admittatlIrtacita pupil
laris i , inua pupillaria cft dircêl:a.
poft 6deicomfl1i{faria.
97
Compendioîa fubftic utio· quare dicatur.
93
Compédiofa(G teftatorvfus eft diftinébone temporum) continet pupillarem ex preifam,& fiàeicommiffa95
riam·.
Cempromffo faél:o ea lege , vt c6corditer iudicent , omnes debent confentire. '\,
70
CompromifIum expirat Id ie,morre,aceepta. pœna,fi eo faél:o eatur,ad iu• dicil1Œ,miffione pœnœ.
7j
Compromilfun1 non fit in qlla:fl:ionc
'"'
67
Iuris. ·
Compremi{fum n~n 'fic.Cuper re prohihita 1l1ienari.
cod.
C6promittere coguntur per ftatutum
de cal1Gs de quibus de jure paceil:
bed compromHfum.
63
fj,
termin8.ri,quid faciendum alceri.76
Compromitrere non cogÎrur quis niG
petacur.
68
Compromitti quando poillt in crimi- .
nalibl1s.
, 68
Copromittere quories cogârur. 63.69
CGlmpromittimr de: iis, de quibu5
tranGgirur.
6]
Copromittirur infbntia perempca.6G
Compromicritur in executione [cn[cntÏa:. .
. 65
Copromitti non' potefl:. tealimécis flJturis fine prxcore, de prxceritis fic.
67
Campwmitti non pote!\: in duos. fcd
teteius eligendus,& à qui bus. 70
Compromîui non poceft pof!: înftmdam call(am ad iudtcalldum. 74
Comp,r omirti non poreft luper re Îttdicata,nî Li ab ea fuerit appellatllln.
6,
compromirti non poteftfuper re de
qua non eft lis.
66
Compromitti non poceil: (upednftmmento gl1arelHigix,feu [dbmiŒonis.
65
compromitti nOI) poteft fuperver bis
inftrumenti claris.
eod.
Compromittitur fi fit renuncÎatllm
inftanria:,non fi titi.
66
Conduderein cauCa quid. .
73
confUetlldinércdigere in (cripturam
eftvtile,& Îemper dl: cMuetudo. 57
Con(uctudlOe tollirl11'lus.
S'7
COlltribuere debent extranei in one, ribus.
188
Conueniri poreil: quis in 1l'lW conrraétu.s & (Iuat li nt nece({'uia. -16 f
Canueniri poceft qui s,in loco do micilii.
eod.
. ,
D ,
DatÎo in folutUm an comprehédatur
é
�1 N D E X.
fiaturo retinendi.
4j
Domicilium con ar animo ) & re.
16 5
Domicilium dl: in pbribus lacis.eod.
Dominus à die [cien i:r habcr duos
menles ad ret inendllLn.
50
Dominlls cum rctinet iure fuo (Olluncur amnes CeruÎrutes , & hypothecX ,llon Cl1l11 alius.niG dominus cofenCerit in imponcndis.
)0
Domicilili de iure fit deCelll1ium. 165
Dominus pra'fenur agnaco) auc afIini
retrahcre.
49
Dos an redeat ad patrem,an remanear
apud liberos pri mi lnarrimonij , filia [ecundo nubente, & decedente,
nullis ex fcx:undo ulatrimonio relié\:is liberis.
1 58
Dos compuratur in Icgitimam. 157
Dos data filix .à patte remanet apud
liberos.
156
DQS elt proprium patrimonil1m mnlieris.
156
Dos non dt minor legirima. 115, aliquando maior.
116
E
Ethica,& Poliricaqtlid.
161
F
Falcidia & m:bellianica non deu"ahnntur de caufis piis.
103
Fi~a an recipiar partem, quam Alnilic
per pra:ccde.ns f'l:aturum , maCculo
mortllo,relit1:is (olul11 filiabus.l '28
Filia elt hxrcs in dote (uccedente in
locû legitima::neql1e manus di rua
hxres propter hoc Itarutum. 1 l '2
FiHa dotara à parrc ,matre,aur auo po
teft perere legitimam, Olue eius fupplemenrum.
Il:;
Filia etiam rccipit p-arremquam amific
per ltatl1tulll extantibus maCculis.
mortl1O fratre fine liberis, (uperltitibus [ratribus,& [ororibus. 1 ~ S
FHia exclura l à fuccelIione parris per
ma(culos extanre fta~llto, extantibus ma(culis, de iure nllnquam admirrirur ad eius hxreditatem: pet
ftatutum,!ic.
III
Filij frartis quando litccedunr P"truol, nullo alio patmo fuperltite,
an fuccedant in frirpes > an in ca·
pira.
130
FiJij legitimi,& naturales: & legitimati per htb(equens matrimonium
comprehenduntur Itatuto extantibtls ma(culis, non adoptiui, aut legitimati per re(criprum.
Il Z
FiJij non (uccedunt ex xquo matri,fed
habec Jocurn Itatucum extantibus
marculis.
157
Filiusfa. in cauf:l parris potelt elfe arbiter,quia poreltdreiudex.
71
Plorenus prouindalis.
U
Fruél:us quando deducantur de (orte
in refciffionibus.
H
G
Gentil'bol11me quid fIgnificat & quomodo componatur.
63
1
Incolaquis,&aduena.
16J
Inuentarimu non fadant norarii, nifi
vilis rebas ha::redit ariis.
16
Inllentarium non faciens filius non
perdi t legitimam.
104
Index aditus tanquanl bonusvirquo- '
modo debet iudicare in cauCa appellacionis.
86
Iudex ordinarius~ an pOmt elfe arbiter.
77.
Index ordinarins quis. .
87
Jure fuo qU3.ndo dicatur nabere domimu'49' ~ando captura PUCIdit informatÎ<Htem.
1 66.ad m.
L
L~ici in fpiritualibus non polfunt elfe
arbitrl.
71
Laudi
�RER V M.
Lau~imil1m nOI1
L~be-ri
pohd in ('onclirione an fine pofiti in dlfpolilioHe.
109
num .
',6 licigatercs voluorarij quomodo .tppcllantur.
78
L:eGo non dl: nece{faria in re vendica
nece(f.ulo , Vt inrra alloum rccope- Loci verbnm quomo ,j0 accipiendulR
in (taruto de deduccflda qllinra..
rttor à c1cbltore.
1.7
parte,
Leglt1mam an percr nlius, cui aliquid
relJ6tum dl: ea lcge , vt nibil am- Locus tam pro prouincia ) q uàln 110mine propno- alicllius locI accipiplius per cre poffic.
1t4
tur.
52.
Legitima augecur ;1.llctis fac\l~tatibus.
M
8
14
Lej!itim a am eins lupplemérum non Magi !traCllll1 regill m gerei1tes deb6'o t
e!1e cille~ .
.
164
prit rcri bicur nHi-/ cenmm al1l11S
Magifi:ratus ccmpor bus dÏl!e l lis non
Com., e je ClJmpHl() U legmme.
1+ 4continuis gerlll1Cllr.
160
legiri n a cum foluicur confiderarùr
èub excludl.lnL fa minas,(Î adea ,", t
q uœ bona ha buir defll nétl1S remhœreditateŒ non fi nolint,aut non
pore marris, mG iti donation lbllS
poffine.
./ l 6
inoffi : lOlis.
'47
Legitima de \Ure non rec:pir onus v-r Macer conud mdo ad lecunda vora
perdit fllcceffionem filiorum'
97
in peclloia (oluarur.
cod.
Legitima non accipitur propria an ,Mater haS~ns filios itnpl,bere'i, non
pecens e is prouiden de curore, priél:oritate,nili fic relL a ln re ccrea.
uatnt
eorum fucceffione, ft morian
. Ill
lur impuberes::tlil1d dl: li pllberes:
Legitima non rardatur in frutl:u.
excuranrur item ex ahis caufis malb.
.Le girima pcrimr condi6tione ex lege,
tres.
96
q u~ d\: aého per(~nalis in rem 'èrt- Mater priu3cur ftlcce{fione (iliorum "
pra.
Tl 0
fi tell:atorfubthtuat vnum exafcéL/'gitim .l m petit filius ex fubfi:antia , dentibus fuis.
97
l'at.1is.
146 Mater, qua: vult conuolare ad fecunPegitima quando fumicur delegaris.
das 1111prias)non Oc tlltrix , nilÏ {oluac,&c.
16
141
Legitima li non fHffi ciat :!d honeltè Matertutrix [uorum ftliorum volens
nubendLlln,darur dos maior legiticonl101are ad iècl1n a vota, debet
ma
J 16
reddere rationem , .& per eee tUtoLegitima loluicurin bonis medi~crirem ftliis,&c .
14
bus.
146 Menlis dams ad retinendnm rem iure
Lcgltimœ fi lit renunciatum cum iuproximioriraris Œrrir à die fClenramcnro, & c:normiwr lœdatur reti~. j 1,& qUot habct dies ,
41
nun cians, an pecetur pofi: morrerR Merropolirana clUltas qUa! dicatUL".
16 1, & ad m.
parcis.
1) 8
Librratio tlltoris, & curatorn quo- Min0r vigint1quinqu~ annis non pote"fi: elfe arbltCl.
KlO'do facicnda.
15
deb etur qllando n:s
recuperiltUr à debitore intra ail
,5
�INDEX
tobilia non retÏnentur per' ftat.de rerinefldo.
4)
Monachm quando pollit elfe arbiter.
>
7'
11 ulier non potefi: arbitrari.
71
MunIS furdlJs ) fnriolus, pupillus Îlne
tutore non po{rum «Ife arbitri.
cod.
N
Naturales. & fpuri; non comprehenduntUr ltatuto de compromittendo.
.
80
Neptis ex filio prxdefunéto excloditur à malculis patruis.
) 08
Neptis,qux <lcecpit dorem ab alla, an
habebü inregramJegitimam Ï1'l...bonis partis.
.
1 15
Nobiles dooenr e1igere nobiles arbitros.
70
Nobiles debét lites cexecrari,& exemplum vinutum aliis elfe.
74
Nobilés,& clerici quando cantribuiic
in oneribus.
188
NobilItas triplex: & quid lit nobilitas: fecllndum.qua lignificatiolJem
accipimus.
61
N tlllitas ,aut alia quxuis appolirio
nonimpedit execurionem ', li lint
tres conformes [ententix nili lit
nl1l1itas iurifdiétionis aut perronarUl11.
25
o
Obtado verbalis quando fufficir. 48
&ibi de conGgnatione.
m'48
Offerre an debeat qui vulr rem vellditam intra anllum rccuperare. 1.9
Ordinarills iudex cft is ad quem recnrritur à Cententia arbitra~orum.
87
P
dirttr mater,licut & filiis.
96
Peregrinus, & incola quid Ciceroni.
160
Pœna adiicienda corn promHfo:de iure c.
76
Pœna in appellationibus caufarnm
criminalium partim applicarur curix appdlationis: partim ofllcialibus à quibus fuir appellamm. 27
Poifdfor ma1a: fldei de i ure canonico
nullo vnquam rempore prxfcribir.
17°
PrerÎLul1, quod p.ro bonis dare porelt,
permtttente lege,bxres vniuer{alis
hxredi particulari , dabiulf illun,
quod eft tempore,qllo {oluendaclt
" legixima , non qllOct erat rempare
morris parentum.
:
t Sa
-'f>rxCcri ptio in curia camerx feu (uo-'
miffionis olim non currebat ante
centü annos,nili inter ciues Aqu enfes: hodie currit inter omnes prouinciales triginta annis.
207
Prafcriptio 110n cunir ignoranti. H
vide maq~inem.
Prxteritx fœminx an poffine dicere
teitamenrum nullum extente fia- t\lto,exean tibus ma{culis,&c. qui.i
li exhxredentm.
119
Produci quando pofIit 1'00: conclu. fumincaufa.
7S
Procmator regills non minus agir ad
pœnam, qllamlli~ panes [uper crimille tran(egerinr.
68
Proximi in pari gradu vnà admitrul1tur in re retinenda: & quando fit
10ws prxuentioni.
44
l'roximiores prxfc:runtur in re retinenda.
ecd.
Q.....
Parer prinar matrem (ucceffione [i!ij ~ndacunque habet traéhlln temimpllberis.
·
9S
paris, poll:,fi moriatur lille liberis.
Pauperibus chriO:i {ilbCl:itlltis excllol.- . 94
�RER V M.
<è,arrre dure faciunt dimidilllu ha.'recrelfo à domino.no habet idem ius,
T03
quia non tollL1ntl~r feruitutes, a~t.
diciltiS.
~arram vnam folùm retiner filius
alia iuta.
50
per claufilla codicillarem,&c. eod.
S
~artas ciuas q ualldo retinee fllius. ScientianecdTaria ad retrahendti non
IOl
requirit denunciationem 53· & <JI
[ciétia lit nece{faria alltcquam curQE,inta pars non debeeur fi res reenpereeur à debitore intra annum. 36
rat templls. . .
46
Scicntia,llon ignoran'tia obligat. 57.
R
Recognitione dl: opus ameql1am ex Senatores, .& domini de Parlameneo
[chelia [eu apodilfa poilintexponi
non pO'lfUl1t elfe atbirri.
72
clamor,aut capcio conccdi .
199 Sententia aliquando mutanda, & aliquem rua opinione vincédum. 158
Recuperare 'porefl: debiror reS venditas aétori, intra annUlTI ·offerendo S.enrentia i::ontra fiatlltll quando dl:
nulla. f7.
quelle eXUttto;rt. 2)
integrè 'Ïudicatum <:um expenfÏs.
&. li rertio.
1.6 Soludo qùomodo facicnda à rerraRenunciàm legirimx Œl11 iuramenhant,è. '
48
SEatuta' cogeneia compromiétel'e vi[0 rofl:jtuitur li lie enormis la: fio.
~.
1~"
•
dentur -inutilia,& dal11no[a.
85
}J
,
. Renunciere poteil: hreredirati Filius, Srattlti de retinendo iure confanguiexrante il:acuro, extanribus mafcunitatis Fatlb.
4 [ .& ad m.
lis, &c. neque dicetur faétum in Statlltu de retinendo iure confanguifraudem credirorem.
.
120
nicatis dl: conforme iuri in hbris
Renun ciari an poillt reduaiol1i-a~ arbibiids kripto.
cod.
. birrium boni viri.
88 Statuti extantibus ma(cnlis ratio ell:
Re prefa\i;e conceduntur cit1ib~s,-ad "vc oon1eructllr dignicas & nomen
marg.
J 66
familiarLlm :quç per mafcu\os eOI1[-eruatur J f)Q. 9.:Y:,od cft fa~orabiIe.\
Referuat.a liberis primi matr.i!r0nij
, proptet'~œ nam conuolanris ad fe·
11011 bdiorurl!' \.
•
1°7
cunda vocà ~ l'l'nt t'am fœrnin'armu, Statu!tl\t);errandbùs ma(culis,cxtenquàm llla{Gu\oru m, extame tlatudicur\ad bOlla, qua: [unt'extra pro.
ta exranribùs ma(culis.
119
llinciam.
117
Refcifio vendirionis faét:x fub hal1:a Statutum eil:ius commune iis ,qui eo
de iu re intra rriginta an nos re[cinvrunrur.
146
di t ur:de fl:atuto illtra decem.
35 Statlltllm non fit à populo recognoRennc;ri non poreil: res vendita con[eente fupe.riorem fine fuperioris
iunéto in remotiort' gradu à proau6l:oritate.
eod.
pinquiore.
4- 5 Sublhtlltio compendio[1l. an (emper
fit dircéta,an fideicommiffati:l ma·
Retll1ere po Ifll nt agnati vfque ad de
tre exiil:enre in medio per fl:attltum
cimum gradum.
41
[~mper eil:fideicommil1ària. 91..91
R ccinere poterunt qui runt exrFa prollinciam.
st Succeillonis prima caufa ofl: filiorulu.
Retinens rem cmphyteuticariam iure
157
4
�INI}EX
T
T,tl"ffl' d~ S. pour (t'lt & dff r~tlent/$. 131
Tranuge,~s de crimine haberur pro
confdlo.
68
'Trébcillanica in libeds primi gradus
non pore(\: prohlberi pcr corn.opinionem:viderur quad poille ex fiarnr~
100
Trebellianicam perdit h:eres non faciendo intlenrarium per commnnem doél:9rum opinlOnem,per fl:a·
tl1cum non perdir.
99
Trebellianicam porefl: prohibt"re re-
ltator,& falcidiam,liue exprdfè,G100
citè.
Turoe non contrahu cum marre fui
pupilh • nilî depolîra rueda, &e.
quod li concra fecerir marer, po(\:
eius morcem bona ellls fine liberorum priml vltl.
If
Turela quando darur qui debent adelfe.
1
V
VenEiitio faéra, pr.rcedenribus Iegiti- ·
f
mi$ fubhalhtionihllS, li At '3'60
reCcindilur per cnm. do':+orum op
nionem, & {larmum. mu iIHcrueneric decr tum: tune ab inrcrpoGdone decreti appellarewr.
p
Védirio faé1:a {ubhatla fi rc(cindarnr,
non auditllr em pror valens rem re·
tinere oblate precio.
3:Vcrbacommunia qu:e & qU:1redici.
tur.
94
Veriras inquirenda in variis opinio.
nibus.
151
Vldua cenrerur habere, lX acquirere
ex boni< mariti
81
Vidua commltCcns fl:uprum p_erdit
dorem.
eod.
V,dua retinet ea, qux hJbebat tempo
re marrim.oni J & pnuilegia. cod.
Vidua tcnetur operari h~rcdl bus ma. rin li eum CIS habItat.
e(. d.
Villaql1id .ad marge
164
V ICriCUS non pocefl: eere tutor,& li ml
ter procurauerit qua pœna pUl1Ienda,& vitricus.
11
Finis indicis rerum. ·
NI/Ueu lJa nDttU Tnalx. vt tihi ltgenti , èrt n"la OCCfJrr/lnt te i/l.e flrtè
deteélllbllnJ.t/~ benéfllue, IIma,fouenum IIm/ln/em.
F. F. 1.
c.
,
AND.
��,
...
"
.
�1
QE.od appelletur ad Regém , non ad Barones, &
alios. Nemo in propria cau ra iudex:Priuilegium de appdla.tionibus datum ciuibus Nici~ [ubleuatum .
. 0 ANN A,Dei gratia, regina Hierufale,&Sicilt~,ducatu'û Apulitt,& prirlcipatUJ Capu{, Prouinci~, & Forca/.
querij,ac pedemontû comitij]a :.tenore
prttfentû ediéli notu facimw rvniuerfis elU! ferie inj}eélurû tam pr~fenti
bM quàm fotUyu:quod dèduBo ad maieftatu noftrtt notitiam, ex querella frequenter ÙJ aqiutorio no/iro propfJjit,a,:
quàd nonnuOi Prttlati, Barones , & N obiles comitatuum
nojlrorum Prouincitt,@'r F orcalquerij, p"tttendentesft habere ex:conuentione inita cum prttdeceJforibtu noftru ,llujlribUJ, ad eos appeUationes interponendas per eorum fubditos,& rvafallos,per eomminationes, & metum, partter
& terrorem moleflant , @)r diuerfis grauaminihU! opprimunt,ne ad noftram curiam , ad quam rationc maioru dominij eognitio huiufmodi 'appeliationum rationabtliter pertinet,& j}eBat, niJi ad eos in diBû eajibtu flû appellent,
iugrauamen non modicum eorundem , & nojlrtt per eonfequens paruipendium maieflatû: a nos httC toOerare'Vlte- ~v.B?din.lib •
., nequtentes,cum
'
'1
' d.'leet al'tqua- J'1Relpu • cap •
rrUf
ta u' conuentzo, non <"Vm
,
v t,
tenus[tb/focum ex eà,quod p'Cr hoc honos nofler lttditur, &
iUi pariter derogtttur, prttJenti cdiao noflro perfcribimm,
ac intendlmru, rvolUmu.f) & iubemUJ, quod nu/lm euiuf .
'cunque conditionû , & Jlatw dif10rum Pr~latorum, B~
runum,& N obi/ium fubditorum, "el <"VafaOorum audeat,
A
•
�2
a In conce[lione f~ udi re
Q YOD
AP PEL.
&c.
rvelpr~fomat de ctetero appellare ad ipfos prtelatos, Bara.
nes, & N obtles, a nifi ad maieftatem no~ram ,Jeu curzam
nrftram,prout adillamj}eélat maioru trfiU! dominij ratzob
,r:.
Il
. .r. Il ft ·
b
ne: quo caJu "'ppe atl0ne~ lPJ~nu am rmttatem:o tiperi~ritatlS, 'tuant neque effiélum altque'fortzantur,nzfi pr.tdzCttf}onqU10l1lts. dl: ladP~ te ad iudicem tpforum dominorU'/J , 'Vet ad eofdem dominos
pe aOO.
c
l
d
Bodih.ibid. rvellent, feu e 1ge1ent appe/lare. Et quia e zure commun;
b Gra~us ap- caueturexprejJ~, c paritérqs prohibetur,quodnulltt.f zn caupellanon um r.,
' d
. d ,ft d b
l iJl iji
[unt, ad pro- ja proprta 01' rnarttt.f lU ex eJJe e eat;ve eXI at nu Paximllm fllpe- pa,rvef.Imperator, rvel Rex, ruel aliUJ habens iurtjdtûlOriorem non
r:.
'd' fi '
,n:,
om i lfo t~edio l'Jetl) Jupremarn:z (trco atu/mm, & expre.JJe partterpro.
ad inferiorem hibemUJ, quodnullus PrtelatUJ, Baro, ft) N obilif in caufo
vel.paré ali1o- ordmaria, 'Vet appellation.ù,qute Pl'Op rtC f}eélat ad eos, "Pel
qm non va et ,
. •r:
t: .
,rt: d
~ '.r;,
appellatio, rn qua tPIt partem j'uzant ,p0.IJzt e cau)a tf; a ctJgnofcere,
l.j.§.l1n. if de feu ludex exifiere in eadem feu iudlcem forfitm dare ad coappell.Ingal, '
/1
lb '
d
,r:.
' "a
lia conf!itut, gmtl0nem lu/tU pro t lto eorun cm. ln) uper mteuecf,O ex
Regijs § j. de fàie informationù nobù exhtbitte, quôd hO'mines eiuitatir
fi1fluol.appeldl. N icite habent ex {hecialipriuileûioper excellent/a nofJram
11 con cor .
Ji
6
/'
exceptÏs ne - indulto,quo:l à iudlà ipJiw eùûtatu Nic/te foù 'VicibuJ apg~tio~t1r('l cri- pelletur ad '7.Jicarium eiufliem ciuitatu, in derogationem
mmallUrn a'1.
"
.su..).
d'
pelladonJb~. noJlrr nommlJ,[!j/ bonorlJ.Nos confiderantes, lélum prt~~ ad ~lIpre uilegium à nobù- per inaduertenttam proceJJi.iJe:& penfonmas cnn as dc·
'd · cl ~ ,r;,
b,!.
' \ id
. d
uoluutu r im- tes,quo m ecesanJentur,&a 'jontun, qUOt epentolt
medi:uè,.vt i.n imperitum caufo huiufmodt deuoluamur, iamdiélum prrui
~.rtLlra. mfil - legium "'Pelutz in damnum curlte noflr~ proce,dens ) dNcrttt.
ferll a ntUr ea
qUa! [UntFU-
4
IOne pœnfix
,
Tloftrs
corporalls, u
'
fiig atione,Mone ciuili.Rclegatione perperua,multa honoraria) am calamitora
Exomologefi.
c l vnic.C.ne quis in rua caur. iud.ergo iudt"x nemo dari in re (il<1 potdt inl o nec
lieri 1. 17.ffde Minotib.ac mutto minus ius li bi dicere l.extad[de eo quod mer.
caura I.qui iurifdiél:ionUf.dc )urifd.om.illd. Agum tamen domini per (u.os pr~·
curatores iuri fdiél:lOl1arios,ql1oties adnerrus proclamadones anniucrfanas qUld
à [:.lbditis committitur,en 'ontrauentitJn de cries annuel/es.
\
�IVDE "X VICARIA!
POTEST, &c.
3 "
noflra fcientia,prtefentir ediélt noflri tenore reuocamUJ,ac
nu!1um,& inane penitUJ reputamUJ:acftatuimus,prQhibemUJ} ft} expre!è declaramu.t pariter, quod ln caufa appellattonM huiufrliodi appeUatÎoncs ipfepe.r homÎnes ipjiu.t ciuitates Nicite non nzJi ad iud,cem appeUationum fprrUm
comitatuum(prout confoetum extltit lempore clarte memo ..
ru: do mini Regir Robert t)pû 1?icibuJ deuoluatur : @7 per
ipfos !"omines ad eandem iudtccm de caufs quibufltbet,
prou: ordo lurù exigit , & non ad iudlcem ,feu vicarium
appelletur, cùm iuriJ ordo hoc exigat, & nos idem pro noftradecentia (jeciallter intendarlitu.Vt autem prtefens ordinatio noHraad notitiam deueniatfngulorum:r-uolumU!,
quàd prtefens edJ[fum ,fiue ordmatlo 1'JOftra portti R~~al,j
palatij noJlri dt[fte ciuttati! Aquenfs, "'pbt curra Senefèhali
regitur, ajfigi debeat , & appendl : cùm nonJit 1Jet'rJimrle,
rvniuerfos latere notit/am , quod tam pdtenter in oeu/y
omnium diuulgatu7, & etiam SenefchaUo nejlro& iudrcthm appellattonum ipforum comitatuum prtefentibuJ,(9"futurti damU! rvigore l'rtefentium exprejJiUJ ln mandatû, "tJt
prtefentem ordtnatione mnoJlram (prout eXptdire "Vi daini)
dmulgent ex more, ae tllarlJfaC/ant, prout ad nos pertÎ1Jet,
, inuiolabiliterobfemare:nee patiantur,appeUationes huiuf
modt deuolui ad tudicem allum , 'Vel perfonam, 11IJi ad noftram curiam,[eu ad t'os prtedi[fos iudices,prout confuetum
eJl,& poftulat ordo iuri.f:quodque procedant aduerfUJ in~
obedientes quoJltbet ,feu contrarium prtefum entes ad pœnaJ quttfltbet) eû forji'tam imponendaJ : in cuiru rei teflimonium edt5lum tpfum fer!, & pendentt'maieftatû noflrd!
ftgillo iufimUJ communirt ,Datur» Nicite per magnificum
rvirum Neapoleonem J de filiiI rvrJi comitem manupe~llo-
A
2
�4
ORDIN. IVRISD. &c.
gothecam, & protonoti1rium Regni Szcililf , ccll~lteralem,
confiliarlum & fidelcm noflrum drleüum, anno dornmi
mil1eJimo trecentfJimo fexagefimo fexto, die quinta lunij,
If Hodiè cef- quartd; indi51lOnM : Regnorum nofirorum anno quarto
fant hllilllill0 decm:o.
di vicari,r au t
Baiulx, qna-
l udex vicaria non potefi elfe iudex baronis in
tum ad iuriCdidion isexer
ciriutn:omnis
dida viearix iuriCdié1:ionem habentis.
\
1
'
em (l atutmlM,
& ord'mamus, quod"
qUlcunque a CIf"
{1-i 0 Regis "il:
tero In allquanoftra "icarta,a feu balulla erit iudex,wl
pen:s it~dices officiaIt!, quod eodem tempore non polJit ejJe iudex,"'rJel of
ordmanosabfo ' "
"
,
, ' d ex
'
, fi b ' 1
his, appella- cta !J, a leUtlM Baronu ln leta "'rJlcarta, eu alu la tertm ad pro [e- ram, & lurrfdt5lionem habentM, ne idem in eadem caufo
ne[ca1os ab Ji f i '
',1: '
,f? d b
d' fi
his ad cu:iam Il uperlOr,& mJertOr,
neque P0.;"
It UO UJ comma e, eu
nili quod
honeftèftruire.
,
~nJm
,
, rj'
lUrllal -
criminalis dl:
penes vicarios per preuétioné ' Cllm
illdicibllS ordinariis ex ediél:o.
b Edla 81ejirn
Ar.')'. 147, ' 4 8.
,Hxc refo,r-
'r
J
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
Ordinaria iurifdl5lion aura luec tant premiera, que
fecondaria de l'appellation.
1T r i '
RE ~V EST A.
1
cl' h
Î
-
d' ]
em lUpp lcan ous IC S lelgnours astres
efiats [us lou fach delaiufticia, que plaffaala
rnar:'l (unt ~11 dichamaiefiatdalReyCeignournofhe que touql1lbl1fdam ln
'
cd t\:o C re- tas las cauCa5,que oecurreran en aquefi pays, tant
rn icn li Anno duils que criminals a cauCa de la iufiicia fi deion
15)6. ~o
l'
regulanlur pertraétar ,&c
. etermtnar
par 1ous or d"mans daque1
ca, quorum la:b&quedaqui non fieian efrrachasdireétamenr,
apnd Bailli. d'
.c.
l
.
110S & c'eneC ou m lre~lament tant en as courts premlera,que
callo s . nori,o Cee ndariade las appellation~,c legond la dlfpofidl,& lllnfdl- tion del drech comun & lou contengut das ihlho .
)
tutS
�•
OFFICIARII
ESSE
5
tutS prouen[alz. [oubre acofàchs coma erade cou-
ftuma.
R. E S P 0 N S 1 o.
Placet igitur ,fine tamen quocunque prteiudicia iudlCir
crimtnum quoad (aura! criminales,& iurtfd1él10nem con·
cefam,& attributam fibi,quam Regia mat~fltU ruult)~
iubet apud eum mtegrè remanere.
Extraél:um ex regefio potentix,fol. 3 )4,1"7'
Officiarij elfe polfunt [olùm, qui fubijciuntur foro feculari.
N primir rut ajficiariorum noHrorum annalium a cri- Il Erant anre~
,
,
non perperul
mma, @Ir del1éla ( fi quando poflhac deprelJendantur) in GaIli;l maper nos,jèuSenifchallum noflrum debitè coerceantur,fub- ~ifi(a[us_ er~t
' mac
'lb'ua a1tertU:! fiorj,rut illa
' t: q ll e~oruco
lato quocunque rue lamme
J a- ueoUlS nofiacinol'tt mm reman~ant impunita, ft} fubditir noftrir gra- ti vt nl1nc,r~~
' "d
' ,/J
'
per toparchta
uatu, db
e rte proui eatur, renouantes tnrztuta ex ttrJtlquo indiél:i,vlllgo
àprtedecejJ~rlbUJ noflrf!! memorite recolendte, EdicimUJ) e:r aJSifes ,III defttordinamU:!, quàd fora, cr temporali iurifdiéllOni protmUl ~~i~~l~:~:Û
fobieaifeu fobmrJ!ifolum , & duntaxat ad ojficia annua, 6. poO: de~o~
tt/am ad o/hcia
rvafàllorum
noHrarum
lJàtrite IJuiu.r ad, firJtton
tam , ad~lnlIJ~I
'lIA
,
[
e macaufam fiudorum, & temporalJtatûtllorum qu~ tenent a l1ebant per
nobü admittantur, @}r coUatio de aliü faro tempo~'all non ql1i~qllag~o-.
' rt ' t: rt
1 b ,n; 'l ' ,r. d ta dlf:s,vt1un
flb
U leuu J acta no n teneat, & ta es a 0JJgC1M JUIUj ma t fiarcnt.
protinus appellamur, f3 pro ojficialzbUJ.1'Jon habeantur in
poflerum.
I
De eod em,
I
.
R. E ~V E S i A.
Tem que nengun home de glei[a no :m[e principabment, ni per luec tenent tenir offici tem-
A
3
�6
IVDICATVRAS
NON
por:;l quaI que fia, ni quaI que non, coma ni' cleu
iuxtalous fiatuts prouen[als.
R E E S P 0 N S l O.
Placetregi,faluù prt'uzlegiù exprejJis,f§ de fjuib m pri~
uilegiati funt zn poffiffione.
Èxtraé\:um ex rcge"Lto potenri;t: fol.198.
Officiers deuon larar dauant que intron'a fur offici.
RE QY EST A.
Tem que teus officiers maiours, & mineurs,
dauant que intron alurs officis, fian tenguts, &
'*-a Iur:l.nt, p~o,- ' deian prometre,& aiurar, tenir, feruar ,& gardar
fen~fcah 111- durant lou tens de lurs officis tous priuileges licuna per ver'
r.
'.
ba concepta, bertas,franqueIas,graClas,conuentlOns,lm mUIllquod & iuri tat capitouls depas fiatuts edits v[es & bonas
~
.
,
comum con11.
d 1d' l
'
1
. l'
uenic, fe ius COUHumas ' e lC 1 pays en genera ,&partlcu 1er,
~egisconrer- & endeguna manieranon contrauenir. Et fi per
uaturos &00
r .
.
r: Il
manij, fuum auenture IClentament,ou 19norantament,llenauc~iq; ius red- uaua quefafeffan lou con trari, & requi[es non ou
dau/os _fidn,e reuocauan,& tournauan au premier ifiat, t~ls anpcnonaru 1Î
• .
h
[crimineGre- fins contra faiens per non ofliClers fian, & de fae
gor.libr. 47· [enfa autra declaration fieian per reuocatsde lurs
~::·34. num. offices, & a ellous non fi pue[can ,ni deian obefir,
& iamais non puefcan etTer adn:effes a off1cis en
lou dich pays,& de greuges intereffes, damages,
&defpen(as, que anfins donat aurian, fian téguts,
& deian ifiar àrai[on a partida.
I
""
RES P 0 N S I O.
, placet de priuzlegiif) & ftatutù tuf/if, & rationabilibUl, de quibIM font in pojJejJione, ruel quafi & Ji iudrces
contra fadant, domintu prouidebit,fi) & quando requiretur.
�1 V R A M l! N T V MIN, &c.
7
tur ..Col1cejJUJ, l 437,
Extraétum è regiftro porentia:,fol.157'
IudicaturtU non font ~(Jndttdas, & par qui
fln gouuernada.t.
R E Q.Y EST A.
a Benè, nam
qui auru dac
&ita admini-
. firationem e-
Tem a fupplica a la dlcha maiefia real que lous rn
it rnol!l d~c
h oc 10 u qnao6lcis auens iuriCdiétion ordin:uia non deion tum occaGofinon per gens perits & ne adinl1t~eu
Poina vendre ni exercir
.
. '
cft [uffraglOque faifan refidentla perfonala,& contllluala.
rum llllhn.
I
RES P 0 N S l O.
nouucUs.ncPlacet,quia iu.fiiJJimum,& jignanter quoad iudicatu- ceflè ~ft (ait)
. d'ICest Il'
;r) fT
hb
.dl'
Alexadcr SertU, qu/am
ltur1;all/f,tonem a ent,&tu.;dtt~eX- uerns apnd
peditionem. Et ~lteriUJ ilia non dentur nifi perÎtù, rIT hmpridiu Vt
ll1
,t!ùu idomù & ili/,qui infl.ituuntur
olhciarü
ln olhciiJ ,lC- qd ern~t vcn'1~
'J)'"
ï
'j)'"
at. ....eneca
neantur in eifdem refidentiam [acere pafonalem , et/am lib .j.de cncF.
fob pœrta foorum gagiorum.
9~ill.tin.e: l,dé
,
. ..
Extraé\:1ll11C regefto poeentla: rol.45 6.
cofhtl1lt CaroI. 8. art.68.
anno 14 6 3.
Mercantiarum [eu mercium cau[x ex non Ccripto terminantur confilio mercatorum.
cui confentit
b
.
b
d
b
fid
.
.
d
12.
Ite'11. qUla"v 1 e ona e ag/tur , non conuemt .e Ludollic.
art. 40.
apiClbtu iurù dl(}utar~ :ftatuimuJ,quod de caufis mercan- bEn hodiè c~
.
,n:; . 1
.
b
"
r: na mercatoru
tumm 0jrc/a e~, '7../ocati:l mercatort. UJ expertIJ, c~t~ja! que; mercarotp{vu ex nonfi rzpto termment,f5 decrdant, conjiÙum tpfo- mm l,ites qu~
ru,1'J mercatOl'umfeequendo.
[une a com.
.
rnerclO de pla
l m:amentum porefi deferre lUxta v[que
no expediullt
ad centum folidos.
Lureti;e, Lll.
'd
d
,({;
d
,1:,
. • r:
d
{
gdlln i,& I\1af
Tatuzmus,quo lU expryJzt ejerrCIUjtUranrumc")J fijia.
que ad centum folrdos mj}eUa qualitate perfont.e l'ci, Cyl ~oc l'elifi auorû,& etiam teHlttrtl, CI
e/ aliarumprtC1umtJtianum.ji J~)011lS .11~Xll,
:J
[
Ites I11Jnnna:
qUte in caufa luerint.
e xpedianrur)
S
Iura nolhis euctrriculum malitiarum vr obn aé\:io de doJo, habernr enim hoc il1{iurandL1m pro
plena probatione in ql1ib~[darn de Qll1hus Iazon in repee.l.adm.n.16 .de iurei.
�8
IVDICATVRAS NON, &c.
Iuramentum in viliilimis caufisdefertur:
Item, quantum adexpeditionem f7"tlilJimarum caufa~
rum ciuillUm attinet,qtu:funt à fLoteno rvno infra) & de
qUlbUJ in prtedté/û ed/ai.! paterni.! mentlO [alla efi,l()tJi~
ne rvlteriori.! tempori.! expeé/alione ,Ji quando querela introducatur) in inftanti caura lpfa ftnem habeat,aditmgen.
do,e§ declarando appertiùs, dtcimUJ, rvolumtu, & ordinamUJ)quod aditu! iudex nedum poJlit ,aut rvaleat ,[cd t5
debeat, deLato iuramento alteri ex contendentibUJ ( quod
eiUJ arbitrio duximus referuandum ) reclamationem talem
inconuenienti terminare,& quod à deciJione ,W ,eali executione ftatim faclenda non lieeat appellare.
,
}Vfercedis, & alime!1torum cau[.e ex non [cripto terminantur deferendo iuramentum : neque à [ententia
appellatur.
Aeterum cùm fommè appetam!1J lites extirpare, ft}
~ fauor &mer
in ci.! breuem cxitum dare, ne partes laboribU!) &
cedis & al.i- expenfis fatigentur) @'7IJac de cau[a domos proprtaJ, ft}
~l1entorUl:n 1~ nef!ociationes , fequendo curitU, deferere CO(l'antur) &
Jure maXl1n: ~
0
iure diuino hac de caufa ad ttgeftatem deducantur:hac Lege noftra permerc~~ m~r- petua 'l7alitura fiatuimm J (;1" ordinarnUJ) quod ln caufil
cenanJ tlU ad.
l"
.r.
pud te Oluni- merce u)a & ommum a tarUIf) caufarum, qUtt non aJcen110 non ma- dunt'l7ltra duosflorenos:ac in caufis aLimentorum) qu~ex
nut
1 4 fft· . d .
d bd· '
1
5. deibid
lib.'e: 0 CIO tU tct! petuntur,& e entur,quo ln eu proccaatur
duc: lex Pla: ex non fcripto:rtJ quod per iuramentum deforendum iU!cUI
toms defl: qm iudici rvidebitur, 'l7bi aliteprobationes non fùnt, decidan~
merce em
, . .
J'"
fi 1
t empore quo tur, @7 a fententta zn caufis pro tune per ludtcem erenad.
paCt~ls e~ nô nullatenUJ appelletur ,aut appellari volit, neque !lullltal
reddld enr du li
'iji ,rr:, Jo
. ' :r;/ . .
plum reddat. a egan,nr t eJJet per onarum, aut tur/jatatonu.
C
ProC/lra
�PRO C .V RAD 0 V R . NON
E N, &c.
'9
Procur"dour non entreutn defjuit doruflorins en btU.
Item fupplican :lIa clicha Real maiefrat;que las
cô~itutions, faèhas,tant par la clicha maielta Real,
quant parIou illufirifIime dich monfur de Calbbria fon fils de hona memoria [us la reformation,
& modification de iulticia, & [crituras de notaris:
adioufiant que de do~s florins en bas non deia
entreuenir procuradour:& fi perauentura. y internenia (on patrocin,& trabalh non fi deia point ta'xaren defpenfa de proces,fi deian ob[eru~r inco-'
. cuffe [us pena formidabla.
.
RES P 0 N S 1 O.
Placet, quod Regi~conf!itutioneJ fuprà: & retrofa,
~ impojlerum objel'uentur. Et -vltel'iru,pl'o faftore fubdito~t!m litigantiurn ,fiat, & obflrueturpr.out petitur ,ft)
. 'ft'
A. vetatur ne
flUbpœna clecern marcharum argentt
nt.
.
qui[quam (uo
CeJ!ion non ft deu far a officiers de caufa letigioJà. diflldens iuri:
R E
<z...v EST
A.
'.
In p~rentio-
a Item fupplican qUÇ! Ji pIaffa ordonar que a- rem heem,vel
.
'
.
' c a u f a m cranC.
quellous dal confelh real, nI denguns autres·of- ferat, quod li
ficiers maiours, & minours, cômiifarÎs de la cam- fecerit iacru.
ra caufz mul. ,
br~,ou d'autras cours cayna que fila d a1cl'le h pays, tewr
l.j.ne linon aufon, ni puefcan prendre denguna cellion ceat, 'p0tent.
de deute;ni donation,ni de bens autres mouables, cdon~'ht.
Lu, OUlC. 1 l.art.
ou immouables,das qualz es,ou effer efpera lidgi 159.Caro1+
entre partidas : ni de denguna cauCa autra Iitigio..: arr. 4· ap~rra.
r
.
rr:
dl: voracltas,
la; & fi ou fafian, ou aUlan faeh , talla celllon fia alios actionti
nulla, & aqùel,quelaprendrafiatengutapartida [uarUnl redid'
mere exacto.
de tout mterelle.'
res. Ne licear
R E, S P 0 N S 1 O.
potent. 1.6n.
cod.
B
�~~
DENG VM NON
Extractam è regefro potenti.e fol. 2-60.
lG
PV.RSCA.
ADN 0 't·:A T 1 O.
,
.ff!t,od non fiat cifio officiariis. Allt e~r>lm ~on:il~ibm fcrtbitur
in rtgeHo potenti,e fol.3 [3.& 343· deprohibltlJCtfl,lon epotentiori_
b/#, & priuilegiatù vide ordinlJt:!1 êgliU • ',...J
.--
~
"
t ) . j«
. .i!...ue dengum non puefca èflre.!r~fh fl.r~ ,dal pa,ys.
R E
~v
t
EST A. , ..
Encarasroais fupplica:n:a ladicha maidtatreal,
per re1euation de ious [oubieéh., & vtilitat dal
di ch pays, que nenguna per[ona non fia tracha
.dèfora de [on pays de .Prouen(a) 0ù.de Forcalquier, par vig'o ur de déng:una obli.g~n[a con la iufiicia, que ~s al pays, fia [uflicient~'de'adminifirar
iuHicia a vn chafcun : linon que taiz fouffan obli-'
gas a CoUrts tbra de pa~s.
RES P 0 N SI O.
.
Extractum è rege!l:o porentia: fol. t78.
De evdem.
Fiat.
Supplican femblablament a la dicha maiefrar,
que li pIaffa de ordenar, coumandar, & inftituir,
que nengun proces tantciuil, que criminal fi traga, ni puefca efhe tr2ch fora del dich pays de prouenfa,& de forcalquier per via d':.lppellation , de
. r.equefia , ou (upplication, ou en aultra maniera
cayne <-lue fil daiflJ auant, mays denfra lou dich
pays deia eIfer terminat,& fi determine.
RES P 0 N SI
o.
Plactt.
Extractum ex codcm rcge!l:o folio
\
280.
De
�os E
L 0 V S N O.
Il
De eodem.
R E ~V EST A.
AAcon~rl1i~
Tem plus fupplican a la clicha maieG:at hum- tore conrer~
blament,& deuotament)que lyplaffa,queden- U~COritl'l1~ di.
r
cl
cl
r
cl L
C1lur CUlUS
guna penoua es contas e prouenla) & e 10r- qualicatt's po
calquiea,ni habitans enaquellas,non pue[can,par llunturin ca.
la ra[on de con[eruatorio,trayre
clengun, nicom- 16n.
DI eo f.De
.
ego n 6• vna
pellir dauant conferuatour, cayn que Ga,fora daIs ef\: eorum fpe
contas Coubre clich & [us pena formidabla.
cies qui ~igl1i
I
,
RES P 0 N S
tate fulgec vc
co!eruarores
priuilcgiorii:
Lugduni,Lu-
1 O.
Placet.
Extraétum ex eod.em regefto folio
'2. J j,
~e 101# notar~ a la fin de lur ojJici layffOn à Lurs
fuccejJours ltU efcritul'aJ parbenefici dïnuentari.
.
l
R E ~v EST A.
I:~:r~;d~ét~~
Hérici 2./S)1.
Caro1.9. 1 56 2.
~enrici 77·
r i 'lcan a 1a d'te lla maleuat,que
. Il.
l'l p 1alr~a vldFab.inl.
T em lUpp
j.C.de [umm • .
de ordenar,& coumandar, que tous not:uis de Trinit.
las cours reals,ou autras, a la fin de lur offici, Gan
tengus , & deian , [us bona pena lei[sar a lurs fuccefsours : par benefici d'inuentani toutas las cfcrituras, & notas) que auran pres,ni pendrian par
ra[on delur offici, en qualqua maniera que las age[san re[aupud~as.
RES P o.N S 1 O.
Placet.
Extraétum è regefl:o potcntiz folio 2.45'
Recours non es parmes,ni appel apres lou premier rccours,fi non pajJa des florins.
R E
I
~v
EST A.
Tem fupplicanaladichareal maiefrat, que las
caufas que Ce coumeton aIs eftimadours, daIs
B
z.
/
�DE
r 7.
TV TEL 1 S,
luecs Coubre daumages, ou autrament uan conc~ De vnoqu~- gudas pre[ent , OU appellada la parti da a per lous
quer n~gb°t1° dichs cfrimadours:& de lur cognoy[sen(a perauprelCl1tt
us
emnibus quo cunas de las partidas foufsa recouregut : la cau[a
r~ c~u~a c~n- de tai reèours ,l ou iuge ordinari dalluec, ambe
ungn lUdlca'd'
fc
ri oportet,fi- lous autreS efrlma ours aIOn a reue er:& da la coeut ca qtle; al- gnoi (senfa, & de lur ordonen[a non fi pue(can l'etera parte abIl fi
1 r
d'Î.
fent c, dccer- courre,ou appe ar, 1 non que ta caula exce Ilsa
nutur,rerum la[oumade des florins:exceptat en IOl1s luecs que
i~dica.turum an priui1eges en contrari,ou fiatuts mU'llicipals.
non habent. PauLs,
(enren·)·§·s·
Vllll
RE SP 0 N SI
Q.
Placet"Vt petitur.
l.r:a qUa!dco&d. Enraétum ex regefto potentia:.fo1.3 56.
quomo .
quand.iud.
De tutelù, & tutelarum llberatione & de
.
multu alijs capitibu.t.
/ Epitome textus.
~i debent aaeffi in dlmda tute/a.
1
MIlUr lulrix jùorufN ft/iorum volens conuo/are ad fecunda vota
debel reddere rationem,& ,etere lutorem filijs,&c.
z
Tiltor non éolrllhat cum matrefoi pupi/li niji dep1lta tute/fI, &,.
.2!!,0dJi contrll fecerù mater, loft ei~ mortem bonIJ eiluJint
IzberDrum primi viri.
3
LiberllliQ quomodo!",ciend,Huforù, /!tut curA-torü.
-1
Mllttr,qutf VI/ft Cf)lluo/are fld fecund/U nUltilt6 nonfit lutrix, nifi
fl1ulft.&t.
.)
Innuentllrium non fodant notA-rij,niji vifis rebm htereditarijf Q
Dijjenfot nemo hoc}llllytym nijiprinceps:&Ji pat dif}enfotio en
nuU".
7
ritritm "on potefl effi tutgr, & Ji "Mler prQCllrIJuerit qUIl pfEnll
puniendll, & vltric~.
1
.!<..!!~j/ml contrit h,cjl"tutllm irritllntur: (} vitrÏ&1I4 Iuliorft"
. ,urlltor da/~ IfdmoNilUl dtjiflere debel •
. . 1.
-
Leg/wIt'
�ET
T
v
TEL A R V M
LIB E R A.
J
3
ugitirni tutons figiUari dehent factrt Tes p"pil/omm de facili
tranfportandtU, ipfo dte ohittUJi fint prJ!flntes : de qNibtU cÎtim ftet defcriptio.
10
DiHulg"ndufJ'J hoefl atulum t & fcribendum in libn; cathen.f. , &
lib omniblU feruandmn. .
1[
1
T"extus ftatutC--
----
7Jei gratia Hierufalem, & Sicilite rex: Andegauite, (tJ Barn dux,,:comitatuumque Proumcite, Forcalquerij; & Pede==== montù comeJ:Senefhallonofiro diélorum noflrarum prouincite,& Forcalquerij comitatuum,gentibûfque n{)flrifibi ajJiflent,ù conjiLij, necnon 'Vicario, e5 iudict
curite noftl'te ordmarùe cùmatû Aquenjis ~ cteterifque ojficialibUJ noflrù tam maioribUJ,quàm minoribuJ 'tlbzltbet infra eofdem noftroscomttatUJ conflitutù ad quosfjeélat,
& prtefentes peruenerint,@}' c-utlibet, '}Jel eorum loeum tenentibus pr~fentibuJ, & futurù fideltbus noflriJ dtleHM
gratiam, & bonam 'Voluntatem.lnter cura.! multifliees,
que no/lro rejident in animo,eft,quantum pojfumUJ, .-"Jt ca
j/laomnia) & Jingultf, qUte ad opus,Jauorem, tutelam rc.
rum,(t} proteélionem.iurzum pupil/orum, & aliorum mi- il ~d cura Ma
norum
'Vtriur;que
fexus ditioniJ noftrte,
qUtC iam rttro à di ~ g.tl1:ratl1s
p~rl'l~
.
. 'J '1 1" .
,
tlnent pu pl 1
~ nQftrtapr~deceJJorlbu.s concejJa,decreta, & flatuta foe- & minores.
re laudabiliter tll/bata nofiry temponbtM feruentur ad HineAthehnii
t;.
l .
'd . erane orp a·
rvnguem.lnter qUd! Jzgnanter·accc!tmUJ re atrone ruerl i- l1ophilace$
ta,nonnu/laflatuta,feu eapitula,mllbro cathente diélte no- quali orphanrtC (urite ordmarÎd! defèripta, olim condtta extitijJe , omni ~::r.l~. ~~~~
rationi,@f tequitati congrua ). quorum tenores jùbfequun- lenr,ff De o~
tur in h~c rverba..
pCa!f. vrb. I.J.
8.& ~9.ffDc:
1
Item quod iudex Aquenjù a, ruel aliru,:ad quem per- turor. & euB 3
rar.dat.
ENA T V S
�DE TV TEL l S,
If
tinebtt, m!1um dare polJit , & rvaleat ab ind~ in antea tutorem, tutncem, r-ut' curatorem pUplOit) @!r minorlbuJ Clu:bJI.f,r-oel habitatoribUl AquenfibuJ, 111fipr~fentlbUJ at~ tinè11tibtu talium. mmorum,
(5'" r-oocatit trlb/U {yndicu'
If....Ad potena.
.
.
,
~em patria": qUI pro tempore juennt, & confermentlbU:!: (7..ifL dMbru
t
Id !r éta VU( ex ip" lis qUI de moribtt!, & conditiombltJ tutorum , l1el
qnllque 1ega
'j~
.
.
_'
[Cl fuper (a- curatorum dandorum tp/ùm r-oab:ant mformare.EtJi allInilj~tu~eIâue ter ad dationem procejJum funt, talit d~tio non Umar
fila ua lUS ~r-..
. d d r:.
. b··
.
(et: Datus tU- tpfo turc) & lU ex 41JJ jUpenM'15 ar Itno punr~1tur. Hoc
tor reftamen- tamen iJ,on rntellif,atur de uttor/bul, '):Iel cutatoribuJ mt(to confirma-ft
'
. . ametUo a d
atlJperpatrem,
v auum patemum.
tur, ex m q u l - ,
.
.
fition~, alitei' z
Item quod quotœfunque cmtrnget) al'quaJ mu/zeres,
ipfe magitha- habentes tutelcu lib eroru rn fuorulli) r-ueé!e ad ftcundaJ nutUS tcnererur
l.tuta, & toto ptieU conuolare , hoc jaeerc nuOo modo pofftnt , niji. fecuntir, De confir. dum iu~'ù difjofitionem: "Pidelieet prius reddtta ratIOne b,
tbU~ld•• conf. j. & fieermt dlélis liber';; )fi zmpuberes foermt, de tutore
Nicolai ~re- idoneo) "Pel euratore, fi luerint adulti, Îuxta formdm prtbren .Oll.),
Et d'
d h fj . 1 d CI
'd
vo 1ens CQ'u o- ce entem, proui ert: oCJ eoa lter a teC/to, quo· marrtm
. lare ad recu~- foturul dzBt:t talis muliel'it, ae pater,{r"tter, (5" fi/lU! maddab,or~.
trIa riti à tutela,"Pel cura fùorumpriuùrnorum, feu t:/zatomm
e et racere,.
j
6
lOi
facere proui- totallter fint exc/ufi C.
dere,~.e turo- ,l
Si r-oero contigerit aliquem !utorem, "Pel CUl'atorem
re; dctnde tu-'
11
h
r;, .
. 1 dl' h 1:
torirationem lJeuecontra e.rewmmatreju:puptllz,"Pe a utl, oeJacereddere. 3.' (ol re non POJ!if, nif priUJ depoJita tutela, lJel (ttra) & reJuere r reliqua
.
Et Ji/. qUM'fiecerIt contrafiormam h'
.
d ~c. d'zfa l'atzone.
UtUS captDeer an .co.
r.
92. v~1.j,
tuli,dando , -vel accipiendo tute/am, r-uel euram , iudexit
~~BUIa !i.t(pe- tpJo fat10 tali pupillo, lJeladu/to oh/i(TatUJ in llbrù renfum
\"~l. enran d•
~
dd
conf. ~8. na. coronatQrum : pro qua quantitatefideùljfores, qUO! e e8.vol.J.
rÎt pro officio, tC1Jeantur: @T iLle qui tutelam) "Pel cura1'fl
1'eceperzt ) in centam librir fit eti~m tai/hui mmo1'lbNJ
J
",'<w
<.;
.
Vl
U
obltga
1
�E T
T V TEl! Â R
v
M
LIB P."
r~
obligatUJ. "Si, "Vero mut/or {vntra huiu[modi dJ(}~firionem
nupferit, p.oH eiuJ mortem bùna [ua omnÎa Jin! ù] foli. '
t dum llberorum primi 'ruirt:abfJue detraélJOne quacun- Il r,l~ d lCltl1~
.
[X p lUS, & 111
que a.
. ~
caura memo4 Item quàd lJuOUJ, qui/ùel'Ît tut or ; "Vel Ct&ralor alic.u- rabili vid noe
, ' . /fi .,r; . . . l '
[0 '
.
d M Moneo
l.\ e
tU! mrnoru, "PC . urJOjt, aut il terltup-er onte, CUI tutor. e- ,'
cl
'
.
' .
'
.
gIs a uocatl
tur,pojJitft focere qUltJ~/,feu'llberart per lrptm mmorem, Re gi j in A " cuiUl curam ;.vet tutela.rIi (ieffit ntifitp'i'lUJ tait m;norifice- quen. Sellerc.
,
'd 'd
' J ,'1.:Jr,
b ' l'
b fi qua: Ja co bo
Tlt proul e1'l. e tutore, fijuent m.'pu el, r-z:.-e curator.e 'J t Arbaudo nuI ftt adulttf.J, & rationem reddlderit coram dudttoribm p[er~t. ,
, Jeeu ratUJnu..m,
"
'ft z' d'
b M1l1on fine
U1 annM ZiJgu tJ or mantwrl clltaroris aucomputClrum,
1.,
per concrlt:um ciuitatti Aqu-enJis.Ji!..ua quzdem rationè rDdo< tbol:itatc ~on
tlita ) & j'"~tls'àélione
fècuta de'
iu qu.e deberentur,),iJ.eI., ,rdrc
[o,lult11 r.
J~
r
Et pOrIUS ad
obl/gat,orJe fa/mm de fo!uendorecepta iuxta'rvo!untatepz.[ufcipiendum
a~dltoru1J ~(iat quittatio " &' I,beratia in {Yiffentia luàJ~ ~~l::~~:~r~~1l
CZJ ordmartf, & IFfo rum 'audttorum,1JocatlJ confàngttm~l$. cogi porefi.1.
ipforum minoru'11. Si 'Verô aliquiJ tutor, 'Uel curatorcon~ ait prxr'or. L
traformam J)uim capituli J'le}ècerit ltberari, llber.ztloip"ro.
7'§',[cd fi
il.' cuma e\lm le .
jUfe non teneat , etiamJi tura'nentum interuemjJet, & ~a; quC'nt. De tniLU ttltar; 'Vel curdtor ipfo pilo reputetur fraudulent tl.C, ~ 110r, 1. 2~cod.{i
'
Jli.)
h'l '
adl1cr. cred,
dolofos, 0 . . arbitrio lU dlet!· pumatur
.. W
ni t ommUJ 17/,> lib . 2,cod.
gare IJUlftJCcrpitult fit ejJicaciter obligattu 10t,cuiuNura-rp,
"Veltat~lam geJftpe~rnde ~(Ji nullcfm r,UJOnem reddldrjJèi, c T riplcx igNtJtarulJ 'Vero, qUI tale rnflrumentum confocerlt, ab 11ft l1or,anria_ efi~
olhcÎo
fit ip{ofaéloperJ}aètum
'VniUJ annifudl'enÎu:J:ù'/l'a
~I:a eOn' jquI
'Jl'''
,
11' 'J'"
Id re 110 une
quod fi inHrumenta confecerit, tanquam fi/fartu! puma- Cllln poŒnt.
tur. C.eterum -Vero ad contrahentes ignorantes c tem:ant Alia eorum
.
'lui volut {citn{lrumenta.
,
.
re [{"cl no rof-:
J
Item ad tollendum prtejJuraJ damnorulfî,& interetlè [ont, 3' ~i
'/1 .
,
~rr;' (, b
d ,r;,
J'
q'Ja{i limpliqU.e PUpl tlmmrnentt.JJzme J H eu,]t) qkalJ 0 1lJ arum ma- c~er ndôut.
tre,r
1
1
p:-
�16
r
nE TVTELIS
tres exiftentes eorum tutrice.s ad fecundtU nuptia.t conuo_
lare intendant in foluend(J computorum auditoribu.r eo,,'um falarium,iudici dationtf decretum tutel~ ) f5 notariis
infirumentt1, tutelte inuentarij, & aélorite,foper bù indem_
nitati pupiUorum adhibendo antid~tum , prourdemu.r , &
inflituimUl, quàd l'uUa mater poffit ejfe liberorum foorum
tutrix, qUte Întendat conuolare adfecundtU nuptjtU) 11ift
de bonir fuù propriù foluat,& flluere fit adfhiéla expenftU , qua.! taks pupilli fobire trl1p-rouidenter confueucrunt
in foperituprtedrflinélù.
6
Item quia notarij, qui inuentarium de bonù puprUoram faciunt,plerunque inuentarium reeipiunt. , prout per
tu.tor.em, rvel tutores datur ipfi notario in quadam cedula
pafiri : rvnde tah modo pup111i in pluribu.t df!mnosè defraudantur: ideo in IJt4 prouidemm) quod nu//tu notaritu
'Înu61Jtarium taliter faélum rcetpiat ) nifi ocula.tafide declarandobonorum mobilium fufficientiam ) rvel debil/tatem.~iJi[eeUl faeiat, à[uo officio notariattu per annum
rvnum fuj}endatur,(%} pœnaJàlji puniatur.
T Verum quia intelligimUJfteftùsiniaéluram ,feu rvel'iùs deHruéllOnem huiufmodi minorum per Seneje hallos
nojlraJ atélorum comitatuum Prouincite) & Forcalquerij
fuütemporibUJ,féu diélum noftrum eon(iliu~ importunttate petentinm ajJèrentium, rem Je in minorum fauorem pro[equi , allâJ non petituroJ, haélenUJ fuijfe drfPenfatum, ln
infraélionem (latutorum prtediélorum, nonfine grandI tntereJfe huiufnodi minorum,etiam & perfonte perieulo,confiderata l'atione legù prolJlbentu priuignos apud ~jtrtCOS
edueari,aegubernari.N.oJ igitur z.n hac parte ex ineumb~n
tia eelfitudinù noflr~l'egalù indemnitati minorum bu/uf
.
mods
�ET
TV T ,F. L A R V M LIB E R A.
17
modi pri7uid(re t(lti! 'Viribw intendentes, 'Vtamque dif}e .
nationum hurtif'!10di ita f~crlem pr~dudel'e "!J 0 lent es , de
(cria nojlra fc/entia, & cumnojll"i nobir aJliJlentir confilij
deltberatione, edtclrnm prout f5 con/lttuimUJ , de ol'dinamm pefpr~fer}tes,rvidellcet,quàd flatuta, & capitulafopra tnfirta in foi! Jingulil capttulir iU~fa perpetuD obfll'uentur: quodque fuper eorum l'igor1hw nuUUJ aliuJ, quàm
nos in propna perfona, poftbac poJ!it difjc'lJfo1'e.EtJi contra mentem huiufnodi no~r~ conjittutto12û(tue ex ~quita
te ,Jiue ex aliqlM ca'ifà quantumumque mfta -videretur,
corJtingeret dtj}enfori , talem dtf}enfattonem irrttam ex
nunc decerniml#,(!/T declaramU:! de arta fcientia, & cum
.. del,beratione pr..edtéla. Et nilJilomrnuJ de incurfo pœnarum in prteinfèrtM capituLM adte5larum inquiri 'Vo/amui)
& iubemUJ,ac Ji nulla dtj}erJfatio proceJJiJJêt.
8 Pr.opterea ad tollendum aurditatem 'VitrÎcorum,ctiam
pr.efeptùs inconfultam "'ffi 8ionem matrem mit.orum huiurnodi, qui perfope collt,dentes flggcjlu, & medfo con ..
fangui'lJeo tum, feu (1jJinium dlélorum mmorum ) forte Ji- ne caufa minUJ lufta in IJac parte adlJlfrentium, aut ûllkt
exqu;Jitù colortbu.r procurant , dzj}enfationes. (.de qutbuJ
[uprà ) ficri , & iplis rvitricu tuteltU, CUI afjue, & adminrflrationes perfonamm , & ,bonorum i[for#m minarU.'1] conferri contra mentcm capitu/orum : 'Jac noflra {Onftitutione perpetua, de noira.urta ftentia, & cum d,li:beratione ( qua jùprà ) edlcimus, jùufi & 'ordmamus pCl'
eafdem , 'Vt quotiefcunque contigerit tutelam, cur-am'Ve,
&- admmis1rattonem pafonarum , feu bO'l2Ol'um talium
minorum 'Vltricù forum àmfèrri contra mentcm capitulorum prttinfertoi;um, @7 noft'" con.ft.tutionir prifJèntiJ)
C
�. 18
DE TV TEL 1 S,
quod cà tune ,fi matni talu,trl) mtnorum legitimè probari
rvaleat col/ujio, aut mterreJ!io, feu conftnfUJ, dos eiufdem
matrù ei(dem llberkt tpJo [uBo pertineat pleno iure. VitriCUl '7.Jero,qui contra mentcm capttulorum prtediélorum,&
nojlrte conflitlltionir ) hUIt!fmodi onm tutelte ,fou cur~ huiufnodt affomerc , & exercere pr.efumpferit ,~ in totidem
eifdcm mÎrJoribm ipfo iure ten.eatur. Contra quos,matrem,
& "Pitricum talJum mmorum ex n(:)n fcrtpto,parte petente,
fecl~fa quacunque prtefcrtpttone , etiam longijfima , executionem fieri rvolumUJ cum ejJeElu:& contra tales matres,
& "Vitricos procedi,omni appcllatione remota.Et pr~terea,
euiltbet confanguineorum, & ajJinium di6lor,um minorum,
qui iamdiOlù matribUJ,& rvitnckt talium mi'JOrUm ~ppa
ruerint contra mentem drOlorum caprtulomm , & noflrtt
conflitutiomi hUlufmodi adhtefiJfe, eifdem minoribus teneantur in centttm ltbrù coronatorum : pro quibus ipfo faélo,pl'out foprà,fiatexecutio ad rutilit,uem tpforum minorum,parte petente, appeüatione, & pl'tefcrrptione quibuf
cunque reicati.
\
9
etetcrur", etiam de noflra certa fcientia, & cum deli. beratione iam diéla duc/mu! fla~uendum) & edtâmUl,
prout & ftatflimUJ pcreafdam:'Videlicet, quod omnia, &
fingula,fiue de !r~terito,Jiue de futurrJ , contra dtéla capitula, & flatuta, noflramque pr.eflntem conflitutionem faaa, & fienda, habeanturpro non faélü: qUte@'J nos hac
nofltaconflitutione tolltmtu) cr irritamUl: ruolentes, @'
fiatuentes de diélano(lra certafcientia, ttJ cum deliberatienc tamdtéla,rvt fi 'Vitrictu talium minorum,cui tute/a,
feu cUra minorum huiufrnodi dureta iamJit )rvel pro tempore foerit) pl'imùm requifitHJ ferJjndzcos rtmiuerfitatil
1JOflr~
�Et TVTELARVM LIB]!..
19
noflrte prtediBte ciuitatit Aquenfis à tali adminiftratione
deJiflere no/ucrit, aut qUÏ1zdecim dies, poflquam requifititi foe~itper jjndzcoos ,~ejifle~c diftulerit, ipfo fo61o cif Il Turoris ofdem mmorlbUJ talk! ~/trtcUJ zn centum ltbrM coronato .. ficium in eo
ram teneatur : pro quibtu 'Vfque 'Vlteriori declaratione, ver(acur , pdcontra eundem rvitrieum fiat exeeutio imlJatè ad "Vtili- mum vr ad/lc~,
o
quum a 1111tatem tpforum mmorum) parte petente appeUattone, & ni!l:racion{'r.n
pr.:efcriptione qu/bufcu1Jque 'i'eie61iJ, et/am more fifcalium rufèipi~5 illJ b·
.
uenranu,apaae rtorum.
phaGm [eu ill
10 Et nihilominUf,quia hmga dilatio conficiendi inuenta- dicem boon~J b
. · f d. am- rurorfaclat
1I1
rta. a ae
onk! mrnorum po1feet e e etifl~Jaem mmOrllJUJ
·
prXJentla per
noft multum) & pr.eu-edlCJabtlu m eo, qUIa res mobdfJ, [onarum pufrtpturlt) & Ctetera prtetiofà de focili tranf}ortal'Jda oc- blicarum l. tu .
,r0.
. ,r; J
d
b tores. cod. de
l
cHtarlpoJjent.
HUlujmoatmmorummcommo /.:flg/turo - adminotlH.Et
uiarc '-'voLentesftatuimu.r , & ordmamtlJ de certa noflra admini!l:ratio '
·
d 1b '
cl. a
' -' , .
'd ' nis gerend:e
(;J cum ç 1 eratlOne prte lCta:"'(Jlae teet, quo a Ephemerides
ficlentra,
c&etero matres,& aLij,& quibllJ tutela, Jiuc cura mmorum in ~llibus cohu:uf-nodi Legitima debita foerit ,Ji tamen tempore obittu Ut
~:nlboat§qllçtrge
.Jo • orne.
eiufllem, de cuùu hteredltate tune ageretur, in diEla ciui- If. De tlltel.&
tate prte/èntes fùel'Înt) illa cadem die obltm prtedlEli ,Jin- rat. Sedr apnd
i'.1 .
,fi,
,Ir:,
d ·
quas l?LOnas!
gu1a,qute ,a'ctuter tranjrortarJ POJje1Jt,m tuta re ucr,cap- publicas.Ble[dfque Jiglllarifacere per manum d;éfte eurite ordinante {jso~rtol~4·ln
·b ',(;
~
ft··
te!l:acor!s opprocurent: de qUt ujquam CttrtH potent en, etram tUf" tione reliéhi.
commurJr.! ddatione p~flpoJita, defcriptionem deblta1tf fie- eleélis in eam
1'1 facia,nt cum effiElu adfalaum iUf minorum IJUll4fmodi. l'en") oonotariis
.
Regus.~od
~tod Ji /ta facere poflpofoertnt, eifciem miJ'Joribm in cm- Sc multis are.
tum llbrû coronatoruin-t!Jo fitélo teneantur : pro q/41bUJ !l:is cO~l~rma.
C
f ' r ; , fc
d
1 tumvlduTIus.
J~et exectetto l'ea tter,pr{)utJupra,pr~ ertptlone,'~7 appe - Et LlIterie; julatione reieEliJ.
dicatum legiII Et <"Vt conftitutiones noflrâ! huiufmodi ad fingulorum muls an.l ~~4
19' anuanJ.
C 2
.
0
0
J
iJe
o·
••
o.
0
0
0
0
0
0
0
\
0
0
0
0
0
0
0
0
0
•
�%0
DE
TVrELIS
1.otttiam dedurantur, nec qu1qtMm pojJit i/l.trum ignorantiam rN:/endere, rt..'el a/legare,edtcimuJ, prout fuprà
eaflùm de <""verbo ad rvel'bmn pub/leè per[ohta loca dIa;
eluitatû no(tr~ diuulgar/:partter & ùz drao ltbro cathetJte
dejê.ribi, & 1'egeftrari:ad quarum obfertû,ntiam rvolumu.t
per officiales 11ojt('OS dtutecu"ù! ordmarite prtefentcs,& jùturos,ad pl'imam dl élo1'urn Jjndicorum l'eqUljitiorJem, tU'l'amenta eonjùeta prtejla.ri fub pœna priuatlO12ir fuorum
officio'i'Uln• .§0,ocirea'7Joluma.r) & '7Jobû, tenore pr.efentlUfJ.J,de noRra certa fcientia, & cum deliberatione prted,aa exprejsè P1<teClpiendo mandamtlJ, quatentlJ forma
flatutorum, ft) clfpi(ulorum prtediflorum , noflrarumque
huiufmodi conflitutiofu4.m, fi} ediaorum in fingulu foiJ
captttbtu ddtgenter attenta..,. & cfficaciter obferuata, tlI~u, & illa obferuetir, & exequamini : ab altu cxequi, f5
obferuari jàciatiJ realiter,@T eum ejfeElu, nec prtefumatiJ
in aliquo contraire, quantum indignationt! noffr~ formidatif rncurfum,& gratiam noffram rvobir charam cupitiJ
confèruar'e,quomam ita fieri 'VolumuJ e5 iubemUJ per prtefentes,rvim noflrte fecundte lu/fionir habituraJ,qutU,mfidem prtemijforum, rvefframque eertitudmem fie ri , & jigilio) q"$O 'Vtimur, iu./JimuJ debitè communiri: poR earum
exeeutzonem debitam , & fingultU ir1pearones in archiuo
domuJ dia~ 'lJniuer(itdtif pro cautela minol'u prtedtélol'um
remanfurtU.'Datum aquû per manum domrni noffn Rigti
Renati, die rvndecima menfis Iunij.Anno domini mtllejimo
quadl'ingentejimotertio. Pcr Regem Epifcopo MajJilunji,
dominû de Mifono , & de Riperiir, t:;- caneellario Pl'Ouincite prtefentibtt! Tornauile Regiffrattl.Trejfcma1Jes.
Extraiél: du liure rouge dei priuileges de lacic~ d'Aix.
.
ADN
�OFF CIE R S
NON
PRE N .A N, &c.
u
ADN 0 TA T 10.
Hoc Fatutum non folùm habet locum inter ciues A quen[es, fod eàam inter omnes prouincialcs:ita fuit decla1'atum
AreHa fupremit curite, die fixta menfis DecemblÛ. 1 SiI.inter FranciJcum,& Gaj}al'em Rtchauts fratres) & Loan . .
neYfJ Lmbertum ciues Stjlaricenfes •
.fo2.!!:.e {aIU officiers non prendran ren par lou dea'et de LtU tuteLcu.
R E Q....V EST A.
Té car lous iuges de las courts ordinarias mou-
1
tas voultas parlous decrets de tutelas, & d'autras cau[as, exigiifon dalz pupilz, & autres grants
[ornas d'argenr;[upplican a la dicha maieftat, que
d'aitE en auant nengun iuge non deja fen prendre
per lou decret de nenguna tutel.a,ni autres, attendu que an gages de la court.
RES P 0 S T A.
r
PIas al Rey,finon que officier per aquo aneifa
deffora delluec : & adoncas aio huech gros lou
lourt par caual.
Extraétum ex r~gefro potentireJol. 3 29.
Officiers nOl1 pendran re,! tant per de cret,
que autrament.
Tem con la fia cau[a, que lous officiers tant
bayles, viguiers:quant iuges, abufant: de l'eftatut prouen(al) que non deian ren prendre outre
Jurs gages ordenaris ) ell. vueilhan auer ) & exegir
tant par non de decrets, quant autrament parvias
indlredas,argent)outta ra(on,& deuer, delz. fubiets : [uppli~an, & requerén, que eyra11.. officiers
I
C }
�D E.
l.l
DON A Tl O.
nondeian ni pue[can ren exegir foutaformidabla
a De forma pena,me'ideian tenir,& ob [eruar lous fiatuts profub~arialido- uen[als (US eyfo ordonats.
natlOI1U ab-
quarum iure
ciuil~ dl: intîn uatl~, ~ux
donatlomsefi:
i3m faétx aur
.
RES P 0 N S l O.
placet quod obferuentur fiatuta.
Ex regefto potentire.fol. 245.& 329,
1d·d·
D e d onatlOnt
. 'b uS III
. fimuan d'IS.
Tem quia a,1'elatione mulforum iampridem faéla nobü,
d If:,
,f.'
cl
.
.
t · tctmUJ a caUjttm, & occaJlonem onat/onum Inter
petente~n fa- ruiuosfa El..trum plerunque inconjùlû[tne caufa,e§ intemél:apubh.cJtlo peflatlUè & aliquàndo ad fùttÎum caUidt1m #1 machmavel tefttflca- 1"
).
j
'J
w
rio . Accedit tum quterentium habere indireElè,qu.e fia non font) reproF.er ..intîn~a- mittentium etiam multa ob[eqf4ia Je [affuros b pro [utura
none publtc:a J,
·b
'
b
authoritas,co onatort UJ:qUte tamen poH jirmatUJ donattones 0 feruaram iudice,vr re pr.etermlttunt:ex quo querell.e eorum,qui donarunt,non
hîc faél:a do- .
., U. 1 fol
.I2L}
/ .
.
.
'
&'In- tmmerttopu. u are 0 ent, rvpro eo rtes arzrtart.
Ad
· exenarlOne,
....
ter aél:a 'publi crationem igitar fraudu in ca parte ,& iur-gt(}rum huiuf
ca der~rIpca.l. modi amputtttionem inhiantes, quantùm pojfu1nuJ,& vadonatlo l.da.
. ,
ta C. de don, lemUJregia curtacommtj]a nobh! a 'Deo, nedum ad opus)
iure _ ~alli~o. @Ir auxtlium mi1'Jorum annû r-Jiginti quinque, & mttlieex coftltUtlO· ·b
h d·
.
ft fi 1·
ne Frac. Mag. rum, zn qUI lU appre en ttur .etatf,f) & exus r"'gl Ita!)
1539· fi:at'.li- Jenum etiam r-utl'ùtfque [exus:fèd aliorum quorummnque,
tur .omn~s ~olèfè
circunuentos, t5 Le{os
'Varia modo ar(fUentlurn,
aU1do
natlOneSlnle- j "j"
'j
.::nuari debere ammo prourdere "'(Jolentes, hoc cdtÛO ln poflerum r.r.:alituro
apu_d aéh iu- ruolamus, & ordmamres:q,,:od ad donationes [tmplices indieu ordll1a. . r:
d . fi
d· .
,a
. 1
riorum loco- tertJtuosjacJen :u zn uturum m Ittone nOrra patr/&: IÎ"infcripruram
rcdaébe apud
judicel~ co-
-
,
VI
VI
,
rum vbi Gta:
iU$
CUnt res donarx vel vbi d~gunt,nuUis donadollibus declararis nitî,à. tempore inlinuarionis.
Plac:uit poll:ea Carolo 9.in conO:. Molinen. arr. 58. neceffiratem elfe impolÎtam
ialÎnuandis quibufcunq;donationibu.s intra quatuor !nenfes tî contrahences Regnico lz Gnr,& res regni tînr,lin,lncrafex meufes. Alioqui ("as renûtiat inutiles.
b V t qui fmfi:is &.pomis vid .. ai vena,ncur auaras.
�INSINVAN.
'13
lus,& terrir adtacentibus, etiam.fi legalem flmmam a non Il ~ingenro
excedant)ad robur,& efJeElum tOarum pro modo,@-flr- ruro (?Iidorû
mafolennitatir exclu den tir dolum malumpr~(umtJtum in 1. (anCIn1US §.
,
:1' [
' , allas cod. de
teruemat,feu interuemre debeat, & ftt necejJariumalte- dOllar. ~ci
rum ex[equemibm : rvideljee!, rviguerij,[eu baiull b, & fi iLUei~r :d~
tudieu 'ol'di~arij 10 ci, in quo fiet donatio,confcientia,e§ ap- ~~ ;~?~~)~. v~
probatio,poflquam agnoueriteaufam honiflam faciedi, (!) vaJe.conf..19'
in co fraudem Cfrfare:
aut eoniuntlarum ,jèupr0'Pinquo- ln
~lt-48
,&Call:.
'JJ'"
I. par. con.
rum,rvel t1!fimum donatoru, @rfaltim duorum eum rvno 9I.
exJjndiciJ,feu procuratoribm loci prttjèntitt) & eonflten- b F~n~~ dotia , aut (1014 eoniun6lu , lbrotJinquu
'):Jel alhnibllJ
non ex- Cledls
n,a~t1ol11bus
fa
[
,
'Ji'"
ex 1110tantibUJ, "tJel abfentibru à loeo jjndicerum ,fet~ eonfolum, r~ regioolllU
ft} procuratorum loci iOIUS, 'lUt pro tempore fuerint , "tJna ~mpo~rrr (twt
'1
l '
1
:
'd 1 d - "1' , ll1capltuIJsad
cum balu 0, rvet elU! oeum tenente: rta quo c an entnl- diti~ ad leges
ttU c,qUi,€ eft fi·audkJ·nota:prttfentia pr~diElorum alterna- Logobardo. (
r:' .
. r;
1
da'
rum per Cat~m proutJufra mteruementzumJceuta egum .Qtt~~na"tJe- roI. Magn~m
rifimlilter excllldatur,decernentes,eleéllOnem zn hu t-td do . cap.l. Eadem
natorem,de cu/us pr~iudlcio agiturprincipaliter;pertinere: q~Jafi folem,d lal'antes, quo'd a/ras,
' A & res
naas, fi ql1lS
. ,r;, ln ' nofl~raec
hactpjaconJ"ttuttone
ruas alij
aliterfaEla'donatio huiufmodt fmplex , & i~ter"tJiu1s dC\Rhi~1ga:e vo,
bl'/
'
luencJ1oabf1 1 :JUS, Jeeu nol'i11m bUS db
e rtorum
(ftte conSC,le
\ r d anbonu. 'VI'de/'tcet tmmo
tamen, quod in "tJalore bonol'um donatorum fummam flore- te liberos honorum decem exced,:tt )n'on teneat ) fd fobiaceat "tJÎtio nul- mines iprU~l
d.., "
,h
.h.J b 1 ',11: l'b
garantrlx (.1.
lttatM. : ~
zta afmeJl- allo noftro, W a a lU 0JFc1a t US cJafaHl donanoftr';' maiaribus,& minortbus,@T etiam rvafaOorumno- tioné)faciant.,
' d rauj,(;amfieudof'um,&tempora;tatu,quamte/..
quarenus qUl
Rhine:at(.i.
firoruma
nent à nob,;, ,iubemus pofthac immutabrlitcr obflruari. Fa- q~l d~'nat. v1
Elil F,lnerra fi IUpllciter) vc
nuUa in pofrerllln oriatur romendo.
r Siquidem c!lJdhnis ac dometlicis fr:mdibus facilè quiduis pro negnrij o~or
runitJtc cûnfingi potetl1.data cod.De dOlJ li t.vel id qnod ver t: t'.cltil !l1 (a'l; aboIe.
ri.Et non eccultè au! priuatim l.donatio cod,eodem 1.7·cod.Thcod.
�,,+
Q.Y 0 D A P PEL L A R li NON
Ela, & le[la AquiJ in magna R~~ia audlentia:ipfo domi.
no rege in foofolio [eden/e" anno dommi 1'f7~. f5 die 23.
merJ(iJ Oéfobr.
Extraél:um è rC'g6lo Pclicani fol 117,
~od
---
appc1Jare nonliceat Line clUià) & de
mlll"is alijs capitibllS.
E pirome textus.
AppeUllns anU(cr.tentillm fine caltfo rRtionllbili qua pœn"
dtgneu tjl:& q/I&! fit cauf' razionabilt.s.
1
Exccutio flntentu. f~rienda non objfante qllacunqHt lifte/lA.
tirme:nft lw/MM oppona/ur.
2
3 Nu/MM, aut alttf. qUttlli& appoJùio mn impedit fxectJtionrm.ji
fint tres confo, m"s [entent!&! • 1'IijiJit nullittU iur ifdtt1iot;iI
aut perfo1Mrum.
ExeclltiJ jèntcntijs, fi pars aUega CAU/lU probabtles, iude~
IldmintJtu{,btt iujfttUlrtJ.
EXUIIIQyi non rrae fxrqucuti mand",btt index reélè exeqllÎ.
RtClIp?ra e pOfjl d,buor : ,es; vend,ttU aélorimtYlumnum
ojJèrendo inlf.l;yè Juduatum CJlm eXjJtl1Jis.
SI U( lihl dJihact&! tertio fi conftee de ',ejione,aut minm legi- tïrlio p~'rcf"'''(US reCflpera6tt.
Pœ'fla 1J1. appellation/bus clltlfarttm criminalill1n partim tif'
p"rlltur CltUlf appell'!'tlonis parum offiWdtbuJ • P., qtllb'lJ
fil t pppdiatum.
4
S
d
Y
7
~ Hoclie fritlo
1er appellan0.
nts multa
In-
--------------
T extus fiatu ti.
V 1 A fcl'iptum eji,quodtemerè, ac ptljJimom°den'&d'q'lcm - r.~~~~ ~i nlbuJ jàculttU prouocandt, foU apptOandt fine
a mû mu, ln ... '{-'.;Y''i(i!:;fJ! :;1
•
j'
fl 'gatur Fran- jr~~~jPœna non conceditur, J~d qUI ma/am /Item ueclfcu~ mJgn.
rit pr(!fecutUJ, medlOcrrter pœnarn fer (omr ecOllf"ht.1 5 19·
. d
,17
d r:'
db
lU
arr. 11}. JI6. fp,nternzu lcemt1.j"lgei'J artl)uflmere e eata,Statulm.
vide .Bo~r. proptcrea, rvt quotles qUI4 ante flntentiarn appeOat/ent
dieltur xx. librarumTurû- r=f~=!%""':~=~='U-:=~-:-~-
;r
dc:c. 7,)·
(Udl
�i. 1 C E A. T SIN E C A V S A.
~s
'in~ caufà rationablll a,ftfc o curia! noftra! roluat pœnam
..
J~'
'J"
d '
jU
l' Il A fucuro
llhrarum coronatorum qua rag1.nta, computata qua z- grauamine.
bel. {aufam ,autem rationabilem inteUigimm, rubicun- b Iudex e~·i. ficrtptum
. CtUI
. l'e , rue1 can011t-. indellter
erras
que tU. dex grauat contra ltu
fatio vel i~
' c'um b, 'VeL denegat iuriI beneficium c. Item pœnalJJ jùpra- Ïl:re. In p 3 ~'[é
dirtam incurrat appeUans, quotiens appeliat in cafibUJ , in ~J::~ër ~~Jét:.
quibtu tam de iure canonico, quàm clutli copulattuè inter- ann . l 540 '~~:
diüa eft appeUatio ante[entent/am: Jiue de iure canonico, 2. ~apa.li. 19·
·1' .or;,
. d.r: J:Z"
.
escM quele tu\aut C1UI t po}" j ementJam ~tUnct1Ue.
ge eff prû àpar2
Prteterea ad aures noJlrtU perfope crebrM querelû de- tiefml1.
.4
· zn
. caujts
Ir: jmtent/te
r;,
. 1:
cA ppellatur
1atum e;~:
quo'dl
, teet
J erantur, qUte per à den eoa tioappe!l.atlonem non fuJjcnduntur : tamen earum exewtto ~1(\! iuri;" liter
pracuratorum obtineri non "Valet:imo lites III
~ndterp;llatus
Pro.[hter d,flù(J'ia
'JJ 6
ex lenrenei~lùlbUJ or/untur, quod omni rationi cfi contrarium. Igi ~ ti am recufer
tur quia non foffiCtt fententitUproferre,nifi reali executio- di cere; ,idql~c
.d
d
d
db
.ff. ·1 ex generalt
nt eman mtur, ecretaque prtetorum non e cant t.Jje t - Galfix célïlèluforia, StatuÎmtu 'Vt poflquamfententi~ tranJiuerit in tudine Gall"
rem iudtcatam,ft} non erit appellationefuJjenfa, & erit tI;lt (tyI. :_arla.
.
.
.
.
. ' quoru aplata part ibUJ 'Vo(atl! , ft) audttu , feu per contumaczam p~ll.non reciabfentibuJ : niJi meUtttU cl allegaretur, qUd! per alitU '110- }plllnt, .fpcjcur.
aror tIr u . De
JlrtU (Oi1jlttutiortes dumttA.xat admittitur, Jententia ipfa, appell.§.quanu/la oppofùione obJlanic)realtter executiom demadetur e. liter.verf. !té
"
,1:,
ft
. ,f(.
quod Panar.
3
V blverotreSConjormes enJ.entlteejJent,tuncquacun- Încapit.j. D<t
q~e nullitate,aut oppojitione non obftamibUJ,fententltt ipfie fupp!. negl.
· pra:lato.
.
rca1tter d Ho d'le nu 1v
litas non allegatur nili in cau appellacionis.
e Sun r qua:dam tèntentire qua: execudoni man'dantur cirra preiudicium appelladonis vc [un dn confhr.Carol. 7 .arr. 1 2. Senten,cs interlo,utoires reparables en defilCitiue. Franc.I) z9art .4-,non txcedant 4o.liures,ou dix liures de rente. Franc. J529.drt.6.
De g4rni[9n de mail1, -& prou tfi ons dIJlInees ba/Dant caution, Fra". 1 ~3fi.art.6S .66, vide ca:~era in confl:it.Regijs,& apllct PetfUm Guenoys in colladone canftit. Regiar. ad
Indicem,in dlctione Sentillus exuuteÎrts,per tres columnas.
D
ra
�...
16
Q..YOD APPELLARE NON
'l'ealita executioni demandentur) niji effintnullitates ù,'nfdtRionis, aut petfonarum. Si <vero contra pr.emrJfa aliquid attentati contmgat ,pars at/entans in pœnam .eftimatÎonû liti; ipfo fasto mcidat, cPT ipfamfifco nojlfo fine miferico'i'dia,& gratia foluat'sentetit! "Vero executù, [i pars
aduer[m fententiaJ t'pf44CxecutaJ caura:! rattonabiles, &
îufttu Jêcundum iuftztiam, & ordinatÎones noftrM admittendaJ habeat , iudex foper hi; competeiJs paft/bm iuflitiam factat , f'9" minifiret infra f}atlu trium menfium quibUJ elapfis pars ipfa "Vlteritu non audtatur.Et quia n'Julto.tiens in executione ipfaïU fententiarum fepi~ cotingit per
aliquam ex ipjis pa'i'tibru ad differenda tpfam executionem
. dppeflari,Statuimttf,Çf "Vbi iudex ritè decreuerit executionem,f§ n'Ucim malè exequitur,feumale refert,-vna expartlbm de hoc conquerente,[eu rec/amante, tudex ipfè execu- tt Via vt?illnt tione ritè fie ri faciat a;male geflaper nucium reparado, &
oppoG~ll1a)ll1 fine meta e~r:1!en 'arum per aliqua expartibùsfoluendarum
cxeClltlOne aJ/A'
reH:ornm ,ob- executionem ipfam ac,-limpleat quacunque appellationeprotincntt1r lite- ptereà interp@fita,aut interponendanon obftante.
rx qua: vulgo
S·
-,
, ël
fi·
dicuntUt , de 6 .
1 -vero co ntmgat,qtto ct, pars,contra quam t cxecutlo 1
c~ni1erfio d'dp- p}4.etendat grauamen, a co quia res capt.e, & diffrail.e pro
pel tn opp~(r- iudicatopltu 'Valent,qudmfl&urint difl.raB.e, & lîberat&, 2
tton,a b execu ,
r
tore enim no StattÛmtu, quôd,ji partiaürici, ad cuiUJinftantiam fit e~
a{jppell~<l~llr
xecutio,res tpfo dtftraOltt jùerunt liberatte,b quod pars ÎIJllUp lClter,
r; h -do
,r;
l't
,.ft"..
d d·zntegrezu
, .' d'lcatum,
1
nefcmperobja. ac ecaujaappelans COjJeren 0
4
- fret res iudi- cum cxpenjis moderatiJ res ipftU fic dijlraOla:! recuperare
. cata.
poJlit,& -valeat infra -vnim anni e j}acium,ft} flon -vitra. 6
7 St 11ero res ipfo fuerint drflraa.e tertio, &;-ltberatt ;r
ita quod non ipfi parti 'Vz·ncenti ad cuiw inflantiam ft
executzo,tuncft de enormi l.efione ,feu mrnaJ legitimo f1'e~
116
�Lie E A T
SIN E C A V S A.
"7
tio confiet offerendo pretium cum moderati! expenjis, res
ip[ttJ recuperare pOfsi!, & ~aleat, omni contradtélione
cejfonte.
·
.
8 .Et quia non cft iuflum)neque ratÏoni congruum , quod
claudatur .os bouû triturantû ,jèd qui laborat manducet:
, quia ttiam omnti mercenaritH dtgnUJ eft mercede, nec dece"atoJjicium eJ!è damnofom , cùm omm~ labor optet premium,Conftituimu.r,& ordinamu.r,quod à ctetero, omnium
condemnationum caufarum criminalium , qUte per appeUaiionem deuoluuntur ad noflram curiam primarum appeUationum prouincùe,Jiue[mtentite condemnatori.e confirmentur, pue appeUatiombtfJ ab ipfts fententiif inttrpoJitif renuncietur exprefsè,aut tacitè per defertionem,aut alu1s:Jiuc mitigentur pr.efatte fententi.e,fiue augmentetur, mediettU harum condemnatlonum applicetur cteru primarum
appeUati~num,alia 'Vero mediettU ojJicialibu.r,à quibuJ appeUatum foertt a,exoluatur.
Extraétum è regeflo Tauri. fol.70'
Epitome.
l
2
3
45
ô
'J
LteJio non efl nectjfaria in re vendit;e neceJforiô. vt intrll- annum recupere/ur à debitore.
Incipit currere templU recuper;en~i rem venrlitam à die ver.e
traditionù,aut flÛte diJntu focultatém accipiendt poJfefoo1zem,& col/ocationu.
Offorre an debe~t qui vu!t rem ven.dita intra ;enn;; recuperare.
Annus emergens datur ad recupernndum.
.
Annus dUfJ!ex
eme1wns,&
na/uralif.
r
ô
. An'l'fU!: continuus, & vtilu~
Laudimif!t1'I an debeafur cùm res recuperatur in/r"" Itnnum:
G LOS S A.
GRA V AMEN
a. Necelfaria 'Vldeturejfe l.e{io antequa
D
1.
a ExoIeuic
placuitq; id
reformari.
�2. 8
1 N T R A A N N V M,
haueat locum hoc flatutum, 'Vt fiIllcet dcbttor poffit recupe_
rare rem 'Vendztam, 7' l.beratarlJ poft annu.1". T arun obtinUit rv{.u, C7" confoetudo, Vt Jiue fit l~fio fiu-e 'lN} ', [efl'iper
reJ' rvendIfa recuperetur,qu~ feruanda ejl,l Ji imerpreta_
trone de leg,;'b.
L r BER A T E b. Intelligendum eff dellberatione,
qu~ fit per rviram rei traditiomm , aut fitlam dantem faCf:4ltatem rn!rarldt poffejJionem,quod CoU/gilur ex hoc 1Jnf.
et;} fequen.rvbt dlCltur:jùeJ jùe'rtt IJberata tertio,non part: aarici ~incenti, antequam non 'VerUJ dlCltur pojJéjfor
û,rui reJ difb-ahltur fob haffa) Lnon e(/ mzrum de p'gno. d Pap.
. rat. aùr. a At non habet dtlhcultatern)
quamlo res diA G 11l.
'J}'"
q '2.2, ~an- flrah:tur in executione"fententÎIf '\ & ru/rtute iudicad? autem res ti , [cd quando projequitur aaor reum 'Virtute inflruplonorara p o f ,
.
Je fi 1 ;rr;- ' 'd djft 1
Cr alienari
mentI guarenttgtatz, eu ~()m1.J}lonkf, 'VI etur , cu t aJ
Rippa III 1. j. propter 'Verbum lzberatlf : nam in flylo fubm1ftom:r qlfa§.fihxres.ff.
.
l'
/,.
.
;rr;
ad [rebe\!. . tuor 'Vtlmur 1Jf p urrmum, rtcru, prgnoratlO1U, /mmljpone
in po.IF:lJioncm , & coUocatlOne 'Videtur itaque dicmdum
(urrere temfUJ,@'Tprmctprumanni à du IrberaflOnM) non
co/locationis, qura textm1Jtrtur 'Verbo Itbe1"at..e? Ad hanc
partern rvidetur inclmandum proptcr ca qu ~ t'l'aduntur à
Gurd. Pap. d. q. 22. "tJbi art IJunfmodt tempt# (urtefeà
dIe 11brattonû) non realû m1Jionir, tn prJfètJianem,-nam in
itbrationl,fjulf fit in "Atllno mcamu perpr..econem>per ttaclitlortem calMlI1 transj;rttw pojJélJio i1'fn [U're ab/que aira
reaL. tr'lduione, "Vt fer 11'11'1oc.in cap. 2. de corzfuett4d. tune
en':m permde eJl, ac fi à domino emjfit emptor pel' ca qu~
firtb:f A!txt:f.rdr. C01',fi.n.1;um. 1 Lb,. 5' Tarnen ea non "Pt denfm' obftal'c im(l juu trrl ca n·one) "tJedt enim Gu,d.
P ap.&. Alexan .q-~oJrel I11am l.brv!tionem, & fiilam tTt ..
d:tlo
[0
or
�REM
VEN DIT.
2.9
litionem tramfirattty p,ofFfliO) foU Idtew facultaJ adipifcend.e pojJejJionit delur et,fui rcsltbrata ejl{vt fer fi paf
(it intrare sn poffèJJiufJcm l'~i 'Vendtu,& /ta tranflatttm fit
a01Jinium tn emptorem.Contrarium cft ln ',be ratlOne , &
fecundû ltterit zn [lylo fubmijjioniJ)tn qUlbm nor, ita tranf
fermr ppfeJ!i() zn credttorcm, 'Vt poJ!i/ perJe fine lI/cru collocationiJ accipere poffijJionem relltberata:, 17& cft not~!fi
mum: neque zn llberatJOne tramfèrtur do Yflzniu.m irreuocabtlit«r: naYfJ fiJe ln ea opponaat alij credttores p{'tiores in
hyp ;,theca,eir res ",dludlcabltur, quod non fiet poft collocatiofJem,fedfo1ùm agent hypothccaria ,Ji mtra UmptM iurti a, & flatutirveniant foum Îlupetttu1'i: if emm cui res
tradtturper collocationcw,fit dominU4 rci irrcuocabditer iC ~ntra dec.:en
,
, "
ntum fone 1.
aquo tempore mrrit tempUJ m hoc ftatutocomprehenfum, J.& 2. cod. fi
ita furt iudicatumfope àfenatu 'Vt audio à malOribuJ, @)r a,duErr. cr~d.
.
,r;,
d .
lIb 7·1. v!nm.
obtmult conjuetu o.
"erf. (ancim9
A PP E L LAN S c. Credo hoc 17crbum non accipl hic de pr<rf.long.
proprlè ,allOJui inutile effit hocftatutum , appellatio enim te~p.C. .
fuf}endt! omnlEt) & putt tanquam fi non eflet zudlcatum.
Sed puto ita accipiendum:p'u's tpla hM de catifà appellans,
id e~, 'VocatiJ in 1udiCium eum CUt re! eH tradtta, 17t pec.untarn curn modera~ti expenfis rjfèrat , fi} detlaret 17elle
remrecuperate.
OFf E R END 0 d. Videtur dJcere :e:t:tUJ:quàd ftf
fùrat 'ffio'e,non confign.,are autem oporteat,de qua re 17tde que dixi inflatuto rettnmdi ture cofangulrJJtatû, nU.I6.
A N NIe. Emerge1Jtif fldtcet: nam dUFlex eft anmu,
'I1Muralis,qut non mouetur loco) t(.'J' jlr:tt foo cardme : inoptt mi·'J1 fecundum rz fom noftrum à nattUltate domini, 6.....
j" ctmde;1J dJem difimt.AluM e/II1n11ltJ emu'g,cm, d efl,ex ..
-D 3
•
�30
, QY AN T.
T E M P.
otims Îta 'Vt fitt Dccafto : nam fi mihi promitttU decem ad
,,;;num,lJunc emergit,& incipit currere annra) qui aTtifi~
cialif apptOatur gl.in l. 2.de "erb fig. qui habet dtes treee"n_
tos fexagintaqutnque aut per alios ;64, horaJfex:itaBal.
in l.de deeûfione,in 2.not.& ibi Zafnu:3.folut.mat11im.
6 InteOtgendum item efi de anno continuo:efl au~em4n_
nUl continutu,in quo omnes dies cur.runt tam firjMl~quam
non flriatl:rvtiliJ anntu ~fl ,quando no currunt omnes dies,
gl.l.in l.rvlt.C.iemp.in integ.Bal.tn l.ex quacunque, num.
IOjiqUÙ in Îtu rvoe.
7 Orttur nunc dubttatio p~rutilù,& quotidltma,an debeatur laudimlum altquod, quando l'CS recuperatur à debitore intra annum 'Virtute IJuitu flatuti, de qua re dtcewr'
infra inftatuto de deducenda quinta parte,nu.4.
~allto tempore veniatur catra alienationes ne-
ceffarias fuhhafl:afat1as, & quando fruétus
computentur in [ortem.
Enatm Dei gratia Hierufalem,rvtriufque Sicilltt,Arago1JUm >Valentltt, _Maioricaru, Sardinitt,& Corciritt Rex.Andegaulf Barri,&c.
Commitatuumque Prouincitt,& Forcalquerij,
ac PedemontiJ comes.Etji à CttfaribtfJ no(bû, & leg'uretroconditoribtu ample non minfu) quam diuinitùs occurrenttbtu humanti cafibU! prouifom extitcrit. C8ntingunt
tamen ex temporirvarietate,aut {ocorum diuerfitatecafiu,
qutbUJ declarationes,limitationesftue exceptiones ipfaruYn
legum editarum fieri neceJJal·tO oporteat per alttU legu no"
al. 1. cod. de UtU,a aut ediéla.Ea igttur de re,cùm ex diftraéltombuJ nelcg.Nouel.4J ceJfariiJ per haflam a fiendiJ in executtombm iudicatorwn,
Ji~t
�VENIAT
CONT.
j1
"
d' r:. Il
fiucper fl'lwm eurtte Camerte, qUte eXe€utlueproce Ji, J,te"" h
Bine fub-
r
J"J
, .,.
ananones,
piUJ contingi!
" lteJio, & ad tlltUJ exeeuttomJ eneruatlOnerl) j . publicè véinfra tempU4 iuris, b quod.longHm nimif eft, debitores ad düiones, ad
'
',h"
quas qUi votalemannuUatlonem execu,tzanum proJ~lltmt, & emptores, lui(fet è paputantes {e.tempo'fC tutos,tterum tnquletant,& Itttb",,, lW plll~ admmi
.uo/UUn! plur-ibU! , rvolentes, (t) intende1Jtes hute morbo pol{et,~llbh.a,
dh 'b
d
'd'
fia fiebat, tIr.
eonuementem at cre me eliam, C.onjhtutr/JUJ, e IctmUJ, De fid.inlhu.
prd:fènttlege in perpetnum rvaitlura deeernimtu, @} ordi- &iu~.hafi fi~l ' ' J2L)fi'acultatt 17emen
' d't contra cal,hb.lo.thnamu.r,quo'd ab'
' lnd
e ta_llurt,(!Y
cimus Colem"fimiles alienationes necejJa1'ltU fobhafta a foEltU per qué- nitates hafiacunque iudicem'.L
etiam per curram came1'tChrtelèrlbaturomrum , les ln.
'L j <
.
(, l .11d1
,f),
, J
'd l'
,,(;,
quan.ts )0
nmoJraClO aecem annorum b,ita quo , apfo th 0 tempore, 'IrIs.
nu~a.J ampliUJ audtatur : mJi tamen cafibtu infèritu exCC- b Putamn in,
'
'd,.". t:
l ' heten d1firUCtu:!
a
' a,/e. nter prxfemcs
ta l/Um
,11 J
PtIJ. /lurz 17ero, \':7 J acl1- tatl
" r
,
"
oue a J 9.
natarum 'j'erum neceffarro rvcndttarum dgduC-t de fin - fic non :tente, cfeu ex olui,cognita enormi ltefione,p'j'tefèrlbaturtempo - dofe:ultures
,
' d i ,(;, "
II
amlttutur clere qumque annOi'um:/ta quo api 0 qumquenmo,nuul am~ cent;io, inter
plulJ llceat, [tue competat fimrles fuBus petere computari p~';rCentes ~ &
' ad 'l'cm V1CCJ1l1l0
mJoortcm,ttut ('1)cro'dedtuer, fld"'
e tatum remaneat lUS
br ' Hlter a lenteS
ipJàm, minM iuflo pretlO alimatam,mfi·t( aliof quinque an- l.penult.'cod.
nos, <"tlt fopra cft dtElum.Tempora 17er'O prtemzjfa, @7 pr&- de reruit & a"
d
'
'. li' ,
qll.ad hoc hfimptlOn.em etermmatam non mte 19tmUJ currete contra cit l.vlr. C. fi
puptfLos C,neque contra captiuos,aut abfentes,feu alios pro- m,aior faétus
dtUa b;r;,'
' , ahen rat ha
, ,
'J/-mt ,& Ignorant, captlUt b
bct b1ltteng:norantes,quan
l.er.
jùnt,aut-ve'ro pupifli exijhmt.Prteterea adfotura, prte(en- c Prxrcriptio
tIll-que,& prœterita 170lumus banc legem noJlram extendi, enim !ncbo~',r;., d
' d' hl' , , r;, . ta quatLllnUlS
& tempus h,u;u) mo t curtere a te pUlcattom-;f prte) mus, do rmit péden
& nonante: rvidelicct decem annorum tempus ad rem ip- te pupiUari~famminr1-s iufloprerjoalien~~am,& tempus quinque armo- ::tr~k/~c:;il
rum ad rem, & [ruElus ret IUxta prtemzJ{am declaratlonë. lari Xtate, C.
.
7Jat urn d e pr ~r. 30.an.
11.
l
<il
'
•
•
-
�3~
~V
A N T. TE M P.
7Jatum publicatum I~ noflro AquenJi P alatio dIe nona lu.
nij, anno do mini miUeJimo quadringentejimo o[luagefimo.
Per regem ad fui confilij deltbel'atlOnem: j}eélàbzles, &
magmfici domznt mtlgnUJ fenefchaUUJcanceUarim. Honoratw Gagnoni mag1f1er rationalu prtiJidens ca,mertC iudex
criminum aduocattu fiftalil & pauper.um. Pugeti mac~i
fier requeftarum, & alij quamplures Regij c~njillarij ùrtererant. R.Leuefque.
Extraélum è regelto Tauri.fo1.1.6 5.
Epitome.
renditio faélapr4cedenti6tu legitimü fobhRfltltiontltu,fl ftt
/"fio, rrfimattllr per eommlmem doélorem o,inÎo'HCfN, &
Jlatulum , "ft interuen.erit tlecretNrI1: lune ab interpofitro.
ne decreti appe/la/ur.
2
Yenditio fa{fR fobhafht Ji refcindlltur. nrne /ludi! IIf fmptor
volms rem relÎnue oblalo pretio.
J RefcifStO "lIenditioni! fa-{f.e fitb haHa de iure in/ra trigintll
annos refcin41tur:de jlat/4to intra decal1.
4 }'ru{fus quando deducllnlur de forte in refcifionibm.
1
G LOS S A.
.
P E R H A S T A Ma. Peruti/il cft htee decijio ad to/il A rmlS Plnel. Elegan-lenda.r do[lort,f,m contrauerfaJ:'YJalde enim drgLadtantur,
ti~mè in d.l. an I.z.C.de ref 'YJend.habeat loeum, qu.ando res ef! 'YJendt·
;~;~2.2~l;.:r;: tâ,faélu prim, & pr.eccdentibw legitimil fobhaftatiorJiad nu.l,l:!.
bw a.Bart.in I.I.nu,I.C.de prefcrip. trtg.lenet, quod rvenb CnrJa ple- d"
.r; ' d
' f i f: r;, r:. b1 fi
' r.
rumq;ad(ol- zt~oreJctn atu~, ett~m tJatMJttJU IJa ,a ~qulanonJeuendum con- qUlfur, rcs 'YJcn dz ta fUit fubhafta) etgo cft tUflO pretJO wndem,nat , cer~ dttaper l./i quos C. :le rercind. 'YJend.l.jundlU/f. de rc[c.
to dlc,alJasve
'j'
d
ditioncm auc rvend. b neque eft neceJlè, '''Pt Jit enormu lteJio per tra Itâ
eXCCUtloncs à Ioann.de plat. p0ft. glof.I.in '-Ji minori ) col. z. verf.ttem
tenere.
nunquJd
·
('1
�'.Q5.. A' N J'v .. ··Ti E· M P.':
3-3
. nunquid requiritur,C.de iure fife.libr. lOI \Vbi etiam ait zn
rv,erftc •. t~rJ("1juidJi ,.qtio.tlji hm~er rve/it offerte pretium
iHfllJ!11'),1J01'!.foter-it/'1pm re,tin~r.~,.p~·l CJJm·f.fJ'l1t1.'a.,ji ':Vend.
pig;~gat.Cr.C.dnp·t{rjum. t.~net:A1Jge.jv I.Frct.ia .rerum,j[. 1.
nq,mef..fÙ o:lifllegew FalcithM1N ait.evim,quod!ttfili: prllbat«~,i#flfl,fIJ.;p.retlUm ,Jiponat:u!-infor~. p.{t./:iltça •. &ibi alta
~6"( f tilt/)ijie.t ur:; it tf"rV.t ,eJJ~m~d(J, fJ. fia r;{:l'4..Wit ilmi, ne11JJ)
poj}i~\dir.freft ~e.Ç.epttql) ,r-'~tT~4imidia?'fl' ift{!i pr.etij, mu/-- . .
to,s huiuv.{è»i.mtilf refoft,~'fi?ptiJur Bertiand.. CfWJi~1i4 3~ -.. :
J
,!".9,.llbfi. ..quarJJ 'opinioIJ.em r~lclmt coml'l!uniter rver.am, fi , ' !l
decrctum, ~us foaAfoit}'f!fn:flitio)m.terù~nerit pe.r e1JS rJ1 _ ~, 1) .
1
1tJJ'Cnu,e ..<J:):UI ca a~ ~ 0 , .~:. ~ 'l'
oui
cit.ant~rÀJL~"I
.t(i1) tit..auJ
11
-1" [epJ. . t1are r '1'.
-4.
(•• IJ.. •
! 'nie nOr) plaè{t,qua.m ttifneÂ5fky.eraJi~Jim!Jat in'mài'()'f~- . a
1" ,
bM ùftùcrbll4; w:mi?tOribJfi4'')1ero~Qn habet?tt locum)Bald,in ' s. l " " , ' \
(otu~(}t'M 'Ù C9JJfi.r.rnflnd.rtst~ <R.~bt!jf. in ~~~,'de.'J:tlcijcon~ ~;~~:~~! J~
t'J1~.1)Jt.. \J;r:a.rJi,lgl.l~m oi.d.RAt,Jtêlt cQYlJ.m1t.nem. opi~ '1fe? .~
lJt"Pendltio faOla fub hafta refcindatux;"fi.(i.-int.eruenetiit , .. ~ ":)1.~
decretum iud.JçIiAddit
l4r.nenE.raxim
l'e~içn.di contra ia1
~
'i
• • L ,,~~ .. "" ..
..
les alienationes [aéftu"c!tri;ikc'K' tq ~t appelletur ab inter- :1, _.
pofitie'l-C dtcrrtJ..;ttm{ ù.J,dd appe-JJ..al.jOJïiJ tlifet.;frfit ltéjio, ~ :"r .:.
mal~ interpojitum ilecretJIm,;(±};meJtJfpellatum; panit tbi
f
areft(J,,fl{tque·if-a 'VùJ,j[edllà1cari:qu~d eftJlftAdu:V!.in pra~' '; .: 1 ..
flÙ;4, .qlJi4!1jJ frequ-eot·rJlimetin. nHIf;(J qUtfljljo de decreto 11't.- ·· . . ) ,
térpojito f4()rJ d~aditur 'boc[t.atu/fl tpiània'm:de-c;:cti non/il
.)
mentio'" .foi fol~m ir.4:,fh't·.de ')?jinditio.rl:.erfu~ !rafla[aB",
per querr.Slfnqu.é-;ill.diAew,etliamrpër:cufJ4m;{4mer.a:. _ .
-' T EJi1 ~PrJ~ :sJ 1 V.R 1'5 bn7)6 .i~~e!1f.1ti poleft refcijJio
~en;diti~niJ.fofl-lf", fobh4}ld: fl.t1l§ b:îgmta:{1nng~ :pr43terttoJ.
LJ ,rvbi ~ar;çlJelpr~Jèripi;.t#g. an-''ittPdt.Qmpm tanquam
11imrj longtim,(t}~ i.Û6eftlf~fJdti'm..tf..offeJfo{itp, redl4citur
1
j'
1 ' 1; ••
•
.J'
1
,!
.
E
,
J
�DETRAYR..'E · ~E . DE:V
34
hic,ad dec-em annos.
.. ~ ~. ~
~
DES O ·R 'i.E c• .F<!}p;i~ib.dicùur}fru[liuJ6duce~J_
dos déforte, ..cùm rv6~dltÎ{Ji1f&lftind!tù1\,.. n(Jn~ejljirhplièit'e.,.
intellig endum,N ifm cert!!.rÎJ cft', 'ijuO'd in.r1iifi(nUlcOm~~~
'[lUJ perLtfion'em non debetJtur !maus, nifi.à ~ liti! con ..
1
...
- •
..\
-,
..
tejiatlf,ci'tatttr I.cufnfun.dtu.ft"Ccr~ pet. Bal. in,~ 'qjntco.'iJù
de flud.ditr:rnm. -Val. "fJ.bp!l'tt'-1juod: empt(Wno.de'be~ rcft;, -AurefruEi~'p'fr'teptos'2 ,ftperuniapofleaojfer.61fU1Z,.l 'tm.. Dfie frhutt 1- fto.7!.ihfIrinci.de reiiJend. Efi (.tao. intelLztiCridJ/>JJbic'textuJ
us le a b c:, ·
.f
'
• ,- ê'S'
6
..2.
b
to,Bonl( fidei .'de ca iJwdition'C" qu~fo[f(Çe1hùm dolo,j;'aud~1mJràfide,
po{fdfor
&cu1lfno.nfuer.untfèruat~ jo/empttates neUffdridJ de zure
.aus exrates, , h ' ,r~. J '. -1
'.,L 1. . T
l
~' /:
d'
l.cenum cod. tn U1Uj m.oaI- atte,t{a"!l()'/1ww.) :mm cOn'lr~•• C"Jt. iJen .pt!,:
fru-
de rei vind,
frames 1. '1.7,
if. de v[ufrull:u & quemad. Pédente~
1...t4·ff.deRcl
U~HI. rdHtuit, at non
agat.-vbi dtcit tex, h.çtbendal:Jt.''cjfo rationemfi'uOluùttJ) & .
damni, quo'd trr~fJ'atum
àtJparuerii
ri:r;fandù.4defl.
m4làft,
6
.I
, T" .
)'"
des,Saly.in dJ.'l!. nu.z.C.le pt~firif' trig~,1Mm mtiùjiùs
pojJejfir non[dcit frùilm [Ms. §.Ji qau~ nMniOfIJino;Înft.
J
. d"
~r:.. '
...
ae ,.cr. lUZ..:CUUjltfIU. ',»S", . ' \"~:Ii \. \, ,'lI '-' •
1
,
cos quos po,
,.,"
tUIt
pero pe-
re,§.~.infl:',De
off. lUd. vlde
.: .
rDtirà'lJ~lfe
'd~wfà\ quintap.tn.t)'~&t.
, /
.
_..
;' • R E'l.1f\ .'Q'::t: S T A' • \ /"",
*I Tom [uPP!.lcan-que
,
•
.'<."..;
':
r
â",}~ dtchareal m~e~at, qu~ e.n
las executlOns
{e ,aur.:a:n afar.da.t.fi aUl1nt (1-
notata ad d.\..
·
..
certum à Gof UlIs, 'quand -galanasfJ.
'
' ,
'aurarnr pfendr~':de' nengun
frido cod. de clebitou,F en execution d'C!. iudicar:ou. autramenr,
Ic:i vind.
que ~aIs gaiarias fi plenan fleflitnà de'dous ;ou de
tres hOnH~~, lf()n {u{pécho{~~; 'd~trali~nt{a quinta
part dels bens.immobles avtilitat' dd ct~ditour,
q~ant tal fera en luec a qu~non hubioorado.u €:re<litour. ~tfacha lalibtratfon, &,.expC\,.dition daIs
bens mouables, ou immiifron de po'fféffidn de-i~
lnouables [egong lptdrè de iuilicia,que·lou debl"
tour,
J
�LA Q.Y.L.NT A.. PAR T, , &c.
3S
touf,non fia puis,fiue en 4lpres aufit. _
.'. RES P,D N S, I o.,
Pla~et,rot petitur,@f quôd.Jàlubri!prouifio h&ec in curia camer.e,& à capitijjUJ 'Vic.ariarum, feu baiuliarum publlcetur : @? ad memoriam in chlJirtJflario,dtélQ maiorum
feriosè def>LYibJuur: rut ita in 'execratio,,!erli blitiumferuetur a pertJetu~wfoturum.
a QE.od Lint
feminariû do.
li, inimicitia- - ..--;:·-••- ..· ......' -l-;:---E
~-·' '''.
(
rum,de1itlo.
'
pl.tome. .
.
rumque [xl
LOCI 'Pubum qttomodo acctptendlcm m hocjla{ut-o.
., . . piffimè 1. pro2 ln odium.& execrationtm !ilium Înuentllm (ft hocjlatutum, peranduIJ:\ C.
& vt fotüfiat cr.editort de dlf'!mu,& interejfe.
dc iudic. Sui3 f2..uinta non debetlir quando res recuperatllf ft, de bit ore intra .~a: Cf.rarcres
roren lUm reanmlm.
,
.
rum. i.recep4 Laud,mtUm non acbetur qillmdo res remperatllr a de6ztfJre tacula m aloinfra annum.
rum,inde nec
- - - - - - -G
---::L=---O S S A.
.
1ite~ terri.cas
..
. . forumq;rn(te
·
L V E C a. Vcr bam 1OCt nOiZ acc/pltur pro proutncta, nofcem9 Mar
r ; .
Extraét~m è r~geftQ Fotentia: toL 355.
• \
".
quemadmodum diélum eft mftatuto de tempore dato ad re- tial.
tinendum "cm iurc pro tomifeos,fod pro ciuitatc,caftro villa aut pro nomine proprio a/icuiU:! loci, "pbi habitatur , &
ita de con(uetudmeferuatur.
Ex E CR AT r 0 NE M b. Hic poniturcaufa, quare
foélum eft hoc flâtutum, nempc in od/am liàum,& debito~
rum qui ma,lunt lites diuturnaJ pati, quàm quod fegitimè debent perfoluere , quod quia odlOfum efl, & exe. .
crandum ) propterea ctmftitutum eft , "Vt quinta pars
b~add~~·rardlO"
es
" pretij. en:e
d.etur creditori,fi non fit eiufclem loci) cuùu efldebitol', ne cries, vbi pro
tamfaciles fint debitores,ad litigandum b. Ex textuetiam cfebi~o e.da~
!.
,r;, ' d"
r. ' ,r:. gnepatrimomedlOCfl ptn
da"Vt'deturatactluja,cum
d
a.lungen
tcttur'JtCo nonjztetuJdemlott,nlf,mft eiufllem loCI ,non !Jaher locum.f1atutum. nium addici.
E 2.
tur.
lL,~l,
Jit
�36
.
~v
A. N TOT EMu.
1
Caufa itaque cR, quia.cred~or multa damna patitur, 6....
rnterejJe relmquentlo proprium laculn1familiam, negocra'lue domeftictt , flntcDtulm au! inftrumentum·fobmlJio1'1Û
exequendo ; l.ue dtrnna.&. lrJterejJè ",ix ':rJ'trBU11t m co1'1deml'JatlOnem:qUtf ràtia ",idetur omnino intelltgenda., rvt
ftatutum fllùm comprehcndat cos, quifuni. tdte.rill4laci:alioquin ratio execr~tionis liiium habere't locù. etiam ineo,
'lui eodùn in [cco habitat,narn tam 1>itupe'fa~dU4, & odio
habendU<! cf! if, qui cft et~flI,.ç1(! .~oci malen[litigare, quàm
foluere,quà.m qu, cft alte.rius ra,tio ergo po[h1lat, "(Je de huiufmodis damvù,& interejJe cre.dJtori,qut non,efl eiufdem
habitatiotJI;,fatwfiat) fJUtf n01?[ert,quz eodem in loco mo,rature .
T' ) •. [ . .,l' 3 Sed qUtfritu"r,vtrum kabeat [oeum hoc fl..atutu fi debitor intra annum l'ecuperçt rem "(Jenditam, rPT ,traditam 'Vi
.executionum ,ficut cft permifum per aLru:!.ftatutum fupra
pofitum.Crcdo quod non)nam extante co ftatuto,non dicttur dominUJ irreuocab'zliter.nec rverè Ù,CUI 1"eS efl trèldita,
ft dfub conditione nempe , Ji intra annurh non recupe'I'arit
debitor, quo durante non tl'anjit duminium,l.c4fdere dlcm,
dc~erb.Jigmftca.lta cenfuit[enatus dic 27·maij 1555.nam
in co areflo iudieûuit,debitorem rvolmtem recuperarerem
diftraElam deberc folum dare fommam principalem cu expcnfis:non autcm quintam parté.Ex qutbttJ fequitur deczfto
'1u4ffttOnif,cuÎUJ mtmini ln dtélo (latuto de recupcrando intra annum,quod[cdtcet dominm non debeat habere laudimium,feu quinquagejimam partem ci dcbttam per 1. ru/t·C.
de i ure emphy.quado debttor recuperat rem dtflraétt'.m intra annum. Nam, 1>t dixi,ji h~c "'rJendttio e(l condttiona/M,
itafaaa "(Jt teneat,fi rem debltor intrlfannum non recuperet,
1
Il
1
Il
,~
IX
a
k
li
f'
~I
iIl
ta
:/1
.,
�VEN 1 A T V R
CON T.
37
1'ct,qUte conditio data efl à lcge :feu àflatuto, qUit nobir cft
Lex generalif, non debrtur ex ealaudlmium per diClam l.
udere diem:nam ante annum pra:teritum effiau non flrti tur "'IJ~nditto ~ at ante euentum eondttionû non 11 perjèCla
'Venditio neque Jominium tranflatum in /Jl4 termini! eonfuluit Bertrand.confi.6I. nU.4.ltb.z.N eque,eb(iant ea qu~
dicebamtM in a,Elo flatuto rir , qua: hic d,ermu!: ,b, d,cebâmw,pojl eoOocationem dorninium tranflatu irreuocabtlrter,
hic'Vcro dicimm pendere,an 'Verè ft tran(latum domimum
ibi emm loquebamur de dgminio traflato trreuocabtliterin
coUocatione:habità conJideratione alJarum executirmu prtecedentlum,nempe pignorationu,liberationir &.immiffi'onir
in poJfeffionem , hic auiem agimru de dominio,quod pendet
"Pirtute, & au6lontateflatuti "Volentir ,debitorempojJè recuperare rem "'IJenditam intra annum, JZuod autem nuUum
/lie deb~tur laudlmium probatur ex it.i, qUtf traduntur à
doéloriblu prteferttm ab Alberic.n.8.in i.emptione,de palle
'7Jijlinguit ergo IJOC modo Alberic. Aut refoluiturrvenditio
per conuentionem faélam ab initio,& in ipfo eontraBu:'tue
tlomin/Y non habet laudlmiam nec e~' primo contra[lu, nec Il vid. M oIlin .
, ex recuperatione rei a.Au! eom4entio de refoLuend" fuit fa~ § . 1.. 7.. in cooElapofl eontraélum celebratum,&pofl remtraditam:& fùer ' PGOlri(nu,
157, omcz.
dominUi babet dupLex latedimium : aut ante traditioficm, tit. de empr.
tune quia non agttur de noua alienatione foelenda )-fed'de nu~ 13' Boër.
6 T1um
.
. d·rr.{
1.
•
prIma
t.JJO ue.nda, dommtu babealt
1:r;l'
0 um t"vnum LaU d't - dec·7
I I .Amft de l.~
. mium '7;t ibt la.ttUJ per AlberJcum "ad quem ft remittit laf.. C Ollr des "'ydes
in l.rvlt.nu.n :c.de ittre emphyt.1n qutefhone ergo propofi- dU/4· AOft·/557'
ta rem di,flra,ElaYJ'J. habet creJ/for. cum ea cQndm one ab initio adieéla ab flatuto, 'Vt ea fiteiru,fi'intra annum debitor
non reeuperet:fi ergo hot; potefl (ondula adreéla à cantra-
E
3
�38
ENQYANT NON SE
PAGA
~n lau- hentibuJ m'lIta magü id poterit legü auOlorittU a.
d emia com~
Confirmantur h~c per ca qu~ traduntur à Bart. paft
If
Sed
' J nU'4' ciHon dfi
b' d"IC/t,qUQ'd ln' a[.lClaeo
. urt."tJ.t
d ~ ~uius ve~- nationibtu necejfal'ii! non debetur laudimium b; jieee qUtndttlone rCIClIl
' d omlnO
' per d..1 rv [C
. cme. lta
t. , . de lure
. ? quagefitmapars db
d en d a agltUr.
' ,
variè ~fl: cer- phy! ..qui quamuM loquatur de druijione 'fez cmehyteuticd!
~~~.tj.~d~~~K~ inte~ emphyte~t~, tamen rationcs a~ eo relate~o~ueniunt
dil1m Utl. 3. ad omm altenattOnt necejJartte, hocfequl~ur Alberte.zn d.L.(tl
marginem~ ideo : Fulg. ead.l.quam traBat cum l. [tue manifeflUJ, §.
b An ven dito
d'
dd
d;;
, dl 1
. fundo cu frn- tan lU, num. 17. co . e con :furt.laf.zn •• '}:l t.num·4~
6tibus debe~: intelligi! de omni alienatione necejfarta,rvbt a-it,per tradi-l
turLaudemlU
, B
'd l
'd l '
'd l [
1: b
hl'
ex toto pra::- taa art.ln . '.& t eo, lmlt~re .' '}:l t. r-vt :a .eatJo. ttm
rio Guid.Pap. locumm altenat/one ''-uo[unta1'la, non ln necej]arza.An au'"
finglbll. d497 ' tem eorum rationes hoc necer1àriol1Jfirant non d,ifccutio,qua
Iaco. e A"
JJ"
.
retin.in 1. qui mzlJt funt fuj}eOlI-C: tamen quantum adfaBum propoJitum
concllbin:un fatû,r-vt puto,apparet,1Jon debe.ri laudimium c.
p u renrur ,lOG L' l
prxtio fundi, Ul.ln.&
§. fi fllnaum,
dclc:g. ~.Ame •
.deus de POl1te qua::fr~ 7'
ql1a::fi:.laud.
Tyraq. deretraét.§.j.glof.
.
Enquant non ft paga en alienations rvoluntariM.
R E Q..Y EST A.
. . .
.
ITem fupphcan a la dicha rnaIdht que Il pIaffa
(.nu. S.5r.' Bode conièntir, & autreiar, que quant 10 fi efbuer.Den .229·
1 b
d 1 F pupl'1 5, ou d' auMarc. Vecir. uara, que ous ens e S en4ans_
608. vid~ Co- tras perfonnas fi. vendràn a l'enquant en las plafuarr.hb.J .var. f:
1
11.
l
d'
cap.iS.
~s,ou autres uecz. aconurnas, que par a ven .1e In lol~ml:i twn de taIs bens,que fi fa voluntaria d,non [e delO .
pl.\rpur~lUdl- Ingar drech d'encanr.
j
caru fllltLau.
de!11iulll de RES
beri 17' Mar,
nj anno 1570' Aquisfextiis.
d Placuit cu da:: anno 1569. 2o.Marri; nô deberi,ex alienatione rerHm minorum
vt nec ex ahenacione commodioris diuiiionis gratia faéta> Amedeus de ponte
qll~(l:, 1.6.11ec ex 4cbitoris diftraétione generali bono.rum.
��4?
PERfrNJ\R.E :POSSES.
/
~
~......-
�41
PROXIMI RES VEND.
fomilia,arg.l.pater, § .fondum titianum, ruerr de nomine a Fini.s huius
,f)
'J
d' ftaruu ell: à fa
rveJ',ro
nunquam exeat, de 1eg.J ••1qut'fol
0 taum,§.prte mm, mi!iarum col.euln pater,§.llberti!,l.peto, § .[ratre de leg.2.Ioann. Fa .. [cruationc,na
' ~}
J
'"
fi
,r
&apud Laceber de emptro.
(!;/ 'l'ma. §.}.tn ln tt.Dec.con) .619· nUm.2. demo.
prorvbi ait ,hocflatutum ejJè inuentum, rut bona conferucntur brofi.ll~ ~rat
.
. ,r;,ortes de domo, rut d'"
. hœredltana
mter
con)
lel!Ur ln d• c. 4' neque. emm
d'
~d
,
' , '
prœ la 'le e(att text. ) pofterttatemfamtll~ delere debeo a • .Affictuntur rc,&Reip.inetiam maiores imurra, cum res extra familiam alienantur, t~r cft Vt.fal~i
,
/1 "
"Ir.19I.nU.2. l"
11
harum dlgm"(Jt rOltlgttur
ex tra d'Ut-.!. a, Bert .con)
1.2.qUI tiuC(aS [alua {id.
gal diuum Ambrof3.1.fic.C'9.r-:;bt diuUJ Ambrof. 'l'efert ea, j . §. qua~uis
'1{ ,
• d N b h
.
,r;
" de ven t tnfp
qUit tra duntur] • .L~g. c. XX). ~ a ot ,qUI reqtJ,~ttUJ a jgde foiet à •
à rcge Achab.de perm.t~tando, rvelJibvvendendo vzneam, tdl:aroribus
quit fueràt maiorum fuorum,maluit mO'l'tem pati,qllàm eM ~rohi?eri ·a:
. l' d' ,1:. . . ,
. (fi G
h henano.l. cu
ln a tenn 0 /no)crre tmurtam:magnam emma) e;;t.lonem a.- parer.§.liberbemUJ adlH~rU:/ 'l'es maiorum l;oftrorurn,rvt LatiJ!imé,more ris. delegat. j.
' ftua,. trit. d'tt d, omtnUJ
' '.1r ,lraque
'
Il• 'l'Ir' doc;t.~)zmUJ
G,n::
' r;
. &multisaliis
zn
)uo amlocis, in PanplzJ!imo commentario in confue. Pla. t'n tt.de retra.in pro- detris.
'
œmio,nu'44.cam mufti! feq.Attamen in hoc no(b'o flatuto, bd' ':'ltra veAnd"
_,
'
.
ltlOn<:m.
non h~, {ola l7ldetur caufa, l7t alcetur ) .eo ln l7cr.affimtat. dit hicauthor
3 Itaque'virtute l'JUlul flatuti,fi bonaalle1Jentur extra fo- rermut~tiG
mi/la, ù qui cft de famtlia retinert poterit vfque ad decimu rl~~~::~~ti~=
gradum.Cefol.cof4J.quiaagnati,& cognati 1Jfque ad de-. nem.~id in
,
d-'fol
r;,
dl '
h ' r" on;.
vcndHlone
clmumgra
U 0 um)ucce unt, <~, .tnatlt .tn)ucctjJzone,& conditionali?
ibi Bart. C.de fui!, & leg. Red/bunt autem talia, qua lia e- & habere 10rant, l7t Ji erant patr/monzalia, red/bunt etiam patrtmo- eum, trad!c
, l'
,rTuag. Qgla
ma ta,Dec.con).88.
.
in contraéti4
VEN DRA a.a S ed {i alio titulo res allenetur , non btl~ con?iti~,.
.
F
.
'
potertt . n~hbHs ltlfPl.
Cltut remplls
conti:à.?,:us 1ft 6I.iusfamilias.ff.de verb.oblig.Q!!:,id itt-venditione ~ rachept:Tiraquel!. d~ retra6l:. Ll conuenr: §. j. gloff'1.nl1m l'4 ,Pa po.eod.tit.in rapfodia Arefl:.8.
Joan. raber. §. j . de empr.apud lufl:ini. quid in vend irione null a? Carotmoll. in
conCueé.Par.tic. j. §. l 3.g101f. 5.1 1. qlla:1l:. Vt & nec debennlr laudimia Fab.in l.j.
�-1 2
RET 1 N E RE , P 0 S S.
qua:d.li~et ab poterit retinert neque à domino,neque ab affine,aut Covnacmp t dlfced
f i " .(J Cl "
d è
ql;id in r; ~o:namflatuta ,untpropt'IC'~J"rlu e~nterpr~tan a)Ban.
c.
rnl.con/lrtuttombuJ.ad munmp. Bal.1n c:"tlmc. §fi quiJ,n.
dominl~ i~rde 19 ,de controuerJ.inuefltt.Dec.conf7 1 .Ergorn permutatio_
commUn tl •
1.
'b ' "
'"' h b l ' l
l3oer.dee.2.79 ne, & a 1IJ cDntraOlt us znnomrnatu no a eott oeum fla~
nu. j.Qgid.in tutum,"tltper Guid.pap. q. 47.& q·58o.laf.rn 1.~lt.C.de
reb . donlltls? .
h
am relieris in ture emp ry.
Iltturione vel f .i!.!!,idJi permutantei tradmt mutuo reJ:at "VnUJ eorum
legato'Char. r;, 1 /'
.
,
.
fan. in §. 9. §~ jUp! et a /quam pecum~ quantrtatem,quza res~quam accifcd quid. De plt,maioru f{l pretij,anfit pel'mutatto,rvel emptio.'DoElo~etrac,t.~ii rei "'Pariè loqu!Jtntur in hac quttflione. Bart. 'in l.j.nu'7.in 1.
10 dans eau a
;(J . d d
l , Î ' dl ' bb
d
.
trafaetionis? Ar/j.o.nu.z. e onat. FU'gOj' In • •J- A .zn C·4 qute/ltoTiraq. in :~- nes, nu. tiij. de l'er. permut.Anehar.conf.(xxij.num."'P.cum
tractu gen.ll' 1 . b l
,Î " .
./ b .U
'd r;,
1itio§.j.gI.J4 mu ture atMa A ex.conj.tfJ.nu.J. t .t.q,/cunt,quo Junt
nu.63· 6.4' '!>'- fjeElanda rvel'ba cmtraOlUJ, "VtJi dlcatur permuto,fit per7 4 .. ~bUld 10 mutatio: li "V en do lit 'Venditio, quam otJmionem "VideturflJ"
J'"
r
datlso COI11péfationcm ? qui Guid.Pap.q.lxxxxijnum.ij.~erf.fed text.in d.c.quod
Charlfan. in Ji nihildicatul', refjidtur quod principalJter agi'tur, rvt Ji
€oAluet .Bur, , l
'
gun d. tit. des pl'mclpa i te1' emttur,fit emptto:Jipermutatu1', fit permt~taretr4iéts~, §. 9. tio.Contratiam autem oPlf?ionem mult, fequunt ur ) Bal. in
verf.
Ite qua:. ,
fi d
' b J, Î
lb
' 1
.
~id de re- proœm. œu .rJUm.xj."v 1 aj ,nu.-:x17.A ertc.1n .quterttur
mi!Iisin diui- nu:vj.de flat.homm. R om.ln d.I.Arijlot. in ft. 1?brlatè exiionf.e ? Cha~ plieat:dIcunt tnim , quod liprerium excedat ~(JlmatiiJnem
ver. I tem ln
J"
j"
diuilio. ~d r (i,qu~ datur,Jit emptio.fedJi non excedat ,Jit permut4i~ ~ebus ve~- tio:quodJi non deprehendatur, an pecunia qu~ datur exdms RegI?
J
o(J
'
.
d
,r;,R.
'
Ceffa:hoc im eea,at te.;.zmattonem ret tra lt~: tune anjetur eJ~e emptto.
vt.iudicatu:~ J!.!1eeopinio ftruatur,fi} fepè tta fuit iudicatum. ~uod eff
fult Luten.
;rr;
d
d
t: b
. fi d d '
anno 128 3. ~qu'lJlmum a eUltan a ea, qu~ j"e ant ln rau cm oml~ap. libr. 1 J. norum,& agnatorum.Dicit tamen Dec.eonfclx.1?/quead
tGH. 7.1ff: tjl'16' m~.lij.quodJi inpermutatione res dentur ~(llmatlt) eft "IJera
reg. 11b .1 •
qu:r redir ad
cap. 2. nu . 10.
emptl O,
�PROXIMI RES VEND.
41
emptio, & tune habet locum ftatutum ,foblatû omnibUJ
dijfieultatibtu.
.
~id de datione in fllutum,an Jit "Penditio? Spec .tenet
quàd non) neque habeAt locum jhttuturn , (7 ita die;! foiffi
iudieatum in titulo emptione) §. nunc dicendum, numero
rvigeJimo ratio ~fl (ait) '"Vocabulorum diuer{itlU, idem fequltur Dcc .conf.x"Viij.numero iij.Alex.conf.lxx'Vj.num.x.
lihr. "V. cum ibt aDegatù. ·M ttlti alij tenuerunt contrarÎum.
Bart in I.I.paragra.cum prtedium de pignor.in 1ftpr~dium.
para.~r.fin. C.de euic.rurn multû aliù relatir à '])eci. conji. 160. num.2. '"Verfic. prupterea data, confi!. J09.num.9.
conji·585·mem.9.Ioan.de plat.ini. I. de fond. patrimon.
ltbr. l L dtflmgunt, '"Vt Ji datio in fllutum Jit '"Voluntaria,
fitemptra., & babeat lomm Jltt:tutum:Ji '"VeroJitneceJfaria, contra. Fuit iudtcatum in audientta,die xx~. menjù
Sept. 1541.. ( '"Vbi co tempore iU! rcddcbatur mandato Regis ,non obJlantibtu "VacationibUJ)inter Claudzum Bru, &
StephanwlZ Peytieu) quod dominU! dlreaMl poJfèt rem 1"C'tinere lure prtelationtJ alienatam ctiam ex {aulà
'J neceffà··
ir 4 M0 b'I''t lU reria: nempe au[loritate iudicû. Idem puto'dicendum in ag- rum vilispofnatis ,& alaÏ comprehenfis zn IJOC jlatuto:quia "Venditio ne- ~e~o elt. Ira
.ff'
d . ,Il- 1.Ji
cl fc
dl
' ff. ludICaturnre,·
(~jarra 'Ven ItlO cr' . t qUlos,C e re c."Ven . .TItIMl .cO. Fen Joan. luI.qu.ecuque & toto co trtùlo C.de fide injlrum.& ture IJajl. c~us '!b.9.pla
lib.x. & de "Vendit. rerum fifi. eod.ltb. in qUlbMl locy di- c~to [~c'I3'flda.
.
'
cuo. J. ce e
ftra[llo foc7a fùbh afta "Vocatur 'VendltIO.
r~ rnouécibus
Po S SES SION b. Non lJabebit loeum jlatutum in ~id in nal'! ' , " .
,
,fi
l'
ue.vid.Tirare 111001 t,quIa cum jft contra ltu commune 'tIon CJ" amp lan- ql1ell.Q!!idin
dum:permrtttt emm l. dudum. C. de contrah. cmpt. (inguly cenfi,bus pe~1
. & teneat, ac:firmaftIf' pecUls
vendlel!Vere erntJtorem,
quem "P o1,uerrnt,
. 1 -r.n
è
, [
,
'
.
Us. co. urg.
1Jendwo: ita non cogentur rvendere proxlmlOrrbu.r, dut Tic. dn RI-
C.
VI
t
F
2.
t',its.S.S.
�44
PER TINERE
POSS.
~ Flu~tuat ta~ confortibtlJ fou, hoc modo intelligendo -verbum -vit/etttr
men tnterpre ,f:
'
.f/, ,r;
'
'.
d d
tes in definié. po.tttum zn '~.r0nJto.ne erlt nota 'Venta tu , quema mo llm
do propi~- accipttt-er in I.Titio:, §. Tùio genero, decond.& dem, inl.
quo,AtTIra-fi
fi']" §.Ji .
dl
' Al
,f:
....
quellusrefert eruum lIf· .. t qu~ rem è ,e~.I.~, :x.c~njt.17J·nu~Xtltj.
proximitaté f§} per t8t~ ltbr. t'V). confolutt lnJim~ll fore confoetudme de
ad vendlé~~
qua re"Videri i6i pojfunt plt~ra poft alios ab eo tradita. AM
fid
'
b
'd
",
t:.a'
1 rcamm 17er um. 17t ca/ur acctpt prOprle, '& j"l/te , non
iicuti& in [uc erit hoc ftatutum con trad.!. dudum n~n emm prohibet a/ie011. J.
nu.18. 1 9. 20.
§.
l J.
g
'àceffione fcru- nare extrarJeM, fed folùm permittit cognatù retràhere res
orum peno"
na vltimi vaC- 17endrttU,@T eosemptortbuJ antepomt.
• .. - .
fali, ~o_~ri.mi 8
PLV S ' PRO CHA N ASC. De hoc.cf! textUJtn 1.
acqUlretls Hl.fi
.r;
'd
1 r)
d
fpicienda§.x.peto, §. ratre17erJ I.qUt ergo tnon tntelujaemgra m.
fi
ft
'
de leg. 2. Ioann. Faber in[li.de h.erc. qu.e ab inte, §,ita de, f : " fi b 'd mum Romo COnjl.
xXJ.j.m ."V 1 tcunt, quo d':ftf: plure~ con2.00. fed vf- currant in rc retinenda, qui fint in tÙj}ari gradu:p"'i!',firquedad ql\oemr~ turproximiorremotlOri perc.JiTitim,Ji defiadJuc.cont.
gra um p
- part,Kra d'u,omneJiequalt'tcr,'!
' d'
~igitl1r ius il-!)
St"'Vero fiznt ln
mtuun'::lud ~ p~to ad tur, 'VI pereundem Joan. Pab.in §:fi plul'es in[l. de leg.agn.
feptlmu pro- fi
l
,Î"
l'b Î l ,Î '
.r
pterrerumaf- ucCe.A exan.. cbnj'xx'VJ.j.nu.8. 1 '.6'/j'}aj .1tJConj.Burg,rn
fectioné qua: tit.des Retraits. §.j.in l7erb.le plus prochain,n'4.~ Eft 1
ad edum v~dque 'ita tamen IDem pr i!',uentioni b-per litù conteftatùmem per
gra nm ur.
_
,
,
,
can.ad (edem ratlones zn d.conji.ab Ale.allegattU) nelatdJettam a Chaf. 1
3 5,q. 5·
_ in d.Jf.j.i(,uod dlcunt fuprà nominati, locum ejJe puoccu- ,
b
po~~ 1~~ pationi) Întelligendum puto in indiuiduu, nempeferuitutiqllçrit?! ~e?,. bm, @' rebtu, qu.e commo:/am no~patlüntur diuifionem
porc vedltlo."b
d .' .
:(,.'
, J
nis, adeo vr fi pattentr UJ,ex PJ.quo a mrttuntur) qUljUnt zn pari graau,
in mille 1U~. et iam fi 'VnUJ pr.eoccupauerrt , @T re~ ~enditam iam hanusIvenera
1
,
T'Iraq.tlt.
" de retrat/tu,
a § .x.(1.t'Vn
1 decJma.nu.
'
r
' 'lJ Qcat,rtatenet
leme lUS 1 Ô
& ibi And.de
fuccef. feud.
Baldus conf.
Abi
ludquç6tum
'
ij.&
ab eo auferri non poteO: fine facto filo!.id quod noO:rû ff.de reg. iur.1.6n. C,de
pact.aget ergo aduer{us quofcumq; po(fc(fores Bart. poft glo!f. ln, 1.6 tertius §.
fiquis de aqua pluuia arcend.
1
�PRO
x.
RES
V ~ N D.
4S
ij.&fequentifuper confoetudi. piaon. in fimili caJu con- A
d
,r:;I
,r;
'.r.:
.
l'b
a n vero a
lui A lexan der conjtlto cente;tmo trtg~tmo qurnto, 1 ro hzredes ius il
quinto, robi quidam cames conflttuit in dotem duabUJ
1ud tran.fmi.t.;;}.
b
cl
d'
.
d
'
d
'
l
'
al""
tatnr?&IUS 11J~ua a.r qu~ am prte la, qu~ eu tra 1 It elf, ege, W con- Iud ad ha!reditionc, "'Pt quoties trcs filij foi mafculi CM darcnt, aut h~- des tran(eac?
redibtu mJUe[ex ,cmtum ducatos, tune teneantur ipfefili~ h:ere~ .venJ
d'a
. J
dlconsrerra·a · t:l··1f traaere
dZvllUr
Zt;f,a pr~d'ta, "'Pmu fol
0 U4 ex eu reaçmlt here no.8 podtéla'pr'~"âia "àlij 'Voluntfimul admitti ad redimendum, [eil:. 1. vindi. J zn. d.con.Alexan cl.quod}unt ad'
refj -omut
mltten d1, quam- cantem
. F bif. de
.
eUlC. a er 10
uiJ 'VnUJ Jolut redemeri! per iura, & ratjones ab eo lattjJi- §.è COntrario
mè tradJttU. 10 G>uidfititia.r "Vedat coiunélo in remotiori ~ndll:· del~gard·
. ~
. , .
1 expeGIt.A
grada, an proxlmrorpr~fel'atur,ji "'Peltt retmere, ru/detur {uos ha!redis
quod non, nam ratio flatuti eft, rvt bona in[amilia rema- ius illud cran.
.
of/. d f'.,
'f '
.
,
{ire,ad extraneant,nonmmw autem ~f" ejamt ta remottor, quam pro - neosminimè,
pinquio~:itaque intelligendum e(i jlatutum,cùm b(Jna "Ven- nili cœperie
d:untur cxtraneo,inj'"'Îmili Cd'Jru confùluit.'Decti[..con'Î.
9. ddihLlDCttI1S
re'J
'JI" 61
tra ere. oan.
Faciunt ea,qu.e traduntur à Ioan. de Plat.in 1. rvni) COl.l. Faber iud. §.
rverfi.ex qf40 infirtur.C.non lù ..Jab.rnetro.ltbro 1mUecimo, è contrario.
'd"
d
. /: 'b
1:
,.
b~dlipell
'V b1 tett. quo quamuu.pro JI catur emp ryteuta a lena- déte litè alius
re rem emphyteu~ict1,tiam irrequiJito domino tamen potc- l1~rc.atu.r pro. 'd'jaccre
/.'.
fit"Ven
' ·dat fiuoconjorttper
' ,r;, . 'l .rvolunttU . cd
XlmlOrf .ChaC
nt,1
. efi- fanind
tintdeicomm1f Si ergo res rvmdatU'i' rVni de [ami/ia quamuu lo.In verbo le
remotiori, non crit loeu.!flatuto, tex! , ell
In l.filUJJ §. cum PlAIU proch,atn.
j~
c nvero om
paterrverJic·fedJi ~mne.s de leg. ij. Curt.Iumor conji.167' nes? non) [ed
ru
Juir
Vi
V.
nt~.4.ltb.ij.a b
\
qui tanturn e-
. merepoffunr:
d St
veluti li .pro-
confideremm men/em jlaturi tl'aditam à doélorib. cuiUJ
ximus non {i,t
AFF 1 NIT AT, E T PAR E N TEL A. c
II
"
idoneus ad
pr<l:fl:ielamunera! qUa! rebns iu{forem §.fin. An mu. felld.ret. poillt. Purarem per(ooas mo-·
nafticas, qUa! per monafl:erium perfonis (uccedunt non potTe rerinere 1 quia'pro
. monuisCeculo habeanrur.B art.Inl. Patre furio(o tf.De his qui [une fui veJ.al.1ut.
{icd'e ponati,& fpu rij .
.
.
F
j
)
�46
RET 1 N E R E
P 0
s
S.
Pronuntia.- fopra meminimUl) quod eiuJ (aufa fit,ne bona exei:Îf defotU~l1.e~ne ~o milia, h~c duo erunt pro 'Vno & eodem accÎhtenda '}:;It comlOla unt ln
.
,
.
'
" b
l
incertoperpe gnatt tanturn zntelligantur, In qUI tuconferuatur fomilia,
: 0: ~e- I.pronuncÎatÎo.cum l.ftquentl.de 'Ylerb.(tg.inft.de legl.agna_
~~ i?lo e u- • cceJlione in prùJCipio'.Alexand.col1fi.lix.nu. xl'ij. '}:;Ierdi :3· Fe
Q
d:t t efjonfio,lrbro tertio, cr~do tamen h~c: '}:;Ierba
~~~r} 59.9. 6. ~c-c'.ti'tn.d~ eJlë p,ropriè, ')J~ cognati primo lorD poJ!int retib .A die inne.=- ~C'lêt.·t/8!i~'l~n 1
ognatu)ajftnes.SU'flt affines Vtrl,& '}:1~1tll~a!,t {tu- xorû
.
1àcdè §.affines de grade affin itat iJ '}:;Ier;:ir~Œo~~re bo }'ero aren/ela figniftcantul' ij. qUI tam ex mafculina liempt~ris, ro. nea,quàm fœminina defcendunt parës efi if,à 1UO orzgo duGall.lOqUet(\:· '
db d
(, -.) 1ft
,a
q uçllione in. cltur,c .tua,nos ,c.non e et, e con) ang,ey CI nt. c.poJ,recipiente eum mo,~ Ibi gl.& do Elores, de appell.Hoc modo drE/io,&
domina I(a- "
l
'
! ' ft
bella, & poO: opltur pro "Ile :non entm"{JOLUIt atutum ~ 'tItl'traque qua.
téP.llS, (cien- IltaJ concurreret ,jed rvna i4Jictt:proxtmm ergo agnatlU
tlbus non~a- aut agnatù non extant/h!u, ajft'nes admtttentur ad retrtltur regrenus
CafirenC cof. hf'ndurn, l't fatum tes conJiderarmt flon fllum conferuatio.1 50f:,inci piéte nem bonorum m familia,fed ajfeEl;onem) & mutuam benepre ara refor, .... '
,n.ff:, db
'
mat ,vol.j ,pro uo etlam qUif eJ~, aut lJJe e et mter natos ex wmmum pabat §. po~ro rente & coniun E/os a/Jinrtate '.!1ua impulJi malmt rvenouallter olim d
b
d' d . a
,If:
' . d
{eud . poterar entes ona r-uen rta a, contunCtOS & aJJ"~eJ, quam a
a!ien. (ed ,an extramos an/ea fortajJe Incognitos peruentre, de qutbuJ
cur~at. .ha!dc nunquam ante beneftètum acceperum, neque in futurum
pretlCnpnoa (J,
,
uerfus mino- J.rerant accepturos.
res.Mol.§.Ij.
Lv E c c.De !Jac diélionediuturproxim()flatut(J.n.ij.
gI.2.n
,
~.dec.
V N MES af .A dle)r:d et/if,
., 'Vt blatlMf
' dtcam zn)'
' .1:..'
con, 39 0 • A lea prox,and.col~: 1 2. xÎmo flatuto:"'Pbi etram dlcetur,quomodo Jit habenda fltenl:~::;:f.~ii~ tia.Sed 9uo.modo cft accif iendU! rr.enfs Gl.in l.fi.§·finat~
n0I111S in co. tem dub tUl m 1Jerbo[ex!Jtrmta. C. de ture delrb. dwt quod
~~~(:o{ile.An- menJi.f habet trigmta di:S.Abb.tn c.licet.de foppl.neg.prtt.
lU. parr. 12..
,1
hanc
, ;c
ac-
ar . .146.11. ~o,
/
�47
hanc "Pidetur (equi jèntentiam , "Pt fipromiJ!io non computetur à certo termina, nempe ob/igatur aliqu/4 ad aliquid
agendum,quod mmfis accipiatur ita, "Pt com'muniter accidtt,rvt menjù habeat tr~f,inta dies.Bald.in c.j.in prin.nu.j.
quo teme.miles inuefl. ait, quod men{is habet tot,dies quod
/rabet maior pars menfium anni,quiafauorabiliores ejJè debemUl,GloJFe opi.non "Pidetur 'Vera,nam Ji dicamwJingulos menfes habere fllum triginta dies, in anno reperi~ntu'i'
duodecim menfes, @T alij dus abt~ndabunt propterea quod
maior pars menfium habet trtc~inta t'Vnum dlem, ex qua
etiam apparet , Abbatir opimonem non pojJe conJiftere,
'Jam lommuniter non accidit, rvi menfis habeat triginta
dies falum ,[cd maior,.parJ nempe feptem habet triginta
rvnum,
14
N eque etiam puto tutam Baldi opinionem {upra relatam,namfi menfem accipcrcmw pro maiore parte menfium,
'Vt tot dus haberet, quot maror pars,[emper ejfet qu~ren':"'
dU! bzJ!èxtUJ, "'pt altqui dies fupel' adderentur, & allUnde [uppltrcntur quinque dies, cum quinqueftt menfeJ qui
non habcnt triginta "Pnum d1cm.Tutiorttaque-videturopinio gl.tn1Jer. men[cm ,in c.quam ftt .de eleS/.ltb."Pj .quam rcfert,& fequitur Caft.in rJ,.I.1Jlt.§.cum igitur, nU'4.in fi.C.
de iure delibe. -vbl dicit, quod mmJis (ontinel dies, quot ir.
'lUt occurru,& ft definat fuppleatttrde menfe fequenti, hoc
fequitt#r Bal.in l.de diuifione.in ij.no·folut.mat. t'Vbi ait ,ft
menJis dCftnitionem "'piffcir~,ref}ice inchoationem "Vt tantumJùppleatur ex menfe fcquenti ) quà tum dee(l ex menJe prlfcedenti,Alex.confi.lI +lib.f. nu.xij.dicit quod quan..
do fit mentlO de menfl) rtJ lJOn conflat de quo,tunc intelligimUJ de menfe triginta dierum aDegat Bal.1n 1. cos. §.Jin
autem
PROXIMI RES j VEND.
�48
PER fINERE
POSSES .
. autcm col. r-ult .C. de appel. tamen in hoc cafu·femper refer.
tur ad certum menfèm) nempè eum, quo habetur fciemia:
itaque tot habeblt dies,quot if qui occurrit, '}Jt drélum eH.
15 A v T Il. AME NT g. H~e rverba,& fequemia hune
flrtaf{e habent fenfum, rvt fi pr~fontem pecumam fo/uat
emptor, eandem pr~fentem llll refondat retrahere "Po/ens,
quod fi diuerfis folultionibUJ, iijliem foluat aut agnatltJ:
aut dominUJ ,Gul.Pap.eonfi.16 l .nu.iij.quod oftendum 'Verba fequentia en la maniera, &c. ita rvidl iudieari die
xxrv. maij.15f 4·in domino dlreuo. i!.!t idJi emptor perfoluerÎt totum pretium,ret!nere rvolens ojferat jo/um 1Jerbir,
. non re,an poJJit retl'ahere. In hae qu~ftlone.an o~latio 'Ver" Cfjrede~em ba/if Jujfictat a, concludunt doéloreJ;Ji emptor dieat Je pacon IgnarIO ,
,
h
/
nem dficacio ratum reapere pecumam , at retra ere 'Va ens non adje rat
rem !alrem ad pr~fèntem,fed Jolum rverbo ojferat , tune non poterit reti,
lucrados fru(;
,r;,
or;,
d';:;
crus, & quo- nere'J t 'Vero recujet emptor,non te,netur p~~Jentem a jerr~
tidievidemus cognatUJ)/1ee eo,nftgnare,neque mtnm rettnebtt, BaLtn l.J.
realesob\ari? col.ü.ne lICeai ttrt.prouoca.Cum.C a fl..lmO'. Ia(m l.quI Rones, recufans
-~
,
'j~
'J'
a.b emprore m~.m prtne~~e rvel'b.obl.quos refort Bert. confil. I06.ntM.
p,ecuniis,~e- libr. ij. Bart. in l. pr~tor. §.fi quif paratUJ in ft. de nou.opc.
n , & rU[lUS
' fol b' , d . d
.
facier li depo nun.quIa a um le agttur e euttan a pœna) qu~ 1Jemt ex
firarius eliga- difjofitione legiI,robtfola oblatto fujfiett,neque eJlnecejfatur aurhore
,r::' l'
' l
fi
J
iudice. Ba\d, rta conjtgnatzo,A bert.m • accepta '1J num.4.'Ver. t'Vero ae
in I.accepram 'Vfol'.per L.Cel[UJ eum 1fèq.rvbi glofex 'Verb.non committi,
nll',Io1·dfje,:Cu\ r. de arbit.Ang.lft mora.num'4.fôlut.tratr.BaLm d.l. aCCCf aoc . 1 10 u.
'
J
turus 39. De ptam.nu.xxxij.lafon ml. "VIt .nu. I!12.C.dc Iure emph.lv em
[0 hl[. & ibi Bertr.conft.cxx'Vlij.l,b.3.refert opiniol1es,tandem confolzt,
Banoi.
' riam pœnam , propt el'C6,
'Vt pecuma depon~tur a. d eUftan
quôd 'Variant do&ores, an fuJJiciat offirre 'lurbiJji nol:t
acciperurcditor .ChaJf.in tltU. des retfaiéts.§./!nu.iiij.rn
,
.
rverb,
1
!
'1
~
1
:~
.
~
~
J
�P. RD~ ... ltES
VE . . ~D~
49
re'erbol!hr~nt\ant le prix,fopcr conf Barg.ait feruaride
1
cbnfoFJydine l'vt pecunia, re zpfâ-conjig'Jul.ur .e'Aequd. "Pide~
tur phm'a opinio,rlJtfoffiçiaù'YJcrhalû oblc:.tù> ~ emptfJ1:e rt -:
oufttMe ~Cfiper~'PfcJtJt.a~,qfÙ)d erÎt Vtde emlbtiJti .:' n..a,mfi
retr.ahbnJ'P'ét'atlruEliu 'i.'éuc(Jf/taj1'dar~:vfùras ,feu-intèr"e:/Fpre'lij quod fJel1fi'e!e~ ,JiPéc'uniiejJèE1tonJignata pend~rJtfÛiù,iir1Jradlt gl.i~ (.rm'auit:(fjt in 1J;'u5l'us @!r rv:biq~'Bi!ld; '{-de atlL 'Cmpt. r};~ dtcà,nt ~uo.dJi 'emptorpetat
rèm ~m~tltbllJ ,P(}f:tràt 'Conuc-nir'i,"tltlfolu4't PUZiurfi clim
rvfofiJ' :\ tI~ hic petet
'tt~ ~mpto? t,{}firtent~ JifirJocuJ
rue~rio'l1i p.lJ/i Jongam Lit'tm ~~à(ulfJ vfùrti; feu interejfe,
non,db/ituftB .oblatwne. ri a:l{àm,jilg~fofJa.) 'luàm ad etû'(":
tan)jaJ rvfùras;Ji nonfit ('O'njignatapecunif1l: alioquin 'mi':'~
nimè, quiiJ 'ca non eftr.vjm ètmere 'Volms,qfMd ejl tC'q'fu'm;
pru
nehabeat emptorftùaJU"fei~ tVfompecunite.
"
P RA E' I
"
,r;'
J'
V DIe 1 0 t: .Prlf!jertu~emmaomtnUJ
: ~
-
agna-
.
,
a MoltD.con ..
[uer. Parienf.
to a,aut .r1fint retrahentl r.um:vëduur.rèJ emphyteuticarta, §.I). nu~ . j.
" Lante.
' depac.po,>
Ji h . b Sed gUld III
l.Il1t. C. detuI'. emp. GtJt''Blt:l Anv.tn
JOS ceulonano
Ir.
'
6
Ale.con[.27.nÙ.6.l1b-:6.b.ejl tamen dtjfirem'ia an doriJm'tU Dominij diretweat, "Pel agnat/il :,nam cum a(matU:l retinet remanent. reéh an pra:·
.,
h ,6 • J
h
fcrawr, vi &
omn~t[ermttJtes,&hypo.t CCIf! lmpoJitt;- M. empryteuta,& ipÎe Domin
res tranJitcum fio onere.,fùvero dominUJ retineat tollut{tr. pronutiatum
l.lex'VeélJgalz fondo.de pignor.c l.lmic.infi. de impon.lucr l aAnn~11 5~9. 1.
,
l
, ,'
' .
.,
pfl , noprx
defcnpt.C.ltiJ.x.ft tnquam lure[UO habeat:J hoc ejl,ture prlf!- Ferri. In Colélatiqnt.r,cQimtiJ!i., ft} defimpa1·ationiJ.ita4eè.lar(tfur alte- ni purpura:
' 1'0
f t/.oatuto
·
h'le pO;tto,
,(; ' quo d inCIPIt,
" ' a.nno d
' ·O.t:.
cVld,Mollm .
omlnt'ml
c;r.mo, in
coCuet,Par,
quzdfit Îure jito retin8rc : iJam fi alio-lure dominttJ habeat, ~.l" glolf. ).
non tolluntur, nempe Ji.emerit., aut auo qUOUkr tùulo na- ~1l verb , llNenr
1t.1l. 26.
eüUJjaerit., Guid.pap.q,.J75·exciptt tamcnq. 57 6 • aliquos guf:mr. In 4.
cafo.J,În quib,u tenctur domimu, etÎam fi iU1'e jÙfJ retill~at. P~~t. 2. parr.
"
1
9•
G
PtI,n e.n.14 8 .
'
�RET 1 N E R
E:
P û S S.
Vetfim cJi autan. ~vO~ o~nesftrJl,j~uteJ .& hJPothtCtÙ~fi
re.! redea~ addormnwlJ ture foo, niJi domt~U! co..nfenftrit ln
CM JmpJJrJend.ü.,Petr Jaeob,;n foa Jii.~ic.in fl,.~.llbel.pro
'le emphyt .col.!J •"Ver[& eodem mo.d.o ~ Cf,,!({d.t!l1,phYJ:iuta,
allegat L. in diem ttdreélo prlfdio ~ de aqu. pluu{tl ar(end.
·TraClatu.r.d.pçtr.lac.ib, 'Vna qf44i.tn a,dd q~te. tJPnill- .
commodè hic adycttur. 'DJlJu.1'!J ejl,id/{i omms [truitales) (i
res redeat dominu ture fuo: qUidfi c.edal CJ.ltei'I'ÎUJ'1'élil1endt,quod fiert poteftper (eàmdum ftatWurn fêquen{,tf,n t~l
Lemur etl'am ferpitutes?0 dlCJt qU(Jd .non:quia qUQd dominU:! pro coder'!. preûqpoJJit retmere eflltujil)gulare,& fjeciale"ergo in foùWtmpû mltnere,depet, [cilicet quod httbe.at Locum In ipfo dQ1J1tno direE!o, l'J.on in 'a~IO, [lCtt eaufam
habeat à dornin.0iqula cum iU! retmrmli fit odtofum tjl,reflringendum;non'arnf-lIandtim, iurJu. "'Pu/garib.hanc qUit...
fltonem non memini legijJe aJlbt. Sed htec haélmU! : fi piura
ad materiam huitIJ,fiaJuti pertinentla Legere cupi!, leBor
beneuole ) poterif "'Plaere ea , qUIf.copioJiJ/imè & doEliJJimè
. ab alijs zn jimzli flatu"tQfunt fiript..a, rvnde fumere poterû,
'JUif ad hune [oeurt) pertmebunt, 'lut'. nolui bue adfèrre , ne
" rvidearaliOru(1J fnpfP!'-Im falum trahfinpt{)r:tu 'Vero plura,(t} meltOr.a medlttJ,berM:interea hlf' nofll'a, qu.teunque
. Jint)lfquibomeonfule. , \
. , V:num'obluUJ fùm,quod elfe.addendum pt4taui. Dieitur
in te;(tu quod agnMI mtra menfe;n rem d,(traélum pojfunt
. retinere ,zn hoc non comprehewduntu,r domzni :.habent enim
dUal menfès po!1fcienttam, & certiortttionem per l. rult
C. de iure. e,'nphyt. dominorum autemfaéla eft uiam mentro in rçj}onJi~ne' , 'V~ declararet prtnceps , eos eJfe agnatû
prlfferenJos:.teft1ptM.'V.'fr~ remane.t 1lJ..dJj}.o(itlont d. L. "PIt.
f2!e
.J.
�Q...Y E . 'C E V X ,.,
~V
1 SON T.
Sr
.f<.tuceux qui font hors du lteu puiffint retenÎ11tf,l' le
''''. ' flatut precedant; & quand commenc.e ço~..I- . •
v
rir. le mO'IJJ pour. r.eJenir:.. ..
".!'
An ahfentia
I.txcllfec? &
qll~ dig~la vcl
excllfauonc;
\
R E Q:! EST E.
l
If
- .
T~ql. pl3:iCe a\id1Çt : Selgne~r '-.-él\ltt"0yer ,&J!er-
vel rdtitutio
nes ? gloi\a,
;1:1;
. mettre la decl~:ati~t: paF l~s .~fta.ts fajae. [~r 1~ ~naf.r~l~
ftatut, paJJeqtg~l eH: dl~l:: qUf quant ~H~cun6.bl.ens rell:. in inreg.
.feront ve9dus );, I~S pltlS pro~hain~ en.afRnité, & {ed quis dici.
r
r:
r . 'cl -1'
b fc . turabfensal1t
~gnatlOn a loyenç prelerel.:tol~ l! leu: ,Ç)U erou pr:~feos? diffaiéte 1adiéte alienation,ou hors a c d'iceluy lieu:,& ce, ex 1. ab,
'
'rî'
b
d r:
dG'"
l1epUpH~lOm er.en, e!aut.l
.1çepe ft..apresqul"1 [enrem.Etibi
doél:.devc:rb.
fera pa~uenu à f", HQ.t\cè b,& [~~oir.
. fig. Et Î1~ S~eRE . S, P 0
C E.
?-..T
'~. \ ~"J.\. '... '
.. •..
natll pardieu
r.oll ' céfenrur
abfentes niG..
"
'. POl-Jr,ce que k .pteIent~arr..\d~ dl: raifonna.ble _c:
monGeur' orJonnc, qu'il {oit entretenu, & gardé~ qui
->
.fT:
-c..tJ;f~~Ii.um .JFo.
\
, " .
, .Extraél:um è rege!1:o,potenti.~, fol. 3 8 I. .
(unt exrra regnum
vid. Tjraguel.
De Ret • .lig-
'
.'
mg. §. H. ia
Epitome.
vcrb. abfens.
fol. 2.43.
1
Agnatto, parente"-a '/.atm.
.
.
b Alex.conr..
3 LOCU1 tam pro p~{j>IÛn.C;IJ, qup.,m nomùl~proprio alicutus loci 13 8 .Jib'7. ex accipitur.
.
pedir,ct pul· Re~inere poterNr;t quifont extra prquinciam.
A
blic.ariones
4
ScientitJ non ignorantiR- obltgM.
fien, non ad
.r. ' J
d
'
d
'···'.'·
.
.
.
.
fine01 fciétie.
5 MtnJlS, ua/lM a rumen um rem ture proxtmtorttatu Cflt:- d
r:d
,. 'J'fi '
umtaxat.e
nt a u czèntttt.'
.
vr emptor li'ff l • Scientia neceJlAt:i~ R-d retrahendum non reql/irif denuncia- berar.etut àiu
,'L tienem. . .
re retraét us.
7 Pt.efcriftio nO,n furTi! ignor/mli.
Mollin ad A·
lexi. ibidem.
G 2
"
.
.f
:J
r
'
1
1
,1'
\
.
& in COn!llet.
Parif.§, r ,.glofrxj .nl1 . 5. & 6. ~s ignorat enim quantis tenebris iouoluat iudirum animas ha!c ' fa:pius allegara ignor:HltÎa, q110WS enim qui(que poll: ftatutum tempus redhibere cupiens ignoramiotm ip lam eüam iurams allegat vide
M.o'llin.§. 30 . nu. I .~ 7 .Vérf. C~terum.
�P E RTl N E R E
P 0 S S.
G- LOS S A. .
AG NAT 1 0 Na~H c dwt tex:UJ agn~tion:in frteadmtl rvero jfaturo duchatur, Pàrerut:la, qu.e pro et;dem
ac"piuntur.
..
'
Dv LIE V b. LortfJ hic accipitur nofatum pro 1'/;mine
proprIO alJcUltu ciultatil, "'tJrbI41autcajln,fèd eflal'YJpro prourncta, "(J! dr[lurn fupt·ajal! mJlatu!o pr;erédelJtt I.fin • .1.
fanctmm C.de prtefc1'lpt.lr n.tertJp~~nrvno I(/;r ( .it /(x),d eft
in rvna prouincia:@!r Ita fuit ludlcàtum,rvt acc~pl àfemp ..
ribUJ,rlle 2 ).7)((./5 ·o.prIfJiJe domino tuy(it.erio.
o V H 0 R ~ CttaÇJue qUI font extra pr(lumciam admittentur ad retrahenaulJ'J : per'qute "Verb'Jfu bla ta eft do~Sic di~~u~ [lorum qu.tftto, tm ft/lat V} " qUt [urf! extra proumClam
comh' lhu n0
cade :e ni(iin, polJint res allenafaJ re/Mere IUf.. ilir 114 ,. qu.e proxuû d,fciEtem. (i de Ba funt.
.
r
·
feudodcfllnc.
D
d' .
ft
.,
. 1~
.
~
1
•
-:
atuto pr(lX7 me pr~cl"6rttn domi- ti~rer/J -:vet7duam retrahi foJe in . r . mel[em:viJde'd,:!blttltlo .
nu & agn §
. .,
('
' dec~
1'("'1' l '
onrl
p oUra! ,t1n mfntlJ
(U, f. eret a' ale rven dItwnu:
fiIva la uS. c avnic.1 e con rdrU ,' erg:o h i C (I!erfrn inc:pere à d.e!C!f';[ld,n('rJ 'Vfntlltiotr011.in Dom , nil aUlafen tla . rumWf)f)1ana (Mw ..t l Ifo.era/ C.dede~
<> .
b'1
'1"
.....
. '-...... ~) ....
,
ft..'X f m pt.
B,lId. ~i e- çur./ib. i 6.1.ft de deal t.ab o1'.f.U.e. 2 .de {(mjnt.in 6.
nim cadit faf
NOT C E e.ldtrtJ dlCit te.Yt.1f1 ('.lue! f 1prà f' f!ef.t1to,
conté'n.
ir:
(it
i
E F A V L T
• 7)lC1tur t/1
J
j
fio ruo iurç
(U0, f~ir(! Je-
~
delupPf
I
"
en. f.!e!.
p!,~ ,d. '7.-'01
L
..,
· .f
<..
'd
a1l fummU:J p01J/';f)(, quo
qua i'Îlw;; bemjù/um perannum "ViU .:Jr.ent, t,nr. en (onpUJ
temIr.rei n ,m:' IO /J.{
'fi' , dlenott-'
jtreli dInOneUr'
l'ltet,qut d.rbNCû,..f erre,rnta
mlUum , &: ca
..
dl1or3temreJ tltf.'.B.d .lnr.j Ir. prine nU· 5 mf. quo ttrrp.m,/.Il uefl·feter.
jndli lentel~ deb.du It , quod rvafo/iul non dr:&el rrr- vd ramdamÎtiulMollll1 III co·
,
,
ftletlld. Pan r. (irturam rultra annUfr., & rrenfett. a die fient/te a [ orI:p~·
~ r 3· ~d o !l:) , tandu,m per /.(;r fi f tj]ès,§.v!t,C.de atmr.tut.lta biC m:t ln V (' l b. ven, r.;'
ft
du. nu ,6.
pit currcl'C mn'.J1S a die lI ertt./C,& notJl1~.
Scd
bllit qnalîra-
�.1' R d x> RES 'V R:N:n.
S3
Sed au ad ham J'Ilentzam necejJaria tlenunciatio, an
fjftClàt' 'alut Q'''a:'4:J r.ertlOrqtw,nèrnpe ea. qua: fit per jàma,
proclao/a publ,cwn, nuntio-J ,. epiflo/aJ , ilut 'a/tUm quemutS
moc(uyn.B.Jrt.zn I.d{munciajJè~de vdult.p'ofi.tum Fe/m.1n c.
CÙIIJ contlvgar, nurn.G:.de >tJerIft. Alex jaè III jiml-Ùfla tuto,conf.2+. nU.l.1n fi.llbr'4.ronJ.136 nU'J.e§ per lottim ltb.
7.Ioan.de plat.zn l.petJult.C''1U1 mdll~poj!:l7e1 fJOrJ,/lbr.IZ.
& alij ::tbeù allegatù, 1t.J dlflm~unt aut emm necfjf-nà a t1. vid. Tiraq.
fJC1endufIJ efi d-liquld eZ ,CtfI eftFlentra necej{aria,r-vt "ren- §. 35· nu. ~ 1.
Oe recrac.lJg. d
.
dstor debet dejerJ ere (mptorem, rune monttlo eJl de Jubfla- nag.Erde hoc
tla rei) quo caJu ejl necejJàna jetentia, qua: fit per denun- Opll~T)US te",:~
~II: ' tus. III ca.TltlatlOnem:aut l'ero. . Jr:/'
Il um l'equlrtlUr [lent/a, tune JUypClf, fi9, fi de feud.
lêlentlarr; habert al,omod~,quàf/'11'er denu}'watlOnem,qula foer côtr. ibi
non arila/ur l'br J denUnfl!A.ta ad allquldfMtendum,rvI ln per a~numex
,r;
l'
. d
quo !C1Ult_
caJu propoJito:n.1 ynf um hIC requtrltur jèJentla a monetJ, ...
duY)'J, & (crtlor(r.ndurtJ, rem l'end:tarn no'n dutcm rr.,,'t
arae/ur.ld a'!1"lid f-tc lefJdurn:m arb,trlO em,f) efi cogn.ui
ren", here Ji l't/:! an non, rvbl fluent.Molln.in add.conf.
Alex 24- dm! [cœntlam ejfo lJe(('jJ~rlam, qu.e fit per denUnCtaffOl'Je1'i,nanl non (o/ù 'n in IJ'Jc dfu requmtu1' notltra
adjî.·JeJ[!entl.e ,jt:d 'Vt e/fJpto r /,berelUr) iure retrat1u.t
per la, fpt. menfis,fr l'e mttit ad ea qUtR dlxlt ln L'Mf. Parif.
§ /J 'J/ f /f.num . 56. v ,detur ta men prlOï'opinlO feru,anda:
, tJ:.U'll d v[loïes cwn d,x erunt, notltu rr, elfe nelfJFlriam J'cr
denune'dt /omm) /.i vlu~ rutJr, 1.1 t tunr el {'lfet ,,11'lUid necefar:o jàClentitN/} cuifù de fi tmciatln:lJ/c "-'er 0non ila efl·narn
callO i'at tU ag na. t us fote l'Ît retlm re (i l'eluen t) .ut 12'"n 1 ('tInerr. T'Ui itJ e,jèt empto~'J , ad je l i!lU! ta lure re/raBUI
j·bertmlwr: , Id nonere i e~' d m u rm ,UlOneYIJ, lie tandu~ pel;de.·u) C7.. (it metl'tlM ,an reJ r[., cn.dJta rur~haf.Ur.
Jit
ft
t.ue
G
3
�(f I~N;.$
· 54
" rgn orantibus erao an
currac n,
repus
~n refl:al:1ét?:
.
R. A
Y 5
,
6
6
·rR E T
rN
B N D 1.
N A B L E'sU!"ma ,'atione hoc
, .
fi",it ç·onl+itu.
" text.'eil, ln' 'J"l "VIt
tum:nam umor4ntJ non CurnNJr~fccr/ptlo)
.
[
•
•
C.qnt mrlrt.poJ1>v.eL-non lrbr.u. Probatur autem ignolan~
JEn{jn~ar.!O
n? tia,ea ifJÎo
quodaon'fJrqka..t
.-u.rjèienti11-;
l.penult. C.eo. pro~
XCUlanOt1I.
(J v
f
,
'
~
Denuntiadis .hareergo debebit jèlen.tl-am , qUI eamallegabit l.z.de pr06.
crirninibus ,cumJùmlrb.
,,' , . ~'I.
•
Pre (e nrandi,
COferédi , Eli
gédi,adcundi
imrnilcendi,
appelliidi ,pe'-
. '
lus retinendi iure prxlationis, & laudan.
di cxdi poteit.
.c. ' '
r; bd'
,
Tem & perf.epe mter jU (tos paternos .feptUJ oritul'
re,ndx inu~ .
dubitatio:an iUJ diret!i dominij,ref}eElu pr~lationiJ,t5
~:t~;:b~~~:~' laudrmioretmperceptionü ,de retentionû a per dominum di~
vide ollioina re[lum c.edt a alter: poJJit.fuper qua, attenta genel'a!iconTyr~queJ.. §b' faetudine b patritt,qu'd: obferuat,drBum ùfJudi pojJe, 1113)', 1ll ve r .
.'
.
l
ignorans, de fom ctf!dendo ,t::r tn a/mm trasfereudo drctlm:& ettam cu·
rerr. li g· li ria regia in ipji.rcomitatlbttl,f.1terrû adiacetibusobferuat,
b
In qUI retenIls IC
1"
"
r. ' ' "
.1,.1
locus
tUi pr.e atlOnM) & retenttOnMj.epttu ln a lOS tranJjcrenao,'
tioni,& qua- & c.edendo iUJ ipfum retinendi'pr.elationû iure, ft} laudido d t"b e~ tl1r
,
" d'
d f:d a
'
.ff:, '
0((;1./
laudirniii larè rn/a ~'ectplen t. Propter quo 'jl rc/,um IUJ eJJet InCâJ/W1 e,
.Amed.~ns de feu inalienabtle, & à domino dzretlo infoparabtle,jàBum
Po~rebS edna- ejl,protJtel'
talem vÎum,&
tales aElw,c.eflibile,e:;r
alrenat o r );1 au us
l
j'"
'JJ'"
qui ex profef- brle:p"ropterea declal'a-rnuJ,@'.!tatuiYfJUJ,dit!um Ùt! prtfla ..
fo q~~~lOnes tÎomj) ttJ retentionû b,dC laudimiorum perceptionû adi,
laudllmales
l
l
' ,17 d' ;r;
orr;
l"
fcripCit. Et & m a lum a unar: pOjje: lélajq; cd)Jzonet, & a lenattOMoll~in COI~f. nes ejftcaces eXlftere,& ejfeBtt:m habere,& /1abere debere.
1
>J
.
,
!)anhcnf. tIC.
ccncrj
J.pet to rum
b Hxc illS rerentionis potiŒmum ,efl:in redhibirione rei Ernphitcmicari.r & venditx, ql,a~l
Dominus Direétus, iure Dominij Direétl. ( ~od habet vim attraéHonis vnlIs.
M ollin.I n con.Par.§.x . nu. 1 7. rerinere porefr;am jaudimia r~cipere. ~mad
modmn qui Reip.inlcruiunt;l j,Coq.de mctall.l ib . 1 l .Et nuntiataemprione dat ur e1eébonum malir pr.rferri,an laudimiarecipere,inhibita ramen ha:c , ~et~n
cio dl: in l:ccle{ia qu.r retine re non potefl:,vr a:itBald.con(2.50 ' vo1.3' Et ICa 111dicatum Tolara: refert Gre gor.prop tcr ius morricinij.
l
�1VS RET 1N END J.
Cmttffom RIMnne ftlio regü,& loeum tmrnte r 451.
Extraétum è ~egefto Tauri fol.7 5'
.
1
2
3
4
5
6
7
~pitome.
c.tdi potefl ex ftatuto Îm retinendi iure prtfllttionü,no de iuf'e.
Ctfdi non poteJl iu; retinendi iure proximiorùn,tû.
Ctdere poteH proximus remo/iori. non /amen in prteiNdicium
propinquorum ctfjionario.
ç.tjùmn.ritu domini ?'Jan pot cft alij c.edere.
Confuetudine' tollilUf Îm.
Confuetudinern redt!,ere infcrifturam eJl veilt • & flmper e.ft
' conJûtluao.
. ~ente11tia contraJlAtut~ quando 11 nulla.
G c-O~S-S~A-.------~(----
•
: C AE E) l 'a.Contrarium tamenefl de iure,'Vt per Guid.
Pap.q''4JI ..& Molin.in eonfoet. par/f.§ . 13·gl.j.nu.~o.eum
mult feqq . Tiraquel.in eonfoe.Piû.tttul.retraB. §.26. nu.
40.41.(um mulriI z.bi aUegatiJ,qutf omnino ejJèt inutile hue
adforre 1: quoniam rbtevidert pojJu7'Jt , & contrarium efl
hoc flatuto decifum. i2..:!.td de retraElu proximiontatiJ , an
Clfdt po/Jù?Dicunt Mol.nu.lG.@}Ttra.q.nu'9' in lOCM Jupra alle.quàd non, quia l/lud jùtt tntroduflum fouore confanguineor'Jm ,cui per (tflJionern derogaret:l:4r,qu:amuü 17niCUJ cJlèt aglJatUJ) qui poJlèt retrtt/,ere: 1-atio eft) qUIa emptori! imerefl) ne res ~mpta ab eo r..e~ràhatl1r prlftextu huit/.! ÙWM i quod tantum famili~ competit a· 1?2.!!i contrariam N
r:,
. .
J.
'
d <f on pareil
Jequuntur opmtonem, MFJe tuen~t~r ratwne:nam quan 0 v!"ndi atlt C~pr.ohlbetur allenatio extra fomilzam ,Ji rvnùrI-J Jit de fa- di à.proximio
HIS rerra·
ml'[~a ,- non pro h'b
1 etur'altert,' quam~M nonfttt de ea dern· Jf'.a - re
éCus in prçiumi/ia , r-uendere. Ad qùam ratiopfm focilè rej}ondetur: disiû f~l~lllix
quando 'VnicUJ eft de fomilta " poteft extrc:familiam alit~ ~~~~~;~~~~
nare quoniâm null/IU Ihterefl,cu'riJ nulluJ fit .de famtlla, qUI co hic citaco.
rem
11.
�0:6 "
1 V S ~R E 'r 1 N • ..
a ~iJ li
rel1 petere po/ftt: m1:tût14 daYljr!um rcifit'alien~ta., at in,
~or n e yrarur qtt~fl:()ne nofita per c~rtionem (jenetatur pr~fei!diérwn em-'
Jure r,.. t ~'HlO ·
J
'J
'JJV
b
,
'
t\;.
tJton ,cuia./lllterefll'em emptam n01J retr~hl :quod IftJ fi "Po~è1pl Il ~e~" lLuiUèt prmreps c"dt poJfe tam facilè expreffijJèt,. quà m de
ÙHO,
111(.1- , " ,
'L ' "
'
l d'
mo prxtlo ? mre retmendt ture p7'~ atlOnu, 1'etenttQnu, &~ au .r-mio-:
vld •• 10.1hn"§, l'U;J'j rerepttomi ,l. nmica. §.{in autfrt~".c.~ d~ cadacir t611en1~ . ..,[0{f. 2·I1 · d·
'
,(;,
'
,.," ,
,/
"
j }A~l vero mi IS. potent ~amen .cqnj angume,a.r pr~XlrlJJO r ltu:~f'e-remoIlor relt.irua- ftOrl,tunc enrm non fit'prtetudlClum empt~r[:quon(a)n êtiam
ru r , ';.duer[us i<
elfJotior ,Ji' proximzoreJ 11fJ.ltnt r.~tra'1Cre ),4d rètH',endum
Oll11ham re. "
.. '. .
,'\
.'f' "
•.
tenri 1l1el1l? f- admitietûr.N on tamen nocet ea c.eJJio p"o)Çtmiorlb~) qui,
dem . M?ll.§ . non obflante c.eJlione 1"emoiiori f-aBa ,. rem re.t",-aherJl'., Ù
l,glofI.2.ll1
' 01'1:
/'
'h '
'r
/"
d
ver b o, peut . qUI ctfj;1t no It retra e~e, tta L ,Jraf(..~6u .ln .§.26.num.I.2.
nu.l.z}.&§ . 3.gLoj.'ij.ratiolJes non affiro,fedfoiùmjurlJmartrqudifhônù,
, ~~~l ~ con. propter.ea:qrMdfon~jn\quenttjJima, & ln rtfù qu~tidlqnq
cnrrat a~nis o'ccurrentra a.
; .. " ' .
- 1. '.: \ .
au~ conlanNon tame tfoterit certitmarÎtq t/omini alij ctfdere b,nam
gllllleuSi cum ' ,
r. . ~~'
l:cfllonario? permiJJiv h.ec c'f€denti.! q ir Odl()fà, &-C01Jtra IIHu,diffofittoil1dicatl~m dl nem,ldeo no1') .'tt)JplMni(tl~fea ln prim.o c.à!jJionar~o dfJinerè
pr~fern con-.
,
\
'.'~
,d
fanguineu, Vt de~et.Factu.nt e.tt.,,,qUtfJ. traduntur a 1L'~d.GQmeJio ln t'ego c
r,i!>
ifl prxdio
Ji
J
i ~l~ dlétii
\
,
.
'
,
eil::
p0J!~
qllando
.
concurrit domil1t{s direéhls , cllm confanguineo iure fuq vdtur , & res ad'
fu:ullnaruram rcJit:Boër.deci!~ 1 )9 , ~uœ tatio cum ce!fer,in conCanguiI1eo ce[fat dirpoGtio.
, .
/; ~Id fi duo (ul1t' dolnihij 'quorum vnus VlIlt retinerc' alius inueil:ire , vide
. Bo ë r.in confuer .Biturig.de rerra.hgn.§.).col.J. Guid,. Pap.quxft.)08.Mollin.
gloffj.§. 1 3 . q. 6. ?ronuntiar~i,m dpmino permiffum elfe ronl retÎncre. DeC1(ulU
'fuit Arefto.Illtcr Marinm Bor'gardli,deCima Decemb.l 58 3.Refèré~e D: Spagnetio,deinde in lole,mni 'p nrpUHt iater .GauH~n De ·CabânH b. de Colongues : Et
Blalium Bmis qui ab vno , çx "ÀOIU i n.us inucftirnsfuerat" illa retincre vqlcn,te.
~)d li firmar io fit folmum Laudimium, :111- Domiutls poterie retinere? Vide
~h:)pin.deQoi1,anio , lib.3-tit.~3 · num.lô.fol. )6:1~.
'
~d li ,emp ro à curia iure rerenriÇ>nis, vr fi'cri Coler_ Em prot liberarionCl11 a
prInCipe: obtin~erit,qllis pr<ete rarur? Ap ceffionarÎls an Donararius. Puto: ce(lionarium ,Inre iam qùxÛtb Q.23. lqual'illis lit fuh iudièe inter Annam de Glane.cues cefllonariam. Et Tonia\:\: de Glandcues donatariam.
qlll:1.
an.
�1
1 V S RET 1 N.
57
itn.po./f.q.xxiij.in fi. verft· Jic etiam , 1Jbi ait quod quidam
eptjèopus obtinuerat prorogati~nem iUius regulte, quam poflea alteri cejJèrat,dubitabatur, an valeret huiu[modi ceffio, & conc/udit non valere,itaque art foijfe iudlcatum,allegat.Bal.in l.ij.COI.I. verfi.fed pone Papa.C.de tedd.aél.
CON S V ET V DI N ·E b. Per hanc confuetudrnem
abrogatum erat im, de quofupra efl faéla mentio, nam
-quamuû de iure ctedl non pojJit tU! prtelatiol/û, tamen hoc
.tU! per confu(tudmem contrariam abrogaiur 1. de quibU!.
in ft.~biglo.ex 'Verbo abrogcntur. de teK: gl. ex 'Vcrb.diu-,
tumÎ.in §.ex non fc1'ipto.infl.Je iur.natu.
Videtur hoc flatutum inutile, quiafi erat confuetudo a, te Côfuerudo
'ltlorfom Opl# crat hac ordrnatione? nam non eft necejfaria ~ft optima Il.
con t:rm andarlJ auiloritatem con'JÎuetudmu: 1. ~t~rpres
1. fi
fc ri1J!uraad
[ ' J '"
~ ln terprer.
imo de legib. Ad quod rej}ondetur, quod cotjùetudo ea 1'e- de Il. ff At
daéla efi in fèripturam,non quod pltu habcret virtutù,aut ver~ con(ue. r;, quo eJJet
,(1.' ft. .
' tam faCl
1: ·l'
tud1nes qUa!
ro boru'jed
xlOr,neque
e mutarerur,& [unt contra
Vt ommbus ejJet cognita, &' confuetudmès quamuiJ Jint ius, & popali
.
. tamen dtcuntur conrfouetu dmes, h~c rra- commllnem
crttJtte,non
mmU!
d llClp
r · \.,
, fi J
_
1na n()'"
dit Zafi.po~ Batt .in d.l.de quibtu .1'lU. 1 7.de legi.lJinc rvi- [~rual1da!, [ed
demus confoetudines fou da lesfcrtp· ttU, & tamen [emner taqua1m c~~.
.
,I
ru pte <; l anus
drcuntur confuetudmes b. AIra Item 'VtdittU ejl red,gere eiurandx.
comfuetudmes in fcripturam: 'nam Cd! font foai, c.I.de cOfl. fj ~i~ de co
. ·d
b db
'
/1 '
r:. d [uetudwepue
ln 6.t eo pro an te a eO''lul etU a egat ) cum Jit Jun a- fOrum Aquémenturn intêtloniJ:quodJi eJfènt fcripu, per/ôlam fèriptu- hL1m in lap~
rte,produtluJncmprobarentur.Prtr.terea Ji erfènt
[crtfJtte
JJi nanm,elacudJb~s a~ml '
J)'
[
Contra etU ferret [ententiarn iudex,fententra ejJet t'pfo iure landis t1:atim
nu/la per tradtta ab Alex.confi'37.1701.z..num.xx.conJi. fi J. à meffibu§,
'd' t,' fi
t : ' Cl
•
Ancbar conf.
'.
nu..' .co. 1'01.1'b1 d.lClt, quo JI ratutum non jU redac;tum ln 27 l.incipiér.
"(JolUrllen ftafutorum ) nec notum , cftproducendurlJ neque iur.ihiéto.
H
VJ
�58
l V S RET l N END 1.
acwflnd'IJ iudex Ji contra iuduet : (i ·7.,-'e, 0 fit rcd.1ElU?1,
[ententr.:t crit nulld.Vtlnam omnes noflrteco1Jfuetud/lIeJ eJ:
" Equites .à [ent fcrtpt.e,qttàm multir@f laborzbU!, & fU?' ptzbu! ejJè ..
cenfo
,r.
huc comjce:
.. e mu Ltos ca~tU , qUOI
' nobl- mU!fiu!)IIeuatt. PrOhOjuetam
}.
!Ores cœpe[
. .
r n ot dici Pli. Longa lertlqne (JbJeruaul, ln qu,buJ fit locw refentlom: @libr n catP,)' debeatur laudlmium,& in quibUJ non,Jed '7..!olui aIl}' dlli&. 2. nu 1\ 1,
tas, ma 'orum gentiori reLmqf.tere [aclfndum, qUI mu/ta doElùu potertt:
virtus rr;rc~- aut in al1 t ."dternpU! rrferuare, quo maiU! mlhl a/mm dabipua dl:. rettJd .. ' cl
. b cl
q; clIlws pe- tur a (OIJo/clen WfJ , & tranjen en urne
8oraroborar.
fi modo non
céfus nec cla.
rUI11 nomen
all{lrnm (cd
~e nobles,& Gentil'hommes Gan ten-
g utS de compromettre.
R E Q:! EST A.
probir~s
maTem fupplican,con la Ga caufà, que entre lous
gllos lO " enillmgu; fâ.
nobles a,a & qentiillOmmes bdel pays de I-'rocit.~abt"n.tnr uen[a & Forcalquier ayan agut per lou tcns pa[vero n o b d e s '
,
_
eriam plebei, [at,& ayan encaras, & douton d auer al tens e!de€ll1i . felldllm uendedour diuer[cs plays \ itigis & quefiiôs a cau11obJ1e pdli- r d
r
.
.
Ci '
b
d:r.quia feu- la e leurs 19n~nas, lUn{ tétIons, & aunes cns:
dum nobili. per la callouidichs nobles an agur el}trc ellous
tat. ")o(fe(fod' " . . .
1 1 r
r
·
rem Anton. gran mlffilcltI3S,& ma uo emas,& an lOuppourde I(er~'ia tit. tat,& Cupporton grand:, defpenlàs, & intere{fes a
de c 'pl ~neo a ]aq perfeguir,& defel1dre,& perobuiar a touS in<]UI Cllna ven
.
. .
d,dir in vlib. conuenten ~ )&damages)& nUlnr ras, accord, &.
feud . ~ § j. am~ur entre ellous, couma raion vol, fupplic:J.ll)
q\lls dl (';ltllr,
Dl1X vel ma- &. requeron que fia tach commandemen [us peoa
1
1
rc ' .Cniac.lib.
for
2..tel1dor. rir.
) (l & in pra:fat De feud quibus aurem modis probe~nr no1;,iliras Tiraq. Ex profL(fo,naérar.de nobilH ..:ap.1 o.B.nquel .hb. ? Vu DT! Ci , d Anno cap 2 :j.pan.z &
part. 2. Dtl droiit,Dt 't-: oblfJJ.ca p [7.19.20. L \.22. Aux i j ..Ul " OtltJ4m 5ôo.,t jUlIuffelldr'. D ~ porftr <l ' mortrs l ' 1/11" te.'.
Arbitri dtéh nOll l o!IuOllecu[ari pronuOliat.Lulet'1 ' maij. J 57}'
�IVS
RETINENDI.
59
ormidabla a tous nobles que de tous plays) c & a Et fentétias
differentias mogus ) & mouedours entre ellous ) à- pr~fe~ant,
.ad
exeplu enllu
gent, & defendent en calqua court que fia, que iudlciorum
t.~nguts)d de elegir. ~~us ehomes nobles,!que. en- ~~;:~~~~)I~~
tlerament & a pien alan a cognoy{fer lurs dIffc:- auremarbirc:r
renfias,& debats a,'
penes qllam,
l'ci arbirrillll1
" R ~ S P 0 N S 1 O.
.
.
. eft, apud fe-
Ltcet mra fènpta juaderz lauctè'nt.)tndulgerr quod pctt- ft~ .. Hinc artur:no tameii ittbènt nolentes ar{lari i'nuitos ,niji in cajibtt.! bmlUm .lan.
-' :
.
. .
dLlrn,arblrraexprejJis. ~/a tame hIc artlwlUJ ex 'VolèJ.nobzlIum proce- mérurn aplld
drt,qui in honeftate fundatur,quoniam "Vlro} bonos,e§ gra- ~o~r~s,ideft,
.Îo
' .
J
""
lLIdlelS a:qua
ues- pra:jcrtlm
no b11es .g aecet
ItesI
exeeran:prtJ
tato, quoa d {ententia
vifotura.J altercationes,fiat. 'Vt petitur etiam f,b pœna cetum de 1. rocieta~
b't drfc
!l n
rem,§ :lrbltr.
marcarumar[ïetz,'V
1 cetJta b'Itttr de'Vc{ 1oremlerorenaif
r ·
""
.
, l
.
. pro lOclO~
rum, h ~ fupra:'Vbt"Veromfra,qutnquagmta mercarü re- Apl1d Grçcos
gia: maiori curia: f.ro :~edia, & altera medietate parti appli- duo era l1.r ge' , d ...,J>-, l
.
d 'dYè
neraar b Irroca,! da. ii!....uo d 'Vero a peactes a tercatlOnes, a I,e eruetur rurn quidam
cocurrente tamen (onfenfu"rJtrlt'fque patrit,& fine qaocu- elige:bal1t11r ~
. d'
..
fi d ..,
. d' .....
b' partibus: qUi
q~e p~[lU leU) cU~/a:,m qua un a;~app~ret tU lClU~,?,")J 1 dé d!ltél:i puna eJfet tnftruila 1 caufaadeffiélutudtcaât:'Vbt 'V~ro mflru- bliee vlpiaEla edètferedazfententilt,kproferc/'/urperitta,f!f
rzrauttatc lI111S
Soph ll1a.
jJ'
....,
Ilorac. D eiud,eantis .Et qUIa fupe.riori c"fo eleili,feu eligëdl circa ca- mol1. contra
fUJ,determinatto7Jem poJJènt facilè dtJèardare, ln eu cafum Midia.m. lure
. "'datlPJe
. ,{;; d
'
d
' e1tgat
. . ftb'
COdlC1S nlllla
"Pu lt,&;na
orhtnU:J,quo
parlter
t 1 tel'tm: eratprauoca..J
H
rio arbirroru
iure Gallico,
<]tlOI11.0do,id (e habeatexpedio. Ludouic. 12. anno r 5 l 2. art. j4.lhtuir vr qui
cum pœna compromi(iffent in arbir. po(fent prauocare ad iudicem ordinariul11,
fèd pœna rolura.At Fraci(cus primus anno ! 560. Edlxit Vt iudicia lara pel' arbItras firma r;;d.quee(fent nec prius peft11Îtteretur appellatio, nill mandata execut10n i (enren ria, im pen(is,& pœna (oIueis (ine (pe repetitionis. Etiam fÎ ap pellans acquieueri c aue l'ennl1 t~ri c. Arreft de Paru en Rouues Rouges. 23. Decemu. 15 8 2;
non recipi.endam auccm alibi':tppellationem quam apud curiam [uprcmam eius
Dioce(eos)ordlln. De Montlns)4rr .83.
~
-'"
f
2.
,
�S"
NOBILES
COGVNTVR.
Ji jf) eleEllone differentes ejfent) prtefoJ prouincite,
qui
pro tempore fuerit) eLeBI onem facial, ita q"lodduorumJletur iud,cio.
&
concejJùm 14d9 die Z7 Ianuarij.
:'}
E xtraChuTI è regefl:o potcntiœ fol. 29 1,& 334.
Epitome.
NobilittU triplex:& quidjit nobili/lU :fecundumqltam flgni.
jicationem IJccipimUJ.
3
Genlzl'hommt quid Jignificat & quomodo ,omponatur.
3 Compromit/ere coguntu r peyflatutum de caujiS de quibeu de
iurt pot eft fieri compromijfom.
, '
4- compromittur q,e #s de qutbeu trllnjigitur. '
5 Compromitti non poteJlfoper re iudlcq,tll;niji.ab fil foerit appeUa/um.
• 1
ç \...AppeUatio re[cindit iudicatum ftu foj}endit, & cllujllm re.
ponit in eum flatHm in quo erllt poJl hum conteJlatAm.
7 Compromit/itul in executtoneftnuntitt . .
3 Compromitti non P()teJl flper verbù inJlrumenti clari!.
f)
Compromitti non poteJlfoper inJlrumento guarenti(5itt , ft"
fobmtJionu.
10 Compromittitur inffantïa ptrempta. ,
•
II CompromittiturJi Jit ren;lnciatum inflantitt,nonft liti.
12 Compromitti non p(JleH fuper re,de qua non eft lif.
IJ CompromijJum non jit,in qUlfjlione ittru.
14 compromiffom non fitfuper re prohib~t a alienllri.
,
15 Compromitti non pottH de alimen#s fis~uriJ fine pr.ttore, dt
prtefeYÎtiJ Jic.
.
16 Compromiltt qUdndo pofit ù<i criminalibt#.
17 Accufot nemo in Ga/lia ad pœnlJm extrll procuratore Regium.
13 ProCNrator regitM non minus agit ad pœl1a11J qUllmuiJ parteS
.
tranfegerint.
If) Trltnfigens de crimine habetur pro confeJfo.
30 Cogere debet iudex compromiture ft petatur.
~1 Compromittere ,quoties cogantur.
.
22 COfromilli n,n potejl in duos,ftd tertius eligendeu,&à qusblII.
2; Arbl
1
1
•
�C 0 M PRO MIT TER E.
13 ArhitrjÛm dUfJmm & conflnfusflfficit.Ji tertillJ fit ,r"fins. .
14 C9mpromijfo faé/Q ea I~~e vt concorditer iudJcent, omnes de-.
.bmt conflntire.
25 Nobiles debent eligere nobiles arbitros.
20 v/rbi/ri piJunt eJfe qui non prohi6entur.
27 Mulier non pottjl arbitrari.
'
2i Muleu ,jùrdeu ) furioftJ4 pupi/ltu Jine tulore non poffont ejfe
""bitri.
tg Minor viginti quinque annü non poteH 1fe arbiter,
30 Filitùfa,in ctJufo patris potdt tffi arbiter:qlûa potejl ej]e iudex.
31 Monachtu qutJndo pofit t!le arbiter.
3Z L,4ici in jjirilual,blM non poJ!unt tjfe arbitri.
33 Sentlt~res ,& domini de PtJrlamento non pojJimt effi arhitri.
34 ludex ordinarieu pofit affe arbiter.
\
35 Ar~itrt habét petejlaté iuJicandi à p"rtiheu copromittentiblM.
36' .Ârbilri Ji quiJint prohibiti eJfe ft acceptauerint compromijJùm
& flntenttam fortlnt eft nuUII.
'
37 Arbiter nemo effi cogi/urferMa fIImen ftnt'etùtji acce}tauerit.
3! t..Arbiter vneu dicit nolle {lcceptare compromijfom pojlea acce- .
.
ptat, an polit.
39 Compromijfom expirat die.
40 Compromijfom expirat morte.
41 CompromiJ!Ïlm expirllt accepta pœna.
42 Compromiffum rxpirat Ji eo faBo eallir ad iudicium.
43 Comp.r()miJ!i~m expirat commiftionf }(l'nit.
44 Nobtles debent lttes execrari.& t!empillm virtutum IJliû ~(Je.
45 Florenm prouincialis.
# Compromit li non poteflpojl inJlrué/am ctlufom a.a iudic~dum.
+7 Caltfo qlMndD dicatur inftruéfa ad iuarcandum.
41 Concludere in ClJlifa quid.
49 ProdHci quando poflt pdl conclufom in caufa.
50 Pœna 4dyciendtt compromijJo:ae ture cod. minimè.
SI Compromtttente vno v()frnl( caufom terminari 1uid fitciendum a/teri.
G LOS ·$ A.
Non LES a.N obtli'ttU cft trip/ex, prima tbeologica,
~ 3
,
,;
�61.
NOBILES
COGVNTVR
feU fupernaturalü. ~)ecunda 1Jatural15.Tertia politica) &
ciudü : p~i' quam difJert .nobtlir à plebeio ) flcundum CpMm
figmficattonem nos acrtp/mm &' zn foro nojlro,qute Itâ diffinitur : N oblftta.! eH qualrta.! lliata per principatum tenentem , qua quü 'Vitra hontftos plebeios acceptm o(tenditùr:ha;c latiJJimè tradit Bq,rt.tn l./.mh 57. cum mult;·fèq. de
drg.Nobilü item dicitur, qui cft prudens, & ftudioflu,jeu
'VirtuorU!, 1. l. ibi Bart. & Joann. de plat. de cond.in pub!.
horreri. C.ltbr.x. de qua nobilitate loquitur Cicero.in quadam epiflola ad 0pium. pulchrum, dt/jutanf 7TEe~ 'TH; Èfc.{~~ )
:~ turtvf.lar, 'Vbi dicu magnos ptUàre eos, qui nobilitdtem pofterüreliquerunt~ nomina ~ero cxcelientia;, & nobjTtiati.r
mm admirari.-hilic il/ud Ouidif:nam gemtJ,(t} proau~s, ft}
qua; non fecirmtJ ipfi.. ~vix ea noftra ruoco. Debent omms
conanid,quod fou familiarib.uJ, 6......~udit()ribUJ confuJebat prudenttjJimUJ ille Socrates qui alioquens eum, qat nobilJtatem à maioribw acceperat, petebat , num effet nobilM .- rej}ondebat ille,fom:da èrgo operam, aiebat, lit faéla
nobtlttati re(}ondeant, ne tt/jis nobilltatû finû, cum rvero
.al/oquebatur eum,qui à parentibui nobilttatem non traxiffet,rogabat,numejJetnobilû: qui re(jondebat, nonfum:
lac erg~, aiebat Socrat. '"Vt tua faéla te nobtlemrcddant:
ita omnes ad ~jrtu!em hortabatur, qu~ Jola nobtles reddit, & cenferuat in gri nobilrtatem. LaudandUJ cp qutfomilIte dedIt initium nobilttatif:laudatior multà, qui à maioribUJ nobtlitatem ~cceptam faélû cùm rvirtutecomuntliJ
non conferuat folùm , Jed etram auget, & cam ampliorem
reddrt 'VituperandUJ ~ero)qui contmtm nobilltale à maioribUJ accepta,luxui, ft} tttrpitudini eft deditUJ:eum rvJX
nobdem cenfeo.
.
GEN
�~3
C 0 M PRO MIT TER E.
G
E N TIL HOM E S
b. CornpC'Jiturn eft rr..·(l' llUm ex
gente,& lJomne: quod idem eJl,quod nobill,l: 1'JtlrJJ qUI ex
gent bnJ onebalitur diecbantur rJobtles: Genttles font ( art
Cicero 1ft topleM)qul m!er fe eodem nomine funt, qUI ub tngenuiJ orcendtjul'It.quorum matorum nemo jeruilulem jeruiu't,quÎ edplte non font d/flJinuti:"'Vl.de Bud~.m pnor.arm. ç' .
.
dl' d
'
.
~ ~lCtltl com.sn parJ .ln ·11. e orrg.rurM.
l'rOlTI1f~lJ 110n
DE T 0 V S PLA Y s c.Hoc flatutum,& fequcns in- putell l Ifè d:
telltgenda eft de iû caufis de qUlbu4 par/('s a/ftis de ref,re prf :~'l' I c1;t'UC()t:ll;~
funt comp"omittere a,Bar.in l.non dlflmguemUJ. § de Itbe Ipcran)f, Par.
ra/l,de atbitr. Bart. Bald.in l.p rtetortrP , de tut.& 'Curat. conl·b134B·nu!~
. .
. ,
Il. 1 .4- 0
dat.ab. mm a/lM reldtM a Dec. con[ 44.1'Ju.3.nam flatuta !ogn .. LOn(6.
ilJtell/O'unturfècurJdl",m iUJ cornmU1Je 1.2.de n;x aü. b
Gllbald. In
~
. _
'"'
fltis commuPotefl autem compromlti I,juper qtHbu.r POleJl trdfigl,eji I1lb , opin. In
emm comprom1Jum qutedti tranfréito, 1. trd1Jjigtre.cum zbr vc. ~.cOlnpro
,f 1
' mlflumnu . j.
not.per.g1. • e tranj.A
ex.cor.f •22.nu.j lb
1 }.Tamen,accr- De..:t{ion. PcplelJdv jtrruè,cornpromijfom 1.0' ejl tranfo[l;o, not.Bal,n'4' rul de~lr. 47'
in lfi § I.C.com.dele(1'.naffJ tra'/' fà[l1O "jj reduC/tur ad ar- bnuG" 5· l'
,
,
è> ,
JIA
l
" e n c r a ]ter
bltrJUm bOni vlrJ,/.LueIUJ, § fi.ad t;'elJ.laudum "LffO Jiue dehntcndum
fententià arbltramenta./û reducitur) rut patet in fl.JlutO}. dt c6proml[.
,
.
fum nuquam
pojiro,tnClptfntt:Surer eflll3" alla. VI dearn UJ allqutU cau" in<1ipele vale
{M)ln qu,;bus potefl coproi'mttJ ,& In qUibUJ non.N ou pf.ttft re 11\41 ex die:
q li031bHnll. ., romlttl'fi!-4per'i'e.·udlcata, q'uaneque etTarn tranJ/gt,
, f:
lji
cop
, llud accepta..
Cdura cO[,nItl-< ,'vbr B.tr.l.poft rem, de trd'rlf,El.?§ Ji w'pro- Uerlllt,& ante
mitratt.tr, fi feratur L../.udu ent nu/lu, Dec. con f.; 9.fJU. .n.fi Illal11 accep.a
'-'
_.
1 {--' t10nem tcmrenw1etUi'f,J'Jtetlte,t:;- rel /Udlcal~)qf40caJu "VaJeïet au" u, pus 11011 cnr& (Opro ytltj[ùm,Bal.in I.lur.f<entlu, §:ft parrfoar.depail. IH c( ·mpro'
1b
d
tnlÎti 13 Id III
7(1m.f(;n[.3i9· al ex.con!94· ' u 5· 1 2. ~(/ mtell.gm- 1.11 cli dlC:'~ tf.
durn e(l ji àjententta mm furl[ appdiatum: tuncenm. folt de arb. Ale[erJtClltlam pendtntCliJ per p>ffdiationtm co npromutefur: XJl 1d.coll H·
Cd
J
1
vo.}nu
· 5·
t'allone
�'4
N 0 B 1 LES
CO G V N TV R
ratione mim eefJante,eeffare debet lex:poftfententiam,qu,tranJiuit in rem iudreattl,m, non comprormttitur: quia res
liqutda e(l,& certa, è5 nu/lU! cft proeefSvu : deJimt autcm
•. l'unc eni,m, erfè liquidaper appc/lationem a, eroo tune haba Locum #aIls durare 10- jJ~
d
.
0
,
,r;.
telligirur , 1. tutum.I que optIma tattQn~:nam per appellattonem re)cmpoll re~ ffde dltu1' iudtcatum,feu fufjenditur (quantum ad p1'~fenJ netrallf.J.h cau,
'h l ,1:.
,r:,
.
.
ft
fa cod. eod 1. gottUm nt J 1'e) ert) & cau) a refomtur zn eum atutum,tn
2. 3.§. j.Jf. De quo erat poftlltem conteftatam, ita 'Vt omm a ) qUtt fiers po.
€ond. 111deb~ !erant poft Iltem conteftatam ln prirJ,ld, inftantta,jieri pojJint
poft appc/lationem , Bart. per illum text .in!. ita demum, in
2.not.C.de procur.Abb.in cj.eol.j.in e.paftoralû. na. 30. de
exeept.GolfJefrn reg.de ann.poj]:q'5' at poft litem eontefla tam ln prima in(lanti~ poterit compromitti , trgo in caufo
appellatzonû.Hanc fententiam ftquitur 7)ec. conf xxij. in
fi. qui reJ}ondet ad conf. Alex,7 2.11b.3 .quod in contrarium
a/legatur,f!) in conf.82.nu'4.lib j.Saly.in d.lJi cauJa, nu.
3.BtJ.r.rn l.poft rem,nu.i.de tranfexcipit à fuperiore regula lJunc cafum:au enim,quod poft fentemiam,{t fit appeflatum,'ë.)eL appe'lla1j poJ/it,ti'anft'getur, & compromit/elur,l.
@!r poft rem,lf.eo.quem feq1fitur Iafin d.l.poft rem, num.~.
Hanc ejfe Lommu.opi.eolltgitur ex lU, qUte tradunturàdo eonbUJ in d.l.(i caufa.1Jbt dicunt~quàa poftfenûtiam,qut
:tranfjuit in rem iudlcatam non compromittitur : ergo fi non
tranjiuit,fiet compromiJJum,ita ~oluit Alex. in d.conf.7 z•
nU.I8. 'ë.)erf.bene faeit, ~bl aIt quodpoftflntentiam , qu~
t1"arifiult in rem iudlcatam ) non compromittitu't', rvelut de
Te ltqulda, c. expoJita.de arbit. de hac re bene tradit Rom.
con[ccccciiij.Ex qurbU5 fequitur poJlè compromitti poft fentemtam,à qui fou appeUatum.
- 'Didt efiam Bart.in ti.l.pofl rem) quod poteft eompro~
mlttl
;
�COMPROMITTER1!.
G)
mitti in execu:ionc [ententi~,r-vt ecce, Tltltu fuit tanquam
•
h~re.1 Seij cOdemnatttJ:aélor in executiônc rvult,capere rem
aliquam tanquam IMredit'ariam, quam negat l1tiu.aalem
eJfe potcrit èompromittifuper hoc ,an res fit h~redltaria)non
autem~n'- TztiUJ foerit tanquam h~re~ condemnatttJ. Addam.aliud exemplum, quod ejl apud no! frequentrJJimum. .
TttÎtu con ûenit'tniu diclo Ca/Um,petit t'Vt recognôfrat pra:dium;qeifJJikJûo injltumenl0'continetur,negat (}aùu pof -\
fidere:petit TitiUJ in odium l1ég~ntù immittt in pofff.JJionem '~
pr~dij pet#i per 1.17/t.c.dè rei'.'7.J.endicat:iudex iudlcat im·mittandurff. Cum "VultTtûul mitti in pnjJèflionem pra:clij,
negat Cditt.!;prled/t~m)i';1«od1Jult'imfmttl, àfi pojfejJùm,
cJle IUud)quod à Titio petltur, potcft compromitti) an lIiud · ..;)
pr&diumfit·ill!-td ipjam;.q"aodp'uiturà·Titio,nan atttem an " .r'
debéltt immitti~ '"
:. -.. '" .
'.
-. . Non poteft etiam comprpmitti,quando :"erbainjlrumm.. ..
tifunt clal'a,17t non egeant in!erpretatione,lmol.m I.Ji (ic,
.laij,de ')Jerb.~brBdrt.& Bàl.tn l.iUe,aulrUé, §.cumm 'l1er':' '' .
bû ,de leg:3.rvbr dieunt1quodJiJIatutum die at. quod caufe .,
debeant eoirimïttr confillofapientu ,t,amen i/lu d non cft rve: -. ,
rum,qt~a~ldo qua:flro non haberet dubJUm,npt. in I.placet C.
de fae~of.e,clefcum mu/tu aUegatu ab Alex. conf.6 z .num. ·,·
7. lib.1.: ' ' ' "- .
. . . ,.
.
.)
t ,.. \
N eque eûa' m compromittiturfoper in(lrume.t() gaaren ..,'. ,; .
tÙTiatiéte
aJfiue (17t rJ()'s 170camUJ ) fùbmiffioJ1it,nec runer r~ Ab·,~âdo v:r~
6
"" " .' IU": .,
J'"
.I.f. ~ 1 . " J"'r :'" Jllnfl:rumetl
llqulda,nr(i al/qua excéptlO opPQnetetur:: lIam quernadmo-.fU:IH d.m,. .
durii'compromiftrtur ifi exécu'tienefèrJten.ti~,"Vi dtEfum eft,
it~ in; ~~{ep!ione inftrurn.~~tjguarentigÙtti, & fobm1ffionû,Bitrt,tn d.l.poftrem:rnu:2. & 4.de tranfaél. &- CaRro .
'lZu.J.4,~alij, R0"l.. in l.prtft9~ ait~ f.rvlt .in noua add/t•
f' ,
~~.
M
~.
J
'
~
,
. ·1
'. "',
~l
�66
NOBILES
COGVNTVR
de noui Dper.nunciat.A/ex.conf.II9.nu'4./ib.~.
Potefl
etram cotJromitt;
IùtJer iure ,ouod
auüpu!atfè
ha4
'Jo
l
j'" l
~1
'1
tt
bere in re a/iqua,quamuir inftatiaJit perempt4: namea perné ~parha~am. empta,non perimitur im, c. examinata, c.penu/t.de tudie.
1. cotra \tur.
. d
.r . fi
'C
.
tf. de pignor. Dec.zn .con} .22.zn ,'ver.& certc. p.mpromJt/eturetiam
~~ his int'tr. Ji quû rmunclauit inftantid!. a:non enim fotetur renuncias,
"Id. Cha{fan. . .
.r;
cl cl El
J
,r;' , '
§.6. verf. Con- tUJ zn controuerjta.m a u um compet.er.e ~4Uerj ((rIO, ale
t1'C [es princi- tradJt lafin d.J.ppflquambti.nU·5;cum mU/lfeq.C.de p~a.
. P~uxd obl/{ez. A/iud tflJi renutret /itt b, quia.m.ufta fùpererfèt c011lrollertif. es unjes.
J"
jVJ
JJ\~
in conf.Burg. Jia,d.l.poflqul:t,m .liti,rvbigl.j~ dtcit ~ ~uod rt~tmtia11J liti,
b.~d fit li.Ll- renunt1at tam inftantid!. ) quam iuri: itaque fi mult~m iU4
dlC1U ,Çld 1S,
.
'
ft .
.
.
ql1id infiâtia, competilt l'enunClantz , non petet ers compr.omifum , qUIa
quid. cauCa, non entü,nuOd!. font qua/itatn. .:
no(tn fic ex- '
/
,fr: d
,r; r;.
pediunr. Iudi
Neque 11a et compr'omlJJum e eac4uJa, jt.eper ,!ua non
~ium dl: tor~
eft lû,rJec ejJe j}eratur)l.2.C.de tranfd.c.expofita Rom.
Ilia textura a
1{ 8
'
..
' . .
cltanone
a d con .8 .nu.l· c
..
.Super in Jlr;\
l~le.ntol gbarc nOIx . la ellexeçutio·
no
fententÏam.
,"
". ,
' 1ft", '
Alexand.in 1.pofi ql1am titi C,.de paé1:is,vt Île aétus legitimus trium perfonarum,
in iudicio contendtntiu1n;iudicis, aé\:orls,& Rei.Ba\.& alexand.in rub. C.de il1diciis.In/l:antiâ efi illa il1"icij I:xercitaeio qUa! efi à \iris cOl'lte!latione ad fentendam vfque ad fi nem triennij. I.properandii C. de iudic.in litibus enin1 <:jure non
pertinent ad fifc~m,triennio finitur infiantia,quod & Manuellis Com~eni nouclla con firmatum e/l:, quod tempus legitimum appelbtut. 1. 23' If.de iudiciis.
In Gallia perimitur infiantia triennio, du iourde la dern;ere proaduTt.• Rebutf. 10
proœm . confiic.glolf).nu. 5 J .[itis nomen xquiuocl1m ,efi,v{ dedarat~ Idem A·
lexand.in d.l.pofiquam liti.& in conf. 21.Col.j .vol.l.De lite, & caufa fic ·hab~ro.
Cal1!âm erfe genlls. Et !item eauÎx Îpeciem. ~'a Olnnis cauÎa qUa! in iudicium
deducÎtur litem non habet qU,a! conGfiat in pemione & cuntefi,arioFle: litifqu~,
nomen ad aétoinem extenditur.l.liris nomen .tf.de ver'h. lignif. Denique otnn~s
~ res pofi ta Îi'I controi'1e rGa,& diCceptatione cauÎa eO:,Cicer. 2. D~ 'oracore.Ex qUI-hus efficitur tOt c:luÎarum Îpccies elfe quot rerum in iudicium deduétaruro,p~
blic;r fi Îc;tln .priuat<r ,bon:e,mala!,criminalè,cilliles,tneri;mixri imp.iuriÎdiéL ln
omnibusautfm partes ft1tltlitiganrium, num reêfè proponanlUr. agunt~r~e
fenduntur Cicero 1 de officiis. Hinc cau6dici, in 1. quifquis cod.de pofiull n hbris \lofiris.
, Et con '4oj.pro deciÎlone nu. sglolfin l.patlulTI curatoris cod. de pa~. J. inteldulTI.§.qui turelam.tf.de furr..
_
~
�1
/
·COMP -ROMITTE RE.
' 67
Iterlfnon compromit/itur in qutfJlione iur.io, quia "Pbi cft aE1l:el~Îl:ùô.
./J.. nam qUterl.O
.ft .fI J b· b·'· prolnllI um a.ca;,t:.tU legl4,' t'bt·nu Il./J.
a eJ" qUtf}Wo.:
~,,6LU Ita /, 1J lienationis
propoJitio,!.!abeo,de CArb.edj[l.Cu ergo hic dicit, de tous fpecies, Parir.
plays;.inteUig~tur de i/.r;qutf funt jaaz, non iurû:nam iu ~ ~~~lil/:. ~lr~:
ra funturta, ni(i iUud ùu habeat in ft immixtum faBum bald. in corn.
Ba!.in1.atlC.illtf.nu.z.Salyc.nu.2. C.de fort . Alex.conr.6 2. n. opll1i,ill~;:rb.
•
• .
•• . . ,
_
•
J
coprOmUW111
z.ltb.2.cum imultM crtatkf tbz a.M olm.ln add. (7)eleettJi qu.tC- n. j. decifPe~io fit inter cognaros,aut affines, an "Pa/ea! donatlO, quia rl1!în·47·. Er1 b
",r;
. .
d
·
d go an mJnor
1to~ I]a et InJtrJuatlone"!.,aut caret cqet.o:non cogf't lU ex pollie côprocos ad compromittcndum. Nec compromittetur aJ:J debeatur mitr"{'re v ide.
fegitima~fodJifPer e.ùullquidatione, qUte in faélo confiflit, ~~~~7/Sti:~~:
& qua mIJzllncct'tlUJ\
.
'. .
_ ccIIi de decr.
st resJit prohibita aliinari,11on poteri!.de ea c.ompromit- ~j. 2.ti.6.Et an
.
'
1:
/.
.
h1betur,c.cumtempol'C,"P b·tAn; turo
mnoil:ro il:atlablu,quwUJ.a
lenatlopro
cO"lreto.de butr.& eÂbb.col..z,..'vèrf>vltimo,col/igi potefl, de ar- henda~ur'mi
,.
J Ji
..
.b . 1
J . .
nor Ide n 7 8
filtr.laeo t quu rurauerrt ona non if, temtre., a~ lM non po- b An de adul~
terit cempromitrere : banc regu!am lau perfeqtûtur Dec. tcrio ? tribl1s
conf.3 9.nu'4.conf44-nu'2.rverffl'tCdiélM,conf445.num. quç/tiolJdibfillS
..,
.
.
'
res rora e 17·~od eft-verufi 14 prolo~ocautt·fedJi prouoeatur, potcft, !1iri poreil: nu
Bal.in 1. quamuir, in p."inc.rver[.an il/t,C.de fideicomif.cum adulterij .cridlfhnélione.lbt pofita , .& p~ft cum·Caftr. in lfiue manifè- }~~:~rtc:~~~e
jlllJ' §.tandtu, nUJo.de cond.fort! .
-..
. Romanos de
De a./tmentM ft;t~rir fine prtfto7: non poteft :~'promitti:de t~Od~i:d~~I~~:
prtfterltu Jic,l.cu hr,m prmc.de trdf{.dc ahmetts. [co. 'Pht 9 : cod. eod.
1,1.,& doEl. ~jd zn çrimina/lbuJ') an pojfo copromittl bUn Cuiac.libr.6.
o
-
.•
\
1
obferuar.cap.
1.
10.
1\.1
1.
noue
cap. t ~.:Beil1de an de adulr.erio paeifci lic~at) 3. an de co rranfi i,;i r ailit ,
vid.CorraGum lib. 2. M ifcell.capj.Alciat.libr. 2 . paradox.cap.8 .&. 9Inrer conf:
èrim i na!. 1 23 .OUlU. 28. H Je de tU lie habelo '; publicorlll11 cri min 11 ni :t\ia fa n gllinis p enam iugerllllt , alia non:in illis p aeifci lieet:in his non liiet, cur ta v ariè?
Licet reo f.lngllinem CUlan re.. iÜnere,vt ~îc,licet edam aecu fatori deflfl:e re, 1. dt.
c .de <tccuf. vid. A lcÏ:l.c.lib. 5. pafad.eap. ù :vid.Igneutn,inl. DiUl1 sad Si1! anian u m
1 T7.
ce
nU'4 1 '43'
�68
NORI
ES
CO G VNT
hli ·terminil f.onfu/uit A /ex. wn(IJ.9. m fin.ltb.2. ~bi tenet
quod no,nrji /i) c.aufa fanguini!iJler.,I.tranfigere C. de tran.
fla./gn.ofcitur enim et, qUI fà-ngui'[Jem (uum qital !ercunque
redemptum 'Vo.'uerlt a1.ti.j.in ji.de bon.eor.q!f:i tanJ.e fent.de
,ljua materia lat~t.radù Dec.co~fi43l? forttUi. dlcJt Alex.in
) d.confquod cum 'Venit imponen-d-a p«nanon fllù YI'l Ad priuatam 'Vtilttatem , fed eûam ad publicam , magir dignum,
tra~it adft minUJ dlgnum,iJeo Jn neutro ,compromit/etur,
Gl.in d.l.tranfigeu, in rverh.in altir, drcit,quod i,n priuatM iudtciü potcft tranfigi,(tJ p'acifoi, quando agitur ciuili: ter :Ji'rvero agttur crlminaltJer..,!on_pot~fl,Jicuinunquam
po~efl in crimine publico , ita etiam glofpenuL.rn d.l tranfi. gere: qUtU,gloJfrn ftquunturzhz'Bart. & Caflrenf.. Hodie
ln GaUla cu~ nu/luraccufeiextra,pr.ocuratore..Regium ad
pœnam publi~a,--m' ) fi} crimûzalem 'f-fod fingulifolum agunt
pro fo0 interej{l",'rot. ait Rehuff.mproœ .'in ord.r.eg.gl.).nu•
. . '. 10(.& in tit:4e,arhit.art. 1. gl.ij. nt$~ 6. pot~ritjùri ln cau- '
~IntCrueru,
Id fi: tenl) fà cr.iminali comtJ.romif1ùm a: non min. 'U tamen a(Tetprocune}'"
r
'JJ'"
ô
-del.i étum fa- rator regiUl ad pœiJam , rot tra,dit Bal. poft glo. in l.iurif,
tcn vldearuç, gentium. §;ftpacifc.ar.depaél.@'yglo.inl.ij.ad!Jlla.Sedfi
!.tale paél:um
,
§ ..qlli prouo- rc!u tranJigat cam aélore , hf'betar pro confojJo, Az,g.C.de
rauit 'ff'. ~e tranJall.num. 4.'VCr.Ji auternreUJ. per,d.l.tranfigere, & 1.
paét.
ru/t. de pr~uaricatortbUJ rvbi dici~ lex. quod in omnib'lJ
cauJis ,pr~terquam ln fanguinc, qui delatorcm corruperit,
ex fenatufconfult~pr..o 'Viao ha-betur, 1Jbi:Alber: peream 1.
iunélal.r.de ho.co.qui mort ait, quàdomne crimen) ex quo
pœna fanguinir impo~itut , dicltur'càpitale : [tue·môrtem
inferat, Jiue ?ion.~ n~s. remittrt aâ d.-.!. tran[igere C. de
tranf.
T EN G ' V T S i.,T~nentur,& dehentperfon~ éomprel
"
"
-'
herfo
�C 0 M PRO MIT TER E.
69
henfo in hoc fiatuto, ft} fequenti compromit/eu: ad quod
cog: pojJùnt 'Virtute, @';r auélorltate horum duorwn flatutorum. InteOigendum ef' au/em cogi ad compromittendum fi petatur,1.4·§. hoc "'utem iudtclum.de damne infi a.
not.zn c.fi.,de refin ~~ petitlo debet fierz parte aduerfo
pr~fente, ruel citata:alioquin ex tait petttjone non genera:"
turpl'ifÎudicium,no.Bald.in 1.Ji ea~in fi.C. qui accuf.pofrefirt Alex.conji. 82.nu. 4.rverji.tertio ftatut~m. ltbr.I. Non
coget ergo iudex compromittere,niJipetatui' à parttbIM.
c€!!!.td fi fcmel compromiferunt,an cogentur iterum , &
flpiUJ compromittcrç?Videtur qaod non: quia '1uoties alt- ,
quid dtj}onitur,quod potejl itemmfierÎ,inteUigitur de przma a(lu,ljiffionfalibUJ.de iure dot.l.beues. §. hoc fermone.
dvder;b.Jign. Contrarium tamen tenent omnes dtfiznguendo : nam aut per primum compromiffom dtcifa cft controuer{ta, tune re s cft clara:quiafi nuUa e(llù , nuUum eft ne
ceJJarium compromijJum.Aut expirauit compromijfom, quo
cafu,6ogentur partes toties compromittere, donec '.au(a finÎatur:nam fi.nû eftflatuti, 'Vt caufe per compromijfum ter- .
minentur, Ram .ir; l.priftor ait, §.'Vit .in add. noua,nu. 3.de
nou.oper.Bald.in l.[ideicommifJa. §,ji quiJ decem,de Lege j.
lta §.hoc fermonc,l.boues.de 'Ver.fi.~.interpretatur Bal. in
l.inuitUJ.in fi. de procu. quem fequitur '7J.ec. conf562.nu.l.
, conf.6i7 .nt$'4' ~od ruerul'fJ,ejl quando facultaJ data eft
à lege:aliudàicendum,fi data, effet ab homÎne:'Vt ecce,data
eft focalttU prorogandi comprormjJùrn, fiJernel prorof,atum
fit,nortpoterit Îte l'Uprorogarr,l. 'Velu~l. §.hifC l'oX. 'Vbt Bal.
de edend.cuYIJ altù aUegatiJ ab Alexand. conf.70. nu ~ .ll
'b 0 q.75eci.conji.xxij.nu.l.latè [af.in d.l.pr~tor. alt.§ . de
inde.nu.x.xj.Tamen quia rfU! pattturcf)mprol'/Jtj]~m cxpiI J
4
�NOBILES
COGVNTVR
rare,"YItpetat fecudo,tertio,&.. fopill4 (8mpromitti adproducendam /item, '& e/fugimdam conde191nationem ) (ff;- ne
rvnquam perfententiam arbitrorum caufa decidatur,quod
ejtcontramentem, & rvoLunti$ltem ftatuti,ideo arefla fuit
/;"c fententia do[lorumlimitata, "Ptfi bû aut terJÙlf compromijfom, non fit amplùu 10cUJ compromijJo die 13. menfis
M artij 1555, in quo areHo curia ordinalitit, malè appellatum ab eo,. qui appella1'at , quod Locum tmens S enefcb4Ui
non admifijJèt eum ad c0rl!promit tendum poH tert:um cam· '
promtjJum.
D av S c.N on 'Videlur hoc legitimum, "(JI in duos com- 1
promittatur, 1. item Ji. §.prmcip{(.luCr.de arbi.in pari eni/li
numero eompromijJum no admtttitur.quia res firè fine exitu foturu cft propter naturalem bominum ad d1fontrendum
facilitatem , in impari ergo numero compromijJùm fieri po-·
tep: non quomam copfentire()mnes facile e(i ,ft" qUia etft
dijJentiant, inuenitur pars major, cuiu.; arbarro ftabuur,
"Verba legu funt iu d. §.principaliter, quod apperte dieltur
hic in fi. "Per .ita quod duorum fletur iudz.eio.Prouidit tamen
. in re(jonjione princep! in "PfrJi.& quia juperiori,quod deflmptum efi ex d.LitemJi ~nUJ,infi.eum '[eq.per quIU legcs,e.§ hocflatutum eligendmcfi tertim,& tune confinfu
duorum fojJicit) dummodf) Jit pr~fens tertùu. T amenJi ft
compromijJùm ca lege,ft} conditione, "Vt"(Jno confenfù, & .
coneorditer lud:cent ,fi"PnUJ dijfèntiat non 'Valeblt[e'fPuntta.ferûaudum, 'Vt per Alex.conJi.I24~nu.J.l,b.2.
HOM E S NO BLE S f Non pofJunt ergo nobiles
alios elig,erc , quàrn nob:les, in t1.rbitros , flue arhieàbiles
compnfitores,nam textw aÎt:uan téguts de eIegir.dous
homes nobles: quodintelligendumejl non folum7Jtteneantt~r
�C 0 M PRO MIT TER E.
,t
neanturcompromittere,fed e~iam "Vt compromittendo nobi/es eligat. lta "Vidett~r datum pro forma:atcum quidda...
tum e~ pro forma fi contra fiat @Tforatur /audum, ejl nul/um,nam ca dicitur e./Je forma jùbftantiaIM,Sald.in l.comfarationtJ;in iij.qu~ft.infi. de fid.inftru.Ancha.confccxlrj.
Eec.covjiI.4J 4·
.
.
Sed an o"mes nobtles poJ/intejfe arbitri?puto eos poffi,qNi
non prohibetur.o nam edia~ de arbitril cft permijJùrturJ1 regu/te,ficut de iudicibll4,l.pr~tor ait.de iud. VldearlJU4 ergo,
qui no pofftnt effi arbitri,ex qui6U4 inteUigemm qui poJ!in't.
I.I.de iJs qui fui "Vetalie.tur. quod pertinet etiam ad declarationem feqJlenty ftatuti.N onnuUI numerantur 4b Azp.in
fumma C.eodem,ab Speculatore eodem titu/. §.ij.AJdemUJ
etiam à/rquos qui pojJùnt. Non potejl ergo eligi zn arbitru~
muller l.cum 'ege .ff.l:v/t. C. eo·.de arbrt.
.
MUlm,furdU4,forioflII,puprUU4 fine tutore.l.fedfiferUU iJ/. §.I.l.die. §.coram.eo.ti.
Minor "Vlgintiquinque annis :quia noPQtejl elfe ludex,l.
cü l.eo.FrliwfomrllUJ in caufa patrM poteJl ejfo arbtter, quia
potcft ejJe iudex l.fed & jifilt1#famtlitu,cum l.jeq.de arbi•
. MonachUJ non ppteft eJfe arbzur,nec arbitrator.oetfi ae. .
cipiat comprom~lJum,(t} fèrat fentmtiam,erit nulla,Butr.
in c:iil!!intauaOir. de iure iU.Ang.conf.~7;.nu.f.Dec.conji.
'f94.nu !l.conji.199 , nul . 2.Alex,conJi.8o.n~.I.llb.f. Dicit
tamm D ec.in d.confi.49..9.poft Spt'~e1 Bal.quod manachm
.& alij religiojimendicantes non ,rohlbemur ,. Je arbitraJores, ~bi agitlfr de interejJè m.onaJlerij/~" Abbt;tfe imperante.
Nec lâies paJfunt ejJè tl.rbitri iu f}iritualibUJ, c.cotingit le.
IXpoftt4,dç 4rb.in 1?1creciuiltbm po!sut in gl.in d.c~â;~ingit
.
in "Ver.
,
�1"
NOBILE S
CO IG~
NT VR
in ~er.j}iritu~II~UJ :.~ i~d. c. expoJita.in 1?erbo compro.
mifit. ClerlCluaque m laICum non'compromtttunt in ffiil'i.
tualtbUJ:m temporaltbUJ , e5 cÎuzlibUJ Jic. Item nON poJfont
ejJe arbitri domini mei mac~nifici con(iliarij, & fenat01'ts
fuprernil! curr&e perord.reg.art'7-in rub. des Con(eillers.
Ratio lbt'ponttur, quia numerm fenatorum erat rarUJ.,ideo
fope tmpediebantur ~udicta fi ab iir appéUaretur adfopra.
dtfiam cur/am, quia non jflfficiebat eorum numerm adco.
gnofcendum de caufis ad curiam à cO'nJiiiariir per apf!.ella.
tio1Jem deuolutir. S cd cum hodié auam fit numerUJ'an hjÇ-.
heat locum ea ordinatio?
:i?!id de iudlce ordinario an poJJit ejJe arbiter? ex ra·
ttone [upra tradt.Vldetur quod non.' quiafi appeUaretur,
effit appellanaum ad eum,~umJit iude.X1Jrdinariu.iliàgantium per ordinationem regi-am &' per (latut'ttm infra pafttum.Tamen fecundum canones potefl,c.cum temppr..,.dear.
bitr.c.cùm caufam.de elefi.Spec.tnc:ij.nu. 6.de arbi. Videtur fentzre,rvt tam de iure canonico;qudm ciutli pojJit comprornitti in iudicem ordmarium:idem 'Vuit. Abb. in d.c.cùm
tempore • .!tuodJi teneamUJ: a.b eo.appellabùur adtudrcem
fuperiorem.' & rta ceJfat-caufa poJita in d.ordinat. art'i5'
nam domini confiliarij [emper font in curia iudices,ad quO!
ab iü appeUatar, nonefl autem in numero cerum, ad quel
appella.tur,tudexordmaruu. . ' ~I.,
. Arbztri poteflatem iudicandi httbént·ttparlibmcompromittentrbu:; ante 'Vero nu/lam in co; poteflatem iudicandi
habent,c.à iudicibUJ)2.q.[exta.l.lij.rl7 lolo co titufode arbitrû .l.non diflinguemtu. §.de'ojJùio.eo.titu.
i!.!!idJi ij zn qUO! prohrbitam eftfi;r; compromiJJum iqJtd
acceptarmt e1L(tudum,fiuefentétùtm"arbrlralem tuLerm!,
1
anfit
�C 0 M V ROM 1.T TER E.
73
Ifn ftt nuUa?latiJ!imè dtj}utat hanc qUt>tftio11cm Dec. confillo
49+'& conjiI.4 9 9.t'Vbi "Ptder; poteft:concludtt tamen ejfe
nttOam.Diflum cft qui non pojfunt eJfè arbitri)cx quibUJ tnteOlgitur,quipojJint arbitrari qui tamen non cogurJtur. com ..
promijJum acceptare,fedfi acceptauerint ,ferenda omnino
eJlfententia,t.J. §.tametji.de a'l'bit. cum altü citatü ab Ale.
confi. 8r.num.l.ltb'5.Ioan.de platea. in l.ij.C.de proxfacr.
[crim.llbr. xij. non tarr.en cogi pojJunt nijipœnaJit compromij]a,d.l.non diftinguemUJ §.r.de arbitre
In d.confi.8l.nu.ij.qut>trit Alex. quod non malè btcfubijcitur,ji lmUl ex arbitrû dixerit nolle acceptare compromrf
jùm,f5 ei renunciauerit,altera parte prt>tfente,no'tame' omnzbUJ confentientibU! renutiationi,an poJlit pojlea acceptare,& ferre fèntentiam ) @7 rej}ondet, quodfic dummodo
compromittenteJ permaneant in eadem 1Joluntate au! eortlm maior pars,c.ltcetlde procura.in 6.
'7JiElttm efl,quando ilJcipiat poteRa! arbitrorum,nempe à die faEli compromiJJi. Videamm nunc, quando definat
eorum iurifdiElio , & expiret compromijJùm : quod multü
fit mâdû.
Soluitur ergocompromiJJum die./fi eum. §.fi intra. de
arbit .f/bi qUtCrlt Alber.ft duo in t'Vnum compromiferirJt rv»tu 1'n 0 dte,aliw fequeti,& terminUl fuit appojitt# quindecim dierum,à quo die eomputabuntur iOi quindecim dIes.•
an à dieprimi eompromijfi ,anfeeundi: &ref}ondet,à d~e
foeundi quia tune t'Validatur , &' perficiturpot~fJtU arbttrorum.
Morte t'VniU:llttigantù:niji dr5/um fuerit,quod tran(t-'
ret ad bteredes,l.diem profi1're. §.j.de al'bit.l.ftd & interpellatur, §,'vlt.eo."Pbigl. "{Jit.notat etiam morte cornpl'omif-
K
�74
NOBI.LES
cOGVNTVR
farijfiniri comprormjJûm.l.m compromllirJ lege item fiplul'cs./cgc arbitcr.calendir,eodem.
Acceptilatione, 'Vt fi l'nUl cx co/lttigantib1tJ fateatur
accepzjfe pœ.nam I.P'OmponiUJ.eo.nam fine pœna non cogrtur
arbiter fententiam dtcere d.l.mlJ dz(lmguem,UJ. §.j.eod.
lud/cio, 'VtJi poft faOlum compromzjJùm eatur ad zudtcium,l.Ji quù rem,eo.Alex.confi.feptuagejimo fecundo numero deClmo quinto,lzbrfl tertio.
P aElo de mm petendO,f5 tranfaElione, d. I.non diftirJguemm,§.jùm"!arei,& §.item non eft.
CommrjJionepœn~,I.Ji duo~§. 'VIt. de arbitre quem modum tradj! gl.in d.§ .fomma.in rverb.paElum.
VI ROS N 0 BI LES g.HÙJC docemur)no~ debere lites execrart: prteferttm nobtles,qui prtefiai funt populo, 'Vt
iuftitia adminifirent;e§ fubditu exemploJint ommum "Pirtutum,iàeoque graultu eft in nobtlzbUJ fe mterJe multltudine,~ magnitudme litlum obruere,& fope [ubd'tos opprimere.Benè itaque dicebat PlimuJ Iunior in qua dam epiJlola,lo'jues (/,e malil retp.adminiftratoribUJ,grauiUJ ej]é malü,quoq,.{capite in reliquum corpu.r diJJlutt , quàm quod ex
alia.corporil parte manat.Tamen exeC1'arz lites debcmU4 ,ft
. iniufte aliquùl petamU/,optare 'Vero, 'Vt noftrucofoquamur.F LOR E NOR V M h. Florenus.nofter prouin,ctalts "'Palet fexdecim fo li dù proumcialibU/:Jing;ûlrfolidi y~lent,nou'é
denariil turonCJibus:qui ejJiciunt duodectm Jolzdos turonëfts. Non tamen habemus monetam argenteam ,feu auredm
"Palentcm ca flmma , quemadmodum GaUi non habe1Jt libram, qua tamenferè femper "tJtuntur,jicut nos floreno.
1 N S T R V C T A i.Docet in,quoflatu (aufo fit copramittendum:nempe ante qua {it inftruEla cau/a ad iudican..
dum:
�COMPROMITTE RE.
75
dam:poft'Vero non eflcopt·omittendum,quiai.am liquida ejJ:
item 'Vtlumpttu tuilentur) f5 finir IÙJbtu imponatur: in co
enim flata caufa à iudice breuim,f5 minore fumptu decidetur, quàmfi /trbitrit ludicanda comitteretur,& in eo s comfromitteretur.Videturinftruélacaufaad iudicandii.,quanJo faéla efl probatio,per quam res tiquet iudlCi,c.cum olim,
de 'Perb.Jignif.c.3.de teft'ib.quod intelligunt doélores,quando renunctatum,& conc/uJurn e~ zn caufa,gl.in "Vcrb."quere,in c.Jignificauerunt,de te(ltb. quod jèquitur Abb. in dt..
cùm ohm, vbi ait,quod iUa pr~fumptio notiti&t) qUt!! indu itur ex probationibuJ) mutari poteflvfquead.conclufionem
in caufo .Rom.in l.ait pr~tor, §.vlt .in fi.nou&t addttionù,de
noui oper. uuncÎat. vbi ait, quàd hoc flatutum eft (J.lleg dndum ante publicationem attefiation~m,Alex.conf62.nu.8.
Itb.1.E(l autem conc/udere in caufa,renunûare ommbUJ c.llegationibUJ Îttrü,(o/' fa{!',c.pafloralu,de caufpojJ.gl. @jibi doElor. zn c.cùm d.rl~rlUJ,defide inftrument{). Alexand.
conf.77 .ruol.j.nu.9.la[in l.admonendi,num.ro.de iur eiter.
Rebu./f.:n ord.regiUJ, in tit. des lettres cl'acquie{c. art[c.J.num.f. D.icit tamen tbi nu.6.quodft proceJfUJ fit partitm,& fententt~ iudrcantÎulf1 numeto pareJ) tune pojJûnt
produCl iriflrumenta caufarn.omnino perimentia ) itaque ait
fotjJè ludlcatum.~o caJu efl opw LlterM l'egiit , artic.6.În
ttt.de la maniere de; procecl.in ordinat.rQg.vbi dicifur,
quod quando conclufum eft in (aufa ab ru/roque collttigantrum,ft) produrlum, nemo recipitur adfaciendam no"am produélionem, niji tu/Jit caufa, ft} cum litcri! regiù 'l~o'dfi runa.p.Jw.s;~jtntur/J produxerit , & alterifigi'tjjie,auerJt ; fou intimauerit, rut produc.qet , poterit femper
producerejante.publica{ionem ftntenti~,foluendo expenfaJ
1
•
K
2
..
�76
fi ~extra
N 0 TI ILE
seo G V N T V R
intimationi.;, artic'7.infin.intit'. des Iugesinferieurs,
fi,nu.
hen!um.iuJi- 4.de qUtf/itombru ~xcipit àfuperiore regula,r-ut nemo reciC~t.u
e!l:llfen{-l: piatur ad produéllOnem pof/. publicationem zn criminalttetla nu :l e
'J.
nec vIIi pce- bU! , in qUlbU! poft publrcatlonem fententiam [emperpoteft
~la~ ~on;ittir pro.iuci Alex.conf.'48.nu.8.lib.2!
,
ql1l el no pad' .
d~ ..Jd.
'
;r..
r ueri t. 1. j. C. " Non tc/tur ln textu pœnam a !jete am zn rompromrr
de atbir.
[o,q(,{,od efl de iure necajJàrium,'7Jt metu~iuJ partes cogan~
b Poifunt arft ' d"
b'
l .. 1d'
fi '
. f
birri,fi eis da- tur are tU ICta ai' ItrorUl'!), .!j. . tem,. §: art co. RatiO e Ta htfacultas, lepot~fi,qua ft retulit ad iru commune, (7,JU(g.1. commodr[.
c~l'npromifIiJimè de Itbr.&pof/.h. Aut quia non minuJ coO'untur arbitri
dlem pro ro ·
'
'J"
, 6 .
gare. An Ge- ferre [ententiam de turc Codicif ,quod ex ca nafiatur aElIo,
pius? ad duas l.(ùm antea C.eo.de arbitre
aut trcS ad
"
blU 'Veue
11
,r.
{ummû proSe ddemlu alterum ex compromrttentl
cauJam
rogati ones percompromijJùm detèrrninart a: alterum "Vero ejfe in molaz ad 1 vld~
"
d'1re,
c.
'cl; fa·crof. ra, CI~2Jr:emper proclucere dtem'I!:f/
prorogare b, ac zmpe
ecclefiiisf."éla'17tftnû litrbUJ imponatur:aut arbitros recùfarê fententiam
p:m!bus inti- ferre:deberdtligens,accepto compromijfo, competttem adtre
m:lnonc Dcc. , d'
. l'l-eare , ~t jr-atpr~aptum
h
b' . d
co. 63 1 • Rui. lU :ceri1, & eifupp.
ar ttrtJ) e
con.13o,n.IO. caufa termin1'lnd;f: nam poftquam acceptauerunt compro.
;rr;. coguntur tU
' d'Icare, dl• .3ae
J
'
clIb.)
compromi(m1;jum
arb'ttr.Aut')!t:: mal'tt,cttaft tempore ,e : bit partem recufantem -viforam,w audituraYiJ compromif
~p roCa~e~mdl~lum
lU I_ Jfùm
v, annulari:@7partestunèprocedentcoramtudtCeomtif•
cem adirc or- fo compromijfo c,ita·docet Mafuer~in tit.de arbitre §:ttUIJfi
dinarium , ~ al'bitri,re/atu.t àrebuffo in tit.de atb.artic.j.gJ'5.num.9.in
coram eo hd
"
tem firuere, or mat. reg.
' ... , .' ,~.
,
n ecmihialiud
FER END AE. k)d ejl,adferendam ftntentiam: eR
h~a~et c~ ~~r~ enim dariuUJ pro tûcufatiuo cum p'lttfY>Jitione ad, ita apud
cuit!.! vtimur. Verg.it clamor 'cœlo'.id cft, ad cœ/wni. efl trgo flnfU!, rvhi
compromiili. caura erfèt infttuBa adfirctJdam fententiam &pdMttl,
tempore eJa"J '" '.Il"
.
' ,
pro.
t7Jt pro
AAr
dlem copro-,
d
' 1d ' ., d l '
milfo copre- m or rnat.regttU.Bart.tn. lUt,na."'!. e pœn.zn .J.zn
�è
0 M PRO MIT TER l.
77
,.
ft} tUJ dicere dcbet iudex, ne,
que coget ad compromittendum , t'taque hoc' caJu non babet
, [ocum (latutum.
... ~ - •
'Vt proforatur:tunc iudlcare,
Compromettront les feigneur s & leurs hommes> &
fobie{ls : -vniuerfitez ttJparticuliers: p"rem) affins W. conioin{ls.
RE
Q3
EST E.
Tem pour plus grand bien vniuerfel du pays:
. & reftraindre a la de[ordonnée habitude de
plaiderie:dont procedentinimitiez., & defpences
de plufieurs voluntaires bplaideurs, plaife au Roy)
que le chapitre faia autresfois des differéces,que
[ont,& pourroient eftre entre les nobles du pays,
[e deuoir compromettre,¶miable c cognoi[rance determiner : s'eftende) & aye lieu pareillementaux differens, &debats) que font entre les
[eigne~rs' dudit pays,& leurs hommes, & [ubiets:
& pareillement cn.'aucunes vniuerfitez, &. particuliers d'icelles:fembla blemét de toutes,&: quel- _
conques fevueille per[onnes du'diét pays par,el1tes d,affines e,& conioinétes.
'~
I
RES P 0 NeE.
Nonobftant que ceft article foitrepugnantfa
ladifpofition de droit, toutesfois pour ce que If
requefte procede de bien,& equité:&pour le.bié, ·
& vtilité du pays,en en[uyuant le ftatut,dontdeC- .'fus dt faiéte mention, foit mandé a tous officiers·).....
le garder,& obferuer.
'
,
1
K
3
.,>
1
r.
�NOBILES
C OGVNTVR
ConctJfom, i 49I.
Exttatèum ex Iibro potentia:: fol. 371..
, Epitome.
(
Il Finis & ra-
Finu huius jiatuti tjl,reprimere cupiditlJum litiganai ",Iiqu,.
rurn:& qu.e oriuntur ex proceJfo,q uod atciturfouqrllb,le.
Litigatores volu1Jtarij qflcmodo nppel/entur.
~
t lones arbi- J
[[orum [une 4eiui generis ,
ac il1diciü, & 0
pra:cipu:l. li-
De arbitratortbtM
hIC
intdligitur,non IJrbitril.
Arbitri,Ô' nrburR/cru difftrentM.
vfequittU qutd. NRturales ,& jJ;urij non corn.tJrehendllnltlr hocjla/utfJ.
r
rÎ'Jm derermi 7
C!erùi non crm~!reh(na'lInfttr hot flflutO.
natiovnde ~f- 1 Afftnit/IU diffo/uta ;non cogitur,qui fuit gener,c"mprQmittm.
fcaus propè 1 Affinirau d~f/èlutlt impediturmiltrim011ium vfque ild qlulr.
par dl:
.
'fum grJldmfl.
.
Illbrell: ll!--el la riaua retinet ra qu.e hRbebp.I tepore matrimonij,d;pr/llilegill.
pu : & l(&es [[ Vidua cenfttur hRbere,& ,uquircre ex benu maY/ti.
repnmere
"
_"
.
ciro finire ne I2 l'tdua.CfJmlf11ttensjluprum proda
dotem. ~
~
fit orle rna li· '3 Vidfl/l. tenetur operMi h.eredlbtM mariti ft C/lm ei.6 hahitet.
[4 Compromiture de iur~ nemo cogi/ur.
tiu~ feges . er
go 10 1. prope-
,
randum C de
il1~ic. triénio:
finJunrur. Et
G LOS S A.
a. Supra in pr.ecedenti flatuto
b
ft l' 'b '
cauCa: perd- a!:IYIJUJ ,trJueta eJJe tee jlMata,"Vt mu Ut unmponatur:
nécC!s admu- h I C ti[ia additur caujà, 'Vt [cdicet reprimatur aliquorum lznera pLlbl,ca ,., • d' d.., l ' b
1"
1 d' 'J'
funt inua trCS f1gan t, ~ ltZ tu a lOS trJua uen 1 cUpt I!IU a:qua ex re
mll'nft"s 1. ge· fequumur inimiciti.e,iurgia b , & flpêpugn.e, & rei [ami~;~~l:.~ c. !i~(i: imrninutio, & dt/apidatio. Interefl erga noftra, non
b Hinc ilIud 'VexarÎ lit/bU! I.minarlJiginti qùinque,de minorib. Pr~pter
TRhe?dorici haJ caura.! flaiutum dlcitur fauarabile BéJ.l.in 1.q"i ft patrri
l "1
egls Gotl,
" L
d /'
l
'.
.
l'
. b
Apl1d caffiod co .lJlt. C:vn e' zc.per .fi.Jam. cr. (ummu tkJaUe:çatll A
Epift. ( ;lib. i· Alex.con.207:nu:j.lib.6. & con!I2çnu.14. 1 5. 1Ib.7.
jltem veftram { .. V· b '
,. h '
Il.
amicorii de0 LV N'TA 1 RES .HttrtiproOl ammes appe an·
RES T RAI NOR E
1"
, (
• -
-'
, f"{;
de
bene. a~putare ludlCla.
tur àfommo potrfice in reg.de ann.pojJ. in prine.quos/itium
exqu;,
�C O·M PRO MIT TER E.
79
exquifitores nomimtt : ex quo tnim boni 'Viri lite.! exccrantur, malI fontr"[)ocandl lilium amatores ait la! in 1.
jillO pater zn j. note de leg. j. Multa de hM tradit GomejiUJ ln d. reg. qUteft.tf. quor!em htec eftnatura , 'rit malmt
ab altu lites emere, quàm alios in iudiciir,ini
u l1è non "Vexa- Il Turp~ cùm
J'
potentlores
re, 'lUt lItlum re demptores rvocantur, al. per diuerfaJ C. alielllS Jitibus
mand, a
patrocinium
·
b'
Il''
,
.
d
accé!imodant,
A. MI AB L E C. E X b(J''Ver uco rgltur)111telllgen Um' turpius,cùm
potitu eJfo de arbitratorzbu.t,quàm arbltru:"Vt patet in feq. graria,turpif'
'b um arb'ltratores: tltterquos
,
fimum cum
l
merce d'e. H oc
fi at."Vbtfiemherpomturrver
ponu~t de610res dtjjerentiam : arbtter c.ll, qui cognofcit, vt, aétionem
& leldlcat de iure tantùm, arbitrator, 'Vero qu: de[allô ahenam redid 'd
d
" m a t , aduer{a·
d. etermmat, & caura.! CCt lt ficun um Innoc. 111 c.qUt11-, rij lacelfendi,
taualti ,de lureiur. "vbz eAbb.num.x'rIij.Spec .in tit. de ar6i- vex,a_n~i .. am
'1ex.c011j.XXtf.nu.x'rI.
,r"
1tb.'rI.'rIbd'
gratro,§.J.A
tIc/t,quo'd arb'11er vlcl1cedl
tia:eft potius
habet iudicare de iure Jicut iudex, non arbttrator, Ferra- caltlm,nia: . &
. {..zn lb
Il
.
d
iffi ' eV cxatloms
rien.
1 e • quo afltur a pœnam ex comhrOmt 0, 111 ut .
,
';-'
,
I.
prlo quam
rverb.termmandz de lure, nu. 1. Zaf.tn l.Ji 'lut! arbrtràtte, iuris , appelnu.8.de 'rIerb.oblig .ponit dtffacntiam_inte, a'rbJt~ium, & i:~~~l:iue:'~~~
lrberam 'rIoluntatem: qUte comrmttuntur zn arbm-mm alte- neris [une
riU!,u dicitur arbitrator,& cft adflrtll!u ad al/qua tequi- quosmo~'ato.
db b
l
' . . fed
,f -,res dlxa-M.
tatemb,& e et ar ttran "Vt iJonUJ 'Vir: c 'lUte tOfJ.1ermur Tu!. in diuiin lzberam 'rIoluntatem, iJla dlCumur ( rvt Zafij 'rIerbti rv- nar. CJul lires
.'
b '
ex Iiobus [etar) 7)01tta. 'De, bet ercro
rutr, ~quttate ar ttrator, non runt 1. nec
è
autemfummo iure, hoc eft , potefi de lure 'rInitu, moderatè q,uicqcam §.
tamen aulèrre,&
alij dare~c ..mji) de prtebend., Ita diJJinit,
CIrca d~ °bff'·
r.J~
.
proconl. 0 .
tequltatem turbarores ap
pellat AfcQni .
b ~a: [cripto non continetur & fi.lmmUI11 jus ad a:quabi~itatel11 reuocat &
moderatur ex pra:Ccripto radonis, quamobrem ~orma: Idblœ comparatut qua:
eum fit ad omneS partes 6exibilis, cedit ftruâurlSipfis. PIura apud FraRcif. Conan.lih.l.com,cap.II.
�80
NOIULES CO G VNT
~quitatem 7Jonat. interpres Terent. in Adelph. ~quitlU,
lut,efl, qu~ de iure multum remittltmon necejJe habeo (zn ..
'luit Terent. ) omnia pro meo iure agere ,id eft,non debeofi..
ilum adoptiuum punire , quar;;'ui! meruerit: aut t,ùm punio
de pœna (fi remittendum. Huùu ifquitatif meminit Budlt.
in priorib.annot. in. pand. in prine. Cicero il! oration. pro
Comœdo.: ad iudicù4m hoc modo ruenimlJ:f, rut totam litem aut obtineamw, aut amittamUJ : aut ad arbitrum
hoc modo adzmU:!, rut neque nihtl, neqM tant/lm, quan.
ium poflulauimUJ, confequâmul'. Ex hiIruerb. Ctceronù
poiitioribUJ iitel'iI erudtti dieunt, arbitratorif --vcrbum non
"cperiri apud Latinos auElores " nam Cicero eum 7,Jocat
'arbitrum, quern noflri interpretes appellant arbitratorem:
& ideo non bonam effi diutfiunem foprà tradttam. Ta ..
men eam nos fequemur CommodtoriI & faciliorû difciplint! gratia: quam defomptam omne,r putant ex 1. flcietatem, §. arbitrorum, pro foc. Itaque rut concludamU! ,inte/ligendum puto hic de arbitl'atoribuJ, non arbitru 'Vt
di8um fiût, rut ii! fit data faculttU aliquid ab ~l)no detralJendi , & alteri dandi, ad gratiam proptet cauftU
'aiu) multûmque mter collitigantes agitattU, imm;tatam,
tandem reconcilia~tddm : & rut in fott.4rum litzbU! flluti
fuam curent rem flmiliarem : qUIR duo "rJidentur mou(e
confenfom trtum flatuum , adJùpplicandu'11principi, t'VI
hocftatutumconcederet. 7)e qua re aliquidflquenti flatuto diatur.
PAR F. N TES d.Hoc 'Verbo,neque fequenti, con~
ioinéles,non comprehenduntur naturales ,necjjurij:quo~
niam hi non habent coiunBionem,aut cognationem ex parte
patrit allegabo tantum Alexand.breuitatis caufa con[40 •
nu.
1
1
1
•
1
!
~
•
fi
�COMPROMITT. COGVNT.
il
n.,.lib.ij.& conf.!44.nu.j.li.7 .ccnf.ry4. li b.,.Za[.con[.17.
nu.j.lib.ij.
NeqlJcetiam comprehendimturclerict:Alex. p"fi Ba/d.
Con{2lO.nUe2.con[.1.u.nU.8."Perfi.idem etiam, zn przne .lib.
ij. Dec.con!114.nu.I."Per(.fed tamen ~i.r, in prin. conf.I0 4'
nU.2.cum tb, ~Uegatù : proccdit enim pr~cipjend,,) iaco clericos non comprehendit: Je 'iua re 'tndenJm tft Alex.conf.'
menu.G.ltb·7·
A E F J NES e.~~runt doélortJ in 1.'tJlt.C."'Ver~.fig
nifi.an dtjfoluta afJinita/e morte ftlta,'lui fuit gentr ténttttur.compromittcre,& tenellt quod non exemp/um penit ,bi
Cailr.Ji nurm petat do/cm à[ocero mortuo fili'o : ratio traditur à gloJf.ij.in lfeâ hoc ita,de re tua.nam[oluto rvincu10 ajJinitatil ,ficut amoru rvinculum ,ua & priuilegij de- \
(rcftit bencftclum. non cft au/em amplitu inttr cos ajfinittU
faluto matrtmonzo , a.g/. & 1."'V/t. at in flatutil AppcUatione ajJinttatu in/cUtgitur alJinita.r pr4ftn!, & 'lu~ nunc
eff, non lJUte oljm fuit, l. cui eorum, §. affinitates, de por- '(
ftuland.rvbi Bart.& alij,_curn multil citatil ,bi a laf.extat de hac re confilium Alex.207.libl'.6.''Vbi lattjftmè hanc
rem expllcat. Durat tamen , foluto matrimonio ejfeEltIJ
4jJinitatil ad impediendum matrimonium inter "Virumfoperftttem) & confanguineum r:.Jxoril mortu~ t'Vfque àd
'1u~rtum gradum, § etJ/ftnitatil, in fl.de nupt. §. non acbet>
Je confang.t:tJ ajftnit.gIDjJ.in d. §.alftnztates, c.non debtt
de conf. & affinit. Durat etiam al,U4 ejfcEltIJ a.lJinitatil>
fliutomatrimonio, qui erat, to confiante, lJt in d.l:l1lt. &
,bi Caf/T.nu.4.In multil aliit cafibtu 'tJiaua retinet ca , 'iu~
babebat tempore rnatrimonij, L.filij,§. "Piaua, admun!cip.l.
fœmin~) inft. Je ferJatoribU4 nam retinet domicilium '};Ji ri,
1
.
L
..
�C O M PRO M.
COGVNT.
iuilegia, qUte habcb..at, dum maritUJ roiuereta, loan •
•1 E
e P lateit in l. origine , roerf. quid ttutem de "Pidua, C. de
vt il
- municip. tt;} crig.llbr.lO. text. cfi in 1. rolt. in prtne. C.de
Cllnt . fin , de
I eor.rn
. u qui in jra'cr·pal
mil• llbr'
.. 1 r:
incol.l ib r.I O. prwlcg.
·
,1· x 11· m . mJ a1. H .§. vi,d ua. cru ) de pro.",. facr .fcrmlOr.eod.fl br.laf.m l.penul.num.j.m
& !.fi,n J,1tC 'n prine. de iur:omn. tud.& Zaf. num.lij. Item '7Jidua cenfèrelcnpkrunr,
dh
hb
' , r{
'J~
ad mu nicipal, tur a uc nupta, 'Vt qU4? a ct & acqurrrtjO uto matri..;.
b sc~ t ali; ex- manio, prtefùmatur habere, e§ acquircre de bonù marui
cepno
n o poct '
'
1~umtUJ
, h,& l etÎam
~
' defiUnC;l-I)tt
aquc Jn
ca, habet 1ocum.
t,e 1 oppom
"
, '
,
.,
niG pet m ari · de donat.mtcr rotr.ff.& C.rot late tra'dtt '])ee. conf2 37.
t utnveli
' ~d
'
Iltg!t
' ' Al'
, trac;".prtt
r.t
efiumpt.re(7. zÜ.
,. llius
B l num.tx.
uo mie
Clat. zn
1Hc re d" ~ s , a .
Ji
'
6 ï
i n I.G vxorem prtef. xx1'. nu,m. iiij. J emat zntra annurn /u[lUl alioqui
col. 3;nu.'7~C. nunquam roidua pojJèt emerc nifi oflenderct rvnde pecuDe cod. IllIer. ,
h b . J: Ji
. fi
'cl
limÏ-t:ullr .fi ntam a uerttt.IJt J t:omtnJttat uprumt'VI ua, c perdet emarit !tt pa,u tiam dotcm Caflr.con[.IlI. re"DcalUr in dubjum:~(Jd reper. vxor dl- fi
Je ' l ' Î l.."
fol
ues loan.lup; crt,&' equttur aJ' rn .11. zn prrnc.num.6. 0 ut.matr.plIft
in ru~. de d,o- eum Bertrand. cbn[zz2.nu.l.llb.3.per I.p~nult.C.de adulte
nl,at: vIde ahads contrarium fempcr fequitur eAlcxan. rot in locù ab cù alnunat apu ' .
b
'
Socin. €O ne legatu,@ïconf.207.nu.1-1.11 .6. quta (alt) mortuo maril ~9· lib1r • 1. to non "Pitiatur tlJorUJ, contraria opinio 'Videtur 'Verlor per
RIPp .1 b r·4·
,
, dl
l
' , r " dl '
d
re[pon .cap+ ratzonem Bart.1n . .pen. re atam a laj.1n .. ~'1u~ 8S
Crauet. con~ acquiriturfiltù roxori! ,ft[uper (in! ,non marito, gl.l.in c.
Nara
61
nu3~.
7·vo1.j.
'
.., ,f). §..Jit 'VIr.
' deau
dlterto" rn auth.1'1 ltuai
"
eo'n,
[.'Vt ltt.non
coteJ~.pcr
Boër. qua:!!. matr.& au ..Tenetur etram "Ptdua operarl hteredzbHlmart8 I. nu.~ , Me- ti li cum eù habitet:& 'lUit fùitlabore Obera fi induOril,
noch. lthr. 3. )J" , .
.
, Jill
" 'r
),
'J"
coni~aurar. acquzrtt, eu rcddcre, lau (aftrenf.rn l.dtuortto.nu.7· 8 ·9·
con·s 1.
fll.matr.Alex.con[.lZ1 .nu'3.ltb.ij.cum ibi cÏtatit.
I
J
,1.
9
, N omen fiul'ri vieluis &;
\
'
RI' v
\
virginibus applicatur: vidua qua: fiuprun\ commiliffet Ïlue diuino igni~us ~re
mabatur Gener. ,S.Ad hanc rem illuGi GngÜlare efi,fiupri accufadonel? l~lhtL1·
tam ab ha:redih .mariti non priuare cam dore, qua priuarcrur commHIo fluente
mari adulcerio,& ira iu~ icatlim,Papa: lib. 2.1. Areft.
�NO B.
ET SV BD. &c.
83
R E P V G NAN Tf. Non cogittw tnim quû de IU're
eornpromittere,l.ji diElum, §.(i compromi[ero,de cujélionib.
Iafin l.quiJe patl'Y, nU·S4·C.rvnde lib. in 1. ft qui! maior,
(de tranfaü. not.in l.forti•. ff. qUI iujJu, de infamib. cum
infinit';' citatû ab Alex.conf6:l.numer.j.conf6f • conf! 44lib.7.conf.oo.num'9.libr.ij.latè exp/jcat Fel. in proœmio de
treut.ft} pac.in prin.
Appellare lieet à [ententia iudi(:is aditi vt bonus
vir, eonfirmantis laudum & ab arbitratorum [ententia. .
Vperefl@"alia dubitabily iniudiciû, & a1'deea,&
quotidtana 'l[.JtCflio:a an à[ententia tudicy aditi , rvt
bontu 17ir , fuper flntentzu latil per arbitratores poJlit ap-.
pellari a. Super qua prte[entl-l nofir.e declarationû 7.ngolc
cdicimtu ,ftt,ttuimtu,eS declaramtu, quàd dum, & quottens
fèntenti/€ arbl~ratorum, @r boni 171ri,ftue iudicu aditi , 17t
bontu 17ir,erunt conformes, à d/éla fententia boni rviri,jiRe iudteM aditi appeUare vequaquam cui ipfarum partium
lictat:omnem A.ppellationem,ftue reclamationem, prouocationèf1'J;[eu quenmomariJ toUendo, & interdicedo.vbi 17era[ententia boni rviri,[eu iudicif aditi ( qui iudcx ~rdina"riw b dicitur,@r ejfe debet)per ipfum bOTium t"[)irum lata,
n~n ertt coformu cum fententia arbitratoru,fed contraria,
aut penitUJ diuerfo:tunc eocafu, àfemetiadtéli boni rviri,
feu iudicù adtti,ferparte,qu~ pretendetft grauata per t4lem flntenttd-, pojJit appeUari: itaquod àfententia lata per
iudicem in caufa appeUationM interieél~,à diaa [entemia
boni17'ri , qui comraria,aut dlUe1'fom fèntentia à fententia
4rbitratorum,protuz,t,per aliqua ex tpjispartibMl appeUari
.
L 1.
\.
S
�Al' l'_E L LAT V R.
8+
A 1 V DIe E
non poffit ,jèd ~pfo fententia ,pcrpr~tltau~ iudicem appel.
Ltl!ioni! Lata,trreuocabdttertpfi tott negocto J &' drfceptationi tOlali jinem tmponat.Et exprejfè declarando C,&ftatuenda, quod àfententia arbitratarum Ji contingat ab ea
per aliquam ex di5lù partlbU4 ad arbitrum boni -viri reeurrere, quàd tali! recurftU ad arbitrium boni ~irj)à !empore
tamenfententi~,e5 notititefententi~ arbit1atorum,recurri
deblat infraternplIJ decem drerum:d qutbm LapJis,recurrere non liceat:ftd lapfis ipfis decem diebUJ ,fententia ipfaarbitratorum per iu.dtcem executinÎ real, mande tur ) ft} tra~atur,nuUaexc.eptione obj/ante,nifi ejJec exceptio perfonarum,e atlt poteflatù f arbitratorum.
Conflitutu", fuit ,4, [Danne ftlio Regi4,& 10&11111 Itllente. 140$ 1.
Ex regeil:o Tauri.foI.7'
-
Epitome.
1 fo..fippe/llwe licet iffintentia ùlàùÎI "àdjej tlln~lIam honÏ4 'Vir,
dl arbitratorllm.
_
&- J.
z - Statuta cogentillCfJmpromÎttert hodiefont inutilia •&ail",.
nofo·
Iudex aaitm tllnqullm honlH viT tjuORlOa8 Jèbel ilulicare in
",ufo AlpeRlltionÎl,
.
5 Orainarùu iuaex tfl il h'JllIII vir."a 111em TecurrilliT , &911Ï4
fit. If.
'
7 .A. flntentia arbitTatorllm rtgulATittr non "!,eUIlIUr,
8 Intra quoa tempt14 ",a bons", ".Iirllm.
9 ÂpptUllrt mll/iut ah "rbilrAtor;flntmtillilludo IIP!rOhlll',
10 RenuntiAri An pofituduaigni aa Il,bilrillm honi 'Uir;,
I l Contlll perfonamArbilTAlo'lIm l~id opponAtllT.
If Cont'III pouffAtem Il,bitTatD,,,m oppolfitllr. .
.
'3 .A"rhitTi Jlllnlllm iuaic""1 Je &,,"!rehmjis in eotlll""'ijfo·
4
G LOS S A.
Hoc flatutum{atlum eft atlderidenda ètt,de quiblll ;~
ter doElores magnA eft contenlio);tA 'VI cum ORmes leger~,
l'VIX
�A DIT 0
VT
BON V S VIl{.
8S
'Vix jèùu cui parti adhd!reaJ : an [cillcet d fententia iudtct!
I.dditt tanqua bonm 'Vir liceat appeUare,ej à fentëtia arbitratorum. rnecidit ergo textlU quantùm ad primum diftin.~uendo :fi iudex aditm tanquam honm rutr confirmauit al'bitratorllm fententiam , nln licet ab eo appeOare ..
rvero fententlam tulit contrariam , pars) qUd!Je ItJffam putat,fomeL tantùm appeUat. i0antùm adflcundum:poteil
alpcoari.à flntentia arbitratorum in/ra dccem dies à die
nottti4[ententJ~ , feu Laud, lati ab arbitratoribm. ~od
ftatutum rualdè erAt neceJJàrium : nam Ji duo proximè
pr~ccdentia font inuen/a , rutfinti tj!4àm celerrimè litibUl
imponatur, & ne p4rtes diu/lm coram diuerfis iud,cibll4
foum iltl perfequentes riJexèntur cum magna l'ci familiaru iaHura:fort inquam neceJfarium, multtU ;ftcquentes,
ft) inanes appeUa/jones toUere , qulU nonnuUi interpcnunt) rut fttcm in multos producant annOJ, n~iJ '}"'Odft
bonam tau[am fouere credant ,fed rut tted,o pars adùerfa adfiHa ,(tJ fumptibu.t exinanitadeficiat , non 'Valens
fumptm proceffùJ perfirre. Ptinam in frequenti 'Vfoeffit
hocflatutum, itafieret, '7Jt flperioraflatuta non ejJent,f.cutfunt, nonfoldm inutilta,fld etiam damnofa.N am,permittenteoramatùme Regia) db arbitrlttoribu.t appeUa/ur
Adiudtcem ordmarium,ab ordinario aa alios ita,rvt ,ord,·
ve appellationum feruaio, omnes caufo decift per arbitratorts adftpremamcuriam per appellationem deuoluantur:
tcceergo., runaadditur inffantia, 'luando compromit~itur.'])amnofo itaquq "Videntur fuperiora flatuta ) &
tntroduEla, l7JilitesJactant immortales , & lrttgltntes tnfinit y fumptibtJ4 onerent. "])ebent ergo conari, Ile contmJcre gentes triumfla/uum, rvt hoc flatutum perpetua, &
Ji
L
J
�86
A DIT 0
V T B () N V S VI R.
ftrmè fl~'uetur,aut iteru~ foppLlcan~o princtpi non obflante
ol'dmatrone fopra dlOla zn "Vfo quottd/ano fit: aut inflando
apud ludlces, "Vt i1~ c07'1~rarium non faciant , quafi ei nUn~
quam "V/deatur per.·d~m ordinationem deroga.tum ~atu
ta font foDli,ideo nU11tjuam tollu,jtu?' à p~incipe)nifi nominatim dzcatur c.} deconfl~in 6.
_ Q..:r A·E S T .1 04.Hac opinio ) "Vt dixi, eft controuerfa
apnd daRores. Bart. in 1. Linft. de Leg. 2.Innofc.in fi.nu.J.
"rJed.cum hoc de fir.dicunt non appellari àfent~ntta ludicœ aditi,"Vttanfluam.bonw 'Vir iudicet de ~quitate,aut iniquitatefo.ntenlit.e arbitratarum, nam Ji l,ceret appeUare,
inutilit effit a,~·bitratol'umfontenti".Contrarium tenet Bal.
in 1. "VrJic .nu. 6 .~erf.extra qut.ero (C.l'Je lzceat te~t .prouoc.rationemr~ddtt per et/,m titnluquia "Vnieuique licet bù appelLare,non·tertio:a.t appellare à!ententla ludicit aditi'tllt bo~
1IZUJlJir,eftfecudà appellare,ergode iure eft permijfûm.i(u
deciJio conueuit noftro flatuto,quando ludex iulitUJ fintentiam ttûit contrariam fèmétit.e arbitratorum.Idem Bal.
Aliam fequitur fenténtiam,flu potÏltJ fopertore interpretatur in 1.'Vnic .n.5.')Jer.non obftat, C.de iit qut.e pœne nom. "Phi
ait, quod propter modieam /&efionem a iudtce adito taquam
bontu 'Vir non appeUatur:quia non appellaretur ab arbitratoribllJ:qui eùm tie iure,& foélo debeant procedere,& pro
bono pacupojJunt ~b 'Vno auferre,f§ aiterl dare,d.c.nifi,rle
prt.eb.non debet appellare) qui in modico /&editur cùm bltc fit
arbitt'atorum natura,& ita·"Videatur ei4 mandatu àçompromittentibm 'Vt Latè tradit, & benè exp/ieat Rom. conf.
26vv)dendUJ eft omnino ALex.co11[.106.lib.].Hte ergo p~
gnte doélorum font dirernptte per hoc flatutum.Ex fuprlldtair coUtgitur,quod iudex aditm tanquam bonm "Plr, non
cu
•
t
debet
�ADIT. VT BONVS.
8i
debet ptrquirere,an fommum,rfT exaélum ÎUJ arbitratores
luerm! in ludicando flcuti : fld debet confiderare arbitratores iudtcaffi tanquam amicos, & amicabtles copofitores,
ft} ab "Pno detraxtjfe, &aLteri dedijJe:tamu -videre dcbet,
an exceJJèrint in detl'ahëdo,f§ codë fuerim in caufis alJOru
iudlCl0 -vji,quo in [UO -vterentur,quemadmodü.debh!acere
arb,trato.tes per FeLin c.T.nu'51.de con(l.per not.a BaUn l. ad An ver~ iu"
•
ex ordman
l.nU.f.C.de IfS qu~ pœn.nom.per l.J.ad hunc cajum fingula- poŒr(ulciperem de fllut."Pult autem ,aut faltem t7/eUe debet , qullibet r~9 a~bitrium
J r:.
"
el rel de qwa
bonUJ"Ptr' alIqUI'd ae
JUo pel'clere,&a'l'Itt'bUJ extrtcart:nam
iudex eil:, irt- '
pecuniam in Loca mgLzgere('V! ait Terent.)interdu m~gnum fe~e ~~mpro
efl.Lucru.,
mlt}tl'blUberej?
r
, lucrum autem maximum erit,ji à litt dfcedatur. pron
etur .
1 v D E X 0 R D 1 N A R 1 V S a. b lnterpretarur q!.lW Iullia.& li (en
fit luc/ex i1ditm tanquam bonm -vit' b: eft autem iudex 01- t~ntiam dix:~
' , ,J
J
'
' d
.
nt non cil: dadrnarJUJ:
laem traartur etram ln or mat. Regtu art.xxx. dapccnœpude appeU. rvbi dititur , qu'Gd a fententia arbitrAtorlfm ap- fec:ur~ool. re~
11
d' J
d"
fol
b J' & li 10 feruu
peu~tur a IUatcem ,or marlum non 0 uta pœ~a a oru~- §. fi quis iud.
narre ad fupertorem ,foluta. Dmtur autcm rudex ordl- ffde arbi. ponariU4 ri , in cuiUJ iurifdtülone partes rejidebant com- tcil: ~ tamen
,
,,
b
b ' , tanquam arpromJttentes , (tJ domlClLlUm ha ebant, lm ert. In m- bitrator, cap.
fiit. Formf.ltbr. j. §, nec ~..Jero. ~od ji compromitten- caufam ,de c;0 a '
d ' /"
Il
d leéj:. Et Ha de
' .r:. lurt.Jalc/.lonu,
tes ftmt dluerJ~
& omm tt appe atur a confilecudine
iudtcem eiuJ loci, in quo fuit faOlum compromijfom, tum feruari DOtat
" Loo'
,
a
1 J Accurf. ad d
ratzone
domm
u rvmUJ , tum rat zone contrllt;/.U4, lcet ae &. fi " , .
, ï
:/. 1 qms lUture ad luarcem rei, d.l. cum antca. Ergofi caufa efl deuo- dcx.
luta per appeUationem ad ÎutJremam curld,m ,jide ca CDm- ~ TLlceur ergo
,
JI1[,
ludcxord1OaprOmlttatur, & ab arbitrorum flntentla alpeUetur, ad rius arbitrorû
ditlam aer/am appeOabitur , "Ptpotè qu~ fi: iudex com- compr~n?ilfa
,
.
b ,n. ' b' J
& aIbHrla fi
p~tens partrum compromlttentzum,Re uJ).1n rurrc.a.e ar- ea lcgitima
blt.artic1.glo[.ro,.num.4.in ordinat.Reg.Idem puto dicen ... hm.
9
dum
�.'
83
ADITO VT BONVS VIR .
dum,ji caufa pendeat C(Jram iudice infiriore per appeUatia.
If Con.f1:i.tutio l'Jem nempe coram [oeum tenente fenefchalli,aut allo. a
ne regl3
Id deE X PRE S SE D E C LA RA N DOc. D 1cuntom
'
.
, , ,
..
,
•
fi IlI(U!11 en,vt
fllprà dixi- nef,quod a[ententta arburatorum regulanter non appel.
Hl1S.
la/ur I.j.C.de arbitr.de tDta hac re latè traditur in c. àiudicib U:/ cum multù feq.iunaa gI.2.q.6 .qu~ non eft op UJ refirre,nec rr.ulta alla trt;tdrta à doElorrbUJ : fjuia hllC eft per
prt.efens (latutum decifom.
b Ml, \ta fu nt D E CE MDI F. R V M b d.Dubitabatur à Doüorib.de
q~J :r de:é di,e- tempore appeUationù , lntra quod tempUJ llccret appellarc
ru r~at~bo.clr- à fentenJia arbitratorum. Alü drcebaut, dari decem dies
CUtTI1Crt unj'"
'/
tut,i.appell:t- qui dantur ad appe!landum àfententia ludicù , alij intra
tiOll.:i la phI S annum: alij "Iffljue ad triginta anflOS, 'Vt per Bart .in d.lfal.vlt.§.& CUlU .
b'
Jo
l . l' U . \
. :.'l!1tea. C. de ctetatem, §.ar ztrorum, pro oC.cum mu tt! a It.[ a egatya
tet,npùr. a~: Dec.(onf.S87.qUt.e[ruflrahuc adftrrem)cùm habeamus nopell 2 fente-ft
"
1 J J.
. . B
'7),b.lf.'
ria a'rb'itri adi- ram prmctpa em tU(1jtonem,quarn 1'equlr1t _art. 4~ JI)) •
. ri ex campra- in ordinat.Reg.tit.de arbitr.artic.jgI.8. nu.6.tût in Galiil
~itfo dfiefem dari ca tempora ad recurrendum, qu~ dantur ad appellatJdlentm 1 en- cl
'
d n' d
.
ll "
'
J
do con6rma- um, cum re UCtJO et ur per 'VIam appe Jltzonll: & lia ae
tur 1. penulc. confaetudine[eruatur.
C.
de
recep.
b
h
iJil
cl
fi
arbir. Cretera
Exctp.e a oc textu, nt t au um uerrt. homo1ogatum,
CUj~ChlS.1~b. t.5 àpartlh,l.l approbatu'1J:tunc enim non llcet appeUal't, 1.
d;:;.;~r~ ~e~ cùmantea,C.de arbi~.i!.!!~runt doaores,an huic redu[lw
iermi_c~p. 7- ni ad arbitrium boni 'VI ri pojJit renuntiari à compromittentibUJ:Alex.conj:IJl.nu. Il.12.ltbr. 2 • rvbi multa adduntur
zn addit. dicit , quod quando compromijfum foélum efi
renunciatum arbitrio bonirviri,jifit It.efro in. totum, "Ve~ t~
maxima quantitate, poteflreducl ad arbttrium boni "VtrI,
non obflante renunciatlone: nam 1'etlullioni dlB~ non fOtefl renunc;ari etiam cum iuramento, c.'1Jeniem. c.qutn.
ta uaUiJ,
L
Il.
1
t
ft!
�AD r T 0
1
VT
BON V S VI R.
89
tauaUir) de iureiuran.1ibi canoniflte, ~idendUJ ~(l omnù~o
~ee. in d.con[.5!] 7 .mt.IO. 1ierf. poflremà , la! in 1. quidam
cù-m filtum,nu.2z.de 1ierb.oblig.Bald.in d.l.mm antea. na-
m,ero 3• .-",bi qUd1rit etiam aliud : Ji in compromijfo dieatur
el:prejj'è, quod arbitrator poJlit atefirre de Îure runùu , &
Jare alteri ln parua, & magna quantuate, pro ltbito '"Vo[untatù, nunquid laudum poterit tune reduà ad ar6itrium .
boni 'Viri?dtcit tftam qutefùonem foiffi dl(jJUta.:lm per Joan.
Cald.& 7(ayn.de FtJ1'liu. rut Ioann.And.re[ett ln Spee. zn
tit.de arbitre tandem num.6.concLudit cum d1}utattombtu
dZilorum doElorum, rut pro minima tamen tolerabili ltefiOne non competM redu8uj,Jed pro enormi,co.YIJjJetat.
E x CEP T 1 0 P ERS 0 N A R V Me. Excipi poufl
contra per(onam , quod nonJit ele5là: poteft etram allegari,
fententiam latam.perfordes)'7./tl gratiam.l.I.C.eod. ItemJi
..
rvnUJ ex arbltrü fententiam tullt poIl reeafationem ) 1. A Agit hdlc d;
.
. .
; 1:, ,
; rr:,
corn pen IOJa
non.diftmguemttJ, rverf.mtmlcUJ mant.Jefle apparut.;jet, de fubfiitudone
arbitre
qUa! per ver·
d'
d
h~t: bum commK
P, 0 T E '$ TAS f·.Vtfit lU Icarunt. e non compre ejts, ne fubfiituo.
in compromijfo à quo eorum poteflaJ pendet.d.l.non dlflin- cOH.cip~tur•.
guemUJ, §.de offic,o:rz;} qUlcquid proferunt extra eompre- ~:~i r~bhr.:
henfa,efl nullum,l.fi cam dieS, §.plenum, cod. poJfunt ergo tlltione. Maa~,bitri tarJtùm Îudrcare de comprehenjis in compromt.fo,e§ ~ic li b.) :CO?~ .. l
,r.
,r
.2LJl b .
leéturaru, ur.
accejjortu.A ex.corJj.I24·nu.3.conj'I3I.rJu.2..C!:/ t .2.
i: 5. ~id fi
Subaitutio corn pendio[a a per verbum commune pia caufa lie
f'. bl1.·
b
d
d
fubllüt1ta? EHl n\tuo,cum ver 0 quan ocunque,quan 0
manuel. , Cofit à pagano fine prxfinitione temporis
fia ca~i~. li
macre exiHente in medio.
pater. In 2.
.
:.
..
.,
part. In verb.
Rltterea .eq~,f,l~emett~m mter turift~. a pUClpUe? le- fuperfine ma-gum, alla In md:ctl! rft magna optmonum '"VarlettU tre. ad l101U,
.
M
fcam.
P
l
�S V BST l T V T l 0
90
aCompé~io- foper fobflitutione compend,(j':t a, ca pagano fine f}ecififa propnc f i t ,
.
1
~ '. (;.l,/l
cl
fil 0 pupillo, cattone temporM per rve~iJum commune jUiJJdtuo , cum
~itJ, poteftate 'Verbo quadocunque b e fil'UJ mew dcceJJèàt, ta/cm f-tbfti-
tnftHuroColl,
'b
fi rvt( bum commune
'
§ tuo, qUia
Ver um j r:.bfl'
u . ItuO) el"
quo d
'
C a. R el11ut. •
9 nU.1-. addi __adaptori potcft ad dtr'e[l.:tm,e5 fideicommtjfanam fobftittr
c,
tovcrbo,qL1~- ûonem.Et propteret~ eH concertatio magna,magnaexi~en-,
'd
h 'VI
'ft'uClcommt.JjaJ'
;tr
te,fi)
me,'10) an omm.!emporeJitt)ttb,rttutw
au !tlC,C..effinu ria,an 'Vero infra tempora àtatir pupillarii, 'Va/cat iure di&plunu remr.t
,a
"f'l
'
'ftdelcomm'.Ji'
'
;rr; Nos
'n.' re,,'/-o,po)" pUpltJ arcm r-Jero tetatem,tUre
porum dJarl•
: butino, Bart. autem co'!ijiderantes, quod mater certat de 1Mredltate ftlij
in l,cenmrio. lu Buofa,perprtefentem noftram declarationem, quam 'Vlm
Panf.con. 3 0'!'
d' -:::t'
" hb
l
d'
."' fi
nu. q. vol. 2. egu,& e tCfl perpetul a cre 170 umUJ:e wmUJ, & I,aNolim tamen 'tuimUJ,quod1?bi,(f) quatuns fubftttutio faéla foertt,prout
hocfempver (,'
da .(J
.
d' r:. ·fi . '(;fil'
bu requiri {cd jupl'a 1 um Cr' & mater crlt zn me 10 juperJ,cnpl. 10
& ilia. verba mortuo,quod d,Ela jùbjlitutùTomni temp~re tam in pupzUaql re
ap~.?ht
b : ri tttate,ouàm
poa,
/àuore matrum 'Vll1ea't iurefidelCom/Jral..lU a eat.
·1
'J" J"
j'
Rolâ. à valle. ft,fcr ftdeic~mmijforialudiceturd:ntji gipfi filio irJ(lituto,
documql1e,11l
ducente rra-
fubftituti
COO.2).11·13'
part.j.~ld
ft
'
dié,tl1m fit poil: \1'Iorrem filij mei {ubaituo?vel fi filiusmeus decelferit? pnro C0~
pentiiofam,& duo rempora côüneré:Pnpillaris vnum,puberratis aliud: verba e~
nirtl qure non limiranr,certu tcmpus {ub conditione l~"'onis imporrant ttaétum
temporis CUrt iunior.col1,171.Gaullioll.in I.cel1t11rio.nu'42o.Graifus in §.{ub{br. quxft.6·o,nu 8. Sed &,:'fi non fit appofita diè1io,quandocumq ue,fcd hac formula ,fi fine liberis dcceiferir, i~cm nu. 10. Pagani autun propriè dicunturqui
habitant in pasis vel oppidis ru {bcis à fonribus: quia circa fontes al1tÎql1i xdifi·
c abant facilioris aql1arionis graria.lnde fe PctditlS femip~ganllm appelL!t.
b ~as fpecies fubftitotionis conrinet? An,pupillarem? An vlllgarem? An fideicomlf1àri am? Ah reciproça? An faél:a invno aliu comprehendat?idé Graifus,q.6J.
, Per verba communia faéb. qllas contineat [ubfi:itutiones? idèm Gr.ifus, Q'74'
cmu feql1enriblls.Tanta al1tem eft vis buil1s compendio[~, Vt [llbftitutiones pupillaris,exeroplaris,vulgaris fideicorniifaria in ea contenrre cen{eantur exprelfa::
110n racirre,& ideo exc~üdunr matrem Bened.in Traétaru vu Igar.arr.4'
d Septem limitationes apponit aduerrus decilionem vr fideicommi{f,tria 110n indicerur fubfhtmio, A cccdi t alia vrger.s conieétura. Q!Yd fi poft monel11 pupilli
fiuprurn commi{erit vid. Tyraql1ellum de ll.connub.in 1. T 3.vide Manticam.lib.
5.conieétur.c. l 5.Add.e alias conieéturas)qua: matré vel indignam vel exclu[am,
�\ C 0 M PEND lOS A,
" ~c.
93:.'
fobftituti foret filij, h jratres ipJiUJ ft!tj mortui:aut teflator attendant. :1
drx 1Jet,quod nolebat) quod "!ater de bonûfuil haberet 'V- b~~. ~~o:~~_
-tJ,um obolum, aut aliud ~quipolens: autJi m.ater erat inca:" ~ac~ copenpax h~redttatû ,quia non petierat, filio prouùJ,eri de Utto.,. ~~I:, pa~t. 3·
,fi
. . "
fi ,fi
ero ualllre,iaut Jit erat/eratoTt! mirmca:tJut t terator matri !egan- te edi,c to .quo
do,& à fotbflituto ipfom le{atum relinquendo',âixit,quod Tenu 11. fena~Ir:
i!
1 /' 'd tu[con.exclu_
ettam 1egato contenta ~Jet, @Jr'îJ traa IqU! peterenon diturquovo_
poffit) 'Vel quia mater ad fC'Cunda k '"Vota tranJiuit : '-vel cantur parrui
q6tla mateT leflatorû 1 erat fobjlituta ipfi film moriuo: St ;t~aig61~~i f~~:
:verà m tempoJ'em(JrttdfiliImat~r nonejJêt in medùr{ed[0-.. aüuri {une?
,ret mortua,tullcfopra dtElafobj1iJutio , mfra.tempora pu...., b~~J~â eLfe h.apzflarû ~tatù ,("'[,mieat ùer.e.dzreBo,pojl rucropupillarem ~- tion/n~atlr~~
tatem,vt fideicommiJ/'q,ria..
'. ',' ..: - "
tradie G rat\JS
c~nce{fom
[450. die 14' Decemb,ù.
, Beon. 34· Lb .j{,:
".
\'.' . 1
erous con.
4
EXlraél:llmeregefi:o
,Tallnfo ·73·
___ ~
.,
:'
.
E pitome..
~
,
126
. nu. 3· 4 •
~ib. 2. Alciar.
ln 1.2.nu. fin.
Subjhttttio compendiofo anfempcrJit direc1a, an ftdeicom- de vulg.&pumiffaria matre exiHmte in media & 3.pcrjlaft/~um ftmper pilI.
eJl fidei cam miflaria 2.
.
..
4
Comptndi~(a quare diclJtur.
,
.\ compendi0fa/tlbfiitutio ;mte,quàm contÎneat fideicomm!/forjam.oPIM eft "-,eyb,, figrJificanu tra{ftlYn temporù.
6; [erb/J commtfma qIJtt,& quart dicantur·7·
S .fèandocttnq; habet m.élü téporù poft, Ji moriaturfine liberk
1 Gomper.diofa fauorc matrù om11Î tempore ejl jideicommtjforia
ft (iùuo fit i~flitulus vnù,erfoltter.
10 Compendiofo,fi teJlator vjU! efl dtjlinc1ione tem/orun] , continet pupillarem expr1fom,& fid~icommijforilim.
I l Pater ,nttat matrem/ieccejtone ply tmpuberu.
! 2 PfI Il ~ribta Chrifiijieb;1ittltù,excùJditser mn-ter ,fieut & ftlYs.
• .
13 Mater hltbens l'ios impftbeyes , non pet!N'Js ei; proutderi de t/~~
t~re frittatur corujilccejtone,fi moriantui impfJberes:aJù,d
ej1 fi puberes:excufontur item eK "itu cafifts matres.
1
1'>1
2
\
�92Cl
14
S V B S T. C 0 M P.
Mater &onutilando adflcundavotll perdttfoccejùmem filio-
rum.
15 Miller priuaturflccefoone jiliorumji tejlatorfubJlituat vnum
IIf
ex aftendenttbU! Jitu.
Compendiojà fllftitwtio,matre non exiflente in medio,aut aliA
per/ana, c()YJtra quàm admittatur tacitll pupillarû in/ra
pupil/aria efl direc1a,pos7 fideicommiifaria.
--
--~-
--------- ----
G LOS S A.
1 V RIS TAS a.GLojfàtores Jurir ciutlir, (tJ do[fotC!
, . rvaldè difceptarunt de hacfobflitJOne:nam qUIdam ruolue, runt, quàd mtra tempora pupd/arir rva/eret iure dtreûo,
po(l pubertatcm -vero trahèretur ad fideicommzjJum: alij
rvoluerunt?!juodomni tempore eJlfideicommiJJaria,gl.in 1.
precibUJ.C.de imp. in l.cer;turio.ff. de rvul. & Ibi Bart. gl.
ùi l.ex tribUJ,rvbi Bal. C.de inoff.teHa.Alex.confil'41.nu.
1.I,b. 2. buim contreuerfitememmit ln multir co~Jilm '1Jec.
& pr~fÙ'tim confil.228.num'3·rvbi dlCit, prmclpa/cm opinionem eJfo, rot matre exiflente in medio, talù fobHitutio
(it fideicommifforia, quam tenent Bart. & Bald. in Je~lb.
A,Chin in!), pre fùtJra allerzatif.Ccntrarittm a erfè commune une! Ber.c~nr:
Cl us CO • pc- j "'r
YJ"'
,
J,'
nuIr. Fulgoî. I2o.per totuw llb.l. f.5 con{i.65.num.l.lrbr.2 ..fi2.!!amobrem,
nu. 17, Sal,ic. quia/non focdè drcerni potcf!, rvtra fit rnagû communiJ 0!lU_55·S0CIIl. " b ·
·d·r.
o Ir: , ',fl
iunior.n.'2 57. pznto,ar ttratter Dec.ln .cOnjt',223. non :;;e l111uj'um , ex
& n. 266. vid. arbitrio 1udicare • & ellgere medtam '"Viam, -vt mater deSimonem de
hl"
b Tl '
d'
Pr~t. deinter tra ai egl!tmtftm, non tre eui/lnlCam , nam !juan oque,
pret. vle. vo- ait, prof ter "Varletatem doElorum media -via eltgitur. .AnlU~t l' interp. cha.confi.21o.Bald.ln'.fipattrfamillal. §fi.de htered.tnfl·
~.IO·lO.nu.
1
.r18. [cd quid A ex. in l.tituu.per ilIum tex.ad treb.ldem ~ec'{0rI.Jt.176.
opus tara do- nU.6.In tanta itaque 'Varietale opU! crit 1. partlcula", &
8:orum cathe;
'd'
.
1 t:
na curn hoc atuto. DCCl Jiur trgo bifc qUtef!10 btc,& dm!ur, qUf.al
~aturo id de- pater fecerit teflamentum,filzo exiflente zn pupdiart if/au,
<..>
clfum fit·?
,
(7
matre
�PER
V
~
R B.
C 0 M P.
93
@'! matre in medio,per'Verbum eomune fubflituo,& quand.cunque ,hUlUfmodt fobftttutio eft omni tempore fideie ommifJarM fluore matrlO,fiue moria~ur filtzu ln pupiUari ~f,atc,jiue extra puptllarla, tuncemm mater adlblt h.eredita,
lem, & detrahet dNtU quarta.! legitimam & trebellianiVide
cam a! reliquum ,quodfopererit, reJlituet fobflt!tJtù: ratio "d
Mioll.
a con. PI ex.
tft,quù",mater certat de hf.fre dvltate fi1if luBuofa:h1,c ratio- 4j. vol. 2. in
ncm ponit Imeeralor in /:vlt. C.de inft. & jubfl.fobcondi- !it:r~, C.:v fl1S
, t: Cl' h
'
l'
,r;
lnqultvblque
tlonejatllO, anc rem lta exp ICa! Ang.conJl.IJ.
cft & vhique
P Ji AE CI P V E b. NonnegatcanomftaJdtjfentire) inualuir.
quietiam intrrft concertant)'Vtper Abba.inc. Raynutiw.
nU.I7 .de te(la.
C 0 M PEN DIO SAC. Subftitutio compendio/a di~
citur,qutf continet temptu,[cIllcet 'luadocunque decejJerit,
rut dit Bart.in 1prltc,bJU.nu.x.C.d'! imptJberum, ~el dicitur,qud! eontinet fobjlttutiones ,dtUerjorum generum, &
diuerfa tempora, nempe "fJulgarem, pupillal'em : & fidei(ommtjfal'iam, B4rt.& alij ln l. eenturÎo. de 'Vu/gari. quos
co/itgit Dec.in d.l.pr~cibuJ.& Alex. Cfmf.;2I. nu.l.in princJpio,ltbr.IglojJà rtJ doélor.1n d.l.precibm.
Sed antequtf,r}') compendiofa contineat fidcicwnmijforiam, apUJ ejl, 'Vt ad~clatur 'Vcrbum figntficam trttEJum
remporif ,Bart.in d.l.cmturio.nu.J z.A/ex.eonf.2 4.'Verf/ed
"ubi.ltb.iij.'1)ec.CO?J[.I36 .coI.1.roerffeLUJ 'Vide/ur, f'..:r conf
431.num:6. & confi.572.@- conJi.384.tn prmc;.& zn d.l.
precibu.t, nu,;n. 16. rot ft duatur fi mOrJaturJim l beru, 'Vel
quandocunque, idem drcit glof ln c. RaynutZlu in 'Verb.Ji
firle lzberu, de t~fla.narnJi non ponatur"Pcrbum figntjicans
traElum temporif:non erltcompendroja fed "Pulgc:ri!, tafJtum aut pUll/lartJ fi foOla zmpuberi, Bar tO.m d l.centu ...
Jit
M
3
�'94
S V B S ToC 0 M Po
no.nu·Foinfi.
.
It Cb
' omlli~Llnia
S V B S TI T V 0 d. Idem dtcendum ef}
in al1l4 '};Ie;bü
ver a un [
J"
h~c, compe- communib!f.J, quit pontmtur à Barlolo in d.l.centurto. num.
tat, deuemôl r, 47. a mm multùfetlutnti .1Jtperuetiiatpertineat ,l'emaneat,
deuoluarur
l
,
hil.beat, per- redeat fuccedat,reuertatur,deuoluatur,monatur:alta ad:.
tine,at, p~r· drt.Zafm trailatfobJlttutio. compendt. nempe, deueniat,
~l~~:::~i~~::~: deftrattf,l') habeat, c,onfequatur, deputo, 1:eltn9uo, comperemaneàt '. tat.., maneat, lego:qu~ omnta -verba dlŒnt'ejJc'communra,
fllbdltltuO f.t r . (unt autem communia, qUit l'Jabent 1Jtramm/c.lifmificatio1110 0 l'er le r
,
'.
'
1'i:, r
1l:et,lucc.edat, nem,quodfelllcet quu de manu fua aCClpta(, '"Vel de manu
vcniJ.t, derur, fJ,ltel'ltu, Bar.irt d.l.centurio.nu. 46. & qù~ PQjJimt adtlpGrJ.{fus §.fub,
'ddrrec:l-am,f./;/
a
JZL)ftdelcomm~)arIum
'
;n;'
j U' ba
'
fl:irutio .quçf. tart a
SJ,ztutlO1Jem,'1)t
? Sforr odd. hIc diclt texttu ~'"VtitU1' autem tex .17erbo fobfhtuo:quomam
111 tract.com·
' ""i.Jtuntur tarnen,exemp la nonreJ,rrn~
,0 '
pend.arr.j.
co omnes firequentlUJ
b Lego obli. gunt rcgulam,!.I §oquod ('"vulgo.de 'VI & 171 "rma.
~llU dl: Ba~t.
n~v AND. 0 C V N ()
V EC. Idçmputo dicendum in
ln 1. centllrtO
~
vr {i adijcia- alii:! 17erbù habentibtt! tra{lum temporM,1Jt in rverb.poff.
tur vniuerlη fi moriatur fine liberu,& jimrllbus,jine quibtu [ubfltttttio
tatl bOn0rUlTI
d' j' ft '
,fi
' d1 ~
11011 traharur compen 10 a urt non petej>,Bar.m . .cetuno, ntI.32.Der.
ad di~ectUm conJi,f7 2 • num .I..
Bera.lncap.
F 1 DEI CO M MIS SI f , Ba.m
l' d''-l!
"
le", .extrltJttJ.tJU.
.
R cJOut.ntlm.
3+Socin.iun. mero flcundo),,-,'erficulo ego [tmper. c. de incjft'cir{o.tefla,
~ ub.delegat.
J,n.87·gralflls
J
J:
mento
d .Jaco nU .1.3.
~andocl1mqt1e tine dllbio imporrat compel1dior.-l.nl cap. {i pater,de Tdhra.
in c,. Hald. con( 122. .libr j. R oland.à valle .conf. 3 S, num. 1 ~ .vol.j T [actus atltem
te mporis inducitur quoquo modo apparere poŒ t, [Uccc{liullm eO"e dfcctufl1 ln
fU t l1rum,vt eft conditio mortisDecius con 2~7.nu. 3'& con. 572. Nara con. 2.55'
nu. Lvt cft( pofteum vel el:)s)MarÎar.in materia fldeicomm. 2.. parr.q. 1 2 & po~
mortt'm denunriat.tempus facrurum,glo(f.in l.cum pat-e r. §. dona'c de leg. 2, vt
eft ,non extantÎbus,Q~:lôomni tempore porfunt verifIcari Crauer. con(84 nUfil
J 3 .con.1. Cl l. J1n. 27 IÎmJlia [nne ,Ct alienauerit,in perpetuum,& fllios narmuros,
in capita.i n fl:upes,& ea qux Simon de pra:tis tradit', lib'3.de interptecationc "Ir.
voltlllt.i nte tprer.2 .[0Iut. l0.
ç
b
r
�1
PE R
VER B.
C 0 M.
9
mento dtcit !JOC falum habere locum,fifobfhtutio fit ft'lBa ftlio'rvniuerfaltter inJittuto,[edfi eJfet faUa mftttuto iri fala
legitima,tunc ante tempora pubertatif ejl pupiUarM, poR,
nulla, q!tia non potcft in legltima ei[ubfhtui , per fideicom-
mijfum.
.
i!!idfi teflator "'Pitt! ifl dtftinéllone temporum,hoc mo-
do fobJlttuendo ,fifilllt! meUJ decejJèrit I1J pupillari ~tate,
wl alltu quandocunque,fobflituo jillum : anJi mater fit in
medlo, excludatur? In hoc cmnes conueniunt, rutJim du~
fob/iltMiones) rvna pt$pillarù expreJfa ' qu~ excludit ma1
trem mtra pubel'tatcm:atra fideicoYtlmrjJal'ia poft pubertate,
ad quodfideicommifJitm tenetur omnû ab inteflatf)-fuccedens puptllo.Bart.in d.l.precibUl, nu.19.l1bt Ang.dc Peruf.
col.t.r"ver[m ea gl.ibi (t 'l'ero, Aretin.in.rr. extraneo, col.
3.r-verlqutCro ergo.inflit .de pupill. Petr.Iacob.in[ua pl'a6ti..:
ca, in ttatlat. compendlOftt) qUit fit à pagano, col. 3."'Pcrf.
Item efi notandwn, quodJi paganttJ d/cat : qUI idem credit
elfe,fi hoc modo dtcatur &,ftfiliUJ meuJqua1Jdocunque deceJfèrit,jèmpronium fobfiitlM pupillariter,& pel' fideicommtJJùlIJ,qttia etiarn tune apparet de dtJlintlione temporum.
.
1 •
,r.,
.
B
,Î
lb
1
d
h
Il Glolf. In 1.
l n fJ/-J ter,lim 'J con) u mt er.Fon) .106. t .1. oquens e, oc prércibllS qua
flatuto,qu ùd ait non IJabere /ocum,quando teftatord{uifit, omnes ibi fe&- [epârault tetates a) 'Vt dlaum fiut.
9uuntur. ~d.
'd . . In l.centuno.
NI SIg. Poil tradrtam reg/~/am generalem, quo co- &in §.quarapendlOfalJOlJ exc/udtt matrem,excipit alIquoJ ca[tU,in qui- tion,e inft. de
. rt e:fI'fI.
l ;rf.'
,
1 d puplll. facra
bU4 comenura
) feratorem 'VO UlJJe omnrno exc u cre enim ditbnmatrem : peteft enim pater priuare matrem flcceJ!iane ji- cdonc a:tatu
'h uZUJm.0~l
' ,r; ,.teramentum
,f}.
fi
l
v~rbum fub" qUIa
111)
e paternu~) IJ~ pater- fiituo accipi~lpars) l. Paplntanu.r, .rr.fed nec tmpuberu ,dcznojJi,te- tur.inlÎgmfiJiam.c.Ji pattr,de tefla.zn 6.Ea[dem fll'è exception es parJit catlone
dm;Cta..
l
Ange.
l
�9'
SV B S T.
C 0 M P.
Angel.in d.l.precibttJ,nu.f.de impub.C.
Sv B S T l T V TIF 0 R E N TF1 L l l 11.Per l.lucÎU! ,de "Vulg .Idem dl cendum ,Ji pattperes Cbriftifint fubHttuti, "Vt per Angel. zn d.l.prectbUJ nU.5.&' CaJlr.nu.3.Alex.
conf6 2 .nu.Il.lib.J.qui ln omnrbtu prtefiruntur l,berû,prteter quam in legitima,Dec.coflf426 .nu.8.con{fo4' nttm·9.
confSZ9.nu'5' Bart. In repetltione l.j.c. de facr.eccleftraditu,rin auth.fi 'lua muller,(.eo.
.
PRO V 1 DER 1 D E T V TOR E i. Mater ) qu~ filios habet impuberes , fi non petat eù prouzderi de tutore,
pri.uatur eoru,m fuccejJione ,et'amJi no tutrix, l.matres iunEla gl.C.ad teruel.l. 2. §.fi mater, ff.eo. quvd inte!ltgendum
cft Ji jilij moriantur impuberes, namJi dec edan t pubere sfad. 1. 6. ad vel- éll non minùs fuaedu'i1t a,d.l.matres ).omnem G.ad tertu!.
leian. cod.
,t:
p" m01'1antu~
,
excujatu,r
ergo mater ft'l)"Uj
pubcres. 1temJi'
lin·
terejfe filiorum ej,non petere tutorem.Item fi aliUJ puuenit eam petere tutorem. Item fi al/MI pfteUenit eam pettre
ruo/entem: item Jiftl~ habcant al,um tutorem. Item Ji allllJ
pr~ucntt eam petere rvolentem : item fi filij habeant alium
tut(Jrcm legitimum:item fi mater effet mznor: h~ cauft ponunturin dt ua glofa l.matres:allte ponuntur in d:Ela l.z.§.
fi mater.BartolUJ in dlEla l. matres : Bald. in authentica.
-ijfdem) c. de fec. nupt. ~od diélurn eJl ,fi non fit tutrix,
Idem eJl,Jifit tut'l'iX,fifilij non fiant puberes ,di[la l.omnem
d.authentica·ijfllem.rnec.conf246.mfi.
A D SEC V ND A ft. Hoc erat dubium doéloribm,
~t ait Ang.m diéla I.precibw,ipfe tamen tenet, quàdfil;o~
rum priueturfucceflione mater conuolando ad fecunda 'J7O~
t4,pe~' rationes ab eo aUegattU.
MA. TER TES TA TOR l S l. eAng.ind.l.prtci-
bill
�PER
NON
CON F.
97
htiJ ait,quod teftator,''(JUlt eriuare matrem fucceJftone filiorum ,fifubjiituatrvnum exfuif afcendentibu.t:namei poR
mortemjiliorum debetur btereàZftu,licet ordine pe'tturbato,
l.fcripto,rvnde lib.l.namfi parentlbm,de inoff.teftam.
S 1 VER 0 m.Bart.tn d.I.RrecibUJ, nu.I6."Pcrfifi rve-:.
ro.dicit,quoJJi mater nonJit in medto,.nec.allqua perflna,
contra quam adrtJittatur t aclta, pupzUar~, tune jùbflttutio
cft rvna,non pro U}to ter~pore,fcd tta,)Jt cajU! aClidtt:nam
ft filluJ morÎalur in pupiliart tetate " inttrpretabimur quod
fillt puptllarif.Ji extra,quod fuit fideicomrmJfaria.cum quo
conuenit dëctjio nofiriflatuti.' ,',"
,'"
Per non confeétionem inuentarij ab hrerede non
.
r perditur tr~belUani'ia: & quod tefiator
(
polftt prohtbere illius ,-& falci ..
, . ,.
dix'detraélionem.
s~ ~-"dia magna concertatio a Iii tudicu ,et inter iudicanteJ hteJitatio:-videlicet anJi hteres inftttutUJ per
teflatnrem nullùm fociat inuentarium:an per non confiBio.
mm inuentarij perdat ,aut perdere debeat quartam trebel. iianicam.ltem pariter b eft dubitatio,an teflatores poffint,
prohtbere , ne hteres quartltm trebellianicamdetrahat. Super quibu.f,"Pt fopra, C,um p(ena deliberatjonc edicimUJ) ~
ftatuimtu,edtéloqne perpetuo declararflUJ,quod hterf'S propter non confeulOneYl! inuentarij non perdat, aut perdere
debeat quartam trebellianicam : imo non (}bftante quod non
fcerit inuentarium , quod dt Clam 'luartam trebeUianicam
,letrahat,& detrahere poJlit) ft} debeat hac prefenti o~di
'natjolle declaram/IJ.'Dcr'ernentes c pariter per modte ediEll Rerpe"~l ; quod ttftatores exprejJirn trebeUianicam) &
.{alcidiam prohtbere polJint: & rvideturteflator fatil ex-
E
1·
N
.
�NON PERl). TRES. &4.
prejftmpr {) ln 'ir~ ) d/~m dlcit,fuam htel'edltatem dtbere rh
fi,tui, feu legat'IA.pr~flari (zne~liqu~ cktraBiolJe. Pr«fa~
93
declal'atzoniblu adiungendQ" qu'ad in te.J1ElÛ ad pitu
ccu~raJ cl uJfât tam quarttf, tt1e.belltamca', quàm quarta
Jàlcidia. •
\' ..~ u.
t ,j
ConceJlilm 14J. 6.aie I.4fDecemb. , .
)
Ex tr aétum è regefio tami [01.74' _
-- --
-_
.
.
'
. :--'-'-::..:.....::..~~~
" -- ~Epitom,e~ . ~
7-rebellianic~m perdit hlfres 190n faciemlo inutntariu per com-
l
2
l'
5
6
1
S
.1)
'IQ
munemtloélo!,um bpiniq'(1emft~ perJlattJ~tfmnon p~rdit.
7're.beUianicam potrjl prohibere teflator~& falc.idiamJiue exprejèjiue t.acitè.,.& 4·
.
TrebcUùtnica in fiberù prim! gradur non poteff prohiberi per
com.opinio'"nem:vidéiur iJuoti pofot ex jln-tllto. ,'
f2.!!/,rttH dutH qùando-retinet filiU!.
J2.!!.jJrtam vnll jolùm retinet hlfres per cl'lUfolam codiciU"re.
~artlf dute facinnt dimidium htt.reditatu.
.'
. Fafcidia & trebelliantca non detrahllntur d~ ·c/l.ujis pi".
lnuentarium non fadens jitius non perdit legitimam.
G LOS S A.
In dutU partes diuiditur hic textu.t:primo proponit du-bitattonem,[ecu1!do decidit. Secunda eft zn llerftc.fufcr qui~
bw:qute fobdluidJtur:primo ftatuit)trebeUiani~aYJ2 ab httre~
. de detrahip"orfè,
a P [0 negan'J)" non
, confcilo inuenta.,io :fecundo ait, trcua 2.7. doéto- beUianicam,,& falcidiam cxprefsè, ftue tacttè poffi frohires,citat.M~c. bert.fecunda pars efl in '7,Jcrf. decernentes. Injine fubiun~:1~~~~·a:~.;~ git, de reliao ad cauftU pitU non detrahi ~rebeUianiCl.m,
~ro affi~ma- nec falczdiam,in -verf.prtefatir.
.
tlua·3" ,dlgna
CON CE R T AT 10 a.Inhacquteffionetam'"Variè
ergo concer"
. ,
tatio deciGo- loquuntur doaores, 'Vt non focrle Icm pojJit, 1ulfJi rvertOr,
n e aprincipis, & magir communirofJiniQ a,ita alt~ec.conf.Zj6.n.J.Bar.
r
:lut aturo.
l
rI.
pon
�NON PERD. 1"REBEL. &c.
99
poft lac.de Bel.in authfed cu tefiato r, in "'Perf.qu.ero "Ptrum", A.qgid de ~al~
t:
dl.• fil
.
/.. 1 .,
. eldw? Anlnco1'.f,,,C.a
a c.tenet negatluam,
& a tj re att a 'Dec.t1Z uemario nOI1
d.conf.Bal.poft Cyn:in l.eurJJ tale ,Jf.j de cond. & demanftr. eonfeêto vel
.11:'
.n·
. lkl apmro,
" "'Pt ftCl'fleet h.e- rede
rebus ab ha:lenet aj)"rmatlUam,qUit
e.J"
prmclpa
c()nrur~
l'es prluetur commodo trebe!liamcèfi orJ;ittat facel'e Int-ten- batis eam detartum: pl'O qua opinione plltres afle(lat Dec. iil d. COif[. & ?Ucet~N?uel.
,r
' ,r
~
d r
J.lultImanus
con] ·48o;nu.15.& conj' 49 f.num. 2.4. Bertran " con). 2J. iubet inuen'1t'70.!ib.j.con[.18"f.'I1'4-llb.~.Alex.conf.I 3 9.n &1.1 .1Je1ffed t~aril1m cofici;
. ta men d.eci'dlt' lJle' textUJ p"oprro, !ed
quorlÎ.l1n?
illud habeto,
Jit non 11br.l. Contrarmm
re opinione, rvt h.ere~ non priuetur trebellianrca ,non con- He.redem,qui
q~l1d lfi~bbitdra
fl tlo inue..~ario a, quamfintentiamJibt contrariuJ, Ale- XIt
ve lU
xand.fequitur in conf.67.num.2.llb'4.ln hacergotam ma- xit ex hçredigna pugna neceffi erat principem intcruenl're , qUI eam di- ::lte,lega:oru
b
Interuertedonmcret •
.
rum "aura, eo
1 T E M PAR 1 TER b.Dubitant etiam doélores, an. minusiurefal
f·
Glo.m 1Jerb.ce at. ci die"fidedueeteilatorpo1ftttpro
h1bcre tre be[.fltamcam,
.
,
re:vt 1 ecee.lU
hz d.auth.fed cum teflator, unef quod non pC'jJit, 1Jbl Bart. bonisfuerinr,
nu. ij. iij. adfert tmentes tandem opmionem : at ipJè C01l- e.cce. in lega..
h' d 'd
'
'1
tIs: & {ubrratranam fequltur,Tamen cetm Je eet atur ea qUteflto, non xerit.c.ex ccc.
c[l in recenfendirglonarum, ft} doBorum opmlonibltJ im- ip{e. ?_educet
d
'jJ"
falCldta ex c.
moran um.
.
vero quCî {ubD E C E R N ENTE S c.supra in 'Verf. item pariter, ttaxit falcidii
N ' l.
illo iurededuu~
iF
cebar fifcllS
hreredi Vt indigno ereptam , 1.6.d~ his qua: Vt indign.I."4.ff.ad 1 falcid.
b Set! quœ huius inuentarij forma? vid.l. final.:C.de iur,delibJorma traditur à
Guid.pap .Panor.canf.:q. 2.vol.vt citenrur legararij & creditores, l10minatim G
certi,G incerti publicè pel' pi'a:coné.Deber incipi in rra 30 .dies & intra rexaginta
fequeutes perfici laC in 1. fin. C. de iur. delib.11 U.34.Guill , bened.ad ca.Reinut.
verCmoftuo itaqlle teitatore,.,.. num. 398.Admiuuntur omnes intra tempora &
minores ~xtra tempora ope re/li tlltionis in i Il tegrll LU, niG {jJ~r Heredes ' eorum
qui pecl1nias principis adminiitramnr.Ex edicta Caro1.9 .an no. 15 tS '.art.! 6. An
à tetîatorc: pollit remittifGuido. Pap. deci C 35.2.& C011.6 3.A ng.con (r 44.Cuius
dfeétu:i ell:,
hon reneatnr vItra vires h:tredita rias)vid. Arr. Pinel!. in 1. I.cod •
ve
. tie bon,matc:r.In 3.parte nu.8 I.
�100
PlR NON CON FE CT. INVEN.
tantùm dubitabatur ad trebellianica:tamen etiam Idem determinat zn fa Ici dl a: de qua non erat dubitatio,cum textIU
Jit exprejJiu in d.authjèd cum teflator.itaque -videtur Inuttlù hlfc decifio quatum ad trebelltanicam.Tamen rejponderipotefl,quôd fope flatutaidem continent,quodlexcom_
munù) 7Jt paUt zn multir {iatutù.Aut dici poteft, quod hoc
flatutum pltu continet,qua d.auth.fed cùm teflator,in qua
Jolum dzciturJquod teflator exprejJim[afcidzam poteft problbere:ergo 'Vtdetur dicere,quod nzJi nominatim proktbeatur
non tenet prohtbttio:contrarlum hic dicitur,in ruer!& "V;detur:nam tacitè etiam poteft prohiberi faletdta:huiUl controuerfit;f meminit Bertr. conf81l.libr.3.ccmf.75.nu'5.ltbr.2.
conf9 2 .in fi.conf.8 4 .nU.5.eo.lzb.z..& in,multû altù:Alex.
conf5. co l.-vlt.llb·5. Dec .conf.44 5. nu.Z]. 'R.!!m.conf79. tri bU! fondam en tir prabat falcidzam ndn pojJè prohiberi" nifi
nommatim dzcatur,qut;f referre ejJèt long1fimum,f5 inutile : quia contrarium hic flatuitur:nam ft teflator dlcat "Velle fuam ht;fredJtatem refittui, (t) legata preflartfine aliquA
detraBione cenfeturprohtbita trebellianiea,@j-falcidia.l·'
dem puto dtcendum, fi teflator rutatur hù -verbiIr, tot4,integra refiztuatur ht;freditaJ, tota ft/uantur legalta : quibllJ
exemplti 'Vtuntur douores foprà allegati.
S ed an pl'ohiberi poJlit ln lzberù pl'imi graJm tl'ebeUia• Vid~ in cam ca a.Si fe'luamur communem doaùrum optnionem, dzcemlll
qua:lhonem
Jr.
l"
b
b
fi
omnino Si- non pOJje,rutper Ba .rnl.tu emm, C.ad tre ell.qut;f eruamOlJ~m, de tur injty!lo curi~.Guid.pap.q.JI.Rom.conf.ZI6.quam compra:m.hbr.j.
d' . e n , Î
,Î
~
nidem
de interp. vit. munem lClt L/ec,conj .26 9.nu.If:cOnj .Ilr.nu.]. ame
volii.foL 267. 7)ec.conf.4eo.nU,I3 .dtjlinguit, ~t fi filtU! debeat detrAonu. l. 2. dubi- /Jere dutU qual'taJ, pojJit prohiberi ,Ji runam jolùm , nOn
taC 5·(01. 6.
,ft: d
PO;jtt
z cm femit eAlax.eunfI5.nu.16:verf..nee 0 b,n
rat lb
1 ·4.
(7 conf.
�NON
PE R D.
1
T RE BEL.
lat
& con[29 nU.2.ltb'5. qUit fen;!entia fou ore /iberorum 'Vi-
detur tequijJima. ContrarlUm tamen hoc noftro [lattlto decidltur,quod generaliter Joqtutur, ergo generalttereft intelItgendum:nec diftzngutt ,nec nos dtflinguere debemtu : adde
quod de iure 'Videtur htec (lpinio "Verior, 17t per Alexandr.
confitta 67. nu.mer.j.llbr.j. qUI re(}ondet ad rationes Bald.
tradittU in d.l. iubemUJ : non emm flquitur, ltber; primi
gr'adUJ non tmentur jibi fruélUJ tmputare in qual'tam,
trgo m eM non poteE prohlberi trebcUianica, htec enim font
omnino feparata : ergo ab cis nihil infil'tur, 'Vulgara lege.
Papimanm exu/i,de rmnoribtu. cum jimilibu.r.
Mentionem fupl'lI, [ecimUJ detraéllOnum duarum quartarum àfiliis,legitimte,& tl'cbeUracante, 17ideamtu, quan- If Pu.t,o inané
..
. hQdlC elfe
dodUtU quarttU po(Ji'lt deducere.N ~nnuUt znterpretes turu qua:il:ionem,
ciuzlit dtxerunt , nunquam poJJe detrahi trebeUtanicaw, 9U~ vÎu foréti
.
.
habeaturtU
. d"mo tefia· Ha confirmanam eaJmtJutatur
ln 1cftttmam,cum
cl cl
I...,
tur, vt e ua
toru,qui refiruntur à doélortb.in l.quanquam C.ad l.falc. rum quartatû
rvbtlatè Fu/go! qui concludlt ,comml1nem opinionem legi- detraétd~o~ed' ~
fi
.r.r:. lJt foL uu
' rogauu JUil
r:.', aUtU
J
qua: tmt ta
{Varum
e./Je,
con d"
Itwne retlncat
ha:reditatis
quarttU a,purè rvero,'Vnam glo.in d./.quanquam, in fi.g!. import~t 1101~
. l
,.
rj}' d ' ,/1,' ,n
. fit dubltandu
')71
t.1n .Paptmantu,§.mcmmt e, cmoj)"c.te;-am.quteopt- ca.Reinut, &
mo deetfa folt per tu:! canOniCUi'lJ ln c. RaynutiU:!, & Ray- cap. RaÎnald.
·n
1 d.c. Rayna IdUJ.zn lJer' b. legtttmam.
"
de te(ram. ibi
na /d U:J, dc teram.g.zn
glo!f. & dd.
')7bl Abb.nU.2f.qu~ opinio femanda c(i) .,Mm quotics ejl du- Alex.con.4~.
bitatio inter commentatores alteritu ;urù,ji alrqu(J textufit lib. '2.Dec cof.
,f:, '
.
Jeel'uan d,Il
. 4.PariCconfiZ3 6 • col. ",.n.
d'ec~a
zn aluro ture,ca
a e.r:me,/'ZIU entmJeententra
przncipi4 aut fecularM,aut jjiritualùferuatur, qUj( non ji- li.is ~l'Iampl,:;t;'l' t: . dmt
' FI'
tlmlS Nat.co.
nem4gnoconjt1tof"t,rta
ug,m d•J.quanquamnu.3.14'i.num.24'
ltatene! pofllongam d1}utationem Alcx.con{I42..num.12 • Rollâ,à vaU;.
llb.2.Dcc.conf.2oz.& 20).cum ibi relatM, 17t[cdzcet filius c8on.2.5·&1·bc~.
N
3
5' n.Il.
1
.J'
�10Z
PER NON CONFECT. INVEN.
~ed qu<; im- rogatUJ fub conditi~,ne , retinettt 1u~ quarttU: qu~m 0Pt.
putantur • in nzonem dtCtt feruan dcconJuetudme ln hac Proumcta Bert.
le~itima? ~id. conf. 92. in prmc.llbr. 2. tta fuit iudicatum die 29. men lis
Rlppam ln 1. El b .
l '
- 1:
ft fid"
, 'JO,
inqn3r.ramad 0 0 ru 1555, rvor mO'lJaeJUJ lue rateror Inufanéltdo_
l.falcid , ~ viG!. minici /uerat inflttu tUJ fub (ond/lione,/ilit ordinatum àfuTraétatu
v- premo Jeenalu, "7Jt dUlf quartlf deducerentur: d'ICIt, etia"'"
F
'
a
fi'
b ernmllm,
biani deGioc Caflrenf. hanc opinionem [eruari de confietudine in 1. cochis., a~Natl- hlfredr) §.cùm fi1itf.rJu.3.in ji.de rvulg. Guid.Pap.q.f2.di_
l hentlca
0,
,a
' d.a' a'
fi'"
lrl: d
uiilima in 9. Ctt, canon~"tU tenere m ~,tnote) rvt UUJI'0fJ zt etrahe~
9,ua:fl:" ,02id re dUtU quarttU,jiue Jit rogatuJpurè ,jiue fubconditione:
ln Itl'gltlmam
"
... d' ' fi
'd fi l
' ,r;,
,
impmadum? quam optnlOne tot er~art tjtJ ocurttej upremlfl?2Del_
~,d i? Tre- phmatu : quam rvertjJimrle efi ejJe reElam, nempe multo- ,
b~dlltaRn~cam. rurn iudtcio approbatam rvt ait Dec.conf.4oo. num.j.conr.
VI ,
Ippam
.
.
,
l'
cf ,Lin quarra, 6' l 5. num.4' nrJi zn contrartum Jint efficaces, & "'(Jrgentes
oum., 70CU~1 rattones. Hanc opinionem dicit etiam Bertrand. féruari de
mulns feque- ,
,r
l
.r ;t: "
".
tib. Et gene turecanon. conJ' I9.cO .J. rverj ,mJt,m prznc.qUtf OptmO"VIralirer i~l'l pu:" detur Ifquwr, ne meliorù fit conditioniJ ex/ranCUJ , 'Iuam
tatUf In le-fi
l
"
..,
ct'
ft ,r, ,f:t
,,'
& UU:I:fMres emm retmet quarta au e/torrtate enatuJconJugltlmam • " ' ,
"
,
Trebelliani- tt, "(Jt altqurdl1abeat ex eo,quod adtret, Leredttatem, ne (i~amquhicqbuid detcommtjJa extinguerentur, fi non adiret:fi cam quartA.m
a uerit de bonis retmet extraneUJ quarc etiam non retinebtt [tut.! , 1Jterque
!~~at~r~s, ~- emm eft hd!res:habet aU/em legttimam quia filiuJ. a
lUSIUdICIO,lU
a'
'
douores,quo
a
d'ji!:l'
r: h
re Ha:reditaExfiupra dreLU
co Iltgunt
t l~.rUJJtt lires
r~o.iure leg~- per claufolam c~dicillarem , tantum retir;eat, "(Jnam quart~ v~l ~ondl~- tam:quia purè "(Jldetur roO'atlU, Bal. in lftlium quelJ1.num.
noms tmp e..'
è
,
, '
,r
da:,' Bart. in xX"'PIj.C.famr.erctfc.Guld.pap.tn d. q.llj.m fin. Alex.corl)"
d.1. quanram ddij ,num. xij.lzb. ij. quam opinionem dicit co'm. Dec. conf.
coLt·nu. l o. cccxxj.nu.iiij.q~d! opmio non conuenÎt iM), qUd! proximè di-
"
u~res
x/mU/.
Fr/quefJ
�N 0 ,:1, p~ R p: 't'R E BEL. ~q;.,
.;
IO j
," Frequent1fimum Cj1 , q'''o !Jpradiflum cft de duabu{ , "
~uartifdeduandû. ,: ex ,qulffepeoritu r dubit4ti.o, q U.Ol:"
pars ha;re4i{atif (it retÎnenda à ftiio, qui habetduaJ quar- ..n: [ ~
fM. Ang. indiqa l.qut}lJqut1;m _C~ ad I.fa!Ç..ait? q,uod legit
tJma, ~ t~eG!l!ianiça fimftl.iuf1.él~ fèmp~r.focJUnt dimi,- _",
diu~ eiUJ"q.u,od reliElum efiylft.~~~ntt ,.~ic~t,qu.e quod_it~ ,.
calculando, ~~quam ~rràtimt#, Dec. co.nf./36~numer.'4' ,(r••
rverJic.nOft tantum,& amf.z~8.num. 5,~n:prtnc .@'T conf. _',
30.@' con[.613.in fi.Bertr.e.onf.2oz.num:~.jn ji.ll~.3.conf. '
104-nu.7 .in fi.lïb .ij.namp1'imo detrahltur.le:g.ffi~a,4eind!
,
ie reliquo, qlfarta pars,i4 eft,-trebeUianica, deduElo prim \,. l, II
d!re a/icno,e§ fonerir impenjà,idem Bertran~~f().'f)f-xxj.n~. ~fr" .. "
itij.llb.r.hanc deduatonelJ1 ~radit etiam Ale}f(Jnd. eonf43'
1
(1
nU:l>ij .lib.ij.
PIA S C A V. S ~ s, d. H~c etiam tenet com:rnunÎJ dçy- J~
élorum iurir dui/ii confmfUJ ,7.ji poftmiJ!ionem, rvbi Ca- , .
Frenf.adlfalé:cum multir al~ir~èttatir ab ~1!;.'.ônf.xij.nH. ":'~;:
xiij. libre iij. 'Vbi dt'cit quodae reLiaiJ ad caufas piar non nI
..
detrahitur falèidia. &- efltex~~ in auth.fimtliter. c. ad ,
'1. foie. N eque d'etrahitur eti~m ..trébe'Uiant~~ e' ' (aufa pitt,
fubflituta l. fi qu.ù ad declinandam C. d~ épJ[co. CfT cle!.'lr,: .1
~ (um multif ali/;rrelatt! ab Alexan.conf8 .l1.lJ.J:''Vbt !vIoline , : .
in add. dleit ea·m opinionem magif communiter fèruari in 1)... ~
prt'xi : Dec. çon(. 30.0. num. 4. in princ. dictt baJ opinio- ,. ..
nes e}fo commu~ù) et/am Ji pim Ioem fit /ubflitutUJ pio 11..
loco,non detra/utur trèbellianica; Bertrand. conf.clij.num. {.,
Ix,llbr. j. ,p.atloresJurü çanonici tcnent, f7Jt t'l'cbellianica l"
'de(rahatur; non falcidia. ,glojfin C. fi pater.' zn princ ..in
rverb. t,.~bftUiani~te,. de ~ef!~~.~J.br.6. f7Jbi Geo/~numer9"j.
erat itaque ,oef!J flatuto in r~dubia. Dicitur hic,quod ha;res
!I
"
,
potcft
'<
,"'ll
{TJ;
J'"
"
•
" .
')
j
..
f
41.1 .
1
�o:! AN T
104
Y A D'E N FAN $, &c.
AMarcu~oru~ f'oteft detrahere trcbellianicam , etiam fi non conficerit in ...
.
dem dlcenCfum
.J
uentarlUrn:1
znft'IlIO) qUI.quamuu. njnfecertt
;
inuentarium)f5 adierlt h~redltatem, tamen min tu det r4_
~~l~~ lr~~~ 1:)1t /egitlm~m,qUd! co*!munû efl conclufio, 1J~ per gl.in 'Verb.
ceffione ince- naturale,tn auth ,hoc dlJ1plttu) rtJ tbl doElares ) C. de Jidelfiati 1. XI 1. com.gia.ex "rierb [aa'a;nentJ; '§:Jin autem IJOC ~liqut!,inL.
It~~~u~~~c 'Vit C.de rure-del~b.& ibi It1fon. Alex. C~'nf.139.num j.lib.j.
fexii.lex. Vo- ~ad eft rntellzgendum 'luoad legata)tn qûzbmfiltUJftbi
coma ad cer- non f'r~tudicat n'on fociendo. inumtarium,fedquoad credi.
tam parrem
'
..
filias admic- ta fit;nam debetur LegItIma deduElo ~re 'alreno , l papiniarebac l.Iong~ - mu, §.quarta) de inojf.teflâm.ita Salyc.in a.l.fin autem,
bard.ad 3· ra 1 l 'd' d lb
'
tum partem. nU.35· .'"V t.C. e turc el.
& fcrm1l1aru
'
non ea dem
ft'mper [uc-
i;
Ac, qu:rdam ,
prouincial' ma
fculos prepofuerunc:Deus
ipfe, loco à,<:0
mentatore al-
6Juant) a d' en/d,ns
mafè/es l.u
, ftlha-J non
IùcaaltTôn.
'JI)"P
. J'"
'Jr
""<...::
1
R E
\
~V-
EST A.
Tem fùpplican a la çicha maiefiat,que daiffi en
legato .. Apud . aùant per con[eruation a a las mai[ons tant noArmemos fœ hl
.'
1as filh
d 1 fill15
lllin~ no fltCas,quant aut.ras,
. as b ,ou fillJaS Cas
cedebant,do- bia morts, que fi trobaran ,dfer dotadas per lur
nec emenda.
.
1 fi d 1
uic Iuftinian. payre,& mayre, ou aUls:& apres a n e ta s payNouuell. 11. re) & mayre) fiue auis ·m orents Cens teftamenr,
Hîc in ProeftantS
uincia. Sed &
•
"~
at1tè Burgun. .
diorllrrl leges quibus regebatur. In lib. 11. Burgund. tic. 14, Hinc memorabilis
lex Sll.lica.Reltè Menander Cplumna domiu funt filij Ma(euil ,
. ,
b Ac vero à quibus bonis arcenrur: fili~. An edam à [ucceffione afcendentlll,lU a
ll'latre?Nihil de ea fucceffione'conftiturum Purauit Ioann.Bononius vir Doctiif.
Duabus rationib.Alrer-c ex M;'llin.in confuet Parie §.I6.n. 14.& Tiber.deciano.
~efp.127' vol. J. Airera ex Sertr.con. ;67. in prityl.part.lib.j.& co~ . I4.~.in 2. pan.
e1tlfd.con~ 348. 1 .part.vo\. 2.COÎ.I12.vol.f.~i in d.con., 67' dJferccrradH hoc
Jlatmo agI de repellendis filiabus & earum fibis à fucceffione patrLlln.
.
3... g.g.i~ ~ 11011 extac filia {ed nepos exea?An excludetur? Et excludi com.m.opl~~
VlUl:W.\ hb.; v.erb .ftacucum nu. 1 3.GraCfus.§.fucceffio.q ,. ~d li ex flho nep
fu periir .Et flham arcere Gabr •lib .6 .comm .concluf. concl.j.
�o:! AN T
104
Y A D'E N FAN $, &c.
AMarcu~oru~ f'oteft detrahere trcbellianicam , etiam fi non conficerit in ...
.
dem dlcenCfum
.J
uentarlUrn:1
znft'IlIO) qUI.quamuu. njnfecertt
;
inuentarium)f5 adierlt h~redltatem, tamen min tu det r4_
~~l~~ lr~~~ 1:)1t /egitlm~m,qUd! co*!munû efl conclufio, 1J~ per gl.in 'Verb.
ceffione ince- naturale,tn auth ,hoc dlJ1plttu) rtJ tbl doElares ) C. de Jidelfiati 1. XI 1. com.gia.ex "rierb [aa'a;nentJ; '§:Jin autem IJOC ~liqut!,inL.
It~~~u~~~c 'Vit C.de rure-del~b.& ibi It1fon. Alex. C~'nf.139.num j.lib.j.
fexii.lex. Vo- ~ad eft rntellzgendum 'luoad legata)tn qûzbmfiltUJftbi
coma ad cer- non f'r~tudicat n'on fociendo. inumtarium,fedquoad credi.
tam parrem
'
..
filias admic- ta fit;nam debetur LegItIma deduElo ~re 'alreno , l papiniarebac l.Iong~ - mu, §.quarta) de inojf.teflâm.ita Salyc.in a.l.fin autem,
bard.ad 3· ra 1 l 'd' d lb
'
tum partem. nU.35· .'"V t.C. e turc el.
& fcrm1l1aru
'
non ea dem
ft'mper [uc-
i;
Ac, qu:rdam ,
prouincial' ma
fculos prepofuerunc:Deus
ipfe, loco à,<:0
mentatore al-
6Juant) a d' en/d,ns
mafè/es l.u
, ftlha-J non
IùcaaltTôn.
'JI)"P
. J'"
'Jr
""<...::
1
R E
\
~V-
EST A.
Tem fùpplican a la çicha maiefiat,que daiffi en
legato .. Apud . aùant per con[eruation a a las mai[ons tant noArmemos fœ hl
.'
1as filh
d 1 fill15
lllin~ no fltCas,quant aut.ras,
. as b ,ou fillJaS Cas
cedebant,do- bia morts, que fi trobaran ,dfer dotadas per lur
nec emenda.
.
1 fi d 1
uic Iuftinian. payre,& mayre, ou aUls:& apres a n e ta s payNouuell. 11. re) & mayre) fiue auis ·m orents Cens teftamenr,
Hîc in ProeftantS
uincia. Sed &
•
"~
at1tè Burgun. .
diorllrrl leges quibus regebatur. In lib. 11. Burgund. tic. 14, Hinc memorabilis
lex Sll.lica.Reltè Menander Cplumna domiu funt filij Ma(euil ,
. ,
b Ac vero à quibus bonis arcenrur: fili~. An edam à [ucceffione afcendentlll,lU a
ll'latre?Nihil de ea fucceffione'conftiturum Purauit Ioann.Bononius vir Doctiif.
Duabus rationib.Alrer-c ex M;'llin.in confuet Parie §.I6.n. 14.& Tiber.deciano.
~efp.127' vol. J. Airera ex Sertr.con. ;67. in prityl.part.lib.j.& co~ . I4.~.in 2. pan.
e1tlfd.con~ 348. 1 .part.vo\. 2.COÎ.I12.vol.f.~i in d.con., 67' dJferccrradH hoc
Jlatmo agI de repellendis filiabus & earum fibis à fucceffione patrLlln.
.
3... g.g.i~ ~ 11011 extac filia {ed nepos exea?An excludetur? Et excludi com.m.opl~~
VlUl:W.\ hb.; v.erb .ftacucum nu. 1 3.GraCfus.§.fucceffio.q ,. ~d li ex flho nep
fu periir .Et flham arcere Gabr •lib .6 .comm .concluf. concl.j.
�LAS FILHA S , NON, &c.
IOÇ
dlanrs,filhs,eou 61hs daIs fils voudra cumular lur a Q!!jd.incô' & luccelllOn
Î.
~
cl e 1a l1~re- trouerhame. a d'IUl'fi1On,
dota,& ve01r
morabili, Fiditat arnbe lous autres heres d ma[cles a, que non lia feme~ e~
flan taIs filhas,ou filhas daIs filh5 ia morts en aquo ;l~l;:)q~::t~;
auGdas,ni adrneffas,mes fian contentas e {oulamét patris extllbat
de lur dot.a.Et fi non fi troubau~n doutadas, que ma[culus,gtifl"
cl outadas ale
\, ft imafd els plus procnas
t
qUid poftea
del'an ener
maCculo defi.parents, &amicsdelaspattidas iuxtalafacultatg cfii~nte, aut
,
d' h
r
lias tantum
ciels bens, & quahtat de las le as penonas: non relinquente
·obfiat vna ley paélum,Cde coUa.& tout autre 'drech a~mitretur ? ,
fa[ent en ,contrari (obre lou quaI pIaffa à la clicha ;~ds~;.t~('6~:
-real maieHat difpen{ar benignament.
4. n.j. Alciat.
RES P 0 S T A.
cô,Io7·MaRdosu) ad Rô.
Plas al Rey en fuccefllon venent fens tefi:amét
'conf. 1. (ub
efl:ants heres rnafcles dei{cendents: {auuada tout- Îlsdice nunc
~otlr la Iegitima,& {uppliment de aquell..
n
lis eft .oe [u::-
.n:
d'
A'
;J'
Conct;jumI47z.lt3·
UgUHt.
"
.Cl.
'
Il.
J:.xttal.LUm C regel~o
•
,
rI
potentl3" ro ,p·S'
'
'. (
ceffione Ioa.
r
d' .
pap:usau 1 Cl
'A
li
JUS quen 15,
Epitome.
qui ,:na filia
reliéta morHoeflatlltum ".mat ortgtnemfilmp)lt.
tUUS rorore~
Ratio huituflAtUti e.ft.VI crmforueturdignila. &- mmen [4- aÜas' exclusâ
"
,
mi/iarum 'lutt 1er mafculos eonfiruatur.
~1,dotatam re
Iloe fl41Ntum t.ft("uorllbilt,non odiofum.
. .1iq~erat. vi~.
.1
1
2
3
4-
.,
,t:
.
N.ef.tw~x. plia pr.e\difufJl!~ excl~ditNr à ~a(cu!;" plttru~:' ,,).. ~ Iaf.1l11..Ve?la
5 t...Ablatlu( abJofute P0(ttttlt""Jln fla/utu [/Jctunt condmo1'le•.·,C: ~de 1~:~~~
J;/l,.r. .
;.1_ ' J..
0", tfl~Çllnt. t.JrD.JtftOn~rth
.
rYoca • ~la
', in bbnis extra
l ' Liberi pqfiti i!J condit~o.ne AnJinl poftli in difPofitiQne •
• rerrüorili h7 ·Pt/ij !egltimi. & tfllturales:rj' /egiti11lati perJùbJêquens mA tis!A:n ex~\~
Irimoniur,i comprehl1iduntllr jJaluto extanti6tu mllftulù,.àetur ? VI~
• non IIdo!tjui,aut legttimati per refcriptam.
Chalfan.con.
r Fi/ia t1·nhttres
in
dou
/ùccedentt
'in
loeum
/'uiiim.e:
ne'lHt
mi
..
7
' R,;.fpondet
.
JH
0
Grau~s:non
fJIM eJI foa httrts pr()pter hDCflAtutum.
. 'cxdudi: q.
9 Joïtil, dfJlatIJ ft, plltre, mlllre, 11111 liNO pOltjl!eure l~gitimllm, 3. nu •16 •
d:
o
'
��Z:OEM1N tNol.fS ' vC~ED. &cc.
107
C )O ~::S!E R-V{A~\t.I_ 0 ~ a.RattohuiUJ ~àtut~efJ,"t''t
CElnjèriletWi'digrJÎbtU)~ nomen fomili arum,Bart •in.Uibè'rorurJl; llè rv~rb.jign. qtftf} p~r ma[èulo-J eonftruatur l.,pro-.
nunciatio.jr:l~de rverb~fignific.l.ij.Jf.j.d~fùM/lr leg.ht8:J..
reN".qttibûi neûJfarÎtefÙJit'Y{J-qiores dit(i-tiit;-aUag'rJ'atùtnem)
. & .honeflam1fa,miliam conferuançlarn pr9-p~er onUJ ,:.1j;iOt!,.
ci! efl fof!:tl1,endum , 1};Y;J.JÎa c#m tBjlamlin't'o; §. LucitJJ 74-'
tt:tU rellti,M ~-4e leg·if. ~bi BajiChoc not'W;IJ 'proptir'Jif!i~
ftas âgna't(JNtm tonferuai-u'r- 11ô'll.efttUt , ~. 'tkt ee.rirpe4<int»-pram, <"Vt i~ authC1itic-a ki'ofltb. §.fa1ÎCima(l.piètat~) t;l.
de flfpûl.. t'utorib. egefl'tlJe emmfordenl!lbm!f'Vitafupplioum cft ,'..;nt»'; ,rvero flYl1ùum l. quifql6t.r, (f/:'!dL.1eit.W9a.:
i~fI. 'fra'Clit'~ttJ·6·;R.om: ;ëo.nf."'4lI. ra4rn.~.~u»f.foquitu.,.. D_ec~
éonfi...~7 nn:ml.r:!& i(Jfif.372.num"'4.f.'V'erftam~ .@jr nurlf..'
f: ctftm rtnifeiJ zn' diiliÛflCM'l1!kga:tÙ. Y..b.i.et{am dùuiJt,>
quod à 1Vitione'ylàtu~i r"lktl-et itygumentu1)1';quamuù tJdfJfit
expr.!JFa. ..".
"(, .. ,
'.' ~ _ l .- 1~ ~ Hmcfo-'quitull lioé flartttum effi fauorabile; non odî ,:.
flrn :.q.uat/JùiJ 'ihôtlot. in hac r8 r:varijJint.'41-eX<o conf.11.8~
nrir,(:~i-.7)e~:fe.5 },J.em in e./foUI/, t.!b.I. rt). conj:I:f I~l(um\ t: èJ~
li~?PaJl Bald.m t.ij"col.if~·qUtèfit long. con'p&.m\i.cunétoJ
popidos , nuYfî. 1:9. "IJerffod hit; 'lutero , .'(:ii:e fomm..,a tr1nlt
dicit ejfl mL"(turA fouore & .odJO, tmo prinât-aillerfa'ù<tr~•.
B,àrt.t-n dLcun'élos popu!!,s', 1JU. 3J:ait e.Jfo..oJiôfomlaêfum
contra l. maximum 'Vltlum, c. de liber. prtet. Idem Baid.in
Lfi.'fjum. s. ç. . 2-~ if] iU:t· 1J(J~anJ. aif ejpfa~·orabife•.In hac
controuerfia puto~ dicendù'm, potlUJ eJ!è:fom~!.(:-;; '1U~fn
'Cltl1Jfom. : rJâm qttq:mukt continta.t .odtutn'fœmtfl~um; ~
c"Vt:
' . .1';1.
lujioneuJ.
" -::'t' fàmen:1 ',(a
\J
eùN:fm'·,a'r:
IJuct"1/zo.ne
f·tmtuer'J.au~é
< .
,
.....
4r
_
•
,
,
. i1J,}iendttm:f}~"qftod prinèlPlJlit.erJagitur:~~8tNfdd;liOd~m
I~
0
1
�1
~
.
E " TAN T
MAS C.
d,cÎtllr de Macçdonia.smatufconfolto, & l/eUeiano:na71
"rItrun'lue contin et odtum, & fauorem: rvnumtamen dicÎtur odtofom,alteru~ fauorabde ~ quia pr~fertlm in eumfi-
nem e.ft inuentum', mconfequentzam tamen alterum continet. lta hocflatutum faaum cft pr.:ecipuè in fauorem agnatiowS, (;; familiarum ,quamu';' contineat odium filiarum:
pr~cipuU4 enim fiml-attenditur.!. "'Pit. de hter.ed.injJ.eAlex.
Co»f46.nuo7.lihol.cum mu/tilfimilib. Puig. in d.l. "'P1t.C.de
iUJ ~oeonon d~bitat)quin fit fauorabile,quando fit expref
fa mentio conftruandl! agnation';')rvt,hic.
. 0 v F l' L 1{ AS DA L SrI L H s b.Vult ftatutum,
-vt neptti exfiljp pr4!mortUfJ exèludatur à fili';' mafculi!fiperflitibUtl,quifont p,4trui ditld: nept';'.Contrariu diezf B,al.
in l.z.nu.s.C.deiniUtl rvocando, di61um Bal. ait fingulare
ibi..Alex.nequettlibi legijfe:quemreprehendlt, & Fulg.tribm fondamentiJ, qu~ ponuntur à laf.in d.l.rvenia nu.6.
qui diflmguit: namfi filiUl, idémque paterneptû, cft pr~
mor.tutU, deinde moritur .aum, reLaM mafcu'/u) t:tJ iRa
nepte ex filio pr~mortuo, tune nept;' exeluditur per bDc
ftatutum·fi "Vero priu.r dceeJJit aum J reliaitjiliil mafcuIii :: deinde rvnus filiorum adita h4reditate moriatur , reliEla ftla Jilia, t!J}fic nepte ,,tuneJiLiafuceedet patri exclu.
fis patruri : ratj~ eft, quia h~reditate adita non die;tur ampltu.r traéiaride h~reditateaui ,fedfilij :-rvtibilatlmper
.LaJon.
EST A N TSF [ L St:. Id cftfiJupepnt filij, tJut ftlij
ftliorumfunt enim ablatiui.abfolutè pofiti, qui etiam i~ft"'tUtM foeiunt conàitionem, Bald.in J.non fine cirea prt~(.C.
Je bon';' 'lUd! lib.Soc.in reguL14 inadie8ùmibm. amplz4t.~.
idem Bal.inLtlbemptionc, ln princ. depaa.Salye.inl.e;;
�FOEM~~~
NON
SVGCED. & C.
109
[/,j,in fommario, ~c 'J'for. qUd!- cond/tlo inducit difjojiti(}- if Vi d: Mantl ' tlb
' lfi'
camllbr,2.de
nem,qua
t Ica,
t crt'ftucce d.ant, non fiœmln~,
. uUlcom-, "'1
tjid.
'
'
COIC C-I:ur. v r.
miJ1â, §.cum ejJet?de leg. r. Bart• m diBa l.lrberorum, num. vol u Dt ca:,. 3.
10. "Pcrf.pon,e e.xemplum ln thematc,f.§ in 1.2, §. videndurn, omn esomnÎi!
' l
'
,,
.
DD . n aues,
ço/..
fi adtert. B aId.fn .max,lmum rvltlum , col. 1. C. de !tb. huic fcopulo
pr~t.'IJec.conf.655.nu.Jl..Guid.p'ap_q.18 4. rvbl pon)t alIOs fUllt aii i r:~ ~A~ '
'b 1b ' ,r, '
d'
IeO';\nrtfllmc
qUI UJ 1 en PBJztt zn con tttone a ,!ùnt poJiti Petra, il;
duos ct!.JUJ,tn
~ndif}oJittone, primU4 efi:Jitta dirat teflator,Ji./iliUJ meUJ craétaru de
,
a,t cru. maiflcul'
lS, ta lem fiubll'Itll(). contrarrum
lpro
' hlbIta
,
dutifient.ftme l'b
lenatlOne
:
tamei~ dicitfoijfe iudrcatum in q.600. pro qua opinione co- put~m,bi , for
fu/uit Bertrand. conf. 25o.num.6 .ltbr.2.Dec.in conlùlendo mults ~d p,0 0
,
'J'"
fe exphcan, 1.
ftmper fequutUJ efl p?'torem OplnlOnem, "Vt liberi mafcul! po-: fil deccfferit
fiti;1'1 clJndttione,ftnt po/#i in difJoJitione,r-vt patet in cof. ne filiis ',?iéH'
, que fIhJ fine
27 0 •nu•6 :'Ver1-."Ve~lo,319.nu.2,J16·545·nu.II·546.;n prm:- Gliis, filblhcif.J7 4.f78.6J5.nu.J2.$e("undw cafw efl)quando te(tatar t~IO ; ralem ,
dlcit,if")'"
fi 1:11114 meUJ decejj~
r1èriiJ'"line It beru) -vet liberi pdlin~ Ilb~ - ha pbp,
olita pro1 mone ue,rti,fobflituo talem, tune llberi pojili in conditionc,funt poJi- bellianlc<E
ri zn dtjjoJitione~quia cenfentur inftttuti.Hoe va/de eft du~ Ga~llio,l. in 1.
1ex.conf.6 4. lb
d'
'dl 'b "
1. cetutloIJU.
'
blum:namA
~ "J. IClt,quo 1 ertpoJitlln con- 110. 2..Vrvn
ditiom hoc m{jdo,jint honorati,71bz cltantur infiniti in ad- alteri in per" blU & ua po))
\~
,l
,
pecuuffi (ucd.ItlOnt
egrliuarl , Bart. m ege. centurlO 1JU- cedat ~.11 pomero ~8.de 'YJdg.BaldUJ numero 49.Salye.numer..z6.."Verf nanrul' ver~
. l((J'eprec:
'b
' d'Ice aC
J '
b.nam quamuM. ha
au~r()Jeexto.m
U4 Co
tmfJu
& duratl1ra
J'
1.
ô
f
·
pel' pURS
teftator eu nihil reltquerit,tamen rvalet omu fidflcommijJi: gradus. 4. lj
d:
J'
9
•
0
3
conrempla-
tione agnationis.conferuand~ excludamur fcem!n~)Cepha1. conf. 2) 1 .11um. 77 .Menoçh.
con.l) ~.nu. 3.& per torum). Ad innicem vni decedenti, verba eni~ hœc,re~i
proca: fubftitlltionis f,deicoJllmi!rari~,ofiendunt vocaros pofitos ln condlr.
Zanch.in §.cam iranU'779.Ruîn.con.I98.lib.7- 6.De hxrede ~n hœred~m do.necfllerinc Mafculî.de domo.Parif.ccnf. 52-nu. 1 4. 7' Et Mafcnhs non e~ lfl:enu
bus vcldeficientibus voluit-d. Cuam hxredir. &c. Curr.iun.conf.87·Rum .conr.
~ 11. & 168.1ibr. lo.S.Si prohibirielit alienationis cum c3ufa,idem.de Petra toto
lllo traétitU,fed ha:cfufiùs "luàm nOtas dc:ceat.
1
�t ~( N ,. MAS 'é)!.: ; J
quia e~ quo teftato~ i,r~u~ùri'ftliu~~. ~~&e!u~\ ei reluf-lf!.
. ft, 1. dcmque; §; mt~rdu't7ti .~e pec..,fèg:1!e'hr. conJ.à,..
JI 0
• - 1"
•~
J
EX
"" nu.j.ij.lrb.ij. ~oc~in I~ii t~mjiltofàn~jl:ttJ,,'-:,}~'rhào f . dei~
garu 1. flaldu/'in legè'l'n·ma- §~proYèê~i1(f,J?Utm .. Q\c.J'e
l
. Cad. tolle';1~rvide1ulk:s..~ftCt~rt. SértÙJ~~~~f45: num"fj,\
, Contrariam oplnionùJJ iflidti ' teitueru'nt' ~{~t~'l'eJè1'U1itùrJ
,à Barbat •.ih qÙàdam c()1îJ!iji((J~hume1~tAiff..ÙiterCQnf.. A-'
lex.ff;num:t~.lrb:\~ . ~ert~lthlt\confI92-.;ftl~rg.~,;j~"c~ht~5I.
num. j .ltb.;,. ~Ut tàmel'l'J;!It cl1#/Pârr:m[e'h)f.rUm B~iY. . ,~
c/ conf 173. nÙine'r.~ :"<xij. iùmrJÜtIM'fllf·\ eo~ itliA;~ ~Veé.a;ùnf.
c '
;l
'. ~ . cccrxxi1:-diâiçrJrt'n/mi''Ûn' etfii~'a (Bart~~ljj'Fdtt:r'cofm"'~
,'~, ?Jc'tii,1Jt probat 11h01. in:d:t:ëé'itftj.PlO.!i?!!~:bO")l.,fjan·ü ÔP!;)M,
,:I-, (Jifit communüJnititur "vtplhr-ifJjum foliP~fuJf5mt.{uâHJ~
L:ii~, zl'e lJ.cred.11J{lzZn,amjn hac fob'flttutione; 1:ltéNjùntpfJjtti
~, $câ âd r~,t~r iWrondltione-? ù-gonon ln di!~{}fi~jone, pêr di)dJteft â()tem
an GI~ p~r Jt~~~ èdmmunû OfJÙÛO,' iiri ltbnÎ'1iô Ù
Ijntp:o~
mll lens lIpl- ,'
,f
r
·con'dm'one n'on:, J~.'
fic à patre 'j~{! fit;' fp dij}0fition~ ft, 'Vt latlJftm~ rùfIJulat 'HJeiott#':.èonfiJ8f;
p'~~ Hdèj~~ nu!rnero ftcundo 1Jfqùe ad n'ùrix'Vj. & tO»fiI~2:'libro fè;.
lpltlllm ? lf:d
" '0/'
1 . l' d
J ' :lJ
lB
,r "
, 1
alia condÎtio, ëunao Sa ryc .m'C'.f. e cona.lrI; t'Pt. ert. con]. JI .,numèro 4.
v~êle. ~irliélij & cvnf.104.nùm.7~~erj:pi"etei(Jallb. ij.\D~(NCO~f.2!!!!.nu...
de pIetls ; de ~\'i. Je .d '
. ,f': (\ ' fi
..
' r.
irîrerpret. \t'Ir! merG ecun 0, & con). 2 '97. m n . .ff!.!:!te oprnmqùar"ù/J)u
v_ol~nt.\ib~t rç'ÔmmÎlnù,ta'Yj1cn'mzhi 'Videtur no~ {eruand.a';'iq;"'()'Nt4m ef!
fol '17' 2. 0·
. . • \ dt L '" n , \
1 r.
~t ~ •
d/' . " contra'textlem
ln ' •• Ucttu.rJum-è-r(J'O e..x1Upl'O 'contrarIa
l11s,con 100, '"
0
in
l
,
t'elTJPUS ,tno- 'opiniol1e ,non' cft cùrandum,qifiêklluat gloJfo;. atetdoEl~rtJ,
~;~Jql1,ateHl~S neque eft àu.crenda alia ratio, BaU. per Illum textum inl.
a\Cendlt
Fl'Ie-
1.
!.ur~ ;legitim({ ·.:,l I:J~c3;(,
-
•
-, 1 JH. l",
0.
~!l ~:. : ,Ga
IIJ,
valen t.
'il
ri
,. ~ A - III , • .-' 1
le:
005 enim illa'imputatur in lègirirn1irW-1 qnonhl'dfTNOtrtolla C.ddrûflfJwft:rnât
~rlegidma Olnnis cQ11dit,o,on;srg'éatdfuen. reji~f~\;i .k~ol1iàmin piiOtibus,C.
e6d. Sed qllid fi (Hplliatione cànii Gbi pater de dot~ Itl.~ltuenda hid:Albm utn
Brl!0uf!l. (CUIUS o'pil110nem'v& p?bab )èk'Stà-tRÜ(!, cl atr.l 1.nu. J z.~d;in ca ru
fr âtuti noftrimice'nd'l1m fide'icoHl)ilÎm"",iatla)mtÜ(I.i;deteltali ng vaiel'e.,quia f'~
trimoniü eft mulieris.vid.eundé le PrttiiSp'ét 'ôœ-d'{lafùs id explù:anw f6fiaim c•
non
�FOEMINh: ,NON SVC;C:ED. &c.
nI
GaIluJ, §.. St.tUJ. de ltb. ft} poflh.foert text.in /, prof}cxit,
'pi e§ à quibus C.zdem Balin l.a~Jcl11a:in 3.not.C.de fort.
Ifaque dtHa 1. ~ucittJ. clifertè d/cit, COJ) q~tifont pojiti tr)
.~ond'90'f!e, effi pOMas in dJ./po[itione, rvbi Lr,f;cillJ Titius
fratrcm JUtfrl} T~ht!,J1}harredem ihfiituit,f3Ji h,eres eJJè n@-
luertt )a:tt ptiw moriaiur , quàm hcereditate1.!1 aqe.t!, q,ut
fi~iu"n! filiâm.~~ exJe n4tumj" natamue nOl~hab~at. , tune
_ ~tjc~U4 & PtlmphilU5 ferui CIU! ltberi) &/Jceudes cequû
p'a~,t.ibUJfonto. [liât Innoe. qetod StlChtÙ" (ë}PamphiluJ
,n(J1uremt hceredeJ,jifratet deee/fit l'eliElû ltberil : nam(ait
..{cf) prudelu:eonfilùplÎ teflantis ànimaduertitJtr : lIOn e_1!iihff'JttJ'emff.l~m hceredempl'.etulitfobftltup~' , fèd,etiam ' ~ r,
. tillf!!bltos , efCf ;fatû clarè ofhndit Lex) ,qu.od ltbenpoji-,. ,,'
_~~~ln..cq,,!ditlOn( 'Vocantur ex dij}o(itione, &. , rv~lunta.te· ,
1
kq~atorû : n.~!1ue eJlflrua1tda j,bz glofj: quam dicÎt Ançht;t,f~ :,j :iJ. ~.c~j)f. 7f· n~m!rcif.rxto -nimf,r offindere 'Verbii !ufifconfulti' : .~lart loquentû) qui dicit, tefiatorcm prlftultjfonon foLum . ~ ,
'/rt;ttres jùbjht!Jtis,jed etiam fratrti filios:~rgo ex -Volunt4.-·
~e..~eJ!atlJt~ft.l~·ha.b,ent hceteditatem ~ non. 4b, inteftâto.! ~ ; ~I"
t~frJClîft éa~;~~~l)~O~ conf~~·!Ju,m.2·1uirefer~mult~.r d,q-: f/gre b ~ ,e.q{ g!:.rtU!0 r(J., qH.:~~e~!j~runt.,IJanc eJH 'Vcrzp.rc!t1p.1
.!,' l
?r' '.'
'J. '
b~jAer,J..~ ~J,f&i~~qpdit. irtftr~~ AtJcharan.m 4·cq.1if..tl~li~~'~Îr~·~;;~ ~ 1
~U..it>t.lJmfèrjfywr:if1.Je .~.eol)f64_ )u,if.eorrogorantur 1!#me-~: ", f. ~~' •
.•..l~t) iu~nto)lib·5· 'S~ tJ·g{.haheat lIJStVft, qtJand~ !lMÜ)'{' nO/1 ... P. . t· t~
;1.{ouièlit de tf~iolit.}fll~#{.o~!3 àtfefium o~{JiJ~ {lferoturJJ)
..
~M~fi.mft.lici{f.l'li!~bllr~l!!f ',7:'t?~mffeh, de,(ede~~~ Ii~f ltb~1't.r :(èdJiprouJt"~ defi~ùn'dD ~tq;~(),·., & ,~Jf~[!()~e fobJf~
_€t~t~J, ,ltenc !lqf{~~f4!fit{,\ ~tJ .mnIÙtl(;.ne habe~1Jf~r P1'1'!' Jub.Jf!.tu/ù. Vù{ettf!, !tui1~nejJè '1dtlC'!J l'atio in,otrJtfibUJ ,quia
!lJ~ilfa .LL~çilJ~.ge7Jfralit:çÎ;dic/tJf;' pofi~o~ ~1:f, c.o1ditiolJ~" ~
~ ~ ~\
"Vf)eart
�E X T }. N T MAS C,
"VlCar; ex '11o[untate teflato'tl4:qu~ lex nonfalam babet 10.
J 11
1
tum in defcendentibU!)ftd etÎam in extraneu: nam in d.l.
ef' frater inflitutUJ)& eùu !zberipofiti in condltione, qUI(
fententla "Vldetur conuenire 1?oluntati te{latoru, qUte flit,
ilt "Voluerit prouiderr non folum mflituto, fod ttiam poJitil
in conditione.
,
In hurverbt4,efiants filhs,ou filhs daIs filhs, non
declaratur) de quibUJftliir intelligatflatutum)~n de natu·
'J'alzbU! @'J' legitimû : an de legitimu t antum : aut de legiti •
.; An filius cIe matù : ideo dubitatur) de quzbtu fit inteUtgendum a(Dec.
ticu~ . exclu· con[399.num.3.poflloan.de Ann.conf. 28. rvifo caJù, dldatnham? & . .
d hb l
' d " Bd ·
an religioné Clt quo .non a et oeum zn a opttUk!) e1!c .zn c. Raynuingre~us vid. tily.nu. 149. de teflam. Neque habet etram lotum ln leg'tiGra(stl §. rue. d .
B'
b11em, (hart.pe"Venera
8 qm. mato:zta ICIt Anto. utr.zn c.per
ee m
lO.q ..
.
. ..
.
..
di/l:ingnit de nult:'lJcrfic.fodpojfet ejJe. dublum, qUI ftll1jint legtt.'tJbrlo.
. religion~ bo~ quitur m hoc flatuto. LattjJime dl fh utat hanc qu.eflionem
norum 111caIf, .r.
pace,& Vt illa Dcc .conf276.nu.6. rufqt,ee adft.quI tenet hanc ofm/omm:
nonexcludar, rationcs ab eo relattU & doélores aUegalos non adfero
élUt de religio h
· ·b' ·d' ,rr;
d .' O' d fi
ne capaee, & . uc,q~~ntam 1 t rvl e~t POJJUn!: qu~ .1n,te Ige~ um e I~
talcs liberi zn legtttmato per rejèrtptum:nam legltlmatll! perflbfe~tm
p~ofem e,xclu matrimonium excludttfiœmmtû rvtperrundem Dcc. (0)>(
dur. ~d de
.) .
"
,
) .
..
'J'
IWo naturali? 383' num.I.nifi zn leg~tlmaJl0ne ex reforlPlo dlcatur, qu'dd
vid. GraG'ulnftat le(1'iûmUJ & a(7natm nam hoc modttleuitimatuJ èx'b 'cl
8
0
'Of
O
·
,
1 1 .q.I .nu- l d· èr
.J
D cc. conJl·3I7'
,Il
tA
hen duntur
mcr.6.
CU rI jllltU."rtUm
num.8.lA)mpre
itaque hgcftatuto legitimi, & naturales ex iuftû nUftiil
pro(reati.~&'ltgitimati perfubfequensmat7imo1}ium~ qui
excludcntfœmindJ non 'a/if. '
1.~. ' .'
A v TRi S H E. R E.-S d.lndic4t te~rtIJ,fiIÎtfm in.do. te ejJè h~redem)cum dicit dotatam no admltti cum altilheredibrn: alter enim ftgnificai jimtlltudincnr: neque propter
h(lc
�FOEMINI.E NON
SVCCED. &c.
113
hoc ftatutum deJilt effi [ua, quod vult,filiam debere haberc
dotem,cxtantibuJ mafculif , 'j.U~ dos fuccedit loco legitim.e,
1. quoniam noueUa) C. de inojfi.teflam.7.Jbi Sa0'c.& doao. maximè Imola in Lege. Titta centum, §. Titio genero,
de condi. & demonftr. itaque ex capite jititatif tranfmttet h.ereditatem non agnitam, tradlt Alexand. confi. 13I.
libr.j. EE ergo filia b.eres in legitima, cuim flccefJio accedIt per omma 7.Jniuerfali fucccJJioni , pl'.eterquam ad onera
~
'r;,
d
,(;
' c t ' Il Paél:u vr fi'
'
debItorum, qUIa J ucce If ln partem 'VntUerjl luru ac;fIUI, lia côtenta fit
quod defù,nilm habuit flue in corpor/buJ ,Jiue 11] normni- d,ore,& rc~u
bu.r, rvt latiu! tradjt BaldUJ ln l.pater filium, numero j"
Iè- tblet
,ca::t~ns OUIS no \'aptimo. 7.Jel'f. qu.ero tune Ji mater, de Inofftc.tefiam. Barto- 1er, Vt in D.l.
lu.r in l.ex[ailo Jin p,'inc.de h~redlbu.r tnJli. traélat) quan- pa,él:um"l. 3)'·
§.J.l. de 111 0 ff.
do zn' fi"ltutm sn re certa habeatur loco h.eredu) aut fc- Lv
Ir. ff de filis
gatar·ij.
& legir. nift
'
.
fi'
Ji
forte dos da[
C ONT E N TAS
e. M ms fiUhh
leanttUm Utt,
7.Jt t ra legmma::
',
,
,
[I
"
filt.e ejJent dotat.e a patre, maIre, aut auo, m/Jll ampllu.r porti~ni raris
peterepojJent , ita dicit 7JeciUJ conJillO 505. numero 4. <"Vbi G~ argument.
1 d
Ç},s
qUdtrtt, anft'I'ua dotata, extante hoc ft atuto, exeluatur
a' àl.J.§.,.ff.G
Parent maLegitima: & ait non excludi : nifi dicatur in flatuto, ita l1umiff. \l'id.
' petere Po.JJznt
,rr;
,Othom.conf.
rut nt'ht'l .amp Ltm
: qUI bUJ Vey bu. h~c .eqUlpO21.. ~id {i
lent,malS flan contentas [oulament de lur dota:tdeo qu:e renutia7.Jtprrncehs del'orJ'aret l.paRum c. uit filia VillO
Petebant fuphljeantes
[
,
[6
parre monua
de collat .quiacauetur,tJt fi/ia non poffit facere paElum, vt efi:, Bal.il1 d .
contenta dote,nuUum ad bona paterna regrejJum habeat a. 1.& Roland.à
7'
'.(1, ,(;
,
l r; l '-'ft"
l' ,
vaU. c0Bf. I I .
J amen zn rC;ronJloneprznceps vu tla ua ,emper egttrmam nU.4. 17, 2$.
P
negât tah renunriatio ne
prreiudicium fieri nepoti:nec tali renunriarione filiam abdicare ius (uccefhonis
patris,ex tefi:amenro.vid.Guid.Pap.qu:efi:.2i7.Fernand.vafq in tra6hr. de IÎ.ICcelf.Crear,§. 1 8.nll.89.& §. 27,nll. 47' ~d fi filia relwl1tiauic conremplatione
frarrum qui pofi:ea decelfemnt,& iurauenr?admirti voluac Berrr.conf.60. vol.j .
çouarr.in cap.quamuis,in 3 .parr.§. 3 .nu'4- vafq .d.§. 1 8.nl'l. 1 4 6•
'
�II 4
E X TAN T.
MAS C.
filIabftJ,in "Ve1f.{auuada toutiour la legitima & [upJ.
li mét d'aquella.Verù;r; fi non font conteptdJ dote filrd!,
& ('"uelm! petere leg~tir:am,aut ei~ fopplementum,zmptt_
t dbunt dotcm zn legtttma,l:vt 11beru,C.deccllat.l.quoniam
nOf,tella, C. de inoffi.teftam.cum aLijs allegatû ab ALexand.
(onji.31.Libr.3. & Dcc. conf 628.numei'0 5. & ita cauetur
ftatuto prouinciali fauo ad decLarationem , l. dos à l'atre,
C[af.matr.
.
p er reJ}on(ione'(J) ergo apparet, noluifJe principem dero.
gare dtllt.e l.paélum, Vt [ct/zeet non mm/ufilidJ pojJirtt petere
/egitimam,quamuû fuerint docau, qUdJ Lex lleet loquatur
in pallo appofito in znflrummto dotali, tamen idem rvolebant fuppLicantes ejfo, ettam Ji jimpllClttr fùtjJènt dotatd!,
fieut in textu apparet, vt dotata filia nihil ampllUi petere
poffit,fed dote ejJèt contenta:nam petchant, rvt derogare[14',' ilit legi , & aliir permittentibtu jiliâ: petere legttimam,
quamuû doum accepcrit•
.§2!!,dJi altquid fuerit reltBum jilio àpar'mte pro legitima,ea lege, f!} conditione, '7Jt nihil amplut! petere pojJit,
an pofJit nihdominUJ petere eiUi fupplementum2quoniam legittma non recipit o'J'JtM,l.quoniam in prjor/bUi) C.de inof
teflam ..ff. cteterttm, '7Jt cùm de appella. cognofc. mm fimillbus. In qu.a qttteflione r:;arij font do Bores , qui concdta1J~
tur à GUld. Pap. confiltO IOJ. 1JUmerO fexto) r& conJifio
202. in j. patte, "Vt fijilitu ,aut fittafi·tucrit claufèlam rlJam ejJè adùllam , & acceperit partem fibi :eliElam, non
pojJit agere ad legttimte fupplem~ntum , quamuM id qtfod
reltuum e(l,nonfufftciat ad legtttmam, nam licet pater non
pojJit addere omi.! legitim~, tamen poil eia.t mortem potejl
e~ renul1ciare filitu ) 1. fi quir confcribendo. Codlee
-
in
aepaS.
�FOEMINh: NON SVCCED. &C.
de pail. renunciare autcm rvidetur)
Ils
& accipere condt-
tionem pofitid,m in teJlamento petendo fcicns partcm{tbi rcl/Barn.
Ex hti1'crbti,que fian contentas [oIament de Iur
dota:& aliti fopra pofitû,q ue fi trobarian effer dou·
tadas,&.c.deciditur quteflio agitata inter doélores, cm [cilicet neptif) qUte âccepr't dotem au auo,ji petat poJlea legitimam irJ bonir patrif defonéh, habeat prtecipuam dotem ,ir.tegram rvero legitimam in bonû patril : DeciuJ confi 66.rn.
fin.dtctt quodp"tee If uam debet habere, & ,{educet de maf
fa htereditaria bonol'um, qUte foetunt aui, pojlea Je bonû
pa/ril detlucet integram legÎtzmam ) alùgat Baldmn in l.
finali. C. de dot.promijf. coll. 4, rverf. fed pone, & ibi Salyc. Alexand. conjiLio 179. numero 3.lzhr. 5. c~m multucttatif 1hz in addi. à Molin. Nifi conftal'et, quod conterneLalionefiN aUtfJ dedit dotcm fiLite : in dubl0 autem rd prtejù'd
.
1
1
d
d'
d
d
li.
b
a
VI e MemUur. a B~ll'tO U! in cge e It otcm , e co attone ono- lloch.libr. de
rU'n. Alexander, @T AngeL.de hac re ù] 1. in quartam,ad pra:~umpt. &
/'.1c.Idem db'
b
... J
conIcétur.
1'Ja
lt- ua a/ur zn matre, 1't per Bcrtraaum con(ilio IJ8.numero 4, con{illO I4 2 • numero 2.libr.1. CaBrenf.
in l.r/lam nt~mero Io.[.de coll. rvbi dzcit ,Jernel confoluIjfo
proopinione contraria BartoLo in diéla 1. m qutlrtam r'[.JOlente imputare, pro Baldo contrarmriJ fntiente. Sed 1't
dixi, hte turb~ to/luntur per boejlattltum, 'quod rvult, (illtU ejJe cOlltenttU dote ,Ji (int dotatte à patre, matre, aut
auofiue fint jili~,aut filite filtorum, & fuperfint filii ) ttt1t
filij filiorum.
A L'E S TI M Af. Suntergo filite e:«lufe ab rvl1iuerJali foccef!ione, dotandte arbitrio propmquorum: qute teRimatio focien#a cft arbitrio hont 1'iri,qui non dcbet teflimtfre
p
2.
�lIb
EX TAN T
MAS C.
dotem minorem lcgitima , Alexander confilio 7. numero 5.
llbro fecundo Angeltu confilio trecentejimo primo.
F A CV L T A Tg. Bel'trand.huiUJ (latutimentionem
faciens in confilio.93./ib.j. ait quàd ,fifi/ta exclufo per hoc
ftatutum nonpoffit honeflè cum legitimanubere, dos ei affignaf!da cft maior legitima: quodex hM rvcrbti reaè colllgitur, iuxta la facultat ·dals bens,& qualitat de las
per[onas: no.n,dicitur .a,utemfujJiciens lcgitima , quando
fecundumqualitatem»on potefl condecenter nubere filia,
ita ait Alexanderreonjilio 69.numero 2.l1b.j. quam opinioncm dicit comrmm~m Dec. conf. 2(i.nt~. 4. con{I80.nu.2.in
princ.benefacit l.cum po(l, §.gener. de iurcdot. (3 1.Jifili~
pater, de leg. iij. "Pbi pater iujJit:dari dotcm fili& arbltratu
tutlnY, ait iurifion! dari dotem cuiufque filùe ex dignitate, ex facultatibUJ, ex numerolwer()rum teflamentum fatient y , non dicii autem con~itui rvfque ad legitimam: focit item.auth.res qUte, C. com. de leg. rvbi resjubiea~refti
tutioni pojJunt alienari pro dete,jiportio Legitima nonfo/ficit, qu~ res maximam habettequttatem: nam mafculu.r
non poteft 'luteri,fi '"VItra legitimam det aliquidfilitf) cùm
Jit hteres "Pnluerfalir,ft} extraflatutum idJit ei debitum de
ture ClJmmum.
. .§0od hic dicitur,filiaJ excludi per mafculos,inteUigendum efl ,fi mtlfcultfint h.t;redes ) & .adean; patrü htfredi. tatem: nequefatil cft extaretempo.remortirpatriJ : rvtft
mafculmfit incapM(, aut fi adire .nolit:incapax autem dicitur filim, qui fit de orJinefratrum mÎnorHm cle. exiui de
paradifo, de rverb.fig.jic profejJi regulam mandlcantium,
({fr deportari,Angel. in lege.Lucim laij. num. iij. de h~red.
inft. Bart.in l.j. §.qui hakebat ,Je bonor.pofL cont. tab.q.j.
(7 "P.
�FOEM1NIA!
NON SVCCED.
II9
1
.
& 'V. r"Dec.conf.297.num. 5. & per totum: qUtinon tmpe-
dint fœminas ejJè hteredes) nrque in eû habet loeum flatutum.
Explicatû iir ) qUte textIM declarationem pertinent,
nunc "Venio ad altqutU qutefliones, qUte hu.ic ftatuto reilè
rvidentur accommodari poJJè ' ft} primo 'lu.ero, an hoc flatutum cxtendatur .ad bona,qutefunt extra prouinciam:La- .
tiflimè dtf}utat Bart.i'fJ l.j.nu. 3J.C.de fumma trinit. Bald.
in l.2.num.7 .rverf& ~deo, C.qUte fit long .confue. cumulat
omnes Ale x. conf. 16. & conf 123.1tb.I.Dec.conf.277..&
conf]u. ~umiro fexto, l. ij. S'oc. conf. Yi .. ,colum. l. f5 feq.
qUI concludunt, communem effi opinionem, rvt non produ ..
catur, nec extendatur ad bona , qUte funt extra territorium J & in eo loco, qUI non fobijcitur ftatuto. Tamen ex '
rverbû noflri ftatuti -videtur dicendum col1tra,ium,'Vt folligitur ex traditûab Alex. conf. 44. lib. f. rvbi diflinguit
hoc modo, num:vj .quia dtfjojitio ftatuti priutttiua, lùetfit
ad perflnam relata:) quandoque priuat à boni!, quandoque ab htereditate , quandoque à focceflione dejunili. Si
priuat d bonir, comprehendit ,!onfubditum: quia confidel'auit tune (lalulum falum effiElum acquifitionû , qui ef
fc[ffU orÎtur intra tèrrit~t~um flatuentiJ. Secundo caJu,
quando ftatutum priuat ,ab h~reditate , fi) tune drflmguendum:namJi IJteredita.r aCcÎpùetur pro bonir, tune Idem
dtcendum ~qu{)d in fuperiore .caft. Sedfi fumimUJ h~redi
tatem pro quo dam intel/eélua/i,ft" pro quodam iure, quod
appellatur foeceJ!io in ~niuerfum, Îus , quod teftator ha-buit : teftatort: enim mCJrtuo fuceedtt quoddam iUJ , quod
"Vocalur h~redltaJ, quod per aditionem acquirimUJ, quo
quttfito)repreflntamus perjonarn defunEli ,ficut ha:reditlU
p ! 3
�Ils
E X TAN T
MAS C.
ipfà repreftntabat ante additÎonem: tune iflud ùtJ intellelluale reprtefentans defunf!um non clauditui"loeo, ita
quod de eo, etiam re e~ijle11tc i~tra territoriu~ , rJrn potefl
flatutum dif}onere, niJi ln prtelUdtcrum fubdttt, & hic non
e[l cafltJ rtoj1er, qUlloquitur) quando 'bona funt zn prou.inC/a, perfonte . .veto extra • .i!.!:!andoautem bona funt extra
prouinciam, 'V el maior pars, & fltJ,tutum prÙMt ab hICi'editate, non à boni;, tUl~C Ji ftatutum dtf}onit in perfonam
priuandam, & fobieélam flatuto priuante illo iure intelle[f5Mlt ,[cilicet h.el'editate , '!lulla bona confequt poterit nec
mtra,nec extra territortum fita:quia nulla bonacapere potejf,mJi "'(Jt h.eres, "'(Jnde Ji priua.fur pot entta confiquendt 11tûuerfale,fubquo particularta contmentur, prluata eft potentia confequendi @mnia partieu/ana inclufa fub 'Vmuerfall, l·ft quiJ eum totum, l. j. .if. fi. de excepte l'à iudic.
cum mufti; allegatù in d. conf. 44' quorum fummam tantum retuli. Cum ergv hoc flatutum priuet (ùcceJ!ione hICredttatù • m 1JerjÎ. & [ucceŒon de la hereditat fi/I.e,
qua: funt jùbie[l.e flatuta ) exclude1ltur à fueee!Jione 7Jmuerfalt bo norum , qUtC funt extra prouinciam : & rta audIO
Juiffè iudicatum.
Secundo qUtfro,Ji teftator inflitttat mafculos, pr.etereat
autcm fœminas) an flante 11ee ftatuto fi/i.e pourin! impugnare teftamcntum propter pr.eterittonem ? quia filij [unt
inftituendi, aut nominatim exh.eredandi, § nJtrum,in auIheutico. '"Vt cum de appellatione cognofcitur. Bald. in 1. ij.
num. f. C. de liber. pr.etcr. tenet, quod imtto teflamentum
eR nullum : non poterunt tamen filt.e peure, rvt tale declaretur,not.BartQIUJ in l.'Vitima num. quinto) adTertultanum.lmola. In l. GaUtu. §.@7' quidfi tantum.de liberu (7
.
phojltu
�FOEMIN.tE NON SVCCED. &c.
IJ9
phofthumit. SocinuJ. confilio trigeJirnoquinto , l:broquarto. Hanc communem opinionem dlcit Alexander confitlo
quaJragefirnofeptimo, numero nono ltbro fecundo, '7-,bi
ratlOnem rcddtt: quia potefl ci opponi. Nthtl tua imerefl,
nam tantundem habebit formo manente teflammto) quantum Ji declaretur nullum,fl} ita fuccedaJ (f.b inteflato,multos cumulat J• afin in authentic a.noui!ftrrJa.rm.
57. C.de ino!
1
teftamento. Decùu confilio trecenteJirno feptuagejim0 0flatto. Iafin authen. non llcct, numero dec/mo, 'VerJifexlo
limita, idem dmt eJfe ,Jifilla exh<fredeturfine c,wfa, alLegat Bartolum Baldum C4flren[em Romanum • .i!.!!;odùzùlltgendum eftJi filij m?'fiuli fimt h<fredes ) quorum caufà inuentum ef! flatulam, nam fi tnflt/tJ,tUJtu-,r extranei,
teflamentum declarabitttr nttllum, & fi/;<f prte/crltte IJabebunt hJ2redlt~tem "juffietat allegajJè Dec. conJiilO lOf.
numero quarto. Idem DeciUJ confllto 105. rvfque àd 'Verft:
'Venio fecundum ,.p.onit allam limitationem, rvt q'uod
dlélum eH ,Jit verum,Ji in ftatuto fimpliciter exc/udantt!i"
ftli[ ,fed Ji exclttdamur fob fJac qttalitate) Ji dotatJ2 Jint, ft
non reperiantur dotat'! tempor,; mortû patru , teHamen~
tUIt) crit nullum prfteritione. Allegert Bart. confit. 3I.idem
Dec1UJ confi1.26I. ~t exceptio non habet locum inflatuto) îJt in verJic. & fi. non fi. trobauan dotadas. Tqità
qUfro,(t parens conuolauit ad fecunda vota,quo caJù tem!...
tur referuare lib erit primi matrimonij ea, qUtC perfucceJ!ioncm ab mteftato, aut ex teft.ttmento ab etfdem ltbel'u accepl~ l. fœminf. §. iliud. C~de fecund. nu!. r:P7 omnia lUCi'a,
quI. à primo matrimonio obuenerunt l.hac ediüali. §.l:Jir
iU.ud. C.eod.an eaperuenient ad[olos wafculos , an ad ma~
fèulo~,@} !œrnintU Jimul:latiJJimè difjutat Deci.conft·i9 6 •
remiJIiuè
aa
�1%0
~
E X TAN T
MAS C.
remifftuè confi.87 .num·3. rvbi tenef quod t am ad mdfculos,
quam adfœmintU peruinire debeat.Fundamentum & ratIo
huiu.r opinionù~ift , quia illa bona , quee referuantur fillli
primi matrimonij in pœnam , re[eruata funt filiù 'Vti filù!,
& propterea ad ta/em acquifitwnem admittuntur filij prinû matrimonij, lie et non fint !Jteredes.not. Ang. in §folute
igitur "'Perfic. item nota per ilium textum.in autlJen.de nup.
ln hoc ergo caJu fiLij debentconfiderari, "(Jt fillj, non "(Jt hteredes.Adducitur ad hoc confirmandum elegans decifio 01drad.in confi.294' Guid.pap.q.228. Dec. conJi.l.o6.nu.ij.
"'Pbidicitur, quod filia. qUte renunciauit heeredttati paterndJ
cum iuramento per c.quamuû. depaû.· in 6.non exc/udltur
à lucro,quod illi defertur,in fœnam tra'N[euntù adfecunda
"'Pota.In hM ergo pœnù non habet /ocamjfatufum,'7.!t Latim
exp/icat 'Dec.in diûo corJ{t.396.
iZuarto qUtero , mafiulu.r cft obnoxiu.r mu/tù creditorzbu.r,quibu.rfi rvelit fatMfacere, danda erunt omnia parenttem bona,an hteredttati pojJit renuntiare:text.eft quod pof
fit in l.qui autr1m §.j .qUte infraudem ~red.nô entm in fraudemrvidetur facere, qui mn acquirit,[ed qui amittit BaU
in l.prima.numero nono.C.de ià, qui ante apertbU tabu/tU.
notatur in addition.ad Bartolum in l.patrem.qu~in fraudem creditorum.
Vltimo qutero,qua aElione petitur legitima : re!pondetur,condiélione ex hocftatuto,l.prima.de condiûione ex lege.Bartolu.r in /.0 mnes populi. columna "'Pltima. de iuftitia
& iur.e-.cum aliir cita tif ab Alexan.conftl.7.nu.x.l7crffed
diOlte./i6. tj. l. ornnimodo. -C. de inojfi.tefta.F§ ita efl aEli~
perflnalir:fed in rem fèrip~) "'Pt per Bertrand.conf.82.numero 6.ltb. 3.
7Jico
�S TATVT PER MOD
IFIC. Bec.
,
't'
111
7Jico d,uterIJ petitur Legitima.' nam Ipropta auClorÎtate
accipt non poteJl .' quia-deducendum cft tes altCtJum , &' fomrri imlenfo:dcbeturcnim legltlma de boni!, non de ht;fredttate ntfiftt reliEla zn ccrta re:tunc enim propria authoritate acctpttur. B~'tt.f!) loann.de Plat.in l.ij.C.quando &
quib.quart.l,b. IO • Alexan.confi. 1340llb'4.Bertrand.conJi.
99.nu.3. lib.. 2 •
.
J
Statut per tJJ{)dificar,w clarificar lou precedent.
R E Q.:Y EST A.
Tem fupplica a la ?icha rcal m!iefiat lou[dichs
Cegnours del con{eil dd tres efiats , que aucun capitoul autrasfes conCentit ab requefia del
.conreil dels tres efiats,redierament tengut enAix,
a cauCa de la fucceŒ5 dels 6lhs exclufent las filha~
doutadas , que pIaffa a la dicha real maieftat, de
modificar a, & clarificar lou dich ftatut, & capitoul,fo es,que quantlous mafcles venon a fucceffion de lurs parens ab inteftato exclufent toutas
femellas doutadas,& dotadoyrasvendrian a mourir,& tre[pas daquefi monde fens heres,ou enfans
de [01'1 propri cors,& legitime mariage,quela hereditat de taI frayre, & [emblant filhas , flan del
premier,ou autre mariage, la clicha hereclitat cleu
ven~r,& parueaira taIs. [orres,& mayre,fi mayre y
a,per eigal portion.
-1
.
RES P 0 N S 1 O .
.§0oniam hic articulm ex 'Varietate faéli recipere poteJl "Parietatem iuriJ,fignanterJt filiUJ decedat, & pubC!
foélMl(quo tempore[01# teflari ) aut impubes (quia teftari
~
�STAT. MODIF.
U1.
l
non potefl ) propterea mandat fer gentes fui confilij hur.c
artJCulum ben, ruider/~ &' proit t iu(lum,bonum, c:::r .equum
ent etiam conJider'ato,@'T C01Jfecuto,<"':Joto Jlatuum condecenter prouideri ) & auHort! ate Regiaflatu] legem In futurum.Et demum pLa cuit Regilf maieflati ex deltberatlOfJe
foi conJi/lO ordinare,quod fiùû mafculi!, de qUlbHJ zn pi'ltcederat capltulo fit mentio,decedenttbtu in puptUari tftate,
ruel alzt1-squandocunque (ine ltberû mafculir ex leg,rtimo
matrimonio procreatû ab inteftato : quod[orores talû filij, .
qu.e exclufo foerant fucaffione patrû ab mteffato defunal ) ruigore ftatuti conceJJi in '7;,lltimo concilio trium fia-
1
1
. tuum,tento in ciultate Aquenfi,debeant habere prlfClpuam
b cam quot.am , @';r portionem , qu~ eû competebat ex.fucc1Jionc diBi patrû) ex qua exclufe fuerunt pr.etextu dl61i
ftatutt .DecLarandoetiam, quod, co cafoadueniente) non
intendit Regia'maieffaJ j,!IU filial exc/udere àfuccejJione
diéli fratri!:feruata tamen dijJofitùme auth. defunao) c.
1
ad Tertul.
Concefum MAlili.e r4n.dit 9.Nolltmb.
Extraétum è rtgefro poren ti.:E fol. 3 S8 .
. Epitome.
-z
,
Fiti/l exclilfa à flccefione pa/fil per 111/1fculosJlnntejlatflt6.
eX//lnttbtU mttfcu/ù, Je iure nU1fqu/lm admilttlur ",d tltH
httreditatem:perfta/utum,fic.
~
.2
'Pi/ilJ ruipil p"'rttm , qU/lrn Amijit perpr4ceaensjlAtlllum Je
bonil plJ/ris.
.~
3 Fili" cliam rcdpil pArum., quam Rmijit perflatu/il pr4udens, 'r
mor/uo[ratre fine liberü flptrjlitib:u fr/l/YibtU ,&jàyorihlu.
. 4 Fi!i1J /lrJ yeei/ù"t partfm.quiun AmiJit peypY4w1em jllI/UI/I",.
mafcu/o ""rtuo,relitlù Jo/ur» ftttAbtU.
, Fi/y fr/ltri4 qua1'ldofoutdlln' pll/ruo, nllUo ",/io patruofopr.
jliu~lInficetdlml in jitr/cs,an in "'pilll.
GLOS
�ET DECLARAT.
11;
G - L-O--S-S~'-A-.-------------
Mo DI Ft C A -R e. pr.ecedens flatutum er,ebat limitattone, & interpretatione) per quod fike exclufle nunquam admittcbantar adflccefftonem patru .' àfocceJ!ione .
tamen fratru non repclluntul' , nit frater decelfijJèt cum
h!2rede teflamentario, ttd dtcitBald. in c. rvnic• .If. qtein~
etiam,num.J.epijèop.rvel abb.m rvJibfeud.ttJ in auth.fed
& fi quû,colum·5· rverfic.& per hoc inferturC.de jecund.
nupt. BartollU in l. 'Vit. ad Tert. 'Dcc. confilio 3Io.numer.
5. confilio 4 2 4' num.f. quodfilia, mortua patre non exc/udatur àfocc~lJione fratriJ,.latè tradtt la! in l.j ..tf. "'Peteres
numero 2r.cum mult. fequen. de acquiren. hlred. quia non
agitur de h~redltate patrû ,fèdfilij , qlfl adiuit h~redlta
tem,Bald.in l.Ji rviuamatre.C.de bon.mMer. per text.in l.
fi. rvnd.lzber. çum allM citatiJ.:J, Iaf.in 1. 2. numero 7·C.de
inùu rvoc. Tamen Cf,~m flatutum pr~cedens foerit inuen- '
tUr!} fouore. mafculorum, rtfr·caufa confèruandte agnatiomi, bene foppLlcatum fUIt principt per gentes trÎum flattmm _) rvt pr~ceden.I fla/utum ltm/taret, & ordinaret,
'VI rion habeat Loeum ft morianturfilij mafcul: nullu reliaû
ltberû, quo caJu fœmin~ haberent cam partt/n' , ex quaexclufo foerunt '"Virtute pr~cedentu flatuti. ccJJàt enim
caufa agnationù ) & farmlt~ conferuandiot, ceffare ergo
debet effeRuJ,l.adigere §.quamuû,de iure patr. c.cum cef
Jàntede appeU.cum fimiltbuJ.Exceptio ergo efipr~cedentri ftatuti ) "Vt habeat tantùm locum , fi moriatur fi/llU,
re/iao fi/ta mttfculo.'poftea addtt in -verfi'. declarando,nolle
proyterea excluderfflr-ores àfucceJ!ione fratru, ne inclufi()
'Vnim 'tJideretur effe exclufio alteriUJ, l.cii prcetor,de iudic.
PRAECIPV AM b.rd eJI,ji mafc~ltl4 }qUI eXc/lftt filùu
Q....1.
�STAT. ' MODTF.
pe1' p,.~ce'ilensftàtutum, rt)Qriaiur inujJ,u!tJ) nullti rel,[l,j
,Îr'"
l"·
'
, r:..
'
ma) aSti!) ex çgttlmo matt'lmonto pl'()(l"e,auJ"J orores accidcntiuj Secû- niant ea>n cxtotam , & portionem ex focqf/ione patrû
d
G: ~ l 11- r
. '1
.l~S al' e l :
fÀ,tlam amifenmt, ft} ex qua exclufe foeruiJtq,,'trtutepr.e
nu
ertlus, 1
,j',
.
•
cttiateraliu. cedtnttJ !lattlrtl,pr~ctpttam aC[fopnam habeant,neque cum
D~ficiéti b l1s alijs [rath-juc'CfJ1ùrir 'ct1mmunieent. ~t(ld imelli(lendum
el1lmde{oenb
l'
""
détlbus,& af- eft de bonû ,qu.e 0 uentruntfi to exfo cc1fom:PM ru: '1:1am
cédéribus, ~e zn acquzjitir ,diutldè n01J l'Jabet locum flatutum. rut in "Ver!
funét o fucc e,
b
fi !Ji
' H oc dlCJtrv{;que
'
- fi·rarres c
o. qUd!etJ compet e at \ex uece zone patru.
d at
<..
j~
foro.re~ ':t,ri~; ad ruerf. 7Jeclaranao: rubt dtcitur, quod non mimi! pro~on~lAnéb co · pter dtflU'f,!J partem pr~clp' uam' ) in fcltqua parteforores
a;.
"
qualiter §.re- foceedunt [r.4 t 1.'l, qu.e apud eum remanet, ta1'l quamJinan
liqullmAu~h . extaret phecedms ftatutum. ~i r'verjiculU! non fllùm
de Hxredlb. habet loeum zn
' b
' 0buentu'ft'"uo exfiUCC.C,rr;,
'
' fed
abimeft.Obon14
jj lOne patrIJ, e
kruand.u au- etiam in ,ommbuJ, qu~filÎtu babebat tempor i.r tcmpp~'e
tem eft{jl11 h0f-c mortir: qU& ex .equo diuidcntur inter cos, quifratri debent
gra d u ucce·,
.
.
,
uonis tria ef- flceedere. Ex riJerbu flatutt dutR or/untur non paruif diffe ,an~Hhl',ia . fieu/tates: prima cftfi piures fint mafculi) qui fœmintU exPnmu eft lUS I,Îa
'
' I l ' 1 a l '- . r..
reprelentatio e (~Cl'unt, quorum "(mIt! moruU,ur nu tJ re IO"W lOerIJ,jUnÎs,quod non per(iitibm autem[ratribUJ,& fororibm ,an ex .equo ij.Juc~
habetl l.ocum
' db
· ruero"[0orores dctra hent
" ln
"
cedent, rvt de turc
e ent a:' aut
v tenOrlbus agBatis eampartem,ex qua excluf~ff,terunt, in l'cliquo fr~tres,&
vltr:a., fratres faro res.ex .equo fùccedent. Sfcunda efi. Ii.rnoriaturftti!#
fratrumq; /1,J v, ,
.
1" , r
,
.
lios,) §.fi ven) mafculUJ) ftlJau fllum filtab:t4" an [ororCJ talu mafcul~
" Prim us ordo {i~cceffionis,eft defcé-
J)
,
)
111n~L Xl1 e
~eqne fratre s
C. de lcgh.
deJlmB'
hre red . Secundl1m vtrînque c'lIlÎunaum ) pr~ferrî coniunéto ex altero tantU I1l
later(:, fili6fqu e vtri1!Cqu e lateris conin néli, compn:heDcl,er e , non habe,re urneu locuLU, extra fratrum filios glolf.ind.Aurhent. Pofè [rarres, ibi ~ 61t,oru m
fili o s ;. fingulare Vt in ter filtres dt'fu.né'd framlmq u~ filios [ucoefllO d!Ul datur :per ftirpes, non p(l:r~2.pit3.. vit!. G tegor. lib. 4'). Syuragm, cap.l 1. De 1Îl,~
ceffione collateralium in .. efl:ati mNtui varias natiol1lun d!Uerfal\111'l. leges. VI •
apud eund.ca.I j.led quid fi fra~ribus [uredint afc.end.ent.e-slvid.Guf.Um SJuc-
u:fIio.qua:fr. 2. 3-
�ET
DECLARAT.
I!S.
mtfltlli dcfimBi habebunt partcm amiffam;rcliquum apud
fiba-J fratrirfcl'maneat.
."
.
.f2.!..4aritWIJ adpnmum.,quanao mOrtfl~rfrater,nuUtô reItEli5 filiu,fitpeiflitibUJ fi'atrtbtu, & foto1'1bl/J.Sifinirftatuti corJjideretur, vldetur , quod ln hoc caJu debeat habere
locum arguimt14 enim à ratione fiatu li) Bal. in l.maxlmf$m
rvitium col.l.C.de lJb.prtet.cum aliM allegatû à Dui. confi.
352.nU.f.con[.227.nu'7.mesautem,&"rvoluntaJ Jlatlten ti:! fuit,rvt fucujJio patri! d,;funtli, mortuo .mafulo, rec/uceretur ad iU! commune tanquam Ji nunqu.:,m fouum fù:f
ftt pr~cedens ftatutum:at fifatlum non fo~fct,filt(f; ex patriJ fuccejJione nunquam foijfènt 6xclufo , quamuû mul!i
extitiffint mafculi poft mortem pat1't.;,ergo maftulo mortuB,
cam debent habere prtecipuam , etiamJi foperfint fi'atres
cllm flroribUJ: eJl enim Î;z IJOC caft f,tC,ienda larga interpret.atio,cum fit caufa fluorabilit, perea'qu~ tradt~ntHr à gl.
in "'Çcrb. drnumerandum,inc.ftatHtt,rK)J;4flfrteb. in 6.Felin.
in c.cum accejJiffint, col. 2. deconfht.AncIJaran.confI 3T.
Alcx.corJ!-7 J.nu.J. 7Yec.conf619.nu.2..in quibu.r locu drcitur,quàd q6$ando fomtIJ in difPofitione , per quam prouifo
reducitur ad iUJ commune,tunc f,tcteaa ejllarga interf1:'e.."
tatio, &' cxtenfio in materia fouorabrli , qucmadmodum cft
in caJu propofito:nam per halzc intcrprctationem reducimur
ad tUJ commune, per quod mafculi,& fœ minte ex .tquofoccedunt patrti l.maximum rvitium,C.de ltb.pr~t .lP.!!amt#:t
trgorvideatttr/olùm ftatutum l(lqui, quando nullt fope~
font ji'atrf s, fiel fllu [orores J "'Çt fttlC fipplicationM in ver[..
la hereditat de tal fravre: @'7 in rt(}onfione, Î.z ver[.
lJuod/"rores t,.dif/Ùj s ;am in principio rvtebatùr 'lJumel-o
pJuralt,poflea rllUtJtJit numtrum~& 'VJÙ-.! eflft''Jgt.elari.tdem
~}
•
\
•
�Id
ST AT. MOD IF~
""idetur dicere in fi. cum declarat "proptcr hoc jlatutum
noUe excluderc fiLtrtl à fucceJlione fratrü : 'Vbi nun'fuam
focit mentioncm fra'trü foperftltü , tamen facrenda efl extenJio, "Vt drxi, p~r rattomsfur ra relata!. Neque obflaNt
ea qutC dix: , qu~ "Videntur probab'tlta : nam quamuiJ mutauerÎt nUfime'i'um, tamen mm propt~rea m,utatltr flnfUJ,
quodfope aciunt auélores tam Gr~ct , quam Ltf,tmt ) '7.It
pajJim legenttbUJ o((ur1't't. ltaque cum dmt in fi. texte non
excltldt[orores àfuceeJ!ione fratru, intelligendum, & fupplendum eH, etiam [uperflitibUJ fatribm: eadem emm
femper eff ratio. Imo "Videtur [larutum generaLuer loqul,
cum dicit Jorores hauere debere cam quotam,ex qua exc/uft jùerunt,"Vt intelltgatur[ratre mortuo, foperftitibUJ alijs
etiaw fi'atribm : el'go genera/rter cff mtelltgendum, 1. plu~
ribttJ , de acceptilat. Alex. confilio 46.numero I.lzbr.t.neque Lex diflinguit, nec nos diflinguere debemt~J '"Vulgar.
1. de p1'ecio. de public. Propter quam rationem non dtcl po~
te{l'l!Juod foerit omijJùm , ergo remanfit ln iuriJ communû
drJjofitione,l. commoaij]imè. dellber. @T poflh. nam qÙZfJ,
pcr indefinitam orationem , qUte ~qutpolet "Vniue1falt, dlcit ,[orores debere habere prte~ipuar1J eam portionem, norJ
exprimendo Ji fuperfint fratres , ergo generaljter efilntefitgendum. Neque etiam objlat Ji dlcatur) quod prifcedens ftt!tutum jùit muenturn ad conferuandam agnatlonem , fomiltam, & nomen, qu-e perfœmmaJ non confiruantur,.l.pronunciatio,m fin. de 'Verb.fignific .Ad hoc enim
facilè tef}ondetur fi confideremtu flatutum prteredens, ~e
rum ea, 'luod dicitur :fed poflqu$m per hoc ftatutum r~
dttum fût ad itu commune, & drfceJ!ùm à iuteftatuta rto ,
non obflat hu,ufm6tlt obieéltO , cum per hoc {lawtum fit ZUI
del'og atu.prtetereafihac ratjone excluderëtur flrores ~b e~
�1:. T
D EC L AR
ft. T.
u7
parte per fatres. adhuc ~iuos, quarc ettam no ex.cludc1·entur à tota fratru mortuifuccejJionefl1ua eir [a lu legttima?
' quod tamen nec lex) nec ratto patitur:no
emm in co1l0tera- te CJotranam
~
.
•
MU! t'lm obtinet {tatutuprtecedens.Faclunt ca qUte tradu- opü1Îoné teturà. Bart.Ang.& aliir inl.h.eredes mei, §.cu Ita,at Tt'eb. ~uleriit. J)ald.
J d ,r:.
. ,rj.'
.
ln • vOIe.cod .
• '}J bi d
. icunt,;:p quanao uOjuntmJ',ttutt,& eir eJl fa Ela fub- De his..qui anjlrtutio per fideicommi./fom, tUne, "'fno mortuo fidetcormffam te apen.Tab. '
J b
.f/.
a~J
Alexan . conr.
ae
eturflb'f/.·
u 'j"Jtuto,no~ 0"
autcm cxpec;ta{,{,d
mors "VtrtUrque, 1 7)'. voL)'. in
l.ftn.§.filium,de legat.fec.1. LUClUJ, §.Caio.adTreb. "'Vt in- d. §. CU111 ira
nam
Pamnhtlu,ei
ft 'R'!i
mor"Üur!ille libertJ ;V'
fùb- VO
nUI' II 9 .
J'(lItuo Titru,e1
.
r
Sv
'J~
Ul1t quo d
JlllUO Caium:"9no e« inflttMir mortuo fine Itbe'r/4, inuitatur poft: 1110rtcm
afùb(litutuJ adftdeicommtf'fûm
,non aUlt coh.crc.r.lta
i.n cafù
p r!mi 11011fi b
,)'"
'))"
,
j"" 1111trarur u propofito:dtcJt flatutum, quod filiir ma(culû decedentiblu,. ftirut fi exinulJû re!iElû ftberir mafru{ù,habeant[orores prfcipua eam fiat per[ona
. ... quacxc1up:e
,r: fiutrut
. ., prtetextupr~ced'-ettJ.ft atutt>. [umpta
qUa! ex prxportlOne,ex
mCI1~oc eflji m{}~erCtur fine libe1'ls mafculù:qute "Verba,inducut te teltawris
'~ f:;
· pt:d;tr:
'"'
B
excludathlbcampen dto),tm,qUtfcontmet
' etcomm!JJana,7Jt per ' art. tl:itutum. N6
in l.centuri{} ,col.pcnul.de 'Vulg .trgo habent hune fenfum) "'Vt eil: .hic locus.
fimol'iatU'l' 'VnUJ mafèuhu
tOroresprtUlpuam hiJ.beant earn tatlOI1lS
hU~llS .dlfpu"j L'lU
:I1C ta
q-uotam , y portionem,ex l.ua exclup:fùerunt "'Vjrtute prte- men . ieiunllS
dlc7t fla tuti,fop erftitzb tu tamfratrJbUJ qua[ororibUJ,nam l~étor abea~~
J: . ft
. d;r; ,f: ,IJ. vldeat 0111111nam a, part proud.Jut d;(J,
~rollttO atutl,& t.JpOptlO tCj·.ato- 110 Hieronyris l.fi ita foerit.laij.§.fi.de man.tt'fi.not.Bar.pofi.gl.tn l.j. mU~0rniel- '
· 'b
.d l
f.
lb h if' lUJlI.1vlrtlme
Cd
• e l:lts qUI UJ 'VtlU .(J.A eX.t:lJn .175 .me.6. 1 .2. ane e e
o
ru d"C'
lti • m re'Vcra opimonem indteant "'Verhapofita in tcxt. in 'Verf.quod pet d §. cuin
flrores tali.s t:l;;: nam "'Vttturnumero Îtn(lulari, rvoluit er- Ha.nU,] l l.Et
pj."
.
. S" Ô
qux {int pergo l 'Vtfi rvnUJ ,"orta.tur ex mafculrs,forores partem amrf fonx qua:' ex
{am recupcrent:quauù ante dixerÎt fiijis mafculu decec/en-" conieèturata
'b
.,
ft' r:,
l mente exclut/ lU,m numero pluralt.i2!!am C:Jptntonem t jc,quamttr,ma e dnnt fub{HlonfolttuB crtrand.Î1J qtMdam caufa inter ciues Arelaten- tUtÛ.I1t1.) 14.
D,
t:,b"'Je[Josf/atuto1lnCO;.Lff
. ';j'r Jlb..l.'Vb·l'
. 115 '.& n6»
Jcs,ztaJu
J ate'd,fi,
'JIutamt,
9
�l
zR
, T A T.
M 0 D.
an per p"d:cedens flatutum flrores excludat1tur,àflcceJfto~
nefratril, & concludit qu'Gd non, fed ex ~quo fùccedunt.
Contra qaam opinionern quamuMfop~foertt uedtcatum:ta·
men id petto accidijfè~ quia non fou hltc qu~flto in contrauerfiam d~du.aa, rteque petit:rn ab iil , qurfr61t1'kJ'foccef
• fionem petiel'tmt,non enim.fIit produOlum hoc(latutu,quod
fore ab ommbfu ignoratur, & mertto:non potuit enim eitu
1Mberi fcientta, cum in archluM 1'egiü abdttum hatlenUlla· '
tuerù,nunctantlem in publtcurn exeat..i!!!/~caufa {dei! ~t
nonfit abrogatum , rJeq~e alia qÙte in diaîs archtuM font,
nunquam !J'pM mandata. Factunt etiam ea,qutf traduntur
àgl.-vlt.in c.-vlt. de confie. -vbi tl'adit qUte [znt necejJaria,
ante'luam !-egi f5 flatuto derogetur, -vbi Abb.e§ alij do Bor.
in l.of/Wespopuli.de iuft.& iure. Alex.conf.1p.ntJ.3'4.llb.
I.Cum multif alii; traditi; ù] infinitif 10cu.Secundaquteflio
ej1,an mortuo mafculo,relitlü folum ftliab:tJ, habeat loeum
,
hoc jlatf1tum. Videtur diemduYIJ, quod '!Jon : quod -videtur
a vid. Bart. in colligi ex rvcl'bû/iatuti a:nam fi prmceps ,hoc "PolutjJet, reI.labeo. de fu j}ondtjJet, quod co cafo a.duemente reliquum h&eredttatu
pell.legat Sa- d '
. fil' fi a d Q' '[0 'b fld
.lyeet. in 1: cu e~entat a"" elU! 1~) at;t-f.1, etral/&tone.a orort UJ: e
antiquior~b. qUIa non expJ'ejit?rvtdtturft retultjfo ad lu.t commune,jècdol~b' dse l~r. cundum liuod prima calfa efl defcendentium, aU/hen. zn
el · . Gem.
.n:. 'J. d .
.
iun.ad rlib,de fuccC;jzone. C. efoM eS leg.Hanc fententtafflfifequamur,
t10ui op. nue. re(jotfto principiJ refèretur ad petita, cP;- partium fuppli6
ll.U·9 •
cationem, -vt de iure e.flfaciendum,c.inter dt/eilos, §.ClCfe1'os,-vbi-Bal.tn ft.fid.inflru.I.Ji definfor. §.qui imerrogatUJ.
de interroga.aél.Dec;conf.33. & conf.37]. Nam mm!, ft}
rvoluntaJ foppticantiam folt, rvtftli~ admtttantur adparte,m,ex qua exc/uft[ucrunt,ji mafculi morerenturfine h~
rcdiblll) e§LiberJi) exfuo carpore & Legitima matrimo~io
prOCrealY,
�E T
D E. C L A RAT.
1 Z9
procreatù, in "'rle'rfi. vendrian a mourir, & trapa«ar
daquéft mode en l'autre (en[a heres:ou enfants de
fon propri corps, & legitirne mariage:ecce lù nulla
font 1Jerba,ex qurblM eolfrgatur, qttod getes trium flatuum
fupplictites 1Joluerint rriuare filtam fratrû, hteredttate patrûfoi fed fllum "'rloluerum ,habere loeu hocflatutum,fi ftne
Llbenj morereturfiLtttJ Î1'1afculu'!: Ilberoru "Vero appellMwne
tam mafttslt quam fœmin.e eontinentuf 1ft ita quiJ,in prin.
de teflamentaria tut .filiorum appelfatione(ait Lex )continetur jiùd"f.ji itafcriptt~m,de le.g.2.Dec.co!607.nu.I3.ld declar,tt et/am 1Jerbum,enfanrs,pojitum m tex~u,quo nofli'o
idiomate prouincialtfignificamUJ fam mafculos) quam fœminaJ.Pro hae optnione faât eonfillUm Dtc.3IO."Vbllatè di, !Jut at ,an amlt a cxc/ttfa pe~ flatut um,excludàtur ab b~re
duate Fatl'ù defonélt, rehéfa filia, & concludtt quod ex.cludttur amitta,admitttturq; filia:quta tune agitur de fuc-
ceJ!ione Fatrir, cut'defcendentes debent primo fuccedcre d.
auth.in fuccejJione.C.,de legit.lJ&er.Exqui6u'! "Videturfequi,
quod exûüe filta filq maJeuli,non habeat leeu hoc fiatutum.
Httic opzntoni o~(latJ,t ea qUtf fup ra dt élti funt, quod cef
fat eauja ftatuti zn fœminû,ergo debet IJabere loeum hocfecundum flatuturn. Secundo valde -vrgent "'rle1"ba princtpit
paftta in ref}onfione,in "Verfi.DecedentibUJ fine ltberù mafcùlû:certum autem efi,quodflatuta,(tJ refcrtpta funt intelligenda fèLundum eotum intentionem, Innoc.àJ f.cum ecclefiaftic&e) de excep~ nu.2.c.drleElo.de rverbjign. intevtionem autem e§ 'Voluntatem princeps declarauit trJ refionfio ..
ne, cùm dlxlt fine lzberû mafculû : nullibi enim rtperitur,
quod mafculorum appellatione comprehendantur Iœmin&e,
Abb.z.n conJit. 36.nu.2.libr.l.relatll4 à Dec. conJi'4f .nume.
R
�ST AT.
13 0
M 0 D.
in fi. & eonfi· 19J.num.l.ratÎo efi,ait Abb.quia maflulm ,@Tfœminafont correlatÎua,ergo '7.Jnum non poteft ejJè,
qu,od eft aLiud·funt enim contraria,ficUf maritMf f.§ '7.JXor:
feu "'Pt dlalea/ci dleunt oppoJita relatiuè • .Itaque pel' h'!rJc
rationem,flatutum babebtt locum,ji moriatul'fiLius mafculu.! rellat! fatum /illabru. Adde quod lue opii'Jio "'Pidetur
cOl1uemre ~olttntati patrit defi,m ai, (t:) rattom natttr"t!I:
nam poflqut1.m pet hoc ftatutum ('7.Jt f~pè dl c7u mfittt)redi tUt ad im comune, 'Vt nuUa habeatur ratio pr~cedentû fIat fiti:"'PoluntaJ autem patrû effèt ')J/ueret , 'Vt potitu filla,
quam nepti!fucrederet,ad hoc enim impellzmttt naturd,. &
quodammodo rapnr.ur. Prtma opinio conuemt dfpofittoni
1t~ris communù.jectmda "Vcrbis (Lauti.
'Drltum eft du fucceJ!ione pan·it,é§[ratrû ,qtMndo [ci.
licet fratres,aut [orores ei fuccedunt,quidJifilij fratriJ,aut
flrorit foccedunt patruo , non foperJhte alrero pau'uo ) an
foccedant in jltrpcsa.'allt pel' capita:qu~ qu~.firo "Va/de duIt, H<ec qll<e- bia efl,pro retraque parte habens doélores grautffimos, &
Ibo Cymme- /
C
.'
,n
r;, d
l'iis penè te - g oJj tU 'VarIantes: ommUntJ opmlo eJ~' rut Jucce .Ult per
2.
,fi
rf'
'
percapita,qt!a fèquitur gl(~Jà in §.Ji ig:tutde1
d. qUd: ab
aut h.en. de IJtEre
[uccedcrequft lntef!. ·-vbl eam flqultur Bart. Idem Barlolus Ir) 1. 2. § . h~opinio, al!er- redittu,de jùû, e.§ legit.lured. cum alli! trfl.,dttu ab Alex.
ta & vlndlca.
ta fnie con ai- conft· 51' numer. f.ltb. 4.rvbt_Molm.lJanc fèqu./tu r opmlotutione, Ca- nem ) refertque alros rta tenentes, prafertim TkraqueUum
foL). In [ua . ..
. d
ct
tIr
,r;,
B ' " ,1:.
Gcrmania. an qUI zn tlt, e retrat/t. §.l I.g 0j"J Z ,tn COfJ;Uettl. ;turr.tnp'nebris inuol- flirpes,noi7
IJlt1lr.Azo
rra-fi
a
' l f.
.
,'
,UrJCHtJ nequc,zn "VeriJ_-j ratres.zn
d1t 111 capIta ,
,
,
n1tos alLegat pro hac opi.'7.Jt cam oflervdat commlj'tJem:tdem
Gra~um. hb. tenet Bertrand. con(z.nu.z.lil?ro 1. conjil.l 6f. 11 b1'0 flcundo
Sentw:t.§.ru~'J'
h
ceffio ab in- conf. 107 • lib. 3. Guid.p ap.q.I34r.;bl dielt fecundu.m anc
tet1:atoqu~t1:. optnùmem fulfè iuaicatum.Cont'l'ariam opzn.multr fequun-
no! )'29.vid.
30 ,IW'4·
tUf
�E T D E C L A RAT.
qr
turpofl Azo.@7 glo.1n ~er.foperflites::& in "'Per.in capita.
in §. bOcetiam in/lit. de legit. agnat.fuccejJione. pLures alLegat TtraqueU.in loco fupra citato.& Zafin c'7.lIb.j. rcJjon:~bi multû ratÎonzbtu confirmat hae opinionem,& refjondet iû ) qu~ zn corJtrarittm dlcuntur à doElorib.Ego puto !Jane opinionem ejJe rueriJ!imam, 'Vtpote quo!: nitqtur melioribtu rationlbùJ, r& leg,bUi expreJ!is: contrariam 'Ve1'0 à f'7.leri~ate remotlflimam , qthefolos pro Je habeat in~
trcpretes,f51eges in argument. Text.efl ergo expreffllJ.P!o
hac 'Vit/ma opmi.in Ji El. §.hoc etiam:quod Ji iJelimu.r dtce- .
ïc\eum tcx.ejJè ambigumn, refiramtu Theophd. paraphraftem) qui nobir eum IOCl,tm pLanum faciat ) cuiu! tlerba h~c
font. ~()d autem dieùU1" in capûa, {ic intelligendum
cft :,1Jelutl"euenit, rvt mteflatru marerer, réliélir fr.atrû,
& flrorM , iarn tune mortuo?'um fiùû : fiel fl'atrû quidem
(ran! tres, aut quatuor,fororû ruero rvntu, aut duo: non
~fl dicentlum filios flrort~ dimidlam partem, ttJ filros frattû alteram dtmidtam accepturos)'7Ierum in capJtrj fiet diut/t'o. Ecce fatû declaratur ) hune ejJè fènfùm ImreratcJriI à TIJcJJphd. cui in prtmù. Ji credel1dum fit interpretibuJ,
[ide J e~ 4dhrbenda,qul jÙlt vnUJ ex copo{itorzbtu) & comptlato?tbUJ,quem credetJdum (ff, fciutjJè pl'Încipû rvoluiJj,
tatem. eum Ji 'VIdijfent ij, qui contrartam opiniomm pmI
[e'luuti , Theophtlo fortaJJè adh~JijJ~nt ),quem non lcgt allegatum (.tb ,.Ii, quos rvidi. rra hae opimone efl item tex!.
eXprejJal in l. 2.§.h~reditas.de jùù,& legiti. vtfi( ait tex)
fratres /Jabur, '"rel duos pairuos,(f) 'VntU ex hû 'VilUIn jiItu,
allUJ duos \reliquit,h.eredtttu mea in Ires pattes dlUidctw,:
efl etiam 'exprejpv.t text.in l.lex duodectm tabu/arum. in fi.
C. de leg.lùred.. in qu/bUi locû dicitur, quod filij !i:atrû,
It
1.
1
�1
P.
ST A T. MO DI F.
aut [ororti ,fuccedunt patruo pe r caplta. i!.!!.e ùwa puta!
Bat.in d. §.h.eredrtaJ.eorrigt per auth. ceJJà'tlte. C. cod. de
leg;it.h.teredt~ Tamen ea auth.non obflat, qt1.e defompta cil
e~"( §.l'eliquum.in auth.de hd!.red. ab mtefl. ex CltÏlU mtelJeElH appareblt rej}onjio ad iura fopra alJegata. Ergo zn d.
§. relrquum. traélat Imperato'J' de foccejJicme colfateràli
quando [ct/tcet filij fratl'ir foccedunt pattuo ) r"lmà cum
altero patro, quo caJu .dcc/dltur quod nepotes -ex fratre,
cum altero fratre , [uccedunt patruo per ftirpes non per capita. in §.Ji rvero neque: loqulturgenerallter in ommfuceejfzone.ex latere, in qua foccedunt pel' eapita) (ulufrtiodi
eft:ea, de qua nunc ag/tur. ex rverbu dzélI §.Ji 'Vero, colligitur ejJe if fenfuJ in 'Verjic. fieut diximw : nam ante
("vt d1xi) loquebatur,quando patrutu,&ftlijjratru fucctdant patruo:ergo ln altif,quando non ade{l patruw,fuccedunt percapito:htc m/hi "Videtur "'Perm[enfUI ,Jibene inj}iciamlu. Non bme .ergo r-ef}odetur ad cùntraria per §.(i
igittsr defonéltu neque, "VerJi. autem defonllo.. cO.zn auth.
de h.ere.ab mte."Vt dIeu refjonderz Bertr. in dtüo eon;:J6~.
nam ibz loquitur lmper.quando [ratres dtfonll"J,foceedutJt
cam filiM altertU! fratrû prtedefonéli.m fimili caufa confuluÎt '])ee.confi.5S1 @'y in multù jimillbm.r-vbi att.patruum,
(3 fillOs fratru fuc.cedere per flirpes. !taque pro hae optnio.
ne) cùmJÎnt lcgcs e.xprejJ~, auélo'i'ttaJ glofl& doElorum,
non cft eurandum , quid alijJen tiant ) l. ancrlL.e. "Pbt Bald.
in J. nota. c. de fort. & .quamuù altc1'a fit cOrilmuJJù,
norJ c~ ta men in .ludwiJ fèruanda : nam doElores fepè im;··
tantur aues ,quia quando l'na "Volat ,eam al/ifflquuntur,etiamJi zn deteriorem parte '11 rapiantur , "{Jt tradit Dcc.cof
481.num.12.& con]. 494- num.I4.& conji'4-99.mtmer.I1.
RcbuJf.
�ET
DE CL A RAT.
131
Rebujf.in proœm.in ordina. Reg .gl.f.num.31 [eq1ûtur hanc
opinionern quam ita conciltat cum fuperiore, rout prima fit
'Vei"a ,Ji foeeedant jilij fratru eum patruo :feeunda etTam
rvera,quando filtj fratrir jrJ/ùrn juccnlunt patruo.pomt duo
arcfla prrJnunetata Lutetite.qute natùrte, & d:qeûtati C011uenit:nam ,..veriffimile eft fecandum 11aturam,patruum defitnélum 'V olu ijJè ,[uam htereditAtem ex tequo ad emnes fi/lOS
fratrum peruenire:ineajù fuperiore contrarzum efl:quia fupereft adhue frater,quem rou/detur magit amaffi,quàm nepotes ex jt-atre, quantum ad diuifionem fuorum bonorum,
"Pt 14 loeum 'Vnum obtincat: nepotcs 'Vero ln loeum patrit intl'ent, & fùceedant, tanqt-lamJi 14 rviueret.
------------------------------- ' ~
.
Ediél. & Lay perpetueUefor les Articles[aias par les gens de trou
tit.MS. If,U paJs de Prouence. Concernant rer/itution de ber/lit
pot~r raifon de la liquidation du {ruiéf,croijfement,& tout propH proflenantd iulllJ. Et combien onftra tenu payer t,w.,' les
ans pour 6eJle.Et des legitimes , & fupplement d'icelles à rAifon
de ctnq potlrcent : ertJemble de J'entretentment • & obflruance
d'vnflatnt fatllJiu lA conduite de L'ellu des Moulins. Pu bité ;lIt
Parlement didJc7 pltyde vingtujme tour d'oétobre 1547,
�134
1
DE LA
Ll~ID.
honoré Seigneur, & Pere le Roy François dèrnier decedé, que Dieu abfolue : & aux gens cie
[on confeil priué, certains articles tendans à fin:
que pour obuier âl'aduenir aux grands,& immortels Proces,qui fe font meuz. par le patTé entre les
fubjeéts dudiét pays, à tresgrands, & incroyables
fraiz , trauaux, & de[pen>ces , quand il a efié queH:ion de reftitution de befi:ail , pour radon de la liquidation du fruit!, croiffement ) & tout autre
profit! prouenal1t d'iceluy. Son bon plaifir fuft
pour le bien dudid pays, ordonner [ur ce relIe, &
. fi certall1e reigle,& prouiGo,que la chaCe ne tom~
bafrplusen controuerfe, & different. Etfemblablemendùr les legitimes,& fupplement d'icelles,
pour efhe payables en biens ou en a.rgent comptant à l' eleél:~on du debte.
Et auŒ [ur l'enrretenement de l'ord'onnance
faiae~udiét pays par feu Rene de CecilIe, pour
le. conduid des eaues des ~1oulins. Et que ladiGre ordonnance n'aye lieu feulement es fouffez
deCdiél:s Moulins: mais auill es efclufes & leuées d'iceux,ainfi. que le contiennent plus ample~
ment le[djéts articles. Sur le[quels aurait feu nofiredid: Seigneur, & pere
fondiét cûnfeil pri ..
ué, ordonné,qu'iceux articles [erûyent renuoyez.
aux gens de la Courde Parlem·e nt dudiét Prouence,pour iceux veoir., & entendre, nofi:re Procureur general en ladiéte Cour appellé; & ouy. Et
fiiâ bailler, & enuover leur aduis affin d'en dhe
•
apres orclonné ainh que-de rai[on:ce que les gens
< .
de
�DES
F R VIT S,
&C~
135
de nofhediéèe Cour auoyent faia. Et noftredid
procureur general ouy, bailler leur aduis dezle
dixiefme iur de luin mil cinq cens quarante cinq.
Depuislequel temps lediél: Syndic pour les autres
gr:ands , & importans affaires qu'il J eu à pour[uiure) folliciter, & deme{ler pour le bien dudiél:
pays, n'a peu vaquer à la pour[uite dudiâ affaire
iu[ques à prefent, qui s'eft retiré par deuers nous.
Et nous à [upplié, & requis vouloir faire veoir
lefdié1s articles & aduig cy attachez foubs le contreCeel de nofire chancellerie, par les gens de no{he con[eil pril1é,pour apres ordonner {ur ce telle
prouifion que verront rai[onnable, & neceffaire,
pour la pacification defdits differents,& repos de
nos fubieéts.
Sçauoir faiCons, qu'apres auoir faia veoir lefdié1s articles, & aduis par les gens de noftrediét
conteil priue, & que les cho[es bien, & meurement entendues, & digerées, le contenu en l'adllisdes gésde noftredlde Cour s'eft troul1égrandemét vtt1œ,commode, & profitable pour le bien
dudiét pays, repos, & vtilité des manans & habitans d'iceluy. Auons par la deliberation des gens
de nofirediLt ConCeil priué,& fllYUtlntl'aduis des ·
gens de no{hediéte Cour.Dir,fiatué, & or~
donné: di[ons, fiatllos,& ordonnons
par ediâ, fiarut , & ord onnance irreuoca 1 ~ • re que
1
�PAYEMENT
" QE.a: (int
2.l1 lmaiIa qUa!
gte<Yln01 pa-
DE
Combim on fera tenu payer pour chacune befl()
'toutes les années.
C qUl
'E
PRE MIE R
CHE F.
affauoir oue quant au premier chef,
"l
.
touche & concerne la reiht ,tion dudit{
nnlium [1~is, bdbll, & liquidation du fruiét, croiffcment) &
quotvero ha t
,
fiA cl" Ice l uy , ceux qUlleront
.r
,
grex.inl.oues tout autre pro L-l
cl 0ir.deA bigeis. re[nauant condanez à la reiti turion de[dits frùitts,
Huius vero
. rr
&
. es prOl1LLS
C n. r rJ' n.
r
. . , crOluement,
' autl
lUlUluS, lerOnttet axatlOnlS a
ptincipd\llTI nus pour chacune ;wnée de ladiéte reH:itution.
m,a r~rio EllIt,
Pour chaclln'éheu~d & lU ment de trouppeau a,
VI exphc:lreL
1
bl c ds l' vn portant 11" autre vmgtquatre
tur ejus qll 0& & 10U anrs
illterefi: lab y- [ols tournois
1cu!1tur. }o cée :lU horcs
h dlo rix :lilI-
rinthi altera
pars: qU :lndo
)
~
ST
o:lr c hacun 1.l:œu f,& vac lle cl e trouppeau d'IX
bmét 101s tournOlS.
lin, . vnufPour chacun Afilc,&A[neffe de trouppeau ou
qUl[que) ex
.
_•
.
)
' ouo bOllem [uyuant lceluy,neut loIs tournOlS.
(ibi iU,diclo re
Pour chacun pourceau, tant mafle que femelpromtttebar: l
. rI'
olim plenum e,cmq 10 s tournOIS.
erar amb:lglPour chacune brebis, & mouton deux [ols
ex affeél:ione
bllSho c il1di.
cil1m, fin g u- tournOIS.
tirer ql1:lndo
pour
ex plcientis .
.
affeél:lOne a:fi:imatio facienda erar) non eniro fecundl1111 atfeetionem taxatlo facienda efi:,htbar,ramen aliquando pra:fi:itoiur2.11'lento affefrionis,id dl:, a:fi:ima·
. tionis [ecundllm affet1ionem iuran ris) & priuara vdlltate conGclerara, vt quod
aber.1t iuratam a:fi:imarÏonem modcraretur 1. 3.§.pra::terea. ff. ad exibe~d.6 modo a-fi:imationem res haberer l.penult. ff ad exibend. ConL1derata rur/us perÇona perencls,veluri in frnél:lbus no percepris Paplllianus in Ui nanis ff.?e revln~
èlc.generaliter enim eum de fruél:ibl1s ;rfi:imandis qUa'ritltr confiat anlmaduertl
deherè an petiror frui poruerit {j ei poffidere licl,iflèr ,ibi Bart. lore in omnibus
cafi bus q~l cerram habe~t natl~ra?" dupli quant~tatem ~d ~on e~cedit, ex IU~f.
11Ia conrht.vld.Bugnonl.ll1 leglb. abrogatlS lIb J. Imme[uJla &lmm~derataH'
f.~dio rena[centes errares Stoicoru1n probabat pec~a[a ;rqualiamelluentes. 15
inc ommodis medc[ur princeps.
�,
L E G 1 T 1 ME , &c:
137
Pour chacune befre cheureune) tant femelle
que mafle, deux fols tournois.
.
_
Et tout ce que ddfus quant au befl:~il grosde
trouppeau; & pourceaux de de~x ans en fus & du
beLhil menu d 'vn an en fus: & quat au befrail menu dl:ant d'vn an) &au deffoubs, hors toutesfois
du laiél,& mammelle de l~ mere, à compter àrai[on de trois befres pour deux: & efians :l.ladiéte
mammelle compter auec la mere fans aucun pr,ofit.Le carital routesfois deldits mere,& petits vè-nfmtàreH:itution. Etquant aù gros befiaiHufdiét
de trouppeau , & pourceaux efrans de deux ans &
au detroubs iufques à vn an,à copter quatre pour
trois: & d'vn an au deffou5s iufques à fix mois,
trois pour deux.Et de fix mois au deffoubs coptés
auec la mere {ans rendre aucun profia. Le capital
de[dits mere & petits venant à refiitutiû.E t' quant
au profit des lumens, Cheuaux, Mullets, & Mulles)Afne~,& A{neffes ~ bafis:& Bœuf, & Vaches
de labourage, & Befresde felle èefdiez à Iouag€,à
rai{on de huiét pour èent,ayant e[gard à la vâledr,
&prix de la befie.Et pour chacune maiso de mouche àmiel, vn fol tournois par an. Et la ou ferait
quefiion de violente interception, dol, & fraude,
. ou male-foy, nous voulons, que'les debteurs [0yent tenus payer au double de c~ que defsus , fè!bJétiuement quantaudiét profiét,fruid, & croiffement,& le capital fimplemenr: & fans preiudice
d'autre amende, ou punition corporel1e,ou pecu ..
niaire,ainfi que le cas le requerra. '
s
('
�138
T A RIF FE
DE
Vifum foit addere hic adfaczliorem rvforarmn taxa_
tionem, duos indices ( lJulgm Tariffes appellat) alter.m
quincuncium rvfurarum,quem vo tta priJem cum aLljs duobus b~lJium,& fèmejJium, quulam diuulgautt ex meo, aLterum t'Vero annuorum reddltuum computationem, cotmentem,quos GaUicè expreJ!imta "'(Jt ommbm confuleremm.
T ariffe de CÎt:tq pour cent.
Sort principll!,
lo.den.
zo.den.
2. .Cols,6.den.
5Jais.
10.Cols,
15.(015,
Yn lin.
Fr; mou.
J .denier,
1.àenier,ob.
2.[01,2 .den. deux deniers,
2.fol,6.den. l. .deniers,ob.
3.fols, . trois deniers,
6.fu}s, {ix deniers,
9. foI5, neuf deniers,
Il.fols, vn fol.
I.fol J.den.
1 S.fols,
18.fols, 1.fol ,6.oen.
1.{01,9.den.
~ l.fols,
14.foI5, deux fols,
1,7 fols, ,..foI5, J.den.
3o.fols, 1.fols 6.den.
45 fols,
3· lols ,6.den.
I.cfeu, S·fols,
J.efeu,3o.fols, 7· fo15 ,6.oe8.
10 fols.
1.C(CUS,
2..ef.30 (o)s, 11 .fols,6.dep.
3.creuS, 15·(0)5.
J efcus' 30.fols, 17·{015,6.d(n.
quarre creus, 20.fols,
4.efcys, jo.fols. 2.7..foI5,6 den.
cinq cfel1s~ ,.) .fols,
'l.efcus'30.fols; 37· fols )().den.
20.Cols.
30.[015,
40. (ols,
5°.[015,
1.ef<:u,
i.efcus,
3.efcus,
4 .dèus,
5.etêus,
6.efeus,
7 .eCeus,
. 8.efcus,
9 cfeus.
10.efeUI,
15.cfcus.
20 efeus,
3o.cfeus,
40 t'fèus,
50 cfens,
'o.deus,
7o.ereus,
80. (eus,
$lo.creus,
IOQ.cfeus,
J 5o.cfe"s,
•
Yn iour.
Gbolle
l.den.
l.den .oh.
3.den.
6.den.
9.den.
I.fol,
l.fol,6.den.
J .denier,
l.den ob.
1.den.
3·deniers,
...denier"
S·den.
6.deniers,
,.deR.
S.denters
9· den •
1 0 clenj~rs,
1,{01,; .den.
~oo.efCl1S,
�C 1N
CLP 0
900.cCcus. ,
1000. e(CIlS,
, 10.elèus,
15·c[eus,
zo.tdçus,
l s.c[eus,
30 •e (eus,
35 ·cfeus,
4 o•e[eus,
45 ·elcus,
so.e(eus,
;oo.dèus,
300 .r (,us,
400 .c:(eI15,
Soo.cfeus.
600.((eu ~,
700 e(cus,
ek:Us,
800
1200.e(eus,
60.e(eus,
1 Soo.c(eus.
76. e(eus,
looo.e(eU5,
loo.c[eus.
125 cfeus,
150.efeus,
'lsoo.creus,
30oo .e(eus,
4000 .e{eus.
Sooo.c(eus,
6ooo.efèus,
7°°0 cfeus,
8000.e[eus,
9(:)()0.c[elols,
101000.c[eus,
'2oo . ef~us,
:2.50 c[cus,
3oo .c[eus,
0 . e [eus,
4oo.efcus.
·Ho.cfeus.
soo.cfeus,
,5
V R CE N T .
139
5o.fols.
I.foI.8,den.
'l.fo1s.6.den.
l.cfe.1J.fols.
I .cfc·40.fo1s,
l.efe. 5.fols,
2o.cfe·3 0 .[01s,
1.c[e. 5 S.loIs.
J.cfc. lo.[ols,
3'cf·den.
4·f.2.den.
S. (ols,
6.f. 8.den.
6.Co1s,J.den.
7·[0Is,6.den.
8.[4.den.
10.{oIs,
Il.Cols ,6.dcn.
3·e[G·45·fols.
~.efc. 10.(01s,
5·cfeus,
6.efe.15· fo15 •
S.efe.lo.[ols,
1 ~ .fols)8.den.
1 0.~f€.l5 .fols, 2oo.fols, [o.dc...
J l.de. jO fols,
20 5.(015,
16.efc·4o.fols,
H·f.4· den •
lo.efc, 5o.fols •.
4 t .f.8.den.
l5 .c[cus,
5°.[015,
19'cCCUS,
58.fols'4·den.
1 .ef.6 J.S.den.
33·c[eus,20.C.
I.c[eu,
~ 5. fols,
e[e.
3 7·
30.fols.
1
.cf
l3
.
c.
...dcn.
41.cfeus·40.f.
Tariffe de Reuenus.
L LAn,
~ooo .ereus ,de·Rente.
t
ioo.ereus,
1100
creus,
L~
I66.cfcus'4o.fols.
1 t 5 eCcus.
loo.efeus,
looo.ereus,
9 0 0.efeus.
800 . c Ceus,
81 efeus,w.fols.,
75 . cCcus,
66.efcus,40 f01s.
7oo •cfeus,
68.efeus,10.fols,
SO efcus.
+1.eCcu·4o.Cols,
3 J .cfeus, lo.101s.
6oo.cfeus,
~oo ~feus,
4oo .cfeus,
lOo.c[cus.
2oo.efells.
roo.cfeus,
8o.c feus,
60.efeus,
50 •efeus,
-ta.ercus.
.
Le [our.
Moû,
2oj'.efcus,
16.e[cus,40' fols,
8.efe1l5,lo.Cols,
s·efeus'3~·f.+ · den·
4 cfeus,IO.f.
"cfeus, 10.fo1s.
l .e(eus,4 6 •C8 .d•
l.cfeus, jO fols.
l.cfc. [3 f4·den •
I.efc S6.f.8.den.
l .efeu,4o.Co1s,
l.c[eu." 3·f.4· d •
. l.e[cus,6.Cols,8.den.
50.fols.
B·e[e.4· dcn •
I6.Cols,8.den.
6.efeus,.fo.fols,
I3·fols,4.d~n-
S. deus,
10.fo15
g;fols'4· den .
4.e[eus, JO.Cols,
J .creus, 10,fols,
6.fols,8.den .
S
3
•
�TA RIF FE
14°
"Adhoepro
badl1m egreglè facere vi.
detur 1. Papi
nian us. §.Vllde fi quis ff.
deinofficio(o:
vbicoll lpurâ-
do in falcidla
iIlam frlla nS,
qU:ldnngen torum, qm fu
pC'rabiidabat,
pofr deeenniü,ducenros
h;.buüfeintel
11gi tur . .JEftimo enim fextantem debitum 200. al1rc:is;&t.rientem q\.lI ftll'erabundat
DE S,&c.
{ols,
2.elèus,5· fols,
1. efeu, 4o.{015,
1.efcu,Ij .fols,
jo.ereus,
25.efeus,
2o.e[cus,
l ~ .crcus,
ro.efeus>
9.e[eus,
8.efcus>
7 .efeus,
6.e[cus,
5·cfeus,
4.efeus,
3,efeus,
2.t;feus.
l.efeus,
s .fols,
'l.CÎcU5.'? 0
5°,(0105"
45· fo1s ,.
4°.(015,
35.fols,
4· foI5 ,2.den.
3. fols ,4.àen.
'2.Îol s,6 .den.
l.foI8.den.
•(
J.' 01,6 .den.
J
1.(ol,4.den.
I,r~l) 2 .den.
30 fols.
Z 5 fols,
20 fols,
) 5 fols,
10 fols,
I.fol,
lo .den.
8.den.
6.den.
4· d1m•
2,clen,
. 5· fo1s ,
1.
FO:RTIVS,
C.
J
~e les Legttlmes f5 [upplemmt d',rellesfe p~~~
payer en btens , ou en arg~nt cqmptant, à,
/' eleBion du debzteur.
E
DEVXIESME
CHEF. - __
T quant au [econd cQef;conçernant le paye~uadn.ngen.:
ment du droiét de legitime, & fupplement
US.CUIUS tne d'
/
tis qnmcllm
lcel l e Auons {'em bl abl emen.t d'Id, Il
uatue,
& orcesvfurç pofl: donné:di[ons,fiatuons, & ordonons, que en tout
::~~~~:~~~~s ou [eradeuë ladide legitimé ) .ou fùpplement d'i-:
faciat & pro celle,lndJfferemment fera à l'option a & cleébon
ind<: rextanré du debteur, & heritier de la payer en biens, b ou
debltum. Er,.
go vfurarllln en argent Gno que le pere,Qu Jlltre refiateur e~ ~uC
'lll~ncûcium autrement di[pC!~é qu:mt il la qualité dudlét pa~
J'atlonem ha• 1.
J' d'
.
Î
C· .0.
rbl"lir vlpianus yement. & a ou e let payement lera lal~l en a .
no~er ex Pa- gent, fera ledebteur tenu payer les fruictsc d'lcel1 l ..
rI'
- \ .r. n
Plntan{) . 'Ad
h un.e § VI de e egltlme,ou lUpp emenr,rdpethuemct!l.. rauo
d' éè
Soein iunior. de cinq a pour cent ayanteCgard au capital du 1
eonû.6i.vo- argent deu pour icélle.Et depuIs le téps du deces,
, lum.t.
.
', '
& CreCpas
•
~
.
�CONDVITE
DES,&c.
1
I4I
·&trcfpas deceIuy des biens & fucceffions duquel aLeges aq uar
il. '
rum apud aIllera quenlOn.
riql1 til s pl u re s
. i2.!!e leflatut fill B audiélp&lys fur la conduiéle de
fu erun. ~ , .v id.
L'
d
eau es. mou
1
/tH
1
aura leu.
G reg. lt o.J.c a .
4 H uil1S fl: a-
Tau regard du tiers & dernier chef,touchant tut~ [umma
•
>
Î
'
.
\
ra tIo , q na lJladl&c condUléte cl eau,lera permIS:.l vn cha- qn am in ali ecun ayant clroiét , & tàcultt: de moulins & engins, no prxd io,ne
· 1 r..J ·
c· ..c rr 1 ~
mo IllS h abe. de con cl:ure elulétes ea~x a, raire 10Ull~Z) eue es, re p o tde, niG.
& reclu1es par les propnetez de [es vOluns & ou vol ente ?()fera conuenable, en payat toutesfois l'interefi:des mu
r.nl_n.lUS
o ,p~Jet1r Ul~parties,es fonds & propriete1. de{quelles fe feront curis q nod
lefdites leu.ées, & fQu(fez. Et ce non feulement flZ prx~lO ~!1h~.. l' , bl /
.
rr:
.
ree œrUlell rt,
mou ms'J. e,malS aUlU en tous autres engms.
& illius mi. Si donons en manderrient,par fes me[mes pre- n;lit libertat,
c'
1
il..
te:fiCtltl prxlentes l noz ame z ,& leaux, es gens tenans nOnre di; dominanCour de parlement de, que ceHuy noihe pre(ent tis auget coEdit " fratut & ordonnance , ils facent lire publier , ln
~n(Jdll1'l'~.Bart.
rubnc. De
& enregifrrer es regifires de nofireditte Cour) & fcruitut .EtÎî iceluy entretiennent gardér,& ob fcruent,& facét fine com~od ~
.
cl
. bfc
. , l bl .. r
rie COnlllttl'l
entretel11r,gar er,& 0 eruer mUlo a emeC,Lans nonpoteft,c u
aller,ne fouffrir qu'Il [oit allé au côtraire, en quel- wicühLl: ob
.
r· C
IL
' la,
voluptaJe [0que malllere
que Ge lOIr.
ar te 1 en:
no ft re p lalconftituéfir Nonobfi-ant quelconques ordonnances, vs, dç (el'uit~tes .
mandemens .oudeffences à ce contraire. En tef. !1emo
Et lUre Ip,[O,
ex a le·
moingdequoy nous :auos ices pre(entes fait met- no prÇ:dio ,intre noHre feel.Donné J S.Germain en Laye le 20. uito do mino
. d
' cl
:l<Jt1am GllCelOUr eM~y,l an e grace 1547.Et de noH:re regne Ie pOt~fl: : I1llÎ
S 3
iushJoe,lt(er
E
'i
ui tl1ti~ Alex .
in l aql1 a cod .
,do reruir. vi,.'- <;ignoÎ'oll1m COti fi. 9 T. Ta fon. latè,1.Q!!ominus if. dt: flumi ..R ;pp.
lib,j.:erpcnCrdp.l1.Dt:c.C<:.n11i.114-Barbar.confi. ~8.libr+
�'4t
L'A 0 Y l S
le premier.
Par le Roy,ComtedePro_
uence. De L'aubeCpine, Leües,& publiées,& enregiftrées, L'aduocat general du Roy enabiènce
du procureur prefent, & n'empefchant.A Aix en
Parlement levingtie[me d'Oétobre)mil cinq cens
quarante&fept.
FA BRY.
Arttcles, & aduù de la Cour mentionnez...es er~ce
. dentes lettres mande'4.au Roy.
,
v
Extraiél des regiltres du Parlement.
E V par la Cour la requefie à elle préfentée
par les Procureqrs du prefent pays de Prouence,tendant à la fin de bailler aduis fllr certaine
autre requefie, articles & remonfi.rances faides,
par les deleguez. des gens des trois Efiats dudid:
pays, prefentees au Roy pour en auoir l'authoriCation: ailin de pourueoir [ur les quefiions & proces qui Ce peuuent mouuoir en cas de refritution
de beftail, pour rai[on de la liquidation du fruitt,
croiifement & tout profiél: prouenant dudld: befiail.Et aufIi que les legitimes, & [upplementd'icelles fe puiifent payer en biens,ou en argét corn..
ptant,àl'eleétion du debteur.Et;pareillement que
le {tatut , & ordonnance faitre audit! pays fur la
conduite des eaux des moulins, aye lieu non feullementés fouffez. des moulins, ains aufli es redufes, & Ieuees d'iceux. Veu auffi l'appointl:ement
faia: par lediét Seigneur au pied defdiéls articles,
. &. requefte, cotenant renuoy àladiéle Cour pour
y donner aduis, appellé le Procureur general:i~
�DEL A C 0 V R.
r 43
dia Seigneur. La refponce & conclufion dudia:
Procureur general, le dire des Procureurs dudiét
pays faid: pardeuant les commiffaires [uree deputez. fur la declaration , & interpretation defdits
articles, & ouy le rapport defdiéts commiffaires. ·
Ladiéte Cour dt d'ad,nis, que quand au prem~r
chefconcernant la liquidation dudiét fruit, croiffement) & tout profllét dudiét befl:aille Roy ( fi
tel eft [on bon plaifir)doitordôner,quetoutesles
annees les condamnez. d 'orefnauant à la refl:itution defdiéts fruiét,croiffements, & touS proffiéts
feront tenus payer pour chacun cheual,& iument
de trouppeau, & foullans bleds l'vn portant l'autre, vjngtquatrt: [ols tournois.
Pour chacun bœuf, & v.ache de trouppeau dix
& huiét [ols tournois.
Pour chacun a[ne, & afneffe dè trouppeau'ou
fuiuant ice1uy neuf{ols tournois.
Pour chacun pourceau tant mafle que femelle
cinq fols tournois.
Pour ' chacune brebis, & mouton deux fols
tournois.
POUf chacune befte cheureune tât femelIe,que
rnafie,deux fols tournois.
Et le tout ce que deffus ) quant au hel1:ail gros
du tro ppeau,& pourceaux de deux ans en [ltS, &
du befiatl menu d'vn an [us. Et quant au Defiail
mem.l efiant d'vn an, & deffoubs, hors toute ~ fois
de laid:, & mammelle de la mere .i c~rn ptçr à raifan de trois be1l:es pour deux. Et eHan" à ladiéte
mammdle,
"
�144-
VADVIS
tlegi/ltim~
me:' mammelle, comptes auec la mere fans aucu profex trlen
tc,vel [,- m Ife ho fia, le capital toutesfois defdlétes mere & petits
a
tlé,.l C
'fl'
E
b
venant a re lltutlOn. t quant au gros efiail (u[offcllmcx
quar d·,<:1.. cl & pourceaux enans
Il
cl e cl eux
t l.1. p,HcntïbllS,
111L e trouppeau,
Cod.co. d.! Papi- ans & au deffoubs iuf<'lues à vn an àcôpter q
nl:JOll<,parag. f i - '
.
)
.
).
ua _
m~ttls) ff. tre pour trOIS, & d vn an auddfoubs lli[ques à {IX
cod. Oli111 quo
.
d
cl fi
.
pluees Itbw, co moys trOIS pour eux. Ete IX mOlS au deiToubs
mtooretat por1
r
cl
11:
tio , hoclle pro comptez. auec a mere lans ren re aucun prOmt.
nulUcro ,ltbcro Le capItal de[ditls mere & peLits venaut en refl:'nltn VJtlC autta
'.
1
en. Tnens cOlm -tution. Et quant au pronét des iumens, cheuaux
Jcgmma: pHtiS
,
'
dt: fi mfra qua- mullets , & mulles , a[nes , & afileffes a bafis, &
tuor [unt . vd b e l
il.
de lelle
r
[~mi ~ fi vitra
œUl C;,& vae 1eS de 1abourage, 0<. benes
.
quod hdc [,hala de[diez. à loüage àraiCon Je huiét pour cent ayant
Iu d.onbus cx ,
,
ptlm o .
.
ayant eCgard à la valeur,& pris de la befie.Et pour
.1'', crleo- l .
r
de moue he a\ miel vn, 101
r
1 r~l cer- C lacune maiwn
tour1~~~:h~:r nois par an. Et la ou il feroit quefiion de violente
\~leat~~~IS interception, dol & fraude, ou male-foy , les deI: ' ;~
bteurs feront tenus payer :lU double ~e ce que
!~~i.l ~ ;:~ -deffus. re(pediuement q~ant audiét profiét, fruitt
por; 1;ll \ & cr01ffement , & le capItal fimplernent, &[ans
~~)5 ; ,1 :
'preîudice d'autre amende, ou punitio corporelle,
~ 1.~
ou pecuniaire, aÎ1ih que le cas le requerra. QE.a.nt
[econd chef concernant le payement du droid de
ab v~~o':~ qua- le gitlme,a & fuppkment d'icelle,efi d'adujs ladiClIor,([i.:nt ' s~6- éte Cour q'ueen touteas ou fera deuë ladiételeputar'o dl: , :1.
'
,
CjUdIt1U~ jnti- gitime, ou Cupplement d'icelle, indifferemment
nnum femtf-; Is . d .
\,.
h . ' d" 1
D'm- turques à Olt efire a 1eletl:lOn du debteur &
entier leede
4 par 3: ). m le payet en biens, ou en argent:fi n'efl::que le pere,
l~ faut doubler '
dJ '
flulemèr , Cfm- b"u lutte teftateur en ayent autrement apose
n;e s',ls ro~t ). quant à la qualité du payement. Et que la oU le
,eif J.zdlxmnt.
payement.
d ' e.Authcn t.no
u
IStm~.C.cletll
qUIS
Q,
I
l
1-
1.
ln
�DEL A C 0 V R,'
14)
payement ferait faiéten argent, [oit ledit! debiteur tenu payer le~ fruiéls d'icelle legitime) ou
fupplement re[peétiuement à rai[on de cinq pour
cent: ayant efgard au capital dudiét argent deu
pour icelle, & depuis le temps du deces d'ice1uy,
des biens, & [ucceilion duquel dl: quefiion. Et
quant au tiers & dernier chd~efiladiéte Cour d'auis, qu'il [oit permis a vn chacun ayant droiét,ou
faculté de moulins, & engins, de conduire Idèli{tes eaux, faire fouITez, leuées) & recluCes par les
proprietez des voifins ) & fera conuenable en payant toutesfois l'interfis des parties es fonds, &
proprietel. defquelles Ce feront lefdiétes leuées, &
fouffez. Et ce non feulement el. moulins à bled,
Faiét à Aix en ParIeains'en tous autres engins.
<ment) le 2. iour de Juin. L'an 1545. Collation efi
faiéte.
BOl S SON 1.
Epitome.
1
2.
3
4J
1
7
1
9
fa
St~tutllm non fit àpopulo
ruogHoftenu flperiorem fine fupêriDr;'; tluéforitate-.
Sttltutum eff itU commune iü .qtû eo vtlmtur.
H"cjltltutum eft contra dij}ojitionem iuru.
Legitimam peti! filim exjùbflantja ptltru.
Legitima flluittlr in bonir medi~cribt#.
Legitima Je itlrt non recipit onm vt in pecunia fl/N,uur.
Legitima qutlndo fomitur de legatu.
Legitima CUIn foluitllr conJiderlJ.tur qll.t bona hahuit defonaIU umpore mortu ,ntji in donationibl# inifftciofis.
Legitima AUl{etur allau faculttltibtu.
Prwum.t]uod pro bonisdare potejl,permittente Lege, h.eres vnillerfalu h~reJ11'tlrtiç'lllJri,dabitIJr tllud,qllod efttempore,
quofoluéd~ ejl/(g#ima. n(}~ quod eMt t'épore mortis ptlretii.
T
�DEL E G 1 T l M A.
1 r VerittU inquirmda in variù Dpiniombm.
a No poterat 12 Renrmcians legitim,e cum turamento reitit/liturJi fit enormù
pater pecl1~
lteJio,
fi
niâ. affignare
, ,
r:t
"
[3 Leullzma
non tard
atllr'ln Y/ICHl.
pro l Ilgltlma
ô
l.[cimus,cod.
•
-- de inoff. Barc.
G LOS S A.
_
h
-
- - - -
_
_
0
Ptimè coUocatur hoc flatutum poft duo pl'dJcedentia:
. -' Je
' -''d l "
nam prlmu re erua! IlU pete t egltlmam,aut[upplein l.inquarta, mentum:qua irJ re)f5 quomodo fit flluanda bIc declaratttr.
~~~~~~~ ~~~= ~od flatutum fatlum efl ad /ùppllcattonem t;lzum ftatuu:
ceffion, pro- non poteft enirn fteri {tatutum à pOfula fine jùperiorù augrefI'lI ~'14. I~. üoritate,l.humanum, C.de leglb. rvbl Bal.nu.2.rdeo autem
10. qUia egl. , '
. tima debetur va co ftatutum,qttza eo Jolum zn!er alros fubdttos Regi Galde fubfl:~ntia lorum "lJ!untur prouinuales, e§ ad eorum fuppl,cationemftparern;t 10 rel'Il
rr:
d 11' d"
.
l
bus medio- ClAt a ta,e,> conceJJum:quo IdU .lC1tur ItM commune Ba .m
cribus. Cuc- l.conftJtuttonû,m fi.C.de bon.que lib.@'Tlnadd.
chus in :lllth.
S ER A A L ' 0 P TI 0 N a, H OC ft atutum) quema d'ff.
nOlllulma.
~d fi Gt co modum ft} duo fuperiora , ef! contra dtJjofitionem iurit
fuc,udo auC commum:J a. De ture emm filiUJ h.eres parttcul(.trù petrt lefratlltUll1 vJd.
,
.
Rippam d. 1. gitlmam, au! eUIJ jùpplementum ex fubflanttaparentum 1.
in quarrar~. fclmttJ §. repletionem, C. de inoff. tejlam. EIJguntur aub Llcet enlln
d"
b
b" b
.
l' d B1
pro indiui{io tem me IOCf'Ja ona, ar ttrlO .om 'VlrI. not. aC~lJ. t t.
filiu: habear lfJ a~!tlJ de re.fl.(f) ea qu.e par.zn pnnc.per text.m §.quamln qLl:J.. 0'el't.A leX.fonf..12f.nU.I!..mfi .1Jb.I.rattOnem
P"'nc
'bO
'h
. 0 brem eO.!It.re
l 1 et re
ditaria,pro le l"edd:t Ibz Alex qUJa ftlut! in LegitIma efi credrtor,ergo bo~jtima:, t,amé na poteH elIgere: ita tenet etiam Bald,poJl GuI!. 'Vt refèrt
ln diUtÜone
'd
lb
b '~d'
il
~o porc(t pe~ Gu: .Pap·487.Bert.conf.IG.nu.~. 1 .2. 'V 1 etla lclt,Q"O.
terc lcgitima non cft/ùmeda Legitima de fingulû bonu,[ed de al'qu;bUlb.
in 1. fUlls quo
que.ff ~e h~red infr. Rip.
a~re-
de oml1lhu~
cogtrt
r cbus, vo1cn5
\
tnll1ura~jm hahere pâ'rtcm in qualibet re,'Duo ergo funt hxc leparau qu?d debeatur de qual,bct rc ante deduétionel11,& rem pore diui{ionis iLldex arbltCc:t ur
'ln" in re Lit tôluenda. Omnes penè dd in lin Guarcam,pra:[enim Rippa.Il.1 lZ .
Gabriell.comm.toflc1uf.lib. 6.tit .de lc:git.con. 3.
�SOLVEN. IN PECVNIA.
147
Cagere ergo filrum, "Pt acctpiat legittmam in pecemia cft ad- a ~egata 1l0~
' , '"' l quomam "
' bUJ,& Jizml'fes: mlnuunt
Jeol
dcre onu.r lcgrttm~)cotra
zn prlOtt
rimam. ~~_
o-in fimili confulutt Bertrand.conf'7 J.nu 51.ltb. 3 .1Jbi ait, re?~ain a:nonpotefl.fcoùimiK-)
'-ut rnpecumafolua- lrealted~0
hint
quod onus ÎmfJoni
l
;r 6
la:re -IS, non
tur,tamen id intelligttur de onere impoJito ab homme:quôd tef!:aroris : ca
, autcmà lcoc'rvmuerfàlt,fèu}'JarticuLari) &flatuariafieri enim,nunquâ
.!!>
d b' jlA :J~
debundefunnon poJ!it ,non u rtatur. '
étus,fed h~res
Dl:à dc iure communi le<~itimam fumi d~ bonû ) fèd an his fe allig~. a d'tcenc~um
J
per addl.
quo d 'no. ., ntrfitpr~clOfitores res·Ult
~1
d'
fiumauJ"r de 1e(atM
....
tlone lçre 1Jil1t legattf,:adfiram tantum duos gratta breultatû, qUI ita ratis.~a raconfie/uerunt, Dec .conf./II.nu.] .Bcrtr.con(184-nu.4.1:b'4. ri ol1 c dlcutur
1"
,
'J'
ab ha:rede
E N BlE N S b. TempuJ mOl'tu cft/}eb1andum b, "VI pr.dbri 1. cu
[uatur ex quibUJ bonir petenda, & fumenda Jit lcg/lima, 1. f~b hac ff. de
rr
Cd ' ,If.' fi
' cond. & demm qUlfrttur,& 1bt l a).ttJ I.not. . e mv)). te am. & zn monft.1.2.ad
autlJ.nou~(jima,col.j.rvelfJecundo pondero text. ibi.C.eod. treb~ll. Et cu
"Pbt Bald.& alij drcunt enim,quôd de bonir falum, qu~ de- hd~ bis d,etra. b
.. ' ,
ltur i egltlma
[unaU! poJ!idebat tempore mortu : de etur fl'11egtttma. de patrimoExctpiunt ta me do[fores ab hac regula "Pnum cafum:quan- nio ip,lius tel
fi
' "
,r, -.]' ,n; ' If d datons non
ao parentes eceruntm rvltarmmen)aJ) CV tno.tpCIOJtU 0 .. legatarij denatlOnes:quo caJu, habenda eft ratio bonorum donatorum, trahi dicitur.
,rr:derent tempore morthl',h
~id deleo-aquamuM. ea mm PCJ.JJZ'
aut •'V11defiz tis
piis ? Id~m
parensc,(.de mo./f.teflam. qUIf autlJ.cor,.igit d.l.cum qu~- putatAe~urf.
rttur,1Jtper Bertr.con(54.nu.2.lrb.2.
GJuod tamen,ait, "Pe- IdneClnan
I. ,fi q u ls ad
, ~.:
~
I
dam
Tum ejJe ,fi bona.poJfejfa tempere mortù non [ùlJictat ad le- C. de Epife.
gitimam omnium jitrorum nam JifatiJ bonomm [uppr1tat, & Cler. vid.
,
T
Alex.con.I8.
2.
vol.4. Ita pia:
cau[;e fauendum eft vt aliorum ÏtlS non Ia:darur.
" Receprum dl: ergo in omniblls qlladratariis deduétionibus b0na inrclligi qua:
cUÎllfcunqlle cùm morieur fLlerul1t: alioqui filij f:epè, legirima, tt\:cnis & dolis
priuaremur dd.in Lin ratÏone. z.
'Vide Graff\jm, libr. fentent. §.legitima: qn:rft. 22. Immenfa enim donacio in
vnum ex libcris collata per alios vfque ad Iegitimam reuocatur non vItra) D.
in Auth.vnde & fi pareus.
�J 48
L. 3 0 SAP A T.
fi .renu~-
ad dandam (inguli! legitlmam , de boni! donatif nihil de~Ja~e~lC q!lld ducetur,nec
'l'eeurrendum
erÎt ad tit. de mol+.dotib.
C non
!Uns r perere
.
.
...
'Jl··
po(fe augmé- enJm pojJùnt 'lu~rt jil'1' Ji eu pater reltnquat lcgltimam.
tllm iuxta bo 'Dieunt et/am doElores, quodfaciendaefl ~flimattopretü
na qUa! pater
.
' l'
,ï'
in morte rdi-· 1.uod erat,tempore fllortu parentum, 'Vt ln oeu fopra aDequi~, Couuar- gati!, & in !.in ratione la. 2 .a.Caftren.& Alex.ad l.{ale.
rumas. cap. H' h.
d"
'
d"
J d' ,,2,1'
Reinue. § ' j. tlJle tra rtu non meommo e 'l~rttur:pater ae lt)'Cl ar
num . 8.d,e tC- fignauit dotem (ili~,qu~ cam acelptës promtjit nihd ampliu.s
ftam~la,re- pelere, an aU air focHltatzbmfoflit fi/ta ab h~redlbmpanuouatlo 111·
'JJ""
telligieur ae- t1'ir petere legitim~ fupplementum. il.!!,1t qUltflio in dUal
tento ~atl1 fcindttur partes: nam aut bona defonEli pof! eim mortem
pra:fenu &: re
. ,e
dd l b
bus vt nunc font aué/a,& pr~ClOjtOra rc Ita a o,e,opera,& fomptu
exillentibus, h/.fredir : tune non efl dubium, 'Jum detrahi d,beant, rHi
varq·rD~urUc~.
fùmptUJ,& melto1'ationes, 'Vt dtcttur in l.domos hlfreditaprog eUI ,,,.J'"
5 ~ .nu.27·
rÎtu,de leg. I.eum trib.feq. Aut bona funt auaa ex tempob Phr~tc:rb~a 1'e,& natura rerum,aut ex labore,&induJlrta patrri,cum
qua: IC a In
,
.
dl
'
1J
terprere qUtt~ rvlUerU: &' hIC rverfatur zjfieu tltJ:font emm 'Va ae rvarîi~ur,&: m~l. rij doaores Bal.in c.çum M.Ftrra,rienfis nu. 15, de conflit.
taIn quçlhb-,n;
.,
1 d 'd a' t: "b
n ft
nein cadunr. aj)"rmattue co ne u It,quo· aUvf,I4JaCUttatt UJ, aUiif,a ttel. An debea- ttam legitjma,&in I.paélutfJ,C.de coOationibUJ in l.quamtur tran[uer. C d ftd .
;r C'terftrenJu
,t; zn 1ege zn rattonc. numtr~
falibus? vide uu .,e
eleomm:}"
Gratru~ q.6. quinto.'Verfic.quid Ji m 'Vita, ad ljàlcid.eum alm relatM"
An fiba: per lafon.in authentica nourrfima.numero.9 .Cde inoff.tcflam.
narurum ~x 'J}"
clura'; facianr 'Vbt dtcit Imperator , quod paé/um flaum etfm parre flper
pattern, vide leg)ttma,nolJ, noeet filijs, quominm poffint oppugnarc te!" ..
eund. qua:fr.
J
7. nu .3.
mmtum paternum, & fetere bonorum fiub,t;
'j,a/um,
rvb'J
An in vir a
Bal.
a.Et
Il..
parris deb ea.
ru r legitima:) & an pro condemnatione filij tenc:atur parer legitimam {oluererEt
Bart in 1. I.§ ,6 impuberi tf.de <:olle Bonor. Rerpondet non ccneri. Va[q .§.' o.de
[ucc.crear .nu ..28 s.Socin.iun.con. Sl.nu. s.libr.j.red quid li [oluerir aliq~"i paret'
pro côdemnatione filij.An impurahltllf in legitimam? Indi1l:inétè quod ll11puca..
Ii debea t renent 0111ne5, Ri pp. in l.in'quarcam nu.18 5.
�S Q L VEN. 1 N PEe V NIA.
149
BaU.in j:not:d.l.paElum.C.de cfJll.Contrariam opinionem
multijequuntur relati à Curt·fenior.con:vlt.quamip{efe.quitur poft lacob.Butr.ind.l.paélum:Alex.ton[.z9.num•6 •
Itb.3.eonf.l0/l.& llll./tb,J.Nititur Curt.ratione,filegibUJo
Ratio h.ee cft: quia fifilta promifit nihil amplim petere , &
paterJe obligauit addandttm dotem,(i non excrmijfentfocultateJ,aut forte fotjJent dtminut~, norJ 174;nm habuijJet,
quàm promtjfom focrit: ergo fifint aua~, non debet plUl
babere:quam ratzonem ante Curtium tradidit Alex. d. cOf.
2. 9.nu.6.lib. 3.Lege; ab eo al/egat~ font ,l.eum qUifritur, C. 4 vid.Gu{fum
Je inojf.teftam.l. etiam §. rvlt./fipatronum ex debita, §. d. §.legitima
J
'd qUa'ft.13·
rvlt. de bon14. uI·b .qUt'bm dua bm rvl"tlmu lcgt'b tu ",letf,
qUQ An filius PQft(JtIU mundllJ non re!ponderet.--l=l:a1u opinionem flquitur Ut p~opria au
'b
ft'I.·
.
thomate leBertr.eonf.q J.nu. 3f. l1 r.]. tamen tOI eontrarzHJ przorem gitimam apfequitur in conf.172.nu. j. conf. l/l4.num.z.lib.I. ~am ego p~eh~ndere?
,
h
' eonJ',.
.{;rmtltur,alt;J,um.
J a
fiuu' ln q.vld.dl(~t.Graf.
, puto rverlorcm:'quif
ae ra~tfme
16. An in
jlt1,tuto,exfanttbUJ mafcultJ,q"od fiba cft[ua hifres m par. u prohibita.
te,fibt de tUrc debita,ergo eodem modo debet ei prodeJ!è au- al!enari!di~ r,,. d cl h _J
/ pe aCCl lt.
gmentum in fia parte a,que'ma mo um ~r(ft[,J rvniuerfa t Sed vide Sa'
in "Pniuerfo h~redttate , l. qUit de t,ota, de rei 'Ventl.Itcm fi cin',in § . dilli.
' lars,
' 'VtJupra
r:. ' df(;J,um
ct
Il J d
b I.filtusf n.".
bifredt'partleu
e.f}.
J, ,e aan fi, quota 0- An poillt dos
norum,fitquc in eiUJ clefllOne rem pettre) non autcm in ar- falui in bo~~s
bitriQ h.eredit rvntucrlâlit
dare rem,autpecul'JÏam, [ruflra fieu,t
leftgmJ'"
mar A rre en(mea fententia )dubztatur , an lOud augmentum , quod cft tre le Sieur de
exre znlâ
& ex tempore, quo precia rerumfolent aU(l'erz
Torrettes,& 1..
f)'" ,
<b
, dame de Btauprofit h.eredi partieulari in fualegttima: nam quamuir pa- lieu. Declare
ter eiu.r ,qui petit legitimam,ab bine triginta,fortaJfe, an- l' heritier n'e7.
,ff., , cl b"
nos dcceJJer:t,
a tturctnuncquota db·.fÎ.·
c ontJ,qudpt>.JJ"ae1 bat leflrertceullblea
payer en bïêJ.
tempore m~rtit ,no autempccunia,d..d'.repletionem. N eque ,1( Je conaemn4
,n
'dlJ',a(
h
~f}.
•
' d cr; te~pl:Jre mor/JI:. gent.
a payer en Ar.
ob'Jwat,quo
a:;"zmatlO
pr.ettj,quo
'
�15 0
DE
LE GIT.
enim ad eum finem ftt t;flimatio,~t p1'ctium detur,[ed
rut fctatt4r,qUte Jit q~ota bonorum,qute d~nda eft pro legitima:nam propterea muenta efi pecuma, ~t per eam fiat
tequalit tU qua1Jtt t atiJ ,ita dtclt Iurifè. in lege prima.de cotr.
emptton. AnfloteL.lzbro quarto.ethicor.capttulo primo. (;J
@T ,hi lattUJ EuflatiUJ etU! interpres. Fit itaque teftimatio
bonorum)qute erat tempore mortM) ~t metiamurper pecuniam , qUteJit futura quota bonomm , 1:on autem <vt demUJ pecuniam • .§!!!am quotamJi rvendat hteres partlculariJ,r'vendet eateHzmatione, @j- pretio , quod nuncrjl, non
quod foit tempore mortiJ. Ex 'luibUJ apparet,augmentum
'.
prodeffi hteredi particulari,quemadmodum f5 rvniuerfali.
IfQgt a:.alO~es
Ergo prectum,quod nunc cft, dabltur hteredi particulari
commctatlos
. "
d ' t ' d ,ff:,
rf'ql1iris vide petentzlegttzmarn,r-:Jt e ture) aclen um e.Jje confiat exfoapud GraCs u, pradiaM.
§ legirima &
. fJOC
1
ft atu!u~: nam mm
'1 'l
a~ud de 10N eqtle contrad'tctl
nout'prtet~chis) in COin. rea addt!, mfi quod rvult, ejJe zn eleatOne hterediJ t"'vnt;.1o::ffithenc. uerfalû dare aut rem, au! pecuniam, de tempor~ vero rema. ltquit drfjoJitioni iuris communiJ, rvult autem iU! commune,rvt pretium fuccedat loco tei) l. Labio) & Sabin/u,
§.ttemJi dominm, de rverb.Jignifi.rvbi glo[& ln lege.lmperator,Jf:vlt.de legfecund. BartoluJ & alij in l.ftcunda.
C.JhmU4 ex plurib. l.Ji & rem. in fin. de pet. htered. rvbi
BartolUJ dictt, hoc habere locum in iudiclM rvniuerfalzbU! , ~t cfl dos, btereditlU, peculium , hitc exempla pomt loannes de plat. in Lege prima;vcrfic. t5 Jic res. de c~
{lren. pecule C. libro duodecimo. Cum ergo filu,(,J pettns
legttimam, petat h,uedttatem , & fic iudJcio "Pniuerfall a',
gat, dcbet preclwn loc~ rei fuccedere, quod ejfe debet IUIIII
temporu,quo tradenda efi res, non quodfuit ump01e mo~?'J un
tll.
�SOLVEN. IN
PECVNIA.,
I~I
tM. ~te opinio confirmatur ex t'kt) qUte "/l,demru de confoetudme feruari : nam fi hteres "VnJuerfaLu notit, au! non
~ Pe,riculofa
PojJit pemniam perfu/uere pro Legitima, qUte ab eo petitur, [unt
In Rep.
tradtt quotam bonorum) qUi/. fi "/lm datur, "/lm detur eo bene con/liprecio, q140 nunc res "/laLet: itaque ei prodefl augmen- tut ~ J~omjllu
tum) eadem crgo iuriJ dtj}ofitio debet e./fe in pretio, cùm ~r:~~r~:; I~~~
fit eadem ratto, ~ulgata Lege, tllud. ad Lege Aqe-etltam. à( icerolle Ii-,
HIC "Videtur eJ1è fenfu'! dtÜte Legu. cum quteritui', & fi- t~um [emll1a{;1'
fi d
,a
na vocantur.
/ ' curfl dmt, quo d j'mu
rJJllum.
non pot~ tcere tCj.arnen- Proinde Aritumnullum, Ji ei reLtéla fit quota bonorum à patre poJJèf /lotdes, ,in
'
bh J occupata quo- RhetonCls
Il.
"
Joarum tempore mortr.! : qUa! quota a tete(,1,e
, ,
optln,c concunque tempore, dand.1 ~fl petentt legmmam, Jiue Jitfa- /litlltas ait
élaprtecioJior ,Jiue ~rLlOrex natura,& tempore,fiue ope q~<e ~d o~nIa
.
b
" b
Je b ,nIa lal1CCIC~
ra, & mduJ~rla patru. Ex qUI ta ratrom U:J non e ene [unt. Et paucxtrlcat Curti. m d,a. confilio. -vltim."Vt mthi lJ/detl,er.Htec c~fIima i~d,ir.
d"
J
d.0, qUia
' me ltO~Z'b ~ mt:fur
'
CIS
arbHrlO
opmto, er,fijerltan
a I.n lUc.lcan
reliqucrunt.
ratlOmbiu: quamuu non nulll d:cant contrarzam commu- ~d&in Po
tJem. Sed zn "/larijs opinion/buJ "/lerÎttU eft znquirenda , ~t Idl,t.ab con. tra~
,
' "
Irllm cn,qlll
att 'Dcc. confi. 35. mt. 9 ."/lerfifeculJdO prmctpahter. neque legem impe,~
cft faClendwn,quodfacrebant dtfètpuLt Pytagorte)"/lt inquit rare lUber,iu.'
Deu unli b.l-'denat. ~1eorum.Ctcero,
qUI nolJ, qUterebant ratIOn es re- ber
perarc . & EUmm,principut,cafaJ. & ele?tJenta fld falum reJjondebant, llomiam, q~i
, "Er"',t dtiT,lple
i l ' r. d
' 1ebant emm, 170L
"
"ero
homlcules
ixlf:"/lo
:mtatepritcetJto~ b Il
r
ne, e uam,
rû ejJè pro rationc.Crcer.alJera cenfebat, caUrtU rerum ejfe Cuiu's ira pleperquiredtU .principia,&eleméta,quod verè fcwe efr,Artf. rl'itl; o~ril11os
, 1
,r
.
L'c '
d..
allC'qlll pero
C'J·p,~YrAlJg.conJ'346.n.!.slcnos zn egu ratlOnes,w fen- uerm.N6 po
fum dcbemuJ mtuert:nolJ autern drcere,tta ,udicarJdu,quta ruerLlnt ramé
a ' apu d nos no p UJ debent "/la 1ere, omnJa
comp1dCUit g l,r
oJ.& d
Ot;[,or.qut
prchendi lequam g iblls 1. non
,J
/
r0{funt if. de
lcgib. quod & deganter admonnit DL1arenlls. in 1. ln a.:1ionibus de iureiuralld.
Ca:terafnnt apud Mel1och.hb. j.de arbit,iudicum,cap.j.
�151-
DE
LE G 1 T.
quàm legum auéloritaJ. Non obfl. ratio Curt~ tmenti!
contl'anum,quia nonfequitur, dos promtjJà non potefl minui) ergo non potefllegtttmte fopplementum peti aufliJ facultattbtu,efl enim dtuerfaratio dotù,& legitim~.In dote
cl'editrix eft ftlia,in l'ita patru ita, l'tJi bona pater allena~
uerit, aget ftlta aduerfUJ tertios bonorum pojJèjJores in'Pim
obligatzonù ,Bertran.con[i.I41 .nu·4''Verji.ad-quintum /lb •.
I.certum e(l autem, quod debitanon imminuntur diminutis
bonis : leg~tima rvero non debetur, nifi poft mortem) poflquam ftlij eam pojJunt petere , quamuû pauum cum patre
fecerint, quia tllud eH de lure prohtbitum , d,Ela l. pa[lum.
c.de collationi.lmo augebitur iegitima auuû jacultattbuJ:
@T diminuetur,iù dlmmutù, 'Vt dzcit Caflren.in d.l.in rattone.N on obflant item Leges allegatte àCurtio:primo L.qud!.ritur,C.de tnofficiofo teflament. nam ea facit potimpro hac
opinione:;n ca L. dtcitur quod tnJ}iciendum efi tempru mortù in dandaLegitimd: : ita ~JOS dtximu.r , quotam bonorum
poffiJforum tempore mortù ,eJfe dandam hteredt partjeu/ari ,qUte eum petitur,danda efi, jiue petaturflatlm poft mortem,fiue multo poft:idem dicendum efi in bonù auélù labore,f5 induflria patrù : augmentum enirn dicitur ejJe eim,
cum moritur,ergo meo habet lcgittmam ftlitu.Non obftant
ite~ dUd: leges , c-v.bi eH arx, t:t;J propugnaculum contrari~
opinionû : primo non eontradiett lex etiam. §.ft. qUd!. focit
pottu.! pro contraria opinione : ait enim , quod debtta pars
bonorum , qUd: habuit libertlU cu.m moritur, debet darI patrono,quodfaciendum ejJè fope fupradzuum fUtt. Legi "Pero Ji patronum ex debJta, §."'Pltimo.reffondet ibi Alberi.&
Cumanru in lferui qui. ad legem Paleldlam. 'Vtl dici potefi
cam legem non obflarc, nam ferutu ) qui rcdijt poft morte~
1lblrtt,
�SOLVEN. IN PECVNIA.
153
llbati)non crat in eiUJ bonû temfore mortû, per cdptitJ/talem l'mm ) dominus -amitt~t flruum, neque dmtttl' ejJè in
mu domtmo, quand/u eft apud !?ofles:jèd cum redit, recupera! feruum amtjJùm,l.poHliminium, m principio de capti.
@.T po(lltrlii~io rcuerfis,poftlirmnium (ait lex) eH ftY rel a-.
rmjJ:e recupeJ'a'tJd~.jàctt §.ab hofttbus,injlttuta quib'fJ ma:"
dû tUf patridJ:poteftatû foluitur. & glojj:ex 1Jerbo pendet,
"phi dmt,quod fi/uu eùu, qui capt/u efl ab hoJhb,U, rempore
capt/U!tatu dicitnr eJ1è fui lurir:ita tndiéla legefi patronu.
fèrMu vel'è non erat domint !empore mortù,qUtaertlt apud
hofles,&' in corum dominio~at cum red~t,augt't hdJredltatem in cOJ1"Jmodum 11if~redù. Hune eJlè 'fenfom legù oftendunt duo exempla,quJ. f~bijciuntur,per qUte declarat iurrf
confulttu,quod fi quid addditur htereditati augeatur aditte
/JdJredtta.r hteredM, non bona defunElt, ideo de /Jù non eri
danda quota patrùnoocolltgttur etÎam ex 'Verbù legû, cum
dtcitur,quod ltbertus reliquit de bo'!ù,qur.e jù,erum tempore mortû : ergo feruaJ ifle non erat in bonû ltberti: lttique
aliquid acceffit,f§ addltUI11 fuit hr.eredttati a;ditr.e,quod acerefcit hdJredt rvniuerfàli ,non allt5oi!..!!amobrem non videtur obftare dlBa lftpatronumo~od dt[lum ~(l,non 1Ja~e
re rmuncia-tionem,fififta renunctaui~ hr.eredita~i ,inte!ligedum ejl,ji non iurauerit:at"rJbi efl iuramento rvallata , re ..
nunciatio,tenet per capi.quamuù ode paélû .in 6.fi perflatutum prouinciale.Tamenfi renuntians Lcdatur enormtter,
rejlttuetur,obtenta dij}enfatione à d. capi. quamuü. vt ibi
tradunt do Bores, GUld. Pap.q.224.Ita dicù feruari de cofuetudine A10lùuUJ in add.ad confi. Alex. 27. me.7.conf.
59. nu. 3.confi·I2.s.nu.8.ltbr.!.conf222.nu.2.11b.2orn quibu.f
lacis fempcr negat Alcxand.Decoconft.21.num.s.ait dfpenV
�DE LE G 1 T. ·
152
farifiliam à d.c.quamuif.ji en.r~/ter ltedatur,& italimitari dluum e.quamuu .Berlrand.conJi. 7 .num.2.eonfi.13 8.
num. 36 .lzbr.z.ldem MoltnteuJ In diRo confillo./llexand.
oz 9.nume. 6.l1bro 3.dicit, quod in GaBla feruatur, rut filia
non reflItuatur, etiamji pater dederit eimInUJ legitima:
'l'atumm. . reddlt ex l.nee in ca, de adulteriû. rvbi dtcit 1"rifèon.quod mraconfidunt de patre.,& de matre. Alciatur
de p.,a:fomptiomb~tJ. regula. j. lliatjone ij. dJjlirJguJt , rutfi
paterfiliam in matrÎmonium eoliocauit , & ei dotertJ dedit)
tune mhil ampltUJ petere poteri t: rvero In teflamento dotem eonfituit , & ajJignauit. {~m luberet, .tune potent.
Ha:e dtflinuto non habet loeum apud nOJ,nam per (tatutum
extantrbtt:! mafculù,referuatum foit iUJ petendt legltJmam
a An fruttus aU! eÎuJ fupplementum tam dotatu , quam dotandù : idco
~mpn~e.ntl1r tolittur dr{Ja pr'a:fowptlO. Pra:terea dlcitur In d;[la l.nec in
ln legltlmam?
. d.parentesfia:tJe' capJUnt con!fi'wumpro
"
fi"uo: non er(lO
. ft .
ea.ouo
lUre .lmpu- . 1
f
,
.'
ô
tari. 1. Papi-. femper , quemadmodum non bene rvldentur eœpijJe,quannianllS, §.VI1- do dant dotem minorem legitima,fuccedetem in loeum eiu.r:
de fi quis . ff.
. l't;
..
.
de inoff. Iure atU eum enormtter <eartur'i" renunetauerrt:exenorrm emm
~od.nol: item [teftone argmtur do lus ptJ,tru reipfa) rut per'Decium conji.
ln hbens pnli
,t;
'd a
r:.
.
,(;
mi gr;\dus, ~6.num. 3~a e.conjt. ~ a~. e Ca./'" 108 '{uper pr~m,0 ,qua:;tto,
~t:ia ffl.létUS ln 8. dubro. eut nemtnl debet prodejJe. Potent ttaque fiba
1111 nunquam petere lefTitimte fùpplementumji dosftt data minor le!11tiftlerun t de~':>
J
Ô
funél:i,(jct} ue ma, ait reflltutionem, & refcijiomm remmciatÎonis, fi
ex e!us fnb- renunciauerit,& enormiter ltedatur, obtepta dij}enfatio:franna non
,
percipillntur, ne a luramento ) fi eo fit ,rvallata) & confirmata renunqnod nece{fe datio.
dht.in quar LES F R VIC T S e.Nam leo-itima 'tJonf'ote a tardari
tam Hnputen
.
.
rr
.::. .
. '
j~
t ur . Graf( §. et/am 111 frUctu a.loanneJ Andra:aJ ln addttlone. ad Speculegir ima.q 19'!atorem in titul.depignoribUJ, §.jèqulfUl' 'Videre ) num.17·
Ji
VI
. r;
n U·9·
,
zn J'ne
�DECLA. 1. DOS.
15)
infine diElte authcnticte. nOUll1im.inftne,
C.de inol1iciofà
te"'"
'Ji'"
'JJ" 'J ~
ftamento.VtdlttU maximaejl ex hoc flatuto: ex quo[cttur,
à ql40 temfJore debenturfruuU! & eorum llquidatio.
r
'
.
----=D::-e-c7la-o~-a-:ti-o-:L-.-=D-o-s-:àpa-,t-r-e . " C.S~lur.mntri.-- ,
a V}de
~8ra-
Qeta.conl. 4.
S~lt1to m?rrc
fi 1.1X mamm.o
nIO , profethda dos, ad pa
LteriUJ qma inter doélores m'1gna ep altercatio, a tl'cm cui cam
' 1egern d
'
,{;,a
/' d'
fol
dedIt, redire
crrca
es a pafi'e prOjeDta. l>OlCe auto ma- debet.l.vlt. C
trimonio,an In cafu,~bt pater, 'Vet atUtt dando dotem fi- com.m, vtriuC.
'/~ , rJelnepti'in
cafù dl'JJ'fTôlutimatnmoniAï per mortem F'
lilt.e, de
qll~ll1d.1.6.C
.
'j'"
mr Doc
[uperfittibtlJ Llberû ex ipfo mcurÎmomo , m' dos debeat ~id'fI filia
app/;cari an pa/ri ,[eu auo dott!lf.ti, an 'plis ftberu : p1"ll:- reliêl:is liberis
l ' . etUI/tG
J rI
l'
de- morma?
cc aratlOm!
perttetuo
~a tturo
1 9 Et:
fientu. no fi r~ d
J
.
' BIl gar purar
claramH-:f, e~tc1mujque, &" ln patermJ camltatlbm proum- nihIlominus
cÎ.e,(tJ Forcalquer~ ) acterrû diir adlacentlbuJ ~i!1.lle.7ù ad p~rrem r~~
uern : MartIhabere ~olumll-:f : & decllf,ramtt!, quoa llbentpfi, doum nus negat,cuipfam materna,m habeant, & m ip/a fuccedttnt, lJaberé~ ius opinio
hoc fiatuto
' SeG.J
q t~e,& ftucce dere debeant) ttmquam JJ.ere des b eorum ma- pr t:'ualUIt.
tru ) ~ in dote ipfa unquam lJt.eredes è01'Um matrû) & qu"id de, d~te
ex perf(;na man'û fùccedant & de ea llberè dt (l., 01J cre (-va- pro~l na?v:d.
)"
J""
'Jf.
Decmm. cot.
leant:& ab mteHato ad h~redes[uos tranfmtttant : tpfom ~ ).Ripp.in1.
dotem, fùccedendo paui, aut auo materna, ln legiti,wam in qL1arra)~u.
19°· ~oc. llicomputent c, & computare debeant: quo'dque pr.ej,1'-'
atu l1.-' nior.conf.
3 .
berù Jit faluum iU! agmdl ad fuppleme1:!t{~m legitim-e in lib j.Vlurx i~l
ù; boni! patti! , aut aui eû debrtce , fidic7a dos Le(}'ltimam
tefiltut, dom
<':>
à quo tempo ~
non afendit ~ 'IJifi renu'!Jcratttm cl fuijJèt cum ittramento. tè?à die peri-
V
••
1
_
•
1
<
'"V
rionis. Bart.
in l. In inlu!.
§.vfilras mq.lolt1t.ma~.Fl1lg()f.& Alexand.in I.diL1onio.Q~ljd fi promi([a tit annua bima trima die vt llL10d vila lolurio alia'1n no [i.lperet? An ijfè!em fohttiombus,reftituenda erit? oic.vna folurione: refiitL1enda, non obftamc pa&o. L l\ til i(;inu~ ,de paét.dot . vid.Greg.lib.9.cap.2 2.nLl..3,qui citat Areftum.C~tr. TboloC
~rera hic obiter. An donatio r:ltj~)fle matrimonij faâa ob viri,cui faéta dl: donatio, in prxiudicium mulierisl, & libe.rorum pollit reuocari ingraritudinem?
iudicauit [enatus Tholo(2~.Iullij t 5'74.0onationem ob ,gpnes à 6lio illatas in.iuri:l.Hcuocari pocuiffe Coftan.lIb. de marrim. pag. J 70'
.
2
�D E C L A.
1 S6
L. DOS.
prçtmijfa lacum habere dicimtu, 'Valumm, & declarameu
in cafo,in qua pater,autaultJ dotem ipfam non fueruntexprefè fibi refiitui [iipulati:quoniam eo caJu ( 'Videlicet fibi
ipjis re/lituifltpulanttbU! ) qUIa tunc tpfis; & non libel'ir
ipfa dos de6et applicari. Et quod dtélum eft fupra in dote
ipfa rej}eBte patril, aut a~t focum habete f4.JOlUmIU, fi}
cer.fèmUJ in caft-e, quo per morlCm filiçt in matrimonia defimFtçt,ex paOf),confuetudine, 'Vel/latuto, dos ipfa marito appLlcart debet:quoniam tunc Ltberi,7Jt & tanquam b.eredes patril,in dota ipfa 7Jemunt, & 'Ventre debea1:1t: &
in earum Legitima eil debita ,inbonû patru, aut am paterni
in legltimam computabunt.
conceJfom à [oanne filio Regis, & loeum t~nente 145 IJ·dit 14.
Decernbrif.
Extraéèum è regefio Tauri.fol.77'
Epitome.
1
z
;
4
5
o
7
!'
S
Dos data ftli.e àptCtre r;,manet apud liberos.
Suecifsionù prima caufo eit ftliortlm.
Dos eft proprium patrimonium mlllÎeris.
Filij nonfoccedtmt ex .equo mMri, Jèd habetloeum flatillum
extantibeu mafculis.
Dos computaturin legitimam.
Legitim.eJi fit renunciatum cum iurtlmento, & enormiter ltedalHr renuntians aut petttur poft mortem patris.
Sententia aliqttando mtUlmd.e ,& aliquem fun. op'inùmevÎ1I'
cendum.
Dos an reden.t /Id patrem~{ln remaneat apud liberos primi matrimonijjiliafecundo nubente,& deeedente,nuilu exfÙlin~
do m/ltrimonio reliéfis liberis.
S- A-. ---~~
. AL TER C ·A TI o.a Altercantur glo.&doaores ;r;
d.l.dos à patre.& Bart.in l.pofl dotern, numc. 28.ff. eod•
. qu.e qu.eflio ttt,m efl dubia) 'Vt ipfo 'Vt Bart,dicat,quod.Rojf
G LOS
mlult
�C. SOL.
MAT.
157
'/Jo/uit eligere "Verioremftntent.iam:zta, "Vt cùm gloffatores
'Volant ponere exemplum (egù, de cuim inteOtElu dubitetur,adfirant hanc, "'(Jt not .in l,non poJfunt ,de legtbu.! ~Com
munû opinro eft, "'(Jt de lure dos data fiLia: redire debeat ad
patrem pe,. hanc legem:de confuetudme <veroferuetur opinio Martini lJoletù,quod dos remaneat apeed libetos.Alex.
conf 17 .nu.I.llb.2.dicit fimile flatutum ejJe in Italia:qui nu.
4.verf.& procedunt att IJOC operar;, qUia to/ltt dtjJicultatem,(.')" ambiguitate opimonum,de quibUJ in d.l dos patre.
TAN Q.y A M HE RED E s.b Hifcratio fuit Martini:narJ1 prIma cau(a fuceeJlionü eft filiorum, f%} defcendentium: defcendentes autem prifforuntur afcendentibUJ:
ideo jilij debent fuecedere matri in dote: dos eft enim eroprium patrimonium mulierM,l.iij. §fed rvtrum,infi.de minorib.l.in eum de reltgiof.
Ex hü 'Verbù)@- multù alijs coOigitur,quod tamafculi,quàm fœmintt foccedant ex ~quo in bonù matrù. Tamen
cum hoc ftatutum faElum Jit die 1 4.menJis DecemGrÙ, I 4 f6 •
at flatutum, extsntibUJ mafcu/u ,fott faBum millejimo
quadringentefùno[ept/mo fecwndo, debet habere loeum hoc
poftremum: rv'ttmo loco fartum, quod dif}()nit , mafculos e.,tc/udere fœminaJ) tam zn Jucc~l]ione patrü) quàm .
matrÜ.
,
C 0 M P V TE N T c.Vt dixi in d.ftatuto extantibw
mafculü,in rverbo.conté1JtaJ.
RE N V N C 1 A T V M d.7Jixi in ediflo. quo permittitur hif1'edt dare pecuniam Loco bonorum ,jiliam non poffè
. renunttt1tre legitimte rviuo patre, 'Vt non minUJ petat eiw
flpplementuYIJ poft mortem patrü pel' l.partum , C. de (oliM. Tamen dc'iPlrc canonico tenet , @7 rvalet renunczata
V, 3
�15 8
1. DOS A PAT.
addito iurtttneno,c.quamutJ' ,dé pa ct. il; 6.nobû -;Vero "rJidetHr feruandum non flLum de iure canonico [cd etiam de Îu", re (ld,tutario, ideo peti non pOlje flpplem en tu rn pofl "mor_
tem patrir ,quia hoc nobû iUJ ctuile efl.~ertrand.hutUJ flatuti mentÎonem factens c~nf 2.55, nu.2..llb·3.'VÎ detur fentire.
W filia ,fifit enarmiter l.cfa, aut eiUJ httredes petant fupplementum legitimtC, obtenta dtfJenJatione à drao juramento:plura l},ixi in dtaa edirio.
Angel.tn dL dos à patre refert, Martinum confulu0fJe
coutrafuarn opinlOnern, quia confulebat contra Bulgarum
tmentem, 'Vt dos ad patrern redIret. Socer itaque Bul dote habuit ab eo,mottua filta, quia noluit facere contra fuam
fententiam. AlberiClu -Vero fi'liUJ Bulg.in faélo etiam cotra
Je habuit, qui quamuû patri! opimonem fequeretur, tamm
aliam tenuit,ne dotem reflitueret. HtCC addldi,rvt appareret,aliquanda mutandam eJfe fententiam, eamqu8 fequendam, qUtC de canfoetudine [eruatur, quamuif contraria
de ture 'Vido.tar probabrltor ,fictit fictt Alberic. @- aliquem elfe fla opinione conuincendum,quemadmodu !vlart.
Bulgarum rvicit pro eitu opinione contra eum confulende.
~tCrit Bart.in d.l.pofl dotem, nu. 3o .fol.matr.Ji fi/ia fècundo marito l1ubat , reliai! ltberû ex priore màtrimonil),
moriaturque in fecundo nullif fuperflttibtu filiû ex fecundo matrÎmo1JÎo, an das debéat redire ad patrem, an l'tmanere apud liberos primi matrimonij: & dtcit, quàd dos
debet redire ad patrem, quia de confoetudirié, non de ture
dos apud ltberos remanet , non ergo fiet extenfio ad alium
cafum.Bart.fequitur Alex.can[uf .libr.!. quam opinionem
dtcit communem Bertrand.conj.I49 .libr.2. T amen pet ratùmem fuprà relatam credo aliud apud nffJ cjfe dicendum:
nam
�C.
SOL.
MAT.
I59
nam quia de confuetudme dos remanet ttpudfi/ios, Ideo Il
non
vid.ll~din.
jid ·
ft
,r; \
llb.loRelp,c,
t extmJto:ergo t e ture rt.manea~, et extmJto : ~t 6. Du citoyen,
ft
>1; '
extante hOCftdtuto) dlcemtu, "rnrtute Cltu, dotem apud ù- d~ la différof~ce
beros debere remane~e)igitur fiet e_~t~.nfio:cum de ture (la-1/~~:;;~~~~~~
tutarzo,quod potenttUJ cft/ure CIUz/I, 1ta feruetur.
jhanger,la ville,cit!,& repfl-
CÎuû a quando quù dtcendw.
:L~rant in orR E Q...Y EST A.
be Rmnano
rem que degun non [e puefca dire ni reputar Municipj~,~
.
.
h b' d
.
b 1 l'ane MUnIC1cleuta(l1n, a ou a ua our> ou 111cola en as pes,ciuesRocieutas,c luecs: d villas e del dich pays , fi non que ma~i.ex murll
y aiJifiat l'efpacide des ans, iuxta laformadal
~1IClpl&IS Iegl?
.
.
lure
drech, po {feffor , & po ffe ffifi a , bens eitables, & bus vtelHes~
mouables : & anG [e entenda per cauCa de effer muneristamé
Ir'
"If'.
f
& Honornrij
admenes cl J1lU auant aIs offices reals.
cum populo
1
R ES
P
0
N S
l O.
St dec/are! ammum gfoum commorandi , & maiorem
t;
r;,
hb
ft atzm
·]lJa beapal'tem ,oi'tunarum
Juarum
t bd
1 em a eat,
.
"'
.
t~r pro 17oro crue: al,as autem m dublO decenmum expeBetur: & vtrobique intellti,atur,/raudc cef1ànte.
CortajJiem ~ Rege Renato.1437·
Exuaètum ex regdlo potent ixJo1.279·
;Jl'
E pitome.
RomanQ participes,llullis
2lii.s neceŒtatlbus11 ' neP
que v
15
•
Romanilegi-
bus <lltriéti
cum nunqnâ
l)opnliRoma
lli fundus eerum faétuslÎt.
Colo~ iç,Mu-
CÙJÛ ,& citlittU qttid Arijlotelt, & Ciceroni,qtJiddoéforibUJ .10. 11 ICI plIS wn ..
.
., .
. .
nana: ) naIn
2
Magl1tratUJ temportbt1-J dUlerfis,non contmuu gernntur.
ex ciuirateRo
3 Peregrinfu,& incoliJJ qtûd Ciceroni.
·
mana propa:'
4 Ethica,ét Politica qutd.
gaea: [unt, &.
l
.,
Ciuû quü diejtur vbi habet domicilium.
L
4J
C",
tltt a~
iura omnia P.
Roma. nô fi.Ji
...
ar.b'lUI)
h 3bene.lta par.
hm aplld OlUnes, l l1re Cillili , MUl'lÏcipem, t'aei. aut natiuitas , aut manumiiflQ.
.aux a$.lopdo,l.j. Ad municipal.
r
�CI VIS
6
9
If
I2.
13
14
15
16
17
1
t
l'J
~.
A
D 0
C:"·.u è aomiL;!ùmJ tf/bu? m:;dù 'l i. runtllr.' natIJYal/ter.
SC(fMdO arJ:'110, & aè111 a!i 1fto du/,- ante vollJnta/nn Iri_
b:ts wodu deci~l"attlr vo/unt(u 1·7'el tlo,(X iurù d1}ojitr one,
tdque qrmldecim moclu ,t.
Inel)la q1li.f. é" adttena.
/Wr:r(lpobtaït/l. ,ùl/IM qU& dieatur.
rifla qutd
lJ,tag!J'frlffum regÎmn ::erentes debwt eJfe ci1Jes.
/Jor.ici/mm canNat arttmo,c} re.
D(jmwltilm dt' ture fit per deCe7tnitlm.
Domictlwm cff in plteribus locu.
ComœJtiri poterl quis m /oeo domicilij
Conueni ri pote(; qtltS ln loco contraéh,ts,& quot Jint necejfaria.
Reprtfali,e coneeduntur cÎttibus.
G LOS' S A.
CI :E V T A D l N a.Cl(er~ llbro.l.officior. 'Vel'Jic.ac ne
illud, ~idetur ponere dijfel'entiam inter ciuem, peregrinu,
ft} incolam. {)uem diuidrt in maglftratum, r..§ prtuatum:ci~
Ut! in rep.non femper magiflratum gerunt,[ed tempore di"
ftmguntui'.ideo Ariflot .ltb. 3.politic.c .Lait,ciuM autem,qui
omninoefl,aliare nulla deJ!imtur, quàmtudtcij, magiftratufque communtone.MagtftratMl ~ero alij tempore d'.ftinEli funt 'Vt quofdam non liceat omnino' bM Ll{crere, aut pl'.efcrtptM qUlbufdam temporibMl : alijs nullum templl! pr.eji.
xum efl,ettiu/Y)Jod:t funt iudex, ft} [enator : inde cft tit. de
If Oml1ls pe
b IL)
'
,
dl'
regrinatlo in- munerz . w honorrb. non cont.llb.lO.rvbl Joan. e Pat. rn
qUit, Cic~~.I.1..non emm quifemel exercuit magiftratum,cogitur iterurn
ad M. Cœl!u~
,r; d l ' "
1 b' 1 ri' l d
h
lib.2.Epit'l:ol. cxei'cere,nt;l pOr certu temp/M, .2.c-:J t g 0JJ'~ t. e apoc •
o? fcura &~or pt~bl.C.lib.iO.Subiungit in d.loco Artflot. cui enim concejfo
dlda dl h~s cft fententite dlccndte, rvel iuru dicundipotefltU e&lm ctuem
quorum In.
h
àuftriain na_ hU/Ml, ')'JeL tlliMl ciuitatts ejJè dicimUJa:ciuit tU autem cft 0tri~ pote~'e[_ mm taltum,qutefatil munitaJit rebUJ ad rviuendum necef
fc: 1l1ultm..
,
farijs
�Q.....V 1 S DIe END.
161
farijs multitudo.PeregrillUl;vero f5 ineola dicunturà Cicerone, qui in aliqua ciuitate habita,nt nondl.em tamen funt
foUi ciues:peregrini(ait) & incolte offt'cium eft, nzhil pr~ter
foum negotium agere J mhil de alieno inquirere , mimméque
in aliena ejJe republiea euriofum. Videtur in eo loeo CIcero
accipere peregrinum ; & incolam pro eodem: de quo infrà
ltttùu dleetur.Et quia ciues recepti non flattm debent ft ip[os formare bonir moribuJ,& rvtrtutibm moralibm pol1tre,
ideo ed, fèenda eJlpri mà moralif philo Îonhia,
a Liberi (e.
'J~
'-'
!Vr . ei. qui 'Vult ae- quunrur
pa ..
cedere ad remp.capefenda:@'T polmct hormnu fumere per- tris, muni cifonam: qUdJ duc> mterft drjfertent ,'Vt tradzt Euftatim in- pium 1.4'4· C •
.a L·
lb
h' · ·
d· de decur. 1.2.
terpres Ar/rote
Id 1 .6.e.8. Et lCor·rn prme. nam'Vna 1- cod. de lUUcitur ciuil~ 'VtrtUJ,aLia ciuilir hominir,feu poLttica:il1a tra- n!cip. &: oriüatur ab !!Aria.in Etlncir:h.ee ab eodem inPoliticir,à pla- g~nal~' mG f~r
.
. 'J"
.
.
.
. ~ .
te a Iquo pntom ln ltbrt! de republu a,CUIIU rel etram memlntt tdem Eu, uilegio mater
fta.c.I3.lib.6.Ethlcor.
.
naorigo cen,a
t: .
d
d'
,r;
J ' featur, vt aSe d drjft
1 cu ltM eJ" Je1re,quan ° teatur qU.fjttum aoml- pud IIlien[es
cilium.qHoqU.ffito,quiJ die/tur ciuiJ,l.pupillm) §.incola.Y.ie fcribi~ Vlpia. e.'V lt.'tJum.A 1. defi01'0 co~tJet. Soeln.1n
. . d. nus
I} ad Mu.
'VerbJi.
. wm
.Soc In
....
6 f.
.
ï
1'.
. .
OIClp. vt qUl
(."Vlt.nu. 2 4- qUtJ eH fexta prmcrpalt.:,·qU.ffllO, dmt, quod marre IIlienciuiJ fit trtbUJ modiJ:natura,'Voltentate,f.§ Jaflo aC~Ulren- fe dfer, fier~t
.
. . d,(J., ,.. .
.
. d
ol· eorum mUnltu:tertto ex IUrM 'Jl'0ptlOne. Prtmo qUterttUf' omtct lum, ceps. Id ali@jr citezttU naturaliter, ex propria ortgine , & natiuitate) q.l1a: pr?uin& originepaterna'-.Secüdà acquiritur animo.& aBte ali- CIX dlmltar,;;
. .
apu ql1as vequo deelaramc 'Voluntatem: 'Vt ecce) Tttltu extraneUJ 17e- ter nobiliranit in hanc ciuÎtatem Aquenfem:em.Jt,feu conducit domum, tem Pdrc<Eitat,
.'
,
t:
.
. vtapu am& 'Verbo e"'prtmlt ,quod hocJ acit a!1trl2o conflttuendt domz- pan os GaUiç,
cilium: hocfujJicit ad conflituendum domicrllum : qteamuir le ventre annIJ. partem fiortunarum h'le non habeat,g1·
id obCermazorem
0.1n 1·
.clues, blj{t,
uatur apud
dé incol.llb.IO. Contrà 1Jeràfi declarct,quod non conffitteit Lycios H~ro7
X
cloc.
1.
L
0
�16~
CIVIS
Q.YAND.
habere domiciliam , licet '1Jarorem partem fortunarum hic
habeat,non drcitar cluu.~omodo declaretur animUJ,tradtt-verbofiUJ Soc.zn d.c. -vlt.num. 26.quem feqnitur Bertt.
conf 1°3. nu.z 3.lrbr.2. prtmo mdtcatur antrmu ex aElzbw
extertorrbllJ,feu come5!uru,puta per ajJiduam conuerfattoncm.fecundo, quando zn locB,in quo conjeruatur habet maiorem partem fortunarum foarum, tertio, quando omnia
bona quu fecum ad loca conuerfatlOnir port auit : Item rvbi
quil ajJiduè conuerfatùr, & fàmtltam habet ) ibi cenfetur
habere domicrltUm,(S' eim loct ciulJ dtcttur.
a Ciuis quoTertto, dB!'lJlctfium qUtertttw ex luril drj}ofitione quin~odofi.~t.tra- decim modir tradjtil ab eod.Soc.nu.z7'
dIt BocrtllS
dc:cif. z60.
Primo,per 'egem ,feu: flatutum,rvt hic.
Secundo,per priutlegium princlpir.
Ttertio,per adeptlOnem dtgnitatil.
-.f2.!!;arto .per prte/atur ~ adeptionem.
~int(1,per monachationem.
Sexto,per cler/catum.
Septtmo,per mi/ttite ajJumpJionem.
OElauo,per ajJurnptionem ojficij.
NonoperleEluram, rvtletlor conduc7u.r ad legendum
dicitur tbi habere domicrllUm.
'Decimo,per matl'imonÎum.
Vndecimà,per manumtjJionem.
'Duodecimo,per adopttonem.
DeCIma tertto,per fuccef/ionem.
Decima quarto,per relegationem.
Dcctmoquinto) raûfJmJc communü patrid!, rvt Ramtt,
~ fèdu apoflo/tete.
HAB l T AD 0 V R, :E TIN COL A b.Pro eodet1J
.
puto
�ç
Q....V l 5 D l E J'l' D. ,
,
1 63 ~
euto hlte duo acciprcYJda. EH autem ùJcola ) qui in aliquam a ,r. iuxta ha'
bHanrem, ta ...
regtOtJem dùrmel IlumJr:.uum contu1It quem G
rteCI 7{(tgqU.OY adp_ lis fui t A brapeUant nec tantum qUI in oppido morantur irJcold funt) [ed hamus Hebr.
c'ttam,qul zn allCPt/IU OhOld, jimbal Ita a{!rum habent, llt in 'SII,ve rf. d5 .Hil1C
JI
1 Ud a " llcnas
eumfe fjledJi ln ail qua fil ftdem l"eClpzant,dJ.pupiUU5. §. in- ecce nos opor
cola. 'Vbt ALctat. aIt. qUlod proprtè incola cf!, qui cum ad- tet ca~nis &"
,rr;
l
'
1 b'
mundl.
uena eJJet , rn a lcnar;; CIU/tatem ca mente fla /fatum <7..JC- b L
'J"
,
.
. ,
ongc a la
mt, '7.Jt IbJ perpetuo fit, fumtiJamque ferum fittJ,rum I:Ja- r~tio, eft: CIbe,,-a , tlUte mens ex '"Var/if conicuuru Îumttur, qUa.l lupra ub:tatlS > ~ vr1
J'"
J"
ls,&vntuer-!
enumeraUtmttJ: ad!~enit efl,quem Grtect llrc/;wv 'V oca lJ.t ) eon- fi ratis, in po-'
tra'i'/tWJ irJco/~.
liria' Romana:'
1
"
L>
'. clurta.!
.. b) Gl'teCU,. & quam
hic exC 1 EV TAS c.,fi!.!!t'dfiIt CIUU,&
plicat glolfoLatÎnù fopradtélu tfl.P aul{j aliter cluftc: tem interp-r&ftes lU gr:lp~o.s. Ne.
'
B
'fi
f li
'
b q; cnun vrbs
ru. acc/ftunt
:ttt.1n exttauag.qul mt re/Je es.n·5· m 'Ver . cillitatem faLongobardrtf!, dieu, quod Ita forrexlt eonfuetudo,quo4Io- ci., ficuti n~c
cU! habens e,tnÎcfJfJum
Jit liu/tat: tamm fine tl)rfco-[tJ()Idtcitur
I~omus f:.iml~
'JLJ
am,noneu;,
èiuitat,1Jt ln 1.Ji htCres, §.'Vichf.de leg.l.lta fentJt lmperator. enim in pain ttt. de pace con!l.t.nt. 17t ait Bart. In 10[0 fupra allegato. rieribus Ref, p u b h c a vel
Metropolltana dlc/tur ctU/leU, qU&f habet arclJlepifèopum, cÎuÎtas.Ar cigl~lJ.t'I'J 7.Jer[ metropolttanos, in I.Ji dUaJ. §. decet.de ex- ue3 [l1n~ qui
ur...
l 'B Id
, , dlCttl...en
C7
'ri
VOl Rcrlpub.
(""Jal.tuto.
'7..'1:)& a
.non tamen ab'InltlO
metro- funt,
ctiamG.
, pO/M,quod arclJtep{copum IJabcret,[ed dtél-a eH, quia erat in diuerlîs.v:, ex qua colOnt~
' deducevantttr,
!
· . f i mbLls habltec
mattlX CltlttaJ,
quomam
er fi a Id . In
. 1: ' CI.
111
q!tafi coloniarum mater, ita Alciat.llbr.d1funél.z.c.2 3. ucs 1. ex proJi.Bud(f.in l.o';fel'uare,de ojJic.P't'&fJi.tn prtor. ann.in panda tlincia,de~er
TI-mlC!'dlb
b'd
L' fi d , . .
l bar. fi gl1l f.
• t .[.c.3.'7.J 1 JCtf co om~t m un atam a mc/topo t. qua'! eorum
•
J
,
9
X
Z
verborLlm ig- '
l10ratia [um-
~l1è n,ocuit c:trtaginenGbus apud Appian~m in Lybico.
Metropolis ci ni tas di cÎtllr,ex qua colol11a': prucdferu nt B nd<e. a,d 1.,obt~ruarei
ff.deoff,procof ha merropolis ad coJonjam,vtln~ter ad filiam apa,d SllIda:qua!t
CIUl ras mater, & iuxra eam mentem MetropoiltanU5 dlctrllr, qUi 111 ca Cede} ted
perJtranl1adoncl11, quia tanquàm maties Ecclefia:,cura habcnt aharû Ecclcharû.
�164
C 1 VIS
Q..Y
AND 0
~ Inde diéH Joan.de rlat. in 1. '7Jme. rverfi. ohm, de metropo/il. Beryt.
villani ' Vllilt Ins
f ' cl
· quo d anteqtlam eif'ent A"
' , Lb
l ,I/.L-.
IClt,
remep'(c(Opl) 1Ila d'1:1. J d Ill 1\1 ~ 10l1 em ,Ilobili~, cebatur met, opa/ltana.ldefl prznctfll-/ir ciUittU pi aUlnc/te, à
qui run habl- f-CtTg~~ , quod eH primuYiJ,@T 7.ilcÀI~)cluittU, aua: erat maxima
tabant, apud
PauL EmJJni.
VJl1.am [a~·né
h oc loco 10telllglmus,
J.
,
)
(t) habebat ai/tU elultates fub [e.
Rem~rdetur a.tt,gtjJè pcr d.l.Ji dt/tU, qUte poni! trÎa ci,
...,
d
L
ultatu genera rmmmdJ, ~ne Jocres, maxlrtltU:ety"! ~ aglam
tamen 1JOn o!feClt,naYfI f-t t r f'fi:t,ld eH, prrn,um , nef' 10 '''{.Jlde
Fro ,OPPl~) fuerit exp,jeatUf .Dteitur t'tmi, àw è TKS f-titTe~~ 'i1 "'~ÀtoS hoc ejl,
n1Lll'lS Cln"-lO~ ,
.
. d
d
populofo. · a matrtce, @!T ClUJlat~, qUia zn e eoLomte ucebantur)"Vt
~âqua111 ,a- dlflum lu t.
.
mOle n 0itro
pudLatini (er
monis amho
d Ver b0 1oel.,mte'J,gen
' dum eft cle 1oeo ment",:.
Lv E cs.
res villa di~itur Varro ne
tefie,quaG ve
h lla,à vthen-
bm fepto,qUt tamen non fit CtUlttU, "'Vt d jJ~ rat ab allir"'Per·
b h
M
, f, '
le P(jttM.
..
. .
a.e VrUa dwtur, qUI: _non eft muru crrcundo qUfiod .0. \1 Bart.m d./Ji bteres, §."'VieM.& in d.extf aut(O'antl,nos(art)
e'lm
rUI..lUS
<::,
in agro inue- dleJmm "-"II1a.! tedificra,finc murM ,(.9' f :(]is,qUte 'rJ. ll1te ,jIl4
hancur.
ruiet nuUùm habent Junf'dJllOnern, de lure COfr.mum, j rd
b ilruhibebat . b .
l
'J "
l.cillll SR ù ma 114 '.!UrJ! il , ( Ut oUltatl.Aliter tamen expLleat Bu dl,(. m pnonoru ne qui " l'es annotatrones m pandtélaJ, & aLijs fuir l(leir.
~fIiCla qUa!0 F F J CES REA L s.j'tx lir,qUte JV>fùpràdoEla J'"runt
c.am, aut maglitratLls ge ex eAnHore!e, @7 Crcerone appat'et) nernmefli for;gr poffi
rer~t,incapro mag if/rat U,nji ame ejfet ClUIJ:hodJt tarr.en no'rJ jeruatur,
UlnCla 111 qua
..
.
l
oriundus e(- "'Vt 11, qUI gerUlJt l'eglum m61,-~~(lratum mt Clues tlM! ort,
fer,vel L arem m quo tUu", exacenr ,quod/-rtaJJê effil "'Vtrlru.J b:nam {lue!
alJtea
el~glf
j Clum mores,f. .,f...)Jl
fiu1tur(JneCtf
r '
.
iJ aluta l OClIU dIC.:. fUY(),B~ con
quellla(l
.
mo~u de (j~ farta,tamtn per ajJumptlOtiem ('f1Ù~fiunt "z.ues,"t,·t diflu fIJ
VIL LAS
1
Ji
I(~r :
-.1
fi ~lls p~ 1atl: fi~p~'a fort.
nts ital litt <...0
ftantinm (. ç-
"
D XCL"•
far.l.3 dedlllf.· rr.offic.&appar.luclicJ:b. ~ C . l 11u ,~ql1ea1iqtl " n~oin G~lIiaob.
tinuir,ex con(ht 1 hil lip ,l'l!kh .i,& C ro1.5,Gag l lll.VldeB(nfi1ud.conJ.jo,vo1•
j .con[ultanc,poIIT la ,cmmmne de »1IiJ01l.
�~v
1 S DIe END.
165
D È C L ARE TAN l M V Mg. Ex hoc tex!u deciJiturzd,quod multû lJcrbit tradrt Soc. in dlélo cap:v/tim.an
fdrcet ex folo ammo 'luit dicatur ClUÛ.saIre .nu.a.0 Bald.
tn--L.2. C. de lur1dlBIOne omnium iud1Cum. Idem Bdld. in/.
prIma. C. '7Jbt de crrmine agI oportea,t. duunt , domicrlium
conftare anrmo,1ut re tpfa declaretu r, hoc eff, quod qUM re
ipfo habrtet, 17bl1JUlt habere domtcllllvn:eH emm neceiJaria
babltatlo ad domm/zum.l. Itbert vu. §.fola dormu ad municipales.Alberzcu'/ ln LJi quu mflruélUJ.eodern ad munictpales.DJCltur ttaq'4e hor flatulo, 17tJi quirvult habere domiez/iUm in -a1tquo loco,opUJ ejJè, lJt amrnu'11 (ommOrandl , (t)
-malOrcm partern fortur/arum Ibz hab~at. Cicero pro Arc/;ra
poera , ait, Archiam ejJe ciuem Romanum, qura maÎtf'l'em
parternjo-rtunarum foarum Rom~ /itam habet.
D E C :E N N 1 V M h. Hoc tempUJ eH de turc nccefa ..
'(ium,antequam quû dlc.llUr tjuû alwmfJ c1Ultatù, lege 2.
CJe mcolu.llb. ro.-vbl {,loJla.tdque optrma ratlOt:e jUlt [0jlztulu1n: naIn mterea, 'lUI habltarloctlm alzquem, edljèit
confoetudmem,ac mores etu! loci ,7H faBUJ ctUt4Ji ad rempublrcam c.d(mmflrandarn adhrbefl.tur, poJlir cam reUf perltw ron!ùerudmu, (t) moruYJ1 admlmflrare: de .durtJ1C1lio
latè DeuttJ confit/à 28 4.lJumer.n.
PO!eftramm do vn tctllum tJ]è in plurlbw locu.l. aj{urnptin JLturir, ad 'nunlClpalts_ lu rit prudentthUJ ( ait lex)
pLuult,duobUJ lOCH poffe alrquem habere domwlrum,ji-v~
trobtél'.te tta le inf , uxe ~·tt, 'lJt lJtJntde'o y"mUl apud al!erQI
Je collocaffè 1Jrde .ltU' -,B ~ rtra1'td(tJ (on!fJwu ..z.ltbr.x.
H (\( (t -,tutu 'n e(t lJttle ad ",ulta, 17t (rlllgttur ex iiJ,qflâ!
tradlt S OCin. in dlBo rap t' 'Vltirno. de flro rornpetenti. nu_
'fz.nam JÎ qUM habeat aomlctlzum iu al/quo 10(0,&Ji! CiUIÏ
,
X -3
�166
cl VIS
~V AND.
eilt] loci,poter~t conumiri apud magtrtratUi èiUJ loo',;n quo
Olcunt1ur ea rncoLa.,fèu dOm1C1huf/J habet,de uJ.ua re latJ'ln:rJ.è rb, ti'adit
romal1lS c a- J~
~"
'JJ~ :
ngariones, pi Socm . quod qUM contrah.-u cum aduena, in locD ContragnofarJ011t·S, Ûttin OlJ foteff agere : qUia tanquam cum 'recejJitro r"[.·rde-'
l1l'blS GrxCls \
,rr;,
d 1 d dl
' .
.Andro hpG, , turcontraxt.JJe,tgtteer evet a Ire omtCt /Um, Alelat.m d.l.
Ç,alh s,drotl ~e pulltu. §. zneoia) de r-ver/Jjignific. N eque pr0pter conn'(/,101''/nb~.e1egas
. 'b
. N am antequam qUt-J. conueniaare!l:um (uper EJum patent 1 1 cont4emrr.
iure hoc re- tur in leco contraOll1J opUJ cft, rvt lbllnueniatur, (:; quod
1
r.t
'h ab
' 1lum: dOvtores
r.t
. 'JeefUnPrefa •iarum
d
l' tempore contractlu
eretd.ormet
ml.
VI d .apu G a · .
.
lu m .ln parr.). da. C.de zurifdI 8101'te omn:um tUdlcum. '?1 I.plerunque ) de
q l: X!l: . . 334· ture dotitem.zn d. capit. 'Vltlmo.de flro competentt, ù} c.Kof. 1 74 {.
l
d d /'
..
b F;llJr in at- mana. §.contrai'Jentes. eo em. e joto compe/erltt. 111 6.Înl.
trocifIimis, & h.eres abfens, §.prtmo.de tud:cliJ gloj.in d. §.contrahmus.
hl s qua: Rem- 1
L.a
'(;d
'
d ,Î
puo. perrur- A ta l7tl ft cU C,r,qUte conjt, eratur a Bert.In .con) .J03.nebant. in crimi fe ""Pt fiiamUJ,an a/;cui IJabztatortfint concedend.e repn(à~e~. :~~~ ~~~ litea~ qu ium ctUibm eoudunt ~r.fui t erg (; rUte,.en~7f, Ber!.
Homm exclU an 14) qUI "Polehat 'Vtt rcprefalu! , effet CIUkl AuetJ.tonenJis~
.
:l
Ji
..>
Er
pla sut. APlld
Xenopl'lOl1té.
lib. 2.rer. Grç
~:i~~i~~.~;~
I focratem co-
D
Informationes b debent pra:cedere incarcerationem
c.
ICJmtt.!~declaramuJ,~ 1ttbem it.! .auélorttMe,quéi jù-
praquod perojJiclales tem~~rales quoJlrbet Ut (emt.
tattbus Pl'outnCfte,& Fore alquerlf nullus compatrtet a) rtJ
iufitctabdu ,decutusfuga rverrfimtltter non dubltawr, de-
t ra Callimachum. Aptld
.
..
Tacit. lib:: 1.
latus
Lillll1m,ltb'3'
Decad ., de Andrenodoro & T emi!l:io .
,
'
C In iudicib cri,r.tnali , hoc primo qunimus, an connet de deliéto non patell:
autem con!l:are nifi te!l:ium clogiis. ,)e la nI.wiere de p;oceder aux preees cnnHfleli·
Con!l:ltutlones [unt Carol. ï .auno, 144 ,..I446.arr .. r 5.16. 14) 3.art. r 4.27. '19- ~o.\,
Cholr :. V III. 149 3.."rt . ~6. 89.91. 98. 99. 10 5. Lop X 1/. 1499- art. IOÎ' 1 09· i~r
qUfs,al1.I.Fra'ic.l. ,s~6.art.6. 13"'4.r).t6.vfquead4I.Idem t 5+o·Ifen ~r lf.
1 549.Cb.lrl.O r[e,l/fs,64 Idem, Moulim, 36.38. Henry Ill. Bloù, 1]0. 184.1I1rer~f1:
Re lpllb ne delicta impunira remane.ot llicitaùo, § ,quod illicirè, fDie publ~c. 1
SAm Y(eell~lr aucune appeNittion qua/lt à lA e"fJture, l.eos . §.fu per cod.de a-p.p 11.GUld.
Pap.qux!l:. 235,
•
�1 N CAR C E R. A T V S.
16 7
latUJ de àimine incarceretur, nijipr<ccedant debit~ infor- aLoysX II.144-9.
matrone.,qUtefecundum '7Jeum,& rveram lufJztiam ad id ar~/OtJ. Tous em
k
'J"
prtj onne'l ou
ad/ournc'{ en
fi1ficere pojJint ) ~ oc fub pœna centum llbrarum corona,torum ,quam ojficraruu, contra [aclens tncurrat lPJo[aSo,
perfonne ferout
Incarceratus quando examinandus, & l'elaxandus.
toute dlllgcna,
Hlterrogez., en
1
rem, quod rettJ delatuJ tncarceratU! poft examinatio- FranCOis.I'!5. 3\"·
' , r;., d. '
' . a, autJa
,r;,lttm[equentlja' t"- chap.r3. Id ern.
nem debttam
tpja . ItCaptl0nu
I~36,Pot/r Brectendam,fine mora relaxetur,& .relaxari debeat,& libe- tagne) chap. r.
ret,dara tamen, lèu oblata idonea recredentra,[eU)7de1u Î.. art.lo·fans Ad.
,>j"
,
'J - uocat ) 1rocuforra cautlOne tn forma CUrt~ confueta: ntJi tamen crimen reur,Solliciteur
tale ejJet ,quod fangutniJ pœnam exig/ret de confuetudine, ri) aU;U a)dc~
.
d
d
l
que d eux mefrveIdè fure,tta qfJ-O recre entl~ ocu! non ejfet,& hoc fob mes.L'an"53 9.
pœ na pr~dlaa per officialcm denegantem,ftu tndebttè dif artic. 146. E;
t:
'
L'b
. d.
quomodo l'e
je1'entem,
"tJJce qua t et commit/en a.
dcbcat interExtraétum è rcget1:o t<luri.fol. 73 ·
rogal'i : vide
Conceffum du '4 Decembru.145 d.
Conltanrini
commétarios
Relaxandus in€arceratus data pecunia, fi reperiri
ad~l1nc :tninon pollie cautio.
clilu \'t quam
. .
,
. . citiilimè auc
rem, quod qu,ando, extranet Incarceratt pro cnrm- pro.mpriffimè
1t:d
Ji
ne non eXlgente fangurniJ pœnam, non 'Vdlent~s repe- fier~ . ~1o t~n~> ,
' ,rt'
(
, 1 r:.
t: l'
fi'
vernas) lr la '
rJrej~1 etuJJores quza ooc J~pe J acl r:non tj b,; cxmore nocent ia' aue
tttria inn océtÏx luccfeat. ddemus his qnod {i clericl1s am prx{biter coram indice laico (ir in vincl1Jis:f1 eriminis a!îcuius pmtilegiati accaferur, coram iudice laic,o ~lt.cre) & refponderc co~
getur,G confitearur panes ,ndicis ernnt in euro} .lilllnClcrul' l'es (uo marre de ..
Curre t. Bourdlllus
h Nox,à enim prxllo eft,ei qui fponder,pro pœna criminis ,dari no~ porell, vulgo enill1 dld:llln d l: maleficionlll1 fideil1(forelfl accipi non poIre 1. il à l'w. §. id
quod vulgo tf de 'fideill(r..) r.rJ~.~d !Î qnis promittat f1flt:le ~el1m aut repre!è nta_
r~n on parietur pœnam corpuralem, pro non reprefe-Dta to led tan fl.1111 pecll il l a~
natn :G ciolo non exibeat,extl'aordinariam I.lÎqulS reum tf,de cun.rcor .. Vl d etUI'
tanl,cn 0 HyeronimLls illd,icare fidelll{!(>res allgnando 11.1pp~iciUl1i lu~GC', in t:pi~
flo ,a,ad MacedonÎum,F.. pift. f 4. cano ClllU homo. 2) .q. 5.fac1t. Hrltonét damonq;,
Et Pühi.e .lpnd Laél:ant.lib.de inibe. cap . 19-
�168
REL A X ARS EDE V,&c. -
curiarum in hac patria, daturi crunt Loco cautionù aliquam
pecunite quantitatem,quod tune, & eo cafo t/lam l'eeiplat,
_ feu recipiet clauariuJ turit:e,feu eiUJ Loeumienens : rta quod
non "(JicariUJ,[eu baiulUJ,& iudex:& hoc "(Jocato, & pr~
fente notarlo curite,fi) non aliter, qui notariUJ hoc defcribat ln aait feu procejJu curit:e inquzrentû, & hocjùb pœna
• a CrÎmin~ 1. prtedtrta ipfo [aao per contra facientem r')lce qualibu
lUI. Repetud.
.
d
tenenrur, vul- comrmttan a.
.
.
go, dtConcuf Extracrum ex regdl:o TanrÎ,fol. 73.
fion. Ar magiRelax:lr [e deu vn delat dounant fennanlas,li lou cas non
ftratus debet
amerita punition corporalla.
effe~~bomni
RE QJ EST A.
f~lrp~clOnema
1
Tem car [ouuen fi efiauua que lous o-fficiers
'
nentm accetant mai ours ,que minours de las Cours Reals
pta~io,~ll: pr<î dal dich pays, & auili daIs [egnours ecclefiafiics,
uancaClO veritatis llidor. & nobles, qua nt an vn delat en lurs cours, lou telib.j.deSum: non, incarcerat, & intrus par lonc temps: mays a
bono.can.qll1 fi d ·
d ft' cl
reétè, 1 I.q.j. n e extourqmr argent a, & que con eyn;:n aa
& merito Pe- Iurvoluntat,que per autra cau[a,& aquel no vourides SOpJ10: Ion en denguna maniera relaxar ia fia ayffo que
c1em collega
,
.
admonet a- prefente fermanCas fufhcents, en grand prelUdlce
pud cicero vr de taIs. Et car taIs cau[as venon contra toutaforoculos,&l1'Iad d h 1". . 1·
1 d· h l · il.
nus c0ntiné- ma ' e rec , lUpp lcan a a IC a rea malenat,
tes habear.vi. que li pIaffa de y prouefir, & prouefent mandar,
de Nouell de &
il: .
['
L
'd abl a
Madat. princouman d ar a tous ornClers,
& lUS
lorml
ci. § oponer. pena,que tout delat,lou quaI en lur court detenVt Iud. line drian par raCon de crims
que donadas fermanfas
q uoq uo ft.1f' .
frag .Gmile dl: degudas,& fufficientas,aian relaxar,finon que lou
~e1.iaJll:arum crim, ou deliét cornez reqùerigueffa effuiîon de
ludlCU , apud r
' . n
Demolthené, lanc) mutilation de membre, ou autra pUlll tlO
conrraTimo- corpofall a•
II alienus.Mu
craterrt.
RES P
�C A V Tl Q N N 0
N,J~c.
RES FON S 10.
Fiat.
•
Concrffom ~ rtge Rtnllto dt ",e"fi
Excraél:umexregef\:o potenti~ fô'b 82.
,\
1
N'Duembri:!.442 . ,
~ .. ~._
J,
~.
Caut~on nfm es donada"eri"in crin leutJer.
" ~. ". E ~v E S'l' A.'
~ I.
! em c~r lous officiers,de l~ cour orginaria fo~-
.!,
luen vOldounauer fermanRPdels de1at-s-, dounat
-' Jurs dilatl'on1S, ben que fi~ri ~è crins per paraulas,
'& de petits faéhs : 'n on oo.fiant que aytals delats
[lan fufficiens 1,~rga~n~nt~guant es aIs cri1)s,de que
fon. incrimina~~: . & aquo per occafio~ 'de farlous
toumbar·en las clichas penas,coma fouuen ioum:ban lous con<.bnats per las dichas penas:las quaIs
conddn,ations {Quuen montan mays, q\le noq.fan
las autras dals crins principals: perfo,fupplican à .
la dicha maldl:at,que li pIaffa de confentir,& ma.-; .
dar, que daitalz. dalats fufflciens, lous dichs officiers prefents, & auenadours non deian, ni pue[can demandar, ni auer aucuna ferman[a : & fi lou
contrari [e faGa , que la pena en contrari meffa
fouffa, & Ga nulla: ni per aquella lou ddat empe- .
nat non pne[ca effer molefiat, ni condanat, ben
qu'en la dicha pena non foutra obez.it.
.
RES P 0 N S 1 O.
eAd'quod capitu/um ref}ondemm,@Trouo/umm, quod .
prohrbeatur official,bm pr~fentJbUJ,& futnrir,quod delatos pro leulbul crimimbU:l, qui apparebunt felumdo ) non
arElcnt adfatifdationem per pœnarum appofitionem, @7
declaralione, vel altter.fed contentifint iuratoria cautjone.
y
\
�ts C! N A.
TA LlO N 1 S, &c.
De-ima{ufÀtû fint culJht.
Qgi fitlt &ulpd &aptltl fiterit ,pro iurt caruriJ nihll [olUllt,tlt iniuflè jrAl!atiJ.
&- aJ1ltL'togr..uNH/'H:n adda/ur, "
li.
.
Extraétum è rekefro Le?p;.s fol.266.v;rfo j
, 1
~-.'P'lna talionù
a in criminaljh.w... _
170
J
NOIl
dl: in v-
îu,nili t~liol:é
("
d da
rereras a
.
na , .quod ~
Q3! EST ~ ~ ~"\'
~n:'l~::tef~~= Tem [upplica 41p @i~bil real -waiefiat que touta
tem pœna ~n
perfona,que fi vff19ra querelar ~[nmaidl:at)ou
leg~b.t1s
",DTel fon S,e ne[ch l,d:al1I1 un cas criminal,que fi non i'u~
pOLlta:: n; a, 0 1' .
lio,qua ~ql1~- f!:ifj.cala c,ufa,de Ci i~~~9urera, Ga punit pœ,na taH mod? patl- lionif,en pagant de [pJe p [as ,& intereffe de partida.
tur qUIS, quo
Ris p c5 N S 1 0
nocuit.Exod.
1 '; r bl(;,
. h..
.fi
.. l '
fi
2. 1 . Leuit. 24,
P acet)o :J eruata m fi !~rU 011ma)& '!' terlUJ pro ain Il. xII.Tab. uore, & expeditione iu(liti~ pro qua fententia rci de/at;
Si ~embrum. rv~lut~nnocentes abfoluuntur,tlla eadcm,d ftatim calum[Uplt meum, . ,
;11'" ,. . ' . '.
J
paétum ralio mo,se b 41JJ ercn~es cr~mt1Ja) conaemnentur-.
1
•
R E
l '
dlo. Gdl.lib. E rège!l:o potenüze,fo1.359·
lo.cap.l.AuF
.. '
g u !l:.libr. 2 r.
Atteftftions.preffM An tlJtli~lIr val our , inqt/ara tI"t toUl ttfJimonis
d€ Ouit. Dei. .
L~
• fillnmorts,{enfa l'}Jer reCtllfM,&C.
Hodiè pœna
R E ~v. EST. A. ,-
jl~a. (i~1Îlit~-
l
~ em car au~un3.S vegad~s dIUer[es proce!e~ ft
d.l.ms "fi'!' pphfan, que pUIS fi pronunClan nuls & en la court
Cl), con uetu- d '
.1
î
dincdn defTi.!~. e 1 appellation)C?u. ~utras Cours,on te leran agutlldiné a.bl~t: das g<uentias, & attefiations preifas: las q uals ga&pro arbltno
":'
}'1
11'
iudicij O:atllé- rentlas parauent~ra moron, ou as attellatlOnS
~um. Menoc. preffas fi perdon,& ainfins non fi podon recenfar,
lJ?r· L de Ar- ni reire aufir: Supplican à la clicha maiefiat, que
1
b nr. I 11 d .cent.
4.car.312 .nll- aytal!) atteftations, dauant la pronunciation de a
mer.?
. nulli
L.Rhemnia.
calumniatores puniebantur apud Cie. pro Rore. ne liceret iudieio, legibus ac Maiella~e,
P.Romani abuti,ad qua: fl:u m & libidinem.Demo!l:he.contra Arillogito. Vanas
calumniatorum pœnas'vide apnd.Gregor .lib. 3 l.cap. 20. Enat ediétum pra:to·
ri s in pand De calumniar.Me!l:er 8.Aman calumniator laqueo [u[l'en[us vld Mc:n e ch .d.cent·4 · ca f. 3 ~z .
b
�A T T E. S T A T ION 5-, ~C
171
nullitat prefJas, apres & toutiour aian valour: & .
fermera en tàl maniera, que non fi tournon reire 3fntJut>'1ufo.nt
examinar) & çoma auri'!l} il' legltlmament [e tor-' ,,~UeJ fi lA~"'
neffan
aufir.·fi" non que 1ous tdhmonis non aguef- pe
tl~uUtry",ou,
,ft "f
.
Val
fai1lUrat preie~1t la partlda
}'
iurtt(tftnDing~'
"
RES P 0 NeE.
..
\
'. . . ~
\ \.
Loys X l' I.I5 IÛ
,,ft' 7 37 Fran-)
,
p!lf.cet regr.,quodJi refieJ Yf)ortuzfint, 4u.m tamen przmo f~u> rn5 ,bap.
iurauerint parte 'Vocata apr~finte , "Vet COritumactler ab- 7· 4Tt. 3, Ji par
,If,'
. . faut~ de Jl"En'
fonte, [ lcetproceJJ#4 auter (it nNlùM,1.§ l1ulùttU''"!.Jntformt l{. tHeur fi tr,",
ter ref}iciat proceJJùrn,m fluor rn probatlO U'1î:& 1Ie lU"t-a JI -nI/lie ~ lll~
a
b
ftra''1efiltEte '#
. .(;J . .1 ~ '
partlu." pereant b, deturj',aCUf,tpl-14 atteSl-.dtuml !M.
" fs Q,tfPcns. &
COllc~(/flm 1 4 ~ 1·
1 •
EXtr:l.a:ul~ è regell:o potenci~>fol .•167'
•
.
,~ 'rH1~a à par:'
tir ce qtl'Il /t) "
.
"feUil, françoù
,"ap-.
• ~Sl~ones non /Înt in PrOll1nCl~, '. \
,
'Iî3J~
odlqile r-vifom Cff., art.19.
Antiquû à) & n(J.uû leglblu rvaldè
bl l
..
.,f:.,
,
7.
bPllr· ordon-
repu [Cd munes e,1;;IBere : agnoUlmtU c!,lm 'p)os 11l1Cl- nAtiCe. dt Fr"".
tè "VlttC i'e, 0" nephanaa luc;'a muemre ; cr /OC.1, plur/- 1.1) ~. chlfp. 7.
.
ho}
{e d
1 d Arit'-·[;1 18r..les en1tl1t,t,lC prOUInClaJ clrcu/re : (!/ '"ni eran t{J tUlfe/JeU aJ (qUf)J es Jont recipere ,promiltentes eidem dont/rIa, &- demceps etU rvo- Hlm fauf les
lentlb UJ ad luxurram tradere & orJ;nem quteflum miftra- ,mlhte:c. que
·
' .
.
parOe ferA fi·
brlCY/1
ex corpor,bUJ earum prouenrmtem rpfus a,Clpere., ab 11ue ItIdlcie/i,.
'eir quandôque cautronem exige11do) quta ",,/que ad tem- Itunt der~utrt\
' b1
eil ce qu elle
PtIJ,quo d et:! p1~cc bIt, dlélam tnopzam, (9"' mzjera [cm ')71- pourra co,moit~m obforuabunt:intantum,qttôd nee r-volentrbtU iuuenm- Ure par le proJ
dJ:tJ
··' r
, ccsverb;tl
' 'da
l14a
tr;,oaamnatocrtmme
ljts,ere,& adlegltlmumperc Verba'Îul1t
Itenire matrimonrum focere hoc Jin:41Jt : & mtanturn /Joc iufl:iniani No
y 2.
uell . de lenoln
vld. 1. "1. §.
"l.if, de,adult ,
nI
His Côlhntinus liquemi plumbo,meatus oris & fau,ium vt neFariof\]m horratoribus,daudl1Uffic l.1.Cod. Theod.De Upt vir g. De pœna parentis aU[ domini lenonls , fihx auc ancillz vieU. t z.C.de Epifcop.Maritus leno vxoris v'c puditur,vld.J.l.§+deadult.
l
�J7~_ ,
sr N T, _&oc.
Expellamur !,fcÎnttrt,"(,'creeftftvt in omrit biu penè IJa1'urtJ:put1um parti
pub1hca: ;~~~; btt.rfit ~ttduffil?n ,'tra 'VttfrimRm quidemtl~ 17itimùpartiw
re'r ces (:.'<. '0\ 11
f
,
r 1'-.
..
G.l;is. !Uê~F!i Ii~r_ alrqu;arimr,c!tmatum
nunc autem !o.t~ l'ttïrtd ho;;
q rC1ent~ PP' lrtlm m"IJrttm e'ft plena: Dudum fiquttiem contra iPfos {enoBl-\\ll.).lo.ca.uf;
. (;'.
-,
Il'
f ;-t1
~ ,n CI
rit do-l:J~s' ln .. neSjtc Impie, i$ tutelte agen el'rœnte tnj'JE/I-tt Jùnt:& quod
ddar_in, c,?o - d;e-t eH,om~Jùm efl: per IJan[.m/ffram-tonjlttutlOnem 'tenoP(1~~4!1 uare intendèntr'J',ardmamù.Jifo"1'iiilfS
lenone1.,q'tjz drélam ardml[~u
OU,fl n , n. S '
.
•
. '
Caç0l.g.Ef/d't' t,èYn exercèn,; & ln dtÜo''exrft;tÎo permane-nti~-b (JmntbU4
d'O'F/fcan.. î(1T~t. [et'rù comîtatu~)n noffrorittd Pr.ouinâte, ft) Forcalf:1ueri1,
r
L É'N'
6NE S -N ON
'
:l
1e:::
1"
l
O'J .
01l~
<}
cit.IÙ?h 2· 'ln:
~
, .
1.
J
rtJ tcr)'aNlm eM 'aafaéct/ttfJrn[of'ç expdlendo'S a, cl tma.:.
ll~l( < pe&~,qit re prteftntrjlffl}fo~\>rdina'jtdni!''ClXpel!lmu.h & 'atflam 1(.1;"
flil~rusl.i&If!'?
' _.
d-'
fi ad ' J • l
fœm inarO co- tem CM) ae exefCltlum tn!cr tctm!f.l • .§!!!l t po,)j" les aecem
ercita s~nes(. à die publtcalion,û prtejènirU';;;t1J d,üû comtiai,blU,e§ ter~
~~::~~~;~. ~ir eM a~i~ce.n!/bit1 inueiifuer/rit ,e§ â diéla arte,fou exer.J1:tr v-fn~Dis, Ti/Ir rc
inrverrtate nèJrJ'defitterint,. rvltrà pœntU lciam ~ibll om~ g'um) u';;.J in'c:os infltg't'mit.!, 'omnz~ corum bona fi/èo nof/r(J
nIa f.Cp <\ prC(- _ . ,
, _
_~
,_
_ J"
clu{a fil 11 t ,'ft a~tUalcamUJ: Vlterzufque ft arma proh/bua deferentéS1]'""
nomm~iet C!~- tàarcui, latJCetp> te/a, baliHaJ, ru en abu/a , @'7 flila-ar.pIers publtcs ,'\' us? de PAru du morum gerJ~ra '!nuentt uermt portare , mm IPJts armIJ il.
"l' Decembre qu;bujêunqiu impunè capi pofmt, & ad c.arteres prcptnJ.fbO~
':"
~ ;. Î quiores addùct. .> ft} arma c ~pi , & quod de
debe.1t IU.. .Ille rererendum _ell flitTa fief"z', ùiam fi cum mulierlbU! ipjis ; aut fine inuenti
ql1 C ?lrt'f...lrnll~fùerint. Pttrltàjlatucntes; rut nulllU nofter fubutrapllna : eu, <:p,ll "
,... ' .
..
_.
.
d ûmu [uan , rtUJ, etut officlil1J qUlcunque tn dOmlbuJ b proprm, zn qUI-
,pra
q'
>,
..., -
•
fi .
1
- ..... .'
eu
ad fl:llp~U (â- -b'N babl~ànt,eroftlbula,feu muIJeresfaL1Jit~J tenere at~deat
C1endll\11 Ctll11
,d ..
mulit're prœ
pœ'na frluattonu 0JjUtf, & centum t rarum COl'onato-
ru b
).
,
'l b
buÏr 1.8. 9,rde mm quam ipfo faRo tncurrat, & (ilJegratlaffco noflro
adu 1r . 'C
'luat, fit contrarlumfiecerrt)cum
- ex htJ. mu'fi
" a:re.rü
~ d f0
ta can dala, &
merc;t l'ce Q.
' "
.
.
III
mus condnpfYlCU
él:ricem polTe
•
"
.
upelli ante fi oittlm tc:rnpus .Vid ,Papon.rir. 21.Arr'9,arr, 14.Arrdl,/4-.Q!!.id de hls,
q ni fi[cos fuos hac de re 10cu pie tan teNld.\. vit .Cod.deTpeéh.
�ln
LiV D '1 'TN 0 XII.
ptticttla eU~1J~~f.L
.1 "
t
,1
.
'
'". :
L Ud'1nOX:1J.. pro l11'b entur.
.
",,\'i~
~, ' .,
~ ,,'.
a Inhibemtu
vt nemo omnino ad taxi1-
V di 120xijq,jicuteft le.edH4t4..wllotum"rvitandifùnt: los hld,~lt. D.
indwni
enÎrn Îunt, &perfimi
, auia
eorurIJ" rjfellUJ În- Ludouclch·an,n.
6 , ,,\, J v,
jJP'
1,
1254,
ares
ùu'ia ejl ~tJ, entm ludos appellàt, 'Vndé Crr{lN{J.a.OrlurJttJr? 6.1319. Franc.
bite enirn cumMNtllû ludemlo '1'~mina M'(Jl', \(}.cclejù:j}"l:.G'ft 15 32· .~hart. p.
1:' .
15~o.a Orleans
tUJ.r:vforaquè,fiue rapma,fiand4la ).&:fuu."bja(j~m~, J566. à Mouftu fo,ie",~r. fortt doélrina ,rViolentÎ..4~ €riliÙï.a!alji, .~ lms art~~9· que
. ' rr:. , L .
..J
".2 .J"CJ ' .
les dmtersperrtJorttJ C"ff.J tt, (.œaptto ,pe.rultllN}uc tempi(l td5C' ~ t!vg~er.u.~m, dm AliX rel/x de
corrupt1o : lunges a iflu pr~dlBû adulatio 'Vit4tj#ç:te.flF0-; haz,Ard, feront
y
Ît
rû.N ouimuJ emm,& plur;quam
'notoriurJJIcA,in-kdàbla
1.~ ...
•
'JO r1e1fICrez"
.1577.a,HBe,nr
ou.
phemi~)rzer/1tf,4~ Deo, !?llg~éque glorl~fa ,/?;p~~Ù pet ~i ~uté ludi
profèrrt: ~ 'Deum, r-vtrginem marîam,[anBos,rt'T fin..- p~rmlffi finI:
' ,rf: 'b
"' - '
. - ,J-'
J "
vld.1.J.dea1e"
adJ tU?~Jlme
a nega. rt r ..& rvrtuperf'rJ : a-:a p~ac~ntllam 1a: lu & aleat.
Deum creatorem no[lrt1m e.x hit prouocafites: qui enim ibi doé\': Ami:
,(J,hemat, drgnlP"frjtJpp
:
,(]. Î.
llCIa' J"J.mere
r;.a
h
Marcelllll.hB.
Deum blaJr
l ex oc e ~8. Par Arreft
. nim DcUJ lraj€Îtur,famlS.,&pe~JlerJti;funt: & ne co - de Paru, 1547.
·tCmlJfutaltum
muiniatÎJrrre:Jr
f.h ub/lca, @T àuitates per !ifs ~7.~~~r/utd~l
. J (tjulf. It.". tenIr
jmplOs aBuJ ltedi, StatuÎmJlJ, qu'ad 'ub'mde in antea nul- ,e~ d; quilles,
lU! nofiror.um ojJictallum lt"dos taxillorum.ad 4fàrdum bJ!." ÀBttfloH, COllr~
.
'b bl,,Jf, '
b d te Boulle, Bernos mores corrt~ mp entes , ln qUI UJ It'j femltl, 'Ver a e {;ms de det. &
Dea "Vù~ine Mar/a" @fralui !.a7!rlit proforuntur ab'inde de CArt~s>de p~
O.
d ,.
.
l
'
l rtAges,vid. Na
A'IUea tenere au deat'J éU Jn omlfJ'j,tJ proprlU a'Ut at1enu.tY. - uell. 1l.3. ('onItrate,fèd pemtu! pl'oh;bere:quodfi permlforÈt, fou rver1«J Irt ·les gens d'Ecommtfènt, fi) In dOflllbtN in qt-tzbm ta,!za committentH.1J) ~Nf[,llre I 011 eu"ls,&
'J"
oue.
1I eo ..
depreherJfos fi.J-cr; t, perpetuo ab omni honorJ, & 0f!ictt)~prf- nis 77' Jam
ueiur, quem exmmeprruatum decemirrlllJ1pfo jàBa:, &' Yer~ ~ui rac~i
., ./
b
. 1d
.
OrGlfllS hamlmr)J otmrJfùJ 'ona omma. ln ta t" omO're e,rt,a;çurzt€ noflr~ ne~ale;rvacat
l
"
,
1
,
•
.
_ _"
• y :3
• f"
neque hi rem,
.'
: '
..".
.
luodic a pœna
.dig~1m andent &c . LtrCoù; lé faudiance p.tnultiefmt du m'Y! ~e Stpttmb,J57 o.jifl de.~
fenw d: IJe ;oi.ier dam le P"laù "WC "trtes,& au" de'l.jnr ptine de 50o.liuref.
�IVE CS D E IfFI!NDVS~ &c.
174
.'
- . , ~/,pLicamm : dominm Autem talil :domm ) ft fciuet'Ît "tA:
les Lu dos fier; ,. @T ten~r/ in foa domfJ)nec.prohlbuerit, "pel
;' . commit/entes expulerit db eàd~m, ln pœn~m centum llbra_
! (
rum coronatorum tpfo Jaffo ~nctdat ) & abl1ue gratia fll'<': uat .. i?!!0rNrn. quzdem emolumentorum,tam,lenonum,quàm
~,t' llldorum. captentt lenones ,.feu denunctantt cos, & judos,
.• ' ~ Jertiam partcm perrinere decermmUJ, reliquti dU'trtbUJ par.
, tibia cfrlri~ i1oflr~ remanentiblu': & idem in '{udo ad.trrnquetum\ejJè ; &' ferlfa.'ri , qJolum1l4, & inteUlgfmHJ) & '
. t.;
~
(JrdinAmm. - .•-. .
l,
h
,
, , F.xtraélu~ è regeflQ'tauri,foI.71.
,
.,.,
G L () S S A.
,
l
Hic
locus
viJet~ir.corrup[us~ha·
calhen
lC'gicurin
ruo orïginali
Il) 1
•
1
( archc:typo.
_l.'
"
'
,
~
.
Iùecs ti lezfoèh defendtll : & Ruffians non aufo;;-.
habltar au pays. '
.
R E
'1
Q..Y
EST A.
Té cariugJd~urs alcy[u,c h aIs da s, ou a las car-
1
, tas,ou autres lOugadours de das commeton de
grans mals, & defiruélions de bens, & auili que
. counament en tout iuec de das, ou de canas a leifuch fi fan de grans renegaments, & blaCphemarnentsde Dieu,&dela Vierge Maria.& dels Sats,
& Santas de Paradis,par las cals caufasDieu aucunemétès courrou[at,&nous punis per monalitas,
ou autras afflidi6s:perfo [upplican a la ~:iichaMa
iefiat, que daHu en auant nengun Viguier, Baile,
Subuiguier, ni autre officier non aure tenir en Con
hofiaI, ou en autra part iuec public ou occult [us
pena fûrmidabla: & auffi que nengun ruffian non
aufe habitar en aqueH: pays/ur pen~delfoët. "
RE sP
�IVE CS D E IfFI!NDVS~ &c.
174
.'
- . , ~/,pLicamm : dominm Autem talil :domm ) ft fciuet'Ît "tA:
les Lu dos fier; ,. @T ten~r/ in foa domfJ)nec.prohlbuerit, "pel
;' . commit/entes expulerit db eàd~m, ln pœn~m centum llbra_
! (
rum coronatorum tpfo Jaffo ~nctdat ) & abl1ue gratia fll'<': uat .. i?!!0rNrn. quzdem emolumentorum,tam,lenonum,quàm
~,t' llldorum. captentt lenones ,.feu denunctantt cos, & judos,
.• ' ~ Jertiam partcm perrinere decermmUJ, reliquti dU'trtbUJ par.
, tibia cfrlri~ i1oflr~ remanentiblu': & idem in '{udo ad.trrnquetum\ejJè ; &' ferlfa.'ri , qJolum1l4, & inteUlgfmHJ) & '
. t.;
~
(JrdinAmm. - .•-. .
l,
h
,
, , F.xtraélu~ è regeflQ'tauri,foI.71.
,
.,.,
G L () S S A.
,
l
Hic
locus
viJet~ir.corrup[us~ha·
calhen
lC'gicurin
ruo orïginali
Il) 1
•
1
( archc:typo.
_l.'
"
'
,
~
.
Iùecs ti lezfoèh defendtll : & Ruffians non aufo;;-.
habltar au pays. '
.
R E
'1
Q..Y
EST A.
Té cariugJd~urs alcy[u,c h aIs da s, ou a las car-
1
, tas,ou autres lOugadours de das commeton de
grans mals, & defiruélions de bens, & auili que
. counament en tout iuec de das, ou de canas a leifuch fi fan de grans renegaments, & blaCphemarnentsde Dieu,&dela Vierge Maria.& dels Sats,
& Santas de Paradis,par las cals caufasDieu aucunemétès courrou[at,&nous punis per monalitas,
ou autras afflidi6s:perfo [upplican a la ~:iichaMa
iefiat, que daHu en auant nengun Viguier, Baile,
Subuiguier, ni autre officier non aure tenir en Con
hofiaI, ou en autra part iuec public ou occult [us
pena fûrmidabla: & auffi que nengun ruffian non
aufe habitar en aqueH: pays/ur pen~delfoët. "
RE sP
�D E BAN N 1 S
.
175
RES P 0 S T A.
a
Bannum,& '
la a eftat faéh,& e.nc~ras plas al Rey que fifaf- ediétun~, ~l1e
cl
denuntlano
làlUr gran pena.
feu ciratio
r r
.
"
De Bannis.
'.
.
I ,quu fine llcentta ,damlnt, 'Vel ,doml1u, "'(Jell,berorum
S
nomen generaIe. ' {ignifi-
euu,·-uelhortolam,alrenam rvmeatn) rvel hortum,rèu
cat tremdl~.œIj ~
nam e Il,,to
aliud prtedium 'luodeunque,die intrauerit, & rvUtU,agre- no obtempeflaJ,rvel alios fruEft.(J inde eollegerit, rvel eomederit , pro ~antis. Cuiac.
1.
fi Cl fol
'
d fll'd fi
" 10 prxfat. de
,,~nno raCto 0 uat nomme pœnte UOJ a r ios: /, rvero ex- feud. Porrô
portauerit,"(Jel portari jecent "l?iutU, 'Vel agrefllU, "(Jei mala ?rohibctnr.
'
ftmgu1hl. au- llJgre!fus
alte
granattl., det proftmgultJ. quatuor d
enarlOs:pro
narum polfe{
tem aliu frttiltbltJ, duos denarios , "'Vitra prtedtélam pœ- {iQl1Um d.uonam: & damnumpal10
in omntbUJprtedtElu in dunlum
re- voce,
bus modlls{i'
'j)"
r
ye 1fllfuat, antequAm bannum, habita fide facramento dam- gno, quid fit
num pajJo,taxatione iudICI! prteCedf.nte:f.1 omma prtediEla ~~;eo? i~r:~~
de noae dupllantur:ji autem altqul! fœnam ) & bànnum iningrelTllvel
[oluere) & rejlJtutionem bannum pajJ~ faeerc nequiuerit, limit~b~ls feu
. Po fi eIl0) & a' d
r:. . nudUJ, '}:lel di,crux
terml111S funponetur tn
pu 1bd'
un hl juperuu
vel anuda: & tjlud bannum duret poft rvmdemia.r in ommbUJ lil.1d fimile
Bafil1 lJ l1
Prd.dlù,in quibUJ erut arborescum fruBibtu:& befli~ 1JGn qd~~d
lCItur gaintrent in "l?tneir etiam '}Jindemiatu eaufa ppfcendi. Item tur.Inhac pro
flaJuimUJ) quod barmum fruEluum dure! "l?fque ad foRum uinciaffiagg~(,
"
'fi 'd ' ":L'
Ir;
respalmld
omHlu janElorum cum omntvmpœnu "'pra léiu:accuj atol' indiçant, Deau te in ommbus fcqumtibus eapituli.t de bano habeat quar- fe1Jdu~es) vul:
ct
if'IJtt
r: b...."
I.~ go d1cunt . S1
tam parfem pœr/te eXdmte,nt
anerlUs.,qul conte~~uJJtt
quis violaueeo, quod perelplt zn banna,"!Jel pro banna rafzone offtctjfor. ~ir, ,i~ Ban nu
J
De mC1dlt,nOt3j:
Per.Iacobi in
rubric.de aét.ex paup.§.Ttem notandl1m:deînddit inhibitio,fi pafcua, prat:!. vel
nemora cingantur {o!fa vel aggere 1. 3.§.Item feras, de acquir.po!feCFuerunc talnel? q'lÏ iumentum retincri vetanr pro damno aut banno:ql1od videttlr lege definitum 1. rates S.de inccnd. min. & naufrag.l.hoc amplius, 1. 9. §. Ner:uius de
dalll1n, intetl:. L4 prAélique tH d, ft porter pour "ppellant d'inter,eptill» de Gagerie ;'Ult"
tlAufo de relltxer le 8eH4il pru à ellt/tion.
�DE lB AN N 1 S
De banno fraéto,in bladis,pratis,nemo':
ribus , ac defenfis.
Tem ftattlimUJ, quod Ji qui! fregerit bannum in hladiJ,
leguminibU!, àpleno pugno ad fafcem, flluat duos fllziOJ pro banno:pr'o quoltbetf àfce hommu , quinque folldos:
:~u~~IPfi\~11iis~~ ~r~ quolibet fojfe b?i~,decffo{idos. In ~egu~inJ<bU! autem
nemoribus:er a pleno pugno mfil lU! quantumcunque fUtrtt , fl/ua! Rro
~o~uia.ni~n~- barmo duodecim denarios.slllerofregerit~annum in pra11almrnlttlttn.
d fj.çn
·!;. dMM.,
l
'
urï1Jo :li',{q
'-l'"
. pnnc
. l' - tM ,nemorlb
ma,
que adp'ifè
a ccm,
la tum
, ,tlp' enop' 6
pis li ius 110_n fa/uat decem oRo denarzos : prf) quoltbet fafcr hommu tres
habeat p~(e.t:- ftlidos :pro quolibet Jàfce beJhe fêx folldos: &' in ammbUJ
dl ,dlaamlttlt.
.
'
. j~ j '
","I
\
Salrussue pro PUdlBM reflttuatur duplum dartJnum paj{o ante, quam
pri,è ,pa(cua 10 ba"'f!num falua!ur : banneriUJ. aUûm ten,ftlfur fer fldaeameultascre
' ,r: d'
l a' d" h
' J\\ d" . .
bris liluis, & mentum tpja le, rve cra~/'ma te occume, 0/' amnum
dumetis re- paffi nunciare, cuiU! facramento , fi domtnl prl1}dij,j dapleea..Porro mtnUJ
'
. ftuoprte d'la firanrïantem bannum muenerlt,
' " ' taxa111
ailt l'rtuato6
' "
rum, limt auc tione iudrcit prtt:cedente, crcdatur: curra autem tpfa die,
.p~lb!i~a,a~tv- rvel craflrna teneatur accipere pignora pro banna fra61o,
nmeruratls a,
''
,
lieuius. vis.!. ft) damna data. In hoc mte/hgtmU! tam zn hoc ftatnto,
'l..& 3.. cod ,de quàm in ornnibUJ alil! loqucnttbus de banno. Htt:c au/cm
pa(el1ls pn. d
d
d l'
fi /' . d'd fil
uat. & pllbl. omnta e nOC;f,e up Iccntur. Et t tllqUU prte ltd"a 0 uere
~ arr.lib ·4· de nequiuerit,ponatul' in PofleUo nuaus, "'Pel nuda à pudlbunJlng.lat . ~os dit[uperlUs.
'
I
Rgros non co-
I~bar,proprer
filuas. allr id
genlls,vbipeCl1~ parei po(fer,&polTide-
'
De banno arborum deftruétarum.
--r'
'dfi'
l
. '
1 /'
b
L dtulmus, quo
t qutJ p antatlOneI, '7)C a ltU a~' a-
S
res non fru61ifèrtU de die erradicituerit, rvel mfcldebanr.Jalt ~n- ru,'Vel excorctcauerlt:llel erradtcari,~el infètdl, 'Vel ext1qlll,nonnna
"j"
ba nt Grreci corcican ficerit , faluat pro banno pro qualtbel arbore trcs
l1~~~, Latini fo II dos :fi arborftuéltfira ,ftlua,! pro qualtbet decemfolt9
lIemora.
JO!:
�l}
E
BAN N l S .
177
renituat ~ntè,quàm ba'~ a Le 24-. Tanuier
dO!:@}' damnum pajJo in duplum
-nam fol
b
· · t:
.
hOC confirmarifd'vn
1574, Arren
0 Ua!Ur: &
annerttuperjaCramentumteneatur
_
cUrlte) ft} damnum paJà reue/are a, @Jr credatur [acra- reglcmnlr,faiét
n e
mente damnum pafli,
& cum taxatione iudici! : de no- VI
ell/lla " la [oh d
'Jj"
e t ouc an t
fie h~c omnm dupllcen~ur : quodfi foluere J'Jequiuerit, ad lés BAllS. Q!9
arbitl'tum curttepœnam lùftineat corhora/em : e§ intelltga- [am tels.Q.!!} en
r
[
.
tnrtt en l;t. pof
mU:! ltgna,trabes,plantaJ,ltlttù,redortcu, & amarmas,ft} [ejJIOH d'.zutr11J
alia,qn~ C."ç nemoribus (oUiguntur.
por'at do'!nhacs
De banna dato in vineis b erradicatis:&quod ge
aux vtgtI ,
vergers ~ preds
nemo poffit effe bannerius duos
foI1W:.. ,fruits,
annos continuè.
& Itrbres, p~.'
.
. yna pour le Ba, Tem ftatUtmUJ, 6juodft qUM rvmeam de dte tallJauertt, G.[ols, eutre le
& err,tdicaueri,(eu errad/cari[eeer!t ,pro finrruliI cOr- dommage }UI
. ' 6
[eraef/zmc.Qge
gom bu.r ta/haty, ruel erradtca tkf fa/uat nomme fœnte tres les luaiHm &
folrdos, & d~tmnuYiJ paJJa zn duplum reflituat , antequàm feruitettrs fer~t
b'ttnnum fol0 uatur.Et bd.nnerUIJ teneatur tf)
. ,f...a dte, rve 1cra- payud.
creux.s,dtnutt
le dotlflina hoc (wnte, & damnum paJfo perfaC'ramentum reuel- ble, & le qtta
la re,cuzUJ facramento
,cum taxatrone ludtcù credatur, hdJC druplt du d~md4
.
mage. OUt e
omnia de noue duplzcentur, qui fecerit hoc de noue, etiam nuit Jtj;;Uber.t
in maiorifomma puniatur ftcundum qualitatem faéli, pro- pay rra2 5.li!lres
:é.
rh r ; '
'dfi r.'l
.d '
,IZL) pro Banno,&'le
ut rv~ um J IAertt. i!!.w t JO uere nequmertt amnum, W Me.! le pourra
bannum>ad arbitrlum tudzciI,pœnam jùflincat corporalem. coftiturrprifon1
I
4
ma, fatlf pour
le mmirel u
faire pu~ir p4Y le M.tgiflrttt. Q!!e tDltt BeHail qui fera cHtré en la poffcfio d'atUruy,p6/,tant
domagr à icelle & frtHls,payera le N,lfI de 6.fols,pottr Beffe,quant AUX EtUfs, rumens,Afnes,
&:vJuOctr.Et qUlt"t AlIX pem s de trouppeau p.1.]eront 3.[ols pour beHe,oJltre le Mmage qU'Ils
al/ront donné,ql/c le ma/rire 41.1. Bef/ait payera dans 15 .wurs. Pour ch'l[que O/iuier telme de
tlJoim que TO.ans qui al/ra eHé IIl lwgé,le mat/he e/I payera 4·florins, [allf[on regres c'Otre if.
garde: Et qu.mt AUX autres ,qui plfjJent plus de lIJ .ans ,pll)er a VI1 t efion. Pour.ramendier ieuncde 5.tlns,2.fl(Jr.des phu vleux,6.[tJls. notlr Ch,I'IIIC Saule, Plbot/Ile & autres non [rnilzers,
de 3.llm !l'Il (tflon pour arb re,des plm vleux,3 flls.En tom ces bacs flUe tllJter,que l'lulle peine
ne Je donne,polfr le dommage donn~ pAr beffes e[ÛMppecs ,Efcapadl1 res, vulg() dicunr.
b Par le me[me Reglemenl efi defendu de (utlltr raifins) n) a rll re.f fruits au.WL leur matllriré,poltr les vendre.
Z
�17 8
DE: Il A N N 1 S
si .-vero aliqutÏ maleolos abfque .-voluntate domini in "Vi":
nea altcuuu coflegerit , pro jingulir garbû in decem fol.-doJ
puniatur,@}' pro rataJi plU!, "Pel minUJ co!legerlt, & damm-em palJo zn duplum rejhtuat:cutUJ facramento cum taxatione ludzcir credatur.ltem ftatuimUJ quod aliquir non pof
Jit ejJe banneriUJ .-vltra annum continuè.
.
a Reformé par
De banno beftiarum.
emet
le regl
fuITem ftatuimtu, qu-odJi altqult: bef/ilt: infa [criptlt: inuediél.ArreHdou"l'
. rve 1rvmeiJ,
néà t" Requefte
niantur ded'le m
a tenM. hlIf,cl'M, "Pe1pratM,
de Ioftpb ~urat rvel defèndutM,rvel inhortiJ, fue nemoribUJ) ero qualibet
~%:;C;t!::::- beHia cabalrl'Jadentur duodeczm denarij pro banno:probotre les Bou,hers ue 'Vel "Pacca,oélQ denarij:pro porco, 'Vel trueia, pro hirco,
l'an 1 î7 3 A' 2(3; "Pel ca:pra,pro mu!tope, rvel oue,quatuor denarij: ln fJifJUsepum b. ur
d
j~I
ArreH dit 27, la tam autem p & efènJis,& al/ti prlt:dll4 incultir (excecif
AOUft· 157 9· - ptir bladti, 'VÎncù ,f5 talbatir) flatuimmpro bano,pro hÎrtre ltsBoueIJers
l
'
& plufieurs par CO, 'Vel capra ,pro multone, "Pe oue '''{mum dmarzum tantum:
tiel/ti,rs.
&' damnum pajJo reHuuatur ù; duplum antè, quàm bannum foluatur.Et banneriUJ ipfa dIC,rvel craffina tenea!ur .
hoc curilt: ,& damnum pajJà per facramentt~m reueOare:
cuiUJ facramento cum taxateone iud1Cù' credattfl'.Hltc autem omnia de noéle quadrupltcentur. ReRtlt: rvero rnbanno inuentte, l"7.Jel altqult: ex eir fulficientCJ pro banno capt..e
tandiutetteantur in curia,donec damnum,& bannum fue'rit refarcitum. De "Vincir rvero 1Jindemiatti , qu,I, defonduntur,& terrû gafiù,in qUlblt-!foerint defondut&C,tletur
meaietttt banni fuperim flatuti : darlmo rvero in duplum
damnum paJfo reflituto, prout foperim eft exprejJum.ltcrum flatuÎmUJ) quod rvltra pœntU prtedtéltU cuflos pr..ediElarum befliarum fit dominUJ, 'Vet mercenarim foltt~t
quinquaginta filidDs: de noiie:Ji mueniatur de noElc ln
herm6,
1
�DE
BAN NI S.
J.79
apa[cédi olim
modl duC\. i·
ridls & vaccuijviride paf..
{:uu, cft quod
tempor~ flU~
él:uurneon ce-
bermo,foluat 'l1lgmtt ftltdos tantum.
Ex regefto leonis [01.201.
De bannis ouium.
Tem flatuit,& ordinauit,quàd fi zn defenfo ÎntraaerÎnt
, ..
r;, 'd
. jàl -d
b
Ques a trzgtntajupra) ent qutnque 0 t ospra anno,
-velpignUl quinque folidorum.
·
d.itl~r, vtÏ pratTem fit zn meifftb
. ,
tlHepOre
t #J filuepratkf. barmum fite(T.
' bre Virent.
. quo
o ermt, a t~'en- l1er
. tenarif) fûpra dmt iresfo IJ dos.' & hoc de dre intelltgttur, In fœnûmqi
& "Pbl paflores damrJ/J?n non darent ex mduflria, rtHi- crcreue : Et in
fylllis,rempotuant darnnum., &' foluant.sl <7)ero d~ no[fe oues damnum re qllO glall~,
datent In dcfmJù, vet pratiJ à triginta fù,pl'à.:fi zn defènJis cft. Vacu~m
q{,HnqueJoltda! ,Ji m me!Jibl-u.,fiue prat y , 4uos[olt dos: &- ~~: ,e~~~~~
hocft non fieret ex induft1'ia pttflorum.
a:î'(que glan-
I
l
J
,
. dibus dl perrem pettUIt @} ol·dmautt tluôd equ~ bttnnum[rannn- ~ifIi.lm Caro.
"1
~
ltb de re Rutes zn mej]ibUJ,pratiJ.& defonfisfi m meJlibUJ,jèu pra- {tic. lure Gal-
De bannis armentorU1TI .
I
tu, dmt pro quailbet beflia duos denar/os: fi in defin{zs., licr .li~etvti p~f
J
den::rrlOs: de "'Pd fCIJ. "Vero,
, rve lb ellU
,Il . b
. d d CUIS mre VlelauOs
otltmu /tos' e nitatis exr.ra
narios de quoltbet : (ti hoc de dIe, vet de 1'Joéle .' @r hoc nOll tem pora proÎntefl'guur de be1lû
equinir, "Vet bouinû "PniUJ anni, "V et tn- mû
hibdita dum·J
0 prre d la.
frv.fequmttbuJ m..ures fia! dam'i)um reflltl-lant.
vieipa no hnt
De a pafcuis,& defendutis.
circiidar,aqu't
Tem flatait, & ordmauit , qu'ad domini caflellorum ira excipi vi...
. deA [ur; dumnon ex/gant,17ct captat ab homtnzbUJ , quzbm terrUorza modo porei
[ua ad p.tftua lo~aue1'unt , m[i ca qUte pac71 font de loque- non i.mmic •
. I temftatult) & 01'd"mault, quo' ddomtnt
' cai
,ail
e orum, canmrlllprarto.
ta : quia ro-
I
Z 2
frro radices
herbarl11n exarant, & eruunt in e(') nfu etlld. Biturig. Et nulla iure hcer,ctiam fi
conceffa fit pafcendi facultas,nemoribu s vel pafcuis abuti,alioqui abutentes prillantur inre.Lucius lib 7 .pl ad reLeur.tit.7 .placie. I. De iure pafeendi,& pafcuis
vid ChatEn.tit.des forefts,§ J §.5.E tan parcua pr:tfcribi poffin t J.§. 5.nu. 17, vide
Couarl'.cap
praflicar.libr. i. variar. cap. 17 .in regul. PG{fcITor. z.R.eleét.§. 3.
nu. 2.Pertin~11C 'luoad v[um,ad vniuerkratem.Bertrand.conClOl.. vol.!.Cuaec.
n.
con(154'
.
�P 0 S S E 5 S ION 5, &c.
180
');Je 1hO!J'l;JJeJ~qul
'f) .'uerunt un'am fltam C1ulbU!
de j'
.
a Permitfum l'Hlll P0J$I)t acere 1')
& aUfri
(th
'
~
/Ji. :"', .U , ':; t
a jftU proprros boues:e§)
j
1
r
cil: vnll1e!~r;l lune mm pujJim
dejè:.:dere fli/i '(MU tIJ ( • .r un tÛI.tùrn,'YJt d/O',·dl IvW t )qu01. <t!-/,ere,quod
cOl1lul11entlH .
j~ [
fme des de/(/): JU~rJt ad loquenumm 1?uernaLh 1,P U!ltt fla r e trj terrù loca ..
[es, r. e l modu t,j ,Ji 'Volu,ertt,pcr 'Vnurn mer1e'7Jprjt pa) Lha,ft} dlud auire
dllldtolilS ,1.
rr:
Ih b
-' 1
.
Impp.lbIAl-~OlJttHatemte(l:ua .1 tM "c{q;artjcfiumS.Muhaellt.r.
tib91~e patcua ttum ell jUlJra.lte ·f) jlc:!t",j[,(.~
1
1
>
•
beric tf.ds (er Ex eod;}111 règef1:o LeomsJol. 266·
uÏr ru~'Plrœd.
Albe.lI1 .1l~mo. § . flUl1Hna . ff. rer. di-
- - -poJTefsions drfen(.lblas fe p~-o-d-ou-n-d-{f(/fdrt: tout l/ln.
R E. QY EST A.
T
1
cor.
JC
r.
.
d
.
em,car toutas ponelSlons, propnas e partlui[Berrr
cuhers Jeuon effer aleur propria comoditat, &
1
j.~U.91· :oR· l~ non d'autra per(onà : [u pphcan persô, que tous
I~.VO.,.
0
,
manus Ling. prats, vignas) deuendudas , & autras poifdIlOns
6)). ROCC~l. quaI que Gan defenfablasb,que fi defendâ, & puede Curte ln
, ' .
~
Traètat. de fca defendre tout 1an,1us penaformldabla no obde iur. Patron frat touta coufiu ma en co(rari en lous luecs H::als.
co-
in verbo
petens col. 4·
ver 19. Co-
RES P 0 N S 1 O.
,a c...?
fi
d,r;
",-Uta lUj'um, CI tequum e ,'VnurjUjuemque ~pojttorem)
ua rr.d. ca. 37: @7 ordmatotem eJJè ;Ott {uaxfùtt 1't petitur.
(;)/"
n
b. ~ercatore Extraéhuu è regefl:o potenrix fol. 30 1.377.
exdhmamus
________ .
_ _ __ _ _ _ _ __
circa res res M4rchans r"ra libre de ra(on & J bOlltaran fa que ba!bIfN,& [0 que rtctbo.
mobiles, qui
J
R E Q...Y EST A.
plùre~ facit
emptlones Vt
vendat, non
1
Tem fupplican parelhament per b en,& vtilitat
~.
d fi
de la cauh pubhca,de ordenar,& co man ar u~
bona pena,quetous marchats a,& Jutras per[OD as
que
enim qui femel aur ahquando emit
Vt lucrerur,&
vt aliquando vendat,mercator dicitur:red qui ei rei omnino incumbir, vide Tra·
étatum deMercaro,ap'ld Rebuff.Er pro affecuracioniblls Mercatorum. F.enell e·•
nllLfl:racham. Eorum libns habet fi des. Si modo Gut probat<e fi dei , fi modo de
re mercarili,& fi publico extrahantur à prototvpo Deb ent petere prerlum rerum "'cndirarnm . inna {ex menfes Lud. l 2 an.68 Rebuff. Tractat. de MercatQ4
rib gloffa.1 7 .1id.Menoch . lib. 2 .AIbitr.illd.cenr.j .ca[u,91.
�MAGISTER NON.&c.
lSl
que tengan lIbre de rai[on,que deian e[crieure,ou
far efcneU/ e en ral1i bre de raj[on lous deutes de
aquelos, Llue Iurdeuon donar, & pare1bamët lous
pag.lil1en ~ ueh deutes: en tal faiIon, & maniera,
que quant on veira la on tes etcrich lou cteute, on
pue[e! Veièl la paga, fiue lou , pagaments, coma
fdn , ou deuon far bons marchans. Et fi taIs marchans fan lou contrari que deiJn perdre tais deu- ~Mercenaril1s
,
.
15 eft ql11 opetes:& a taIs dentes,& taIs libre non fia donada fe, ras locat .{ ie.
per obuiar a la maldfa,d'aucuns marchans,que fan prim'.a ff. p~J
'b d
{hem1 ordlAn l1b re d al~ lleute 'lpart, & vn autre II re e las nis homines.
qUi t[an[Js,fiuc de [0 que recebran:& par aqud a- Hinc f.'llaria,
1ous d eutes d ouas vega cl as.
mercedes 0bus {~1 pagan
'
...
.
peru- rlU nt cu,
.
RES P 0 N S 1 O , .
du61arû ,tqu~-
i!!!ra artlmltu m 'Ventate,& boneHate fundat!tr,fiat lia CÔftitllUI1rvt petJfur,rul'Û tamOJ beneficto femper fiLuo.
tll~nallt~,a~lt:
'
Il.
.
C 1
ailis pen cll1s ,
Extr.léhm c regeno pot
IHlx,rO
·j42.
Magtfl:er non clim trat mercenarium ante tempus:nec
merce narills > ab eo dlcedat.
ve 1 1cge, ve l
con{uetudine , ve\ offi-
Tem 11U/ltfJ mel'cenanUJ :l, 1Jet merrena,ria audeat ,feu CIO ll1dICIS) 1.
prtefomat ante tempm fimlUrn d i'mttere magtftl'um 1. ff de e1xtdr a
cognH
n e
foum , curn tF~ (I peplgerlt m"were: nec lpfe mag1Her d,uum merces à me-
I
mercenarÎtt'n,'7.Jèl mtrcenariam dim ,ttere allte tertlplu:mji rendo v arro·
.r:
d /..
.
r:.b
" . 111 quaG dato
. cajU! ace! enta 15 tnteruemfet, jU pœn.'t r-vlgtn(l qum- pro manu pr~
que ltbl'al'Wn pro quolIbet) @'T ""vlCe qualtbet, &' Mmf tio . Le ln/!jiJ/e.
..
Ft ar11·
fizamjf:/
cIJJ.rl.9. 1 56 S·
1)6 7. tit.16.
Im.l. Henry 3.
&
Extraétum ex rege(l:1) Leonis fo1.z66.verfo.
Ir7 . Tlt·/7·Mt.
Serultours del1ldlldar,cn IllY (dan vn an Itprcsque [cran fort is de lur meffrt. 1. dtfend de les
R E QJ' EST A.
receuolY , «ms
Tem p:uelh::1.nlcnt pplican,q LIe per vtilitat de <erire e"qui!,
r
bl '
1 d
~ d
s ds om eu leuJ' •
I
ru
Ia cama pu Ica nengun vay et emourat eu- cOl1gl;
.
Z
3
�S E- R VIT 0 V R S. &c.
181.
tralo[dichs côtats de Prouenfa,&de Forcalquier,
& las terras adiacens: ou que auria demourat) ou
demouraria per tens aduenir paffat fiejs me[es :1pres,que auna [eruit [on terme, non pue[can demandar fon Calan en t out,ni en p:utida,confiderat
que taIs mercenaris fi. pagan manudierament, &
fen[a nenguna appodlllà, ni prefentia de teftimonis ni autras cautelas.
RE) P 0 N SI O.
Licet im commune requtjitLOm 4JiJiere non rvideattw,
:ILudouic. ~ 2. ('"'videtut tollerandum) quod Lapfo anno à dIe fimu !eruuij
15 1 2 • Falhr r; .
,
.
l d
rjid IL
fi
quando vaJe- J crultof a petltJQ'Ji1t erurt'tj o,:c u· atur) m 'f, CIO con atud1ne,a~t~el fer publtco mftrumento.
Je "
lo,aur alla.lU- Exrraétum è regefto potentiœ,fol.H5'
fia ~aufa Im, ADN 0 T .A T 1 O.
ped1tL1r. B a l d . }
in auth. njli
Idem cauetur ordtnattone '1(egra am magnti ln tit.
Trice~~ale in
pnnClplO, C.
de bonis ma'_
ter. N on h a
ber locum,lf#
loyers,& gages des [eruiteurs. .
,n darayl'e non ft'Mn
(;)ue arnes, bUOUJ, é..,.o.. aU/ras bej>faJ
.
prejJaJ en gageriajinon que perfluta
~
d'autres bens.
malflre cSlure
fon apprentlf,
des
.
1or
RE () V EST A.
.
"'-..:
r cl
em que per InqUlfition, ou autra caUIa, en·
Iiis glolf. 20.
guna per[ona de Prouenfa) 0u ~de Forcalquier
llU'4' Sed an
cl' rr. d
1 b
pro tempore non ela euer gala a en arnes, caua 5, uous) ou
. ~gritudinis autras befiias darayre,finon en defalhirncnt d'aufolui debear?
bens lUx,ta
.
]e fi atut prouenLa
LI
{'
cl
vid.l.cum he- tres
en 10rrna e
res, §. {ticus. drech. a
Rebuff. traéè.
defc'lmul.fala·
ff.deftatu!ib.
~i~s valet.u~mls anno lm
putandi tunt.
RES P 0 N $ l O.
p/""cet Rert/
D R. E
C II
. l
a. D e haCfe 'VI'dend,fi.
lU e, .. leX/IN ln .executO!l.S,
�CHA R A
;V"I~L
S NON, &c.
1.&3
cutores,l.pignoru, auth:agricultores.C. qUte l'CS pi.g.obl.poJJ.~
CiJaraitilbs Hm fi filjJdfl~& pC/otM non Je pAg'J1U
a Pro cinili de
R E
Q..Y ES T A.
bieo d.l. exc-
Tem par toulre aueü abus,& foualas cofiumas, curores.Alilad
r t.
l d' h
d
indebito fifquele . . an~~. ou le pays, onne.nv~JlonprQ) c~fttdquei~
de malenc,On1as & domages aIs fuqJets {obre 10J1 ~}ti~' ita , ~b
fach de las pelotâs: fupplican qùe Ga ordenat & ler~aH:r, VId.
ttenacu choproh~bit,que dayffi en aU~lI.)t en l~ diehpays nl)~Üi 'pin~l1n 1. de
faffan nenguns charauils ni Gdemâde ren per loù priuiJ.Ru~ic.
· h ab us,que on appe 11'a1ape lota
' b,quantvna f~l'e- 'e[iam
7· 11U.I.Ahud
d. IC
G. per
ma va en .mariage d'vn l ueé en aùüe. '
quadrimeftre
I
>
,
'
,
1"
.
rcrnpus à die
fenrelltia' ma
ra;11 fecerir in
De antreuanis,qll<'e fiun t [upra,ûue anre doU!los.
..~ foluendis deTatuimus, quodfi qui! faciat antreuanum cfupra,fl~ cim.is , & ira
.
a
· PanGenG. Aucante domum uam upr..a~lampU bl'lc-am,&revtam:
reftoiudicatii
RES P 0 N S.I O. .
Plttcet:quià à!QIJÙ1J'J,& iuftum
en.
S
fit
ft ft
' . '-
.
j}acium quatuordecim palmorum à Jolo rvite publt'ctC oétau.cal. De~r;quc addi6tum antreut/,num 'Vel ~nitjJ cantC, & dlmidld: céb.a.n.l 'i73·
')/. .
..
'
Idem Chapp.
ad minus.
ibid.I1Um2.3'
LOI~s NouifIimèper
.
{onis Rl1!hco
rum indultii " ne ob xs aliel1l1l11 qualccl1mquc; priuamm aclducantur, in carcerem:qua in re <. alli' Gra:cos legillatores [u perant,q ui aratra quidetn vetabant addici ob fœnus crediro ri,corpora neél:i permittebanr. Diod.lil;,. j .vid.Rippâ.1.6.&
9.l1n. 57,tf.de pignor.Q!!jd fi Ru/hco l1ulla unr alia bona?capi palTunr.Accur.in
d.Lexecutores.QlI;id fi fundum habeat an cum.fundo capi poffinr.vid,Chop.lib . .
1. de priuiII.Rrill.ca. 7 .nu .vlrim. L ege vero Attica, non licuic maétare Boucs ara- .
torios,iElianns lib'. f .hill.Plin.lib .8.cap'4 5. Add. CuiaciulU,4-.ob[er. 20.
b M0S antiquorum in depraUô1tatp inColenriam degenerauit,hllebant.enim veteres,in nuptiis {porculas populo porrigere Apl111ei.Apol.:I.. Placuit in fubllrbana
villa potius vt coniungeremur,oe ciues ad fporrulas cOJ;luolarent,at vix ob in{olentiam noél:urnam temperari pamir. Corybanttltn enim more in furias, & in
horren dosldnnirus Tyrnpanis in[anü1I'lt.èt J.i>lin.libr.lo. Epitl: . ~i nuptias fadunt [oIent non exigullm llumerum è plebe vocare, binofque denarios velfingulos dare.Poftea. Cp ormla: illa: cerra (umma reclemptx ) qua: vulgo Pel0Fe verbo corrupto dicitur. Ml1ltis curia:: placiris id.prohibitlltn eft.
.
~ Abrogé pÂr l'Ordonnanc~ d'Orle~ns, art .1°7. vid.l.l.Cod.de iEdifi€.prillat.
�l
1
a
.
--
Penlicatio-
l1Ul11.'_qu~: (l~
b o"N"S, & •
dom a dairei Je exe.~ijJan Jens ren prendre de
laiêomunaJ :Ji non que y faiha tournar mandar.
L 0 VS
IS4
LO/IJ
R E () V EST A.
1
~
r
Tem confiderad,a la pauretat daqueR pre[ent
a:~anu prJ.?Cl
pays de prouen[a,& de Forcalquier:& auŒ l'apIS dcferurur b
r. -'
. . 1
d
1
quaruor flint us que Il ta en eXlglr ous ons, que 0 pays al
in vniuel:[UIl1 Rey {obeiran [egnour nofhe dona ; car lous cofpecies. Ca. fT' •
1L
.
d'
. r..
llon,Oblatio, !ll1l1an?,que a regnona man a per 10US exeglr, 11
1I1di~io, Pa~ri fan pag~r par ca[cun iourr, que vacan, entant que
n:o~llum pfll1 aucunes fes monta mais la de {pen[a que non fa la
CI piS. Cano. ) 1llis appella- rata dal don, que bs vIlas, & lous cailels donan:
tione propriè Supplican humblement àla dicha fegnoria , que
diciur , id qo '
fT'
d
'-'
Domaniam Iy plane or enar, & comandar que eyrals dons fi
vulgodicitlir. deian exegir aIs "de[pens de la court: & fi perauenOblatio id e[.
fi
d
.fT' •
f
1
fe quocl'dici- tura 1 m,an auan com1l1ans per aquo ar, que ta s
mus,les A;.ydes. comiffaris per lou premier viage,non au[on ni devl'~ oll~n h~c, uon pendre daIs ]uecs, que non aurian pagat dentmpoJ' dn VIII
Fiebant (pon: guna cauCa par lur Gllari auer.Etfi parauentura taIs
te antiquittls per[onas, & luecs deua non podia pagar al terme,
ad bellotum
l
. d
fT" • d
~d
l
impenfas. Eft que ur auna onat,&era necehan ey ma ana s
' oblationis a- comiffaris non au[on,ni pue {ca pendre daIs dichs
liuddgenlus: luecs,finona ra[on de cinq gros per Îourt.
quo vu go
dicitHr. lacopojition
vide
.
l,' b'
G rego.1
r,3.
cap &.& de in
'
RES P 0 N S 1 O.
A eq/l,um, v
ri"""
canuenuns 7.)r de!u.r:
.
ri""" l
""'r'mo
vp
acetpro
fi
,
1.'
rvragio ab rvniuerjitattbUJ commiffarij nihil ex:gant: 'VUJ
diétion~,id eft rrJerà effint morfJ!j & remi(/i & oporteret ,fecundo mande: Talels cap.
'j"
:
~.'
'd
7.& de Patri- darc,quod tales commif{a1'1J habeant • & ex/gant ,,~ntan~o,l1io prin- xat pro quolibet dre) Ji eques equites inced,mt ,grojJoJ feClplS, cap. r f·
ptem:fipedes ped'tes,grojJos tres, babita cor;jiderationc ad
.
alfa
�"lia [0 ca ,
L 0 VS CO MMI$SA R lS,&c.
18)
ite quibm faa~ eJ!ènt executiones per commijJà-
rium:E§ ita m;tiù,r quàm fieri potcrit, regij fobditi grauentur expenJis. ·
.
.
F-xtraétum ex regef\:o potentia: fol. 306.
LoU! co mij{a rti ,que cxegijJon Lou.! dons dal Rey,nonft fa·
ran pagar,ji non dal de'rrter luee ounl aura iRa
/ache l'execution derriera.
.\
RE ' Q...Y EST A.
Tem lous comiffaris, que fi mandan par lou
pays, per exegir la us dons fobredichs , van 'd e
. luec en luec, & chacun fi fa pagar las iournadas,
que poyrian vaccar contant de la cieutat d'Aix en
fora, & fiefdeuen, que deuaIÎt quellous fianal da ..
rier luec,a qui lur comiffion fi dirigis, monta vna
grand [ouma d'argent ,toutiourt auen regart de
ca[cun luec aIa clicha cieutat d'Aix: persô fupplican hublament a la clicha fegnoria,que lous dichs
comiffaris de tous luecs,ountvan,non fifaffan pagarfinon dal darier luec, ont aura Facha la dariera
execution,& ainfins deluec en luec. ~
I
RES PO N SI O.
.
Pro fouore reipubltc~ ad indemnitatem fubdttorum ,
quia iuflum "Videtur, fiat rvt petitur.
'
Extraétum ex regeO:o potentia! fol. 307.
Appodtjfa fefa fenfaArgent per [ou.! commtjfal'iJ,
.
que exigtjJçm ltU fallut!.
QY EST A.
Tem fupplican a la clicha malcfiat, que li pIaffa
de benignamentconfentir,que lous comiffaris,
. que van par lo,u pays àl'infiancia de la Court per
RE
I
.
Aa
(
�186
Habet h0C
flatutum 10cû in 10cis, in
quibllS Cunt ,
2
l ETRAS SE ME T ON,&c.
exegir las talhas,ou deutes fifc:als,non prenga réll
ri'
rI'
per 1ur appo d'Ina,
que rlon pagas de 1ur la
an.
RES P 0 S T A.
fign~ vni~er-
PIas al Rey,& [us pena .
~ifici,u~bus&
1
.fitutls, ~a d~ Extraêtum è regefto potenti<\!.
lure eomum
colleéra, 110n
LetrM Je meron ell exuution par "fficiers dallutC.
potefbmponi.
. ft E ~ EST ~.
femfupphcanaladlChamaleftat, deordenar,
lncohs lbl b~que nunguna comif1i6 ou letra de la cambra ni
na poŒd~ntl- ,
'
. '
,
'
bus Bart. in 1. cl autra court) non fe deI a metre en executlOn par
Rereripto§.fi~ cayn comiffari qua fia ) fi non premierament fia
fr.de mun.Ide
r
d 1 ffi' d 1
cl II
fi
in l.vnie,C.de prelenta a a S 0 CIers e a court, e uec, ont 1
mulier. Et in cleu far l'execution.
quo loco Bal.
RES P 0 S T A.
1~~.~r~~~·,~:
Plas al Rey:fi non que lou i~ge mandant ageffa
(ufpicion,que lou debitour non fouffafugitieu:ou
~end~ q.uhota duhiteffa de r affeél:ion dels officiers" & en aquel
. rocaglOru a. .
Ir.
1:
hl
' '"
herur radobo cas mcontment la man meua,ou lac a a executlo,
l10ru qu<\! Fo- fia rnofi:rada aIs officîer~: autl'ament fia tengudala
rlel1fes ibi p o f - .
1: h
fidem ) Arreff executlOn per non lac ' a.
'
deo1in impo-
de [" Cour des Ex regefto potentia: fol..B2:~
AJdes.10 Auril
i
15)7.'
EHr,mgcrs a pagan·talhM Itqui ount an ben inqtlar4 que non y habiton,
b Contribuut
R E Q:! EST A.
foréfes vulg6
Té car a prO. de fujcts dal Rey fegnour noftre
forahl,s) l10vni
proué[aIs,q an bens en diuerfes h.lecs tat mouformlter eum
bl ~ ,
bl 'b"
in colis. M.lutl ua es,q 1mmouua es,q per contn Ulf en las car
J " Rcglcmcr de gas occurrés,& octurrera en taIs luecs, fi rédon
laCourdestly- d'a: '1 p r' f'
l' '" \ 1 d' h r
'", 1
des)qttils neco- lmCl s: eno ltlpp Ica J,. a 1C alegnouna, q ta S
tribHerot point bés contribuiffan:&fia taihables en lous luecsb,en
quar aux impoq.ue
]itions finollaux
tail/es,dtt Roy,dfl pays, & des CfmmunJtuteZ",concernAur l'vIi/iddiS f~1fdr, & pour les contributions aux faffigages qrti {ont vtenfile~ qu'on fournit at/x foMats {ela ltlmierr ) meubles"
6~ aut"s,commodlte;z.du logement.
1
y
q
�ESTRANGIERS PAGAN,&c;
187
que fon taIs• bens fitua?,
fi non que y aia p'riuilege a l n proulflcla
.,
.
en contran.
RES P 0 N ' S 1 O.
Ji!.!!ia. requifitio conformitat~'m habet Ct/,m flatuto pro-
, . l"
, b,{;;
., h
'
.,
onera gene rali(er sût duo- ,
ru'm generum
& les vns (vr
umCla t, & eommwm 0') emarttta zn ae patna praUlnC/fi., faciliùs ) {ont
fiat 7.Jt petitur.
impojiti9l1s, les .
autres rom '011- '
.________-----...::----_4 tributlons. Les '
De eode m.
premieres ,s'imR ë
cz.y
EST A.
.
poser aux Ejtats
ou affemblées
des CIJJ1ZmUrMUte{à t.e1/tpour
feu: cartout ~e
La dicha maieH:at fupplican couma deffus;
r
'
· 1 l cl
que 11 pal aor cnar, &conlcntlr,quetouta
per[ona .ount q ue ifie,deiacôtribuiranlous luecs)
'ountaura bés , tUxtala
valour daquellous
' anhns ·pay
; eii ' dtHrt.
.
.
' a,
bue . m, 3009.
couma aquellos que IRan en lous dlchs luecs per feux. Chaque
lous bens,que yauran.
' C/lmt/lunauté à
A
'R E S P 0 N 510.
,
.
-
d'
tantdefcux,&
chaqueftutant
de liures. puu
placet tuxta flrmam lunf, r.5 confuetu mem obferuatam,ac flatuta approbata & obfèruata.
. clJâq~eCommuEnraél:um ex regell:o potemia: f01.20 3.
De c:odem : & q nod edam contribuant Prrelati, Eccldiallici
& nobiles ni fi h abeallt iure [uo.
, T
naflfe 1~/pofefur
les ~abtfans. &
forams a raifon
dr:leur liure qui
eft enregiftret
en leur cadaftr,
extus.
Nno dommt mtUejimo quatereentefimo feptaageftmo primo, diat domini commi/Jarij, @7 flcagzorum ~~Im.e !:I,ae.
,(;
l
. d' b ' l
'J2L) L,es Importtons
recur) ores ~o entes, & mten entes 0 urare ltlgllJ') CV fo1lt rueuts par
. qutefhonibtu,qute in prtefenti patrtaPro uiilcite foper contrt- lé Treforit~ du
J l
l zn one- t')
pavs.Conmbstb,
onerum dletJm
orrumur,_tue
al'arttnt, qUOi
t: t d
.•.. u!tone
.
'
,
tOlu/on
al es
,rlbIU, qUte tmponantur perfunlJ' pro rebUl , a t'fJ[equendo que les ProcuA a 2
1:eurs du \ pays
7
'
"
,
A
.
'
.
donnent a VIII
Comunduté qui.
l~ge des compagrJies,durant vingt iouvs comllflmmuNt, qui fe reconflrent durant les vingt
iours ou temps de l.ltlic1e contribution & ' non apres plfr le COI1l1111j{'dre) qui en rend compte
deuant les Procurturs du p"ys appeliles t~utes les Comm undHttZ" conmbu"bles,lors:&'lue
!t pays entre en egaliZf!ipn t01JW les dernierts "lArges l egaLizent •
.
�1N
1.88
LOC 1 S
V B J, &'c.
m:l.gna ~
dZjJo(itionem iuriJ communM) & tenorem ftatuti prouin1. r;. h d"
db' d
,(; ,r.
na :! j I1per oc e Ifl, quo a zn e zn antca rvnuJ qu~ que
ia ohm CX(} c.ont.nbuat pro qUtbufiunque boriû tallutbtltbllJ pro modo
that~ cdt mccF faretltatum zn Loco)rvbl poJ!idet, '7.JcL zn foturum polfidebtt,
Ulu~ prou 111.....
,n:
..
cia: ordlllcs,ta m.Jz allas exprt.JJo pl'lutleglO rvel ex Regza difjofitzone alldé poil: mul· ter ejfet prouifum.'Declarando rvlterr14J,quôd omnes P~'4Ctam conten- L . (;Y. 1"
l.f: fi '
b l b J Cl
'
tionem pr .... - a/r,(f!j a '1 Ecct.J~a lCt,al. no t es tUv"~ patrtlf Proum~udatum dl: cr~, & Forcalquertj ab Inde zn antea debeant contrtbuere
a Rc g e anono apro ommbuJ bonTj talltabzlJbuJ,qu~ acquiliu~runt,"Pelacl ') 56 • 15 , e.
'
'J
db. 9.!!J pOlir qU$rent zn fupradtélu ommbm mm aLm plebeu, modo ft}
Jo ~regard dçs, forma ruperJUJ dcclaratü:nifi talzabuna ad eos deuenermt,
bleS retentf6 • (7 J'
J"' ,
,
.
cft. hem és m,tins l'el deuement furc fuo,quod decla1'amw ,ji/ure rrtClattont.f)
des nobles pour commiJli) <vet defamparationir :, pro qutbus mtntmè cQntri• 111
noblll} lila co
trouedia qùç
/1
J
1-'
•
If dl'fllt de leur b
fief & ~uri[dl' uel'e !mean/ur.
c1'lOn à prefom Extraaum ex regeftoJcu libro recurfu~ focagiorum.
tenus & pojJè13 .
--df~,[eri!t fraa
.
- pltome. . .
'
à t111111Unes de r ContrtblleYequ",nd~ debent extranel m onenbtU.
toutes cb<lrges Z Nobiles, & clertci qn""do contrtbuunt ln onenbfU.
tailles & mltojiItlJ1ls:&qll.wt
G LOS S A.
.. .
.fl/X
b~és q:./~ Te-
P ERS 0
N 1 S PR.O R E B V S
a.Ea oncra mtellt,~lt,
, u/endron; par quee tmponuntur à ciuzbul b, &" ttmgemt commodt~m ort/rilU
'}dpt'es,. sm.uns ,rr: n'
'.
l.' ,
.
b
.r
des nobles pûr po))!')) orum,rz;t pro muru) ~a 'lu, portM, ponti lM) "Pm Jadro/a de prel.l(zen
tion,achept ,donatIon ou ehangë. QEe le[diél. biens ores qll'ils foyeat tf,heus par le{d,éls droic1s de fiefez
m.lins des tlobl,'s feront contrtbuables ~ la Tatile) atnfi qU'Ils ejroyent ail parauant qu'ds [0yent .tdHenu~,6 c[e/mu en leurd étes mams, fi ce n'eft en cas que pour Lef'dirs bum prms par
eFbange, i's ha~Ut!jJent autrel biens p.~r IUX.tU parall/mt tentli francs & quittes de[dtétes
TaiIJts,lefquels[eroyent {uffi[am porter parc/lies chllrges que le[dlils nobles al/royeHt retl1't:("
& recouuers par c{chAnge, ~ Olt aucuns hum retuet/droyent e'l mams de[dith 710bles pa,
Commu dda:fJement 8U conftfcation, en ce "u le[d,fls biens feront tenlls p.:r lffi/th ~obles
fr.mes & qlHtW dr tOlites T,ttlles.& InlpofilJons.Q~p ql1idem ediélo Hydra: iil:IUS lerneœ po!hemum caput amplltatum dt ab Hercule Galhco.
b CUlttS t'eN'ris {in l onera in prouinci:l vide Funcifc. de Clappetiis in Centurie!. cauGuum fi[c,ü.cauf. ..p .. q...·,fuhlIimc lèd fer paIadolLUTI ..
�t.
18,
cÎendiJ,"t'el repara'l'idir ,fontlbm ,fornü Itdificandti, qu.e
funt 'Vtilia ommbm poJfofJortbm : namfÙle iM terra defe-.
reretur,e§ inhabitabilùjieret:qu~.onera funt patrimonta.lia , impofita perJonù pro rebm l. 2. C. de immunetat. nem.
conc.l1b.IO.'Vbi gl.penult. ad qu~ tencntur etlam forenfes)
ftuextranei, quarnuM rbi domlCllium non habeant, & tm.ponuntur pro jàcultate patrzmonij, n01l per capita.!. 2.C.de
munerib .patr.llb.w./. rvlt .de qUlb. munertb. ruel prltH. C.
eo.lJbc.@T "t'Iroblque Ioann.dc plat. Alexand. conf. 68. nu.
3·ltbr.2 rt7 conf p.ltbr·s.Guzd. pap.q. 7'!§ '1.397 •.St "Vero
on/IJ aliquod impond/ur ra/zone negotJOrum cluiratM , "Vt
pro ltbertatlbm, rvel honoribu! tpforum tuendù, 'Vel pro
debltu, ~el indlElM 1 eleuandù, 17el caufa pel'foluendt mercedem ludlmagtHro, aut conClOnatorl. au/pro cafanù facttndû, aut Erclejiu ~dificandù t:tJ fim/lbm) zn hu tanNON
HAB E A N
4
contrtbuunt hab:tatores,qurJntam eorum folum rvttli.
tatem,non (xtraneorum rej}munt : lattj]imè hac matertam
onen-em expltcat Albo IC.m rubrJc.de munerzb. nle11i.30.&
pet tot.B ,:rt1':conft26.nu.4.f.con{53 con/16o.nu.4.lzbr.r.
.
11.' fr:
d
.
A
cadJt
l'Ar
!2.!!are 'Vt conc1ud~(,mU!, po};e};ores pr~ lorum, quamulJ reft, vu]o; diib, non habtte·m )nec dorlilctllHrti habeant, contrtbuum zn 0- étl1m.D~ chltnmbuJ
t1ï1fJO fi'tM ad perfolaendum "VcElicral debztum brm- ~eau Ret1ard"
. .
[ 'J'
.
è:>.!
aCl ,.Mars 158g.
(Ipl) & trf1.élanda, ac Juffirenda negotla totUM prOUtnC/~, Q.~i porte vn
(f) ln ommbuJ al,û , qu~zrnpom.mtur mcommedurlJ,& "t'tt- 'tresbeau Reglement, entre les
trtatem prttdlOium, ae pojejJiol1um:at zn onerzbllJ lmpojitM forains & les
pro negotlil CIUltlU t5 no (omrtbuunt, '}:7t latiuJ dl{;fumfUIt, JM~itans)en no'fi " d
,r;, . .
L:J · hredeI3. chefl.
Ua co dem dJe bkf Ulf tU tcatum, pr~J€rtll1'Jmttr u'WUt .. Entre autres
(Urn GzrandJ extraneUi'fJ, & 17mt~erfitatem de Pte'Jrmehel, qu'il fora drejé
.
compte
à
. dle 26.menrftJ.S M ar/tA').. rC"<5
d
n
.
)a} .
es fi"4),'g"gcs.
tUfi)
)t
"m
E CCL E S 1 A S TIC l,
A C N PB! LES.
Aa
~
bldem
~c.
.
�MAR CHA N S, &c.
190
'Volunt doElores{"Vtfctltcet ecclefiaflici,& nobiles non contrIbuant, quando res datif in emphyteufim redeun! ad cos,
a vid.eund ..~. ita dl'citGuid.Pap.fuijfè iudicatum q. 38 4. confuluit etiam
de Claperus,
,r
,r
. ft l'b 'f
CJutlà.j6.q.l. Bertr.conJ .1l8.11u.r.conJ ,I60 . nu. 3.eY' 4. tn . 1 .r.C art!tJ
l.fin.C.dein;- tamen hIC dicitur, quam ab eu foerit tradltum.ideo non remUI1.nem.cofi'cro)quiffie1fP.fterunt.
. r:.
ce cl . 11Iumçlhmatione fû
di habirafuiffec ratio iumé
rorttm.Etquo
modo fiat Ca
tafirum. vide
cund. n'1 Jed
nus
An fct
~dxelr
eentes, VI ••
filij,ff.ad mu-
---------------------------------~
' . Marchans) & nuyriguiersadetwn mettre tout
lur capItal en talha.
1
R E ~V EST A.
T em con la fia caufa,q ue en mouts luecs, villas,
& cieutas dal dich pays, aucuns merchans, &
nuyriguiers hauents plufours,&diuerfa5 mercannici~ Cacher. darias,& au ers groffes,& menuts aucunament reDeClf.pedem.
r
J
l'
d'
83. 111'emphi- CUlan aque as metre en leura:&-quant ez cas aItote doit p'l)'er quellas allieurar ,non en manifeflan la mitat : & en
latAilledubien ' fi
'b ir;'
1 f 1
quieftoitAupa- am lns non contrt Ul on !uxta urs acu tas ~ en
ranAnt franc(7 oppreffion, & intereffe de la paure gent, & daIs
ql~tt luyeft batl- autres auens heritages ,& poffdforis grans, que
e en enlp l'yteo1
jè.Aluar.quCEf. non fi puodon occultar fupplican a la dicha maie17 ·de iur.el~- fiat, que li pIaffa ordcnar,& comandar ,que eitalz
p hy.Tyraq.m
h
. . r
cl
J. Rcrrac.§.I. marc ans, &nuyngUlersllantengus' e mettre en
G[O~I3 Il.12. lieura tout lur capical, & aquel manifeflar [Outa (
~l~[ dtOS ut
dtll,e- pIen, & contribuir iuxta la forma,& mamera que
es
.
feront ;;;'rri- fi acofluma, ou fi or~enaria en luec ,dont tal mer/Julfbles.lugéen chant, ou nuyriguiers feria, & ayCso fus formida1" Cour des AyÙS~ 29. OHob: bla pena:
15 85, c~trrfolRES P 0 N S 10. '
,,~es
le/les. vld Gardam cap. I l .
F'
Mt.
'.. ,
nu. 57.defeue. Ex regetl:o potent1~ "77.
VeEls
�VECTIGAL NON ES.
veaigaJia a noua nontmponuntur'nifi dprinâpe.
R E ~V EST A.
I
J9I
:t
VetHgalia
nerui [unt
Tem parelhament iupplican ~]a dicha [egno- Rejp.Cjc.,p~o
,
1y p1ana
('{' or denar, & coma"'d ar,que cl auu
' rr: lege Mamha.
na,que
Tribu5autem
en auant nenguna per[ona de cayna condition, ni ex C!lufts imeftat que fia non au[e ni pre[umiffa en lous dichs p~nu?tl1r ve- ,
.
'
)
..
lbgaha releua
far,Olleuar nenguns peages,lll veébgals,ou autras tione imperij:
mals vfages nouels:& fi négun ero fach~aquellous ~6[e,rua,rio~e
dlgmt:lUS, lX
far reuoucar.
vtilitate COlU-
muni ommu,
i!.Jia iure[erpto) & ratio ne, nouorum rvec7igalium in· D uas prim~s
'
/blh..
cr C
bl
l'b
d exprdIit PhfiItutlO, ~
eXal/J,lO jlgnanter a a 10 quo 1 et proce ms; nius iUlli. In
RES P 0 N S 1 O.
quàm àprùJcipc[uperf,ol'em non 1'ecognofcentc,p1'ohibetur) fan~gyric. ad
, hat 1Jtpetttur.
J"
.
Extra6\:um ex regclto rotenu;]! fo1.3 06 •
rnllan.~t 11<:>ua veébgaka
inftituens aut
porta ptr.lU,propri.AtWsdeffcndms, b~igés de am& tnont.ms 11011 paga'l qUe'JIdfsllge,not1 peage.
Iltuff.tedJllc~Iurl'
R E Q.Y EST A.
. I. .3 " u.
(" l'
1 d' h
. il
r
de Amlm.
Vdhgal b non es degu; de fo que
ri
T em lUpp lcan a a. le a male rat, con ralO- bVeébgalia&
n::tblamët de touta cauCa que fe porte, ou trans- p€>rtora funt
ferifcâ d' vn luec à autre per vs propri) & non per d~~{:a~e:l1~
l
vendre, ni per mercanda~ia far ,non fia degutden- inu~ét~onc ,
srun vèctlga1.Empero aucuns d'auers que s'adu- c~n~gu~ur. In
'?
.
'
ihl11 Edlél:o de
{on en ) rouen[a per vuernar, & en montagna per Alexand • .vbi
ciliuar, & no nper vendre, pourtansvieures, & cap. , J5· me Î
l~
r
-, \
.I1~
tnmltTa b 11 l ft
camas ne cd ltoluaS font copehts apagar palJage~: conrint'!tis tique mies
rerum ,
exportandarii
vulgô .Tariffe en noz ordonllllnces, perro ria omnia ex [ua Republ. _Plato expla\.1ftt.
Primus luI. C:rfar pe regrinarum mercium porroria inftituiHe dicitur à Sueconio.Res sarnen in triphc, dlfferenna (UlU à port?riis liberx. Nempe) quum
quis ad vfum propriu11'l dcferr, vr hîc. 2 . quœ pro fiJco defernmur, 3.qux ex ercendi ruris gratla l.vnillerft Cod. de vectig. ad pro pars v[us ddara intelligimus
<J.ux pro fe vel pro familia defernnrur,[u11t leges Caroli magni de hac reîn capitularib~s C a roI. Magn .cap.de Face)cap.I3'~
�192.
Q......V E LES
SV BlE T S, &c.
que pIaffa ala dicha maie fia ,que dayffi auant pa~
gant paffagë fian quittes de peage.
RES PO N S 1
o.
placet Regi, dum tamen confiteantur publicanit, aliaj
flrumtur pœn~ ftatuu.
Extraa:um ex regefto potentire.
ADNOTATIO.
a DZ\1inr, vjnDe far reuas,dez.ensa , vintens,trelltenS de tous
tains & "utres f
. regello
11.
•
r 1
& 254,
r. bl b l '
rues, VI'de ln
potentl~. 10 .24 C•
Jem a es Im)
pofitions ne ft & 28 5.
petltunt faire
\
fans ,onge" de la
.
Conr des AJdes .ft..!!,e les fubieEl~ ù'ont moudre leur bledz, graignons &
t'omme .,h~fes
oliues aux moulins de leurfo,fJerieur: & ctflwe leur
ettraordmatres
, l .
!l'
Raro,deuapApam aux fours (elonl ancIenne couftume•.
ges, que la ~oJ
R E Q.Y EST A.
Afpelll~Caplta, Tem plaife audia Seigneur, vouloirfaire main-
no .. n::.tatem.
ff. d~ céfibus.
1
tenir) obferuer , & gàrcler inuiolablement noz
aliâs appellaanciennes coufrumès v{age & façon de viure tac
..
tur capmsnor , l'
d
.
11.
/ d 1
ma.vid.Ripp. a encontre eceux, qUI ontaccoullume e ong
·in J.4.§·a6tor. temps moudre leurs bledz., & grains el. moulins
iF.
de re iud. d 1
r
.
& 1eurs gralgnons:
.
& parel'11 eBart.inl.vnie. e enrs lupeneurs,
cod. de ml1~ ment leurs oliues:& cuyre leur pain aux fours d'Îlierib.
ceux:nonobfianttoutes rigueurs de droit moyennantle[quelles, le9 Aduocats & Procureurs ont
fubuerti, & veulent confolldretoutes les anciennes coufiumes, v[age, & façon de viure, non {ans
grandes, & in{ûporrables defpenfes : en maniere
que le feruice du Roy au be{oin en feroit amoindri:& cela aye lieu non feulement el. caufes,qui {e
pourront mouuoir pour l'aduenir, qu'il s'extende
,
.
,
Clcaufrs
1
�o B:L 1 GATIO N S,!cc.
193
Cl. caufes pendentes) & non decidees en matÎere a ~om odo
. . Il
acqll1rarur
pnnClpa e.
,
molendinum,
R P.. S P 0 N S E.
quomodo l'ur
ManGeur oétroye le con el u audiâ article 3 lIu m: & ,qlJ,x
'..
r
fi r n e'celLma.
CCUx, q~le de long temps ont 10U y palllblement Pr,xlc llprio,
de[diéts fours~, & moulIns: pourueu qu'il pour- ~Uàtl (C~r(o'
J
\
• b'
.~ 1 -d'
IlS, an il( ;1uOyfont, & enrretlenoront :lieurs iu lectS et Its culcatis an no
fourts, & moulin 5 a [uffiflnce.
vide 13ald. in
~
Conc1!tt'f1Z lj 20 .
1 raét. pra:rcr.
In Ll'llnra que:
Y:;:t:
ft
'
fl
~; xtraé um~~~-=-g~o__p_~_~en~lx 0 ·39 L &4 0L
{b one,nu.16.
SeqUtlntuf nonnulla {htuta. peninentia ad curiam
camere, kl
rl\bm.ffionis'~.'
>
'1 "
II
-r,.ç,r,
\t\
J 1
b
OtJlgattongeneraIUtf':(j"'J:rf7C1tIRa "e'<JurtM acarn ra.
.
R Et QY' h S T A.
vid. hcob dé
S. Georg. lIT
Traél: de feud.
J. Gloff. in
\'e rb , & cum
m8}cndll1is ,
Tem car (ouue fi e ièieuen en la clicha court de
la cambra) que per ob'hg:ri[as g'en r 15 ' {en a col !:vid.Rip
,"
' . , '"
~ .,
,
_ pam 10 Lguo
fpeClficatlon de la dicha court,monlur 1<;> pretidet minus, if. de
conren~is lctrlS iuxta'lous flatuts 5 & rlgour de la fi1l111in. Illlm.
' fJ,repugna arec
1cl 11: & non ro
100. Legc:s ve
· l1a court: 1a qua l cau
d.IC
fumi &mo
vol adm'e ttrelas exception's,allegations, & defen- It l:dwi aut pi
[as uc ·en J,S cours ordinarias te admetrian las ft nnl. vIde :1,
.
.
r
' ,
' pud Gregor.
quJs el oeuna admettre: lupphcan que en gene- bb.! 8.ca. 22.
raIs obligations la dic'ha court deJla c mbra [ion cCf'ol. Tracr.
r
'f)fi
'
j
. î.
de fermtutlb.
daCompreua:&que la,Con;Hnanü tllsnotanslllS ca p. Defllrno
p~na formida,bla de la dich.a cambra pre[ents, & An Domini
cl'
l '
cl hil
potlllnr proe {-. eu~ne~ours,
qU~genguna etra perVlgo lf
ere l'cmo
tais obligan{as fàc as generaIamènt (i~!1 n que la bnt alibi qu~
court de la ca~nbra Iy lia expre[fada)Jetras de la: iu fno Nara.
î
.
conf. 106.n.l •
.
.dlcha Court non aUlOn L r.
• '1 "
b Ex rar libe1o
T
Of'
.
.
iionis à Cllmdio Marcra'lero c;ria:
• r
~elun~.
1:l
,
TI b
lus ftarlH0[U
curix
Ad\lo~:lto eunJg:ltus. Hinc repetc
ru 'llntf,
qUl:
hic
�0 B L 1 GAT ION S~ &c:.
RES P 0 N S 1 o.
1.94
Con/entlltur /lcqule/cere requtfitloni quoad ohligatio:'
nes genera/es reCttatal per tnftrumenta foéla extra proUme/am tamùm:ita qu'ad nô mtra:e§ hoc mJim zDû tnJhumen,t û ,feu obltgationzbu.r effet Jalla exprelJio allcu/UJ curIte dommt "Vlc~gerentû, cameTte apoflolic~')& parulfigzllt montifP,ejfulam,cabeolt,& fimtllum.
Conce/ftlm r 4691dft 27 .ItlnU4~ij.
Extraél:um è regefio potentia:, 2.9,.
Deeodim.
Q..J EST A.
Tem car lou[obre dl ch mon[egnour lou prefi-
1
'
"1
•
RE
dent aia acoHumatde con[ennr,& autreiar Jettra~ de la cafT! bra per ra[on de generalla obligation, non obllànt que la court'de la camhranon y
fia expreffada: SuppJican à la dicha maie (b.t ,\.lue
ly piaffa de farinhibir al dich mô[egno.ur Iou prefident, que deiŒ en auant noncôti{enta nengunas
Tetras captionals , ou aut:ra~, finon que Jous debit ours han exprefTament obligas ~ la dIcha court
de lacambra,non obilant tout fia tu t,ou re{chrich
, conien ir,ou cùn{èn(id~uren <contrari.
'
RE $ P 0 S T A .
1
, ' Per[o car l'efiil es anciaal conrrari,entredouch
en fauour deis creditoùrs,femble ne fi deuer confeotir, fi non que la court de cambrafolfa exprc['"
fament excepta da.
~ -(
.1
CtmeeJfum 1472.die 3.ÂlJgIIJfi,
Extraétnm ex rcgel1:o pOEendre fol.
,0
i.
Lma-s d; dama nonfi balbanfen(a-vt-c(e-r-to-b'--,ig-"t-if1. - r
•
R EQ.Y E
~
T A.
Item
�LE TR A S
Dl!i~&c.
11)5
rem fupplica à la. dicha fegnoria , que en la dicha cou~t de la c;tmbra non fi con[enta caption
nenguna tant en la pre[enta cieutat cl' Aix, coma
defora en lafdichas contas de ProuenG,& ForcaIquier;fi non ~ue premier fia facha exhibition real
de l'inftrurnent , ou appodiifa, las quaIs flan defignas coma de éouftuma !ùffi[ernrnen~ iuxta le tenour d'aIs fiatuts: anfins parelharnent fia fach en
las cours ordinarias.
1
RES PO N S 1 O.
Fiat,1Jt pcàtur.
.
.
R E
Dttodem.
CU' EST E.
"
Tern: car bien [ouuent aduient qu'a la feul,e, &
fimple a{fertion d'aucuns commi{faires, ou autres,les notaires de lacourt de la chambre font capiatur , ou autres cornpul[oyr~.s: à caufe dequoy
. {ont plufieurs telles fois vex~que' ne le [eroient:
voire que le crediteur n'aUl·a donné charge: affin
d'euiter tels abus,vexations,& dommag~s, plaire
au Roy ordonner par maniere de prohibitio, que
d'icy en auant nu,1s notaires . de ladiéte cour n' 0{ent,ny doiuent ni faire"ni bailler à quel fe vueille
'perfonne commiifaire,ou autre capiatur,ny lettre
aucune compulfoire,fi ne luy appert du cot\traét
obligatoire realement exhibé par infhument,lettre teftimoniale, ou tillet figné de la main d,u no.taire,qui aurafaiét telle obligation.
I
.
RES P 0 NeE.
L'article eft raifonnable, & {oit mandé au Prefident de la chambre le faire ob[eruer.
B b 2.
�196
C LAM () v REX l' ANS AD.\, C,
ADN 0 T AT 10.
Idem cauetur per ordinationem 'R.,.egiam al·tic. 2. in tit.
des fubmifIions, & comme Ion y doit proceder.
clamour expanfada d' rvn florin en 'Vna Court, Ji
en rvna autra Coutl Je expau{ara.
R E
~v
EST A.
Tem c.ar plu[ours vegadas lous creditour,s,que
fonfort â[pres,per mays greuar lous debltours
tàn en vna courtclamour d'vn florin [au lou drech
de plus, & puis ~l'aquel mete[me deute en vna .
autra court fan autra clam our de quatre) ou de .
cipq florins, per far plufours proceffes, & damages aIs debitours, & [ubiets del pays, perso per
obuias a taIs oppremons daIs fubiets, Supplican a
la di cha [egndria,que li pIaffa de ordenar) que tàcha petition d'vn florin, ou de mays en la dicha
court de la cambra, ou en autra court, que per
aquel deute en l'infirument,ou obligation côtengut) per lou cal la di cha clam our fera facha) non
oqitant toutarenunciation,tal creditour nô pu~f- ..
ca,ni au[e en autra court .l utra clamour,ni prùces..
fù:mais aqui ont auraIac1amour accomluen[adâ'
a qui [on drec per[eguiffa. . '
I
RES P 0 N S 10.
Piat rej}eElu quantitatû petit~ in '7Jno ùldicÎo, quod
rvidelicet pr.o..ipa quantitate nonfiat clamar m a1ia: Jieut
iurarvoltmt. . ,
.'
.
Extraé'tum ex regell:o potentiot. '. ,. . 1
J
[Lamour
/
�•
CAPTION P"E.RSONALLA,&c.
197
Caption perfonala non deu eure confe1J!Jda pa?' {ou Pl'efident 'de la cambra per "Plgour d''Vne apod~!fa, ou
autra efcritul'a, que non fia feconeguda legittmament.
R ë QJ EST A.
Tem fupplican ala dlcha real maie/b.t, que Ga
commandat a mon[ur lou prefident de la cambra,que non deia con[entir denguna caption perfonallaaper vigour de appoddh, ouautraeièritu'ra : bGnon que talla efcritura Ga premierament
reconeguda 1egitimament.
.
I
RES P 0 N S 10.
"acet qtûa iuJtum,
r
ExrraétUIn ex regefio porentiœf( I.U9.
f·
Ep1tome.
1 CaptiD pufonalû conuditlM v irlNU Cfdlll.e recDgnÏld!..ji in f/l
continMlur 'obligatio.
:J
1
Clamor 'lit exprmall~r,tm fit aptt! expreJ!fi obligatione in lUTh,
cam rte.
3 R~cognttl~l1e ifl opm anteq/lam ex fcheda ,felllJppodijfa pof
fit e pom clamor,IJHt captio conudt.
4 ClerrclU pouit bon a obltgare m cttria fobmtflirmü, & pey
fiheda!il recogiJitam Ù~ et~m I+,'{.etur.
--.'
1
-----~-- ----~---,-~-
. .. . . . . . .
CAP Tl 0 N
G L 0.5 S A.
PEK
SON A L A 4.
~od inteUtgo:ft
infibeda ,f(JIJ appoiliJlà comineatur obl1gatio perflnalû:
'IJam pro dcbito-nemo eH rncarcerana/fJ ,1. nemo cal'cercm:
de exaû.trtb.l,b. IO • e. Bal.in 1. 'Vit. de in Î/# "Pocand.salyc.1n 1.j.11um.pn/i.e.quI borJtJ ad.pojf.Za[.in fomma nel.
lo.de in ÙM 'Voc'flnd.ltaque per hoc flatutum captio conccdltur rvÎrtute appodtjfo recognrtte continentir exprejJa'lJ
Bb
3
�198
CEDV l A RE Co GNIT A.
obliga!Îonem.ldem credo in expofitione c/amarir, 'Vt ~Iifa
fcheda & l'uognita expanatur clamor.Adde , & -vifo Inflrumento,per dliud flatutum, item, & contmente obltga.
tionem faltcm generalcm ex fopràdtBiJ, & per flatutt!m
'Vtfequitur.sed an flfficiat obltgalio generalio,an necejJàl'là dICendum fit, quàd debitor obligctur in cUrta fubmrlfionti ,dubit a~ur profler ordinationcm regiam,&ftatuta diElte ettri.e camer~feu jùbrmJ!irmû. Nam ');luit ordinatio Regia,art.ij.tit. des fllbrniiT.quàd clamBr non recipiatur,ntfi
inflrumento l'egio,quo dicatur,debitores obligari (igrl10 rigorofo ProuinCl~, crgo per hanc ordinationertJ nonfurficit genel'alu (Jbligatio,fed eft necejJariaf}ecùtlû.Futo tamen , non obflante ca ~rdmatione, obltg atlOnem generalem frfficere pel' duo flatuta-hic pofita:qutbUJ apparet,princlfcm noluijJè concedere confilzo trzum.flatuum, rvt clamor
non exponeretur, nif nom t'J'Ja tÎm dicel'etùr in inflrumento,
quod debitot obltgt1.retur curi.e Jubmi./Jùmu : fed rejJondlt,
quod in obligatione generali concedatur clam or, nrfi addat'ut' in inftrumento quàd curia fubmifJionu excipitur : qui~UJ flatutû non cenfett4rrvoiutj{e derogare princeps per d,tlam ordinationcm per c.j. & lbi tradit.de conflltut. in 6.
FaciurJ! 'J'egul~ generales '7.Julgt'ttiJlim&, qui totum Jicit nihd ~xcludtt: in ');Iniuerfali continentur omnia parûcularta.
Itaque cùm quuft obi/gat omniblts curijs,comprehmdit alriam fubm1fionu.
Antequam tamen concedatur captio , aut poJJit exponi
damor, eff OplU 'rtcogm lione coram iudice faaa , "'Pt di_Elum fuit, qu.e operatur" rut executÎonem habetfcheda,
ftu appodtjJà: quemadmodum executionem habet inflmmentum manunOJ arij J·egijfubjignatum.N amJi inJirumen~
tum
' 'fa
�CEDVLA
RECOGNIT~
l~
t"111 gllarenttgl4f(cum quo zn omnWm firè tequipa1'atur inflrumentum fobmiJ/ionu) tdeo hJ,bet executionèm p~ratarJi, .
quod de,bltor confiteatur coram mJtarlO ( qui chartu.larruJ
appellatur) haben.tt iU~'ifcll[flO~em à~artrb'i-J concejJàm,
1.1. ft} sbz gl. zn 'Verb. iunfdl81onem, de tudlc. [afm!. er10r,num. 26-. Gde lur.rt!7 faEl.tgnor. J?art. zn 1. I.r:um. 3 C.
de confeJ!.·Bal.~'n 1. I. C. de exec.rei I~d. ma/t'à rnagti debet
habere paratam executlOnem adula recognrta coram sudt.
ce hab ente rurtfdJBtonem à princrpe datam. FacTunt ca)
.
qu~ traduntur a Bal. zn l.<7Jmc. §. & 'Vt p'eniUJlnultJ. 3. a clJltr/cJ r x.
de rel rvxOl'.aét.(.<7Jbl dmt quodfiéla Jhpulatlo introdu- 411. 156;.4rt.lO.
il"" zn làuorem dotkt hiJbetparatam executlOnem tanquam Decl4rom 10/1)
. J"
.
)
,luges tant d~
ft fJJeuxpreJ!à.'qula tUud eft ex lef.u auélontate : tfa quod n~U6,qtU de no"
baults
Paratam habeat txecutwnem ced1Ùa recognita eft çxfiatu- jitbters
J ,,§llcurs comtt aU801'ltate.
..
pcrans pour 1"
Idem <7JtJetur dicendull1 in cleriro a.' quem corAm '}uo- reml1!oi[/ancc
JI (
r; r; d
ou dm l " lIflOII
cunque lU dIce pOjjum conuenrre J 'Vt r&Cogno) cat)cc am per des fcb rdu lles,
ordmatlOnem Regtam : qUI poflea non ent remittendUJ (Dnt!e les paad tudtccm ecclefjafllCl~mJi.t
ludex ,coram quofiaBa eft re- [onnes trellue~s
.
'j"
.;:
filrlesLzc/lx t,t
CO[,11I110 fit tudex competen,s partmm J ed poterlt fie ri exe- quant à l.t g,trcutto contra eu" bona.' namJi clerictu exp'i'ffsè potcft[ua 1Iif011 fi flle Jeff
.
bl
d ,cqul[e,no~ ! tIbana 0 bl!gare cUrt&e camertIJ ln tnftrumento pf4 1(0, <7Jt . e gn la pour;ollt
confuetudme fer-uatur, ac virtute eiUJ obltgatlontJ poJJit ordonner contre
1
pct'{onpoterJt et/am ficn.executlo rot quelque
r. t
ftert executzo tn elUJ Dona,
ne qur ce J-t
,
fchedulte recognztte coram q'uocunque ludtce contmentû 0- ores quelle (Ott
blzgatlonem) rut !upr~ diélum fUIt: lt a tenuel'unt Au- !:~;:~1~~;:;n
fred.@'T Bened.·relatt a Rebu/f.m tlt.de chzrograph. & cc- comperatlt ctl
d1,ll.ruog art.I.n'4G•47. in (Jrdtnftt .Reg .qûztamen contra- '(gart aU d01m~
. .
ciic.Monfieur le
rtam flqemur optnlomm , 'VI[cd/te! fit remtttendU! , t lem Lieu:t1wlt ge"Pt~lt imbert.in matt. Îormf.lrb.J.c,24.1r) f7I.I~ann.de rlttt. 11tT41 ÎI~e ordil
'J. :1 v
J
1 nll:.r~'1I~; IJI nJi •
1.1; •
�0 R D 1 NAT 1 0, &e .
:00
.1.
Ex I..e~r~e-
ha,;tého Il' n 1u.rurumCl11 11-
in l.rviro!, c.dt pttlatfacra.largtt.llb.lze
A V T R A ESC RIT V RAb. Inteliù01it literm pr '_
ter moueri uataJ.,& LTbrum ~ationum, au! allai quafu1Jque fi1'Jptuporerar~ cdn- 'rl'..J, de qUibw latl1fimè diJ1ènt Rebut+. 11) loco ji:tJrà ald' mnaool1c
'Jj" . JJ'
'JJ '
l
411dlcis fallé- ll'g4tO.
.
da, habita raOrdinatio,' dcclaracio magnincorutn dominorum camer~
ti8ne t Il'POcompLHorum Prouil1ci~ de latis pro iniuriis J •
ris .qu.a fa ta . l \ I ' Agmfi 1 d(nJllni dlcunt, & declarant)!(.ltam de peqUia
111
con-
tractibu~ ln.
fpiciuocur té.
1' b
. '-l,fT:
J
tWon! ltS pro tnturlu ou ,;;ttJ ,eJJe ~x;genaam ad l'atlonemJummte fc,xandte b per Uf,dlcertJ in jenteJ'Jtra dffimpus quo con-.
,
a
• Il
r;.l d fi
L
tr.1hirnr:in de flua a Vtct-o, qUI non appe .. ault, zn JO j um: 1. autem appe ~iL~is. au rem LauJt,pel' medlit, eXI[,atur: & dlc7a exaBIO ita fiat ln om111IU na~~m. ,mbl.tJ caufis pel' appellatùmern pendenttbta. Et "Pbl drb11C
COntr:lrlltut
,
,
,
ex malehcio petltlones non dccrderentul' d1fimtmc, fèd p.artrum con1.. E>;,.malefi- umtlone extmgueremur, dzrum l'atam effè ex'gendam, ad
CiO. rr. de aet.
r;,
"
d 1 rI ' d
b
Et de iniu ri a ratlOnem Ju,mmte mpetl! one _eaUj;t~ per m~ r~m 'Cl "Ptrapo~e ci~il~t er que parte. Etfi contingeret mg!tgentta, aut d1Jimttlatione
;tal hodlelm'
da
·
"
,,2 li
d
b
'1 p.1.l'tlum exhe dlttonem
Ict-antYf} mmrtartem,CJ t arUm .eperawn p :1,r
,'
. _ .
.
cuir,inquit ,VI cifi(mem d1fei'rl VltM annl4m drEla anno elapfè! , equtdem
piall.l:p:çt~r. e,xigatur tata per medtam adrationemfomi~.e pellu.Et Ifa
if de 1111UruS. d'
,11'
J.
l '
.!EIHmq.rio au tcunt fJJe fiendum in o,m nilflu curtû regui tJftllU patï/te
tet~ iniuriarii Froumclie,@J- Forcalquer~~ ae terrù adltlCentlbu,,:Et depemur & fit ~
primu111 ab :1crore. {ed iu-
ftcrtiJatur
.
1.
"
dex pofleà taxat iudicio , habita ratione_pcrfon~,lcrci & temporis Ioan de Bel10uiCin pract, c;rimin.i niur, num. 1. 1. 3. Llb(lrLl 111 dl: enim illd;cÎ minoris ql1am
xlhmauü actoI' condemn;m::: quare ne hîc in innnirum ex affectÎQnc actoris ini uriati, lata cre[tat domiai to uerulu'illam cxigi , pro taxatione fà't:ta à iudice
non <lb actore.
, ,.
b Ergo aut {ent<:nria definidtla tr:1n/Îuir'in retn iudi-:atam,vt & in qt1:lrro cafj.l,autab ca a pellatum eft; am de ipiuriis rranlàét:um cft,allt dlffllnnlatlone ceS
dilat'a el!: vItra annutn. Primo cafu, exigitur à vida ad rationem [tùn m~ tax ar ?::
Secundo cafll per medium ex.igitur.Tertio,exlgit.ur pet medium ab v.rràg:1C:' parfe ad rationem fumm;;.: deductx.in petitioncm. ~~ fent~lltia vld lur elle", hl!-
i\.ls ordination ls.
f
�tATAS NI I>ATROCINS, &c.
!Or
fcribatur in ltbro memoralium ad perpetuam rei mem oria.
Aélum in camer(/, die decimaoélaua NOHembrù, milleftmo
quingentefimo tricefimo [ecundlf.R.Bonllr.
Extraétum ex-libro :nemoralium fol. 48 .
LatM ,ni patrocins non fi demalldarl apres Cl/lq ails . QEittanft de L,1' LatM,
& parr/Hm fe J,/ fe4a pendre lU gent dM debltO CI YS •
R E Q...Y E ~ T A.
Tem car Ions comiŒaris,q ue exegi[so las hrasa,
&lous patrocins, commeton de grans defàllü- a,'
.
vIe ut! ne·
mens,quant van par lou pays per exegir las clichas qne commiC.
latas ) & patrocins : & fi fan pagar lou patrocins [um,quod an
î.
r r
.
te qUlnquenpourtans calarnets, que non Ion Legnas 111 decre- nium faél:um
tas: & don non a entendre à las pauras gens, que dici:ul":!î littL.'
L
r
1 1 reSalltlClpara
1as cance Il an, & non ou lan,
111 en 1aJ1 ratOn a c a- non eft(td eft
uari de la ca m br a, ni as dichs parcu..radours: & fi coteftata)vin
efiauua) que Jous balhan puis àvn autre, lou quaI dicari pordt,
1':
1.2. C.deve(emblablement lous vol exegir:&ainlllls ni a pron étig. & corn.
que fi pagan douas voultas, ou plus) en grand in- Et de fra~ldiri'
dan daIs lU
r. b· , d
PliblIeaterene,&
letS al Rey: & pertant per bus
l10rllm vid.
toulre tout abus, & maIa cofiuma, fupplican à la Liuiu~l libr.
HI
dicha maiefrat"que
li rnlatTa,de far ordenar ,& cou- f25'
d qll:1.1:1
,
rau e,auanmandar, que taIs Jatas, & patrocins fi deion exe- tia, immodegir,& leuar denfre dous ans daIs tëps, que [on fa- ftia, audaeia
r
..
fll perenr Ca!chas:ouautrament n(}n puelcan exeglr,mleuar.Et tero~ homi .
non remensque taIs coumiffaris, fian tégus de fàr ne~ nen~o cil
.podiffas a'a quellous,que las lur demandaran [en[a qUl ne[elat.
ren pendre;attendu que [on pagas de lur trabalh ..
I
RES P 0 S T A.
Plas al Rey) que non fi puefcan demandar paffat cinq ans,entant que touquara lous [ubiets d'a-
Ce
�a.o 2.
N E N G V N NON D E V.
queft pays,incolas,& habirans daqueI:& que lo us
colleéteurs Gan tégus d'en far qulttan{a en aquellous) que las demandaran ten fo r~n pend! e a caufa d'aqucllas.
Exrraéhun ex regefl:o pOlenti œ fol. 3 3 i.
Nengun non deu eftre pres au cors àfa ma;(on,IJU ;furra,per tlente ciui/.
R E Qy EST A.
a
De domo
rua nemo debec exrrahi,
qu.ia domus
cfiUlque tU~flmum renlgium & rece-
ptac~l\1tn dt~
eumque 'fllll
aliql1em inde
in i~s :,ocarer,Vlm tnferre videri dicicCaius,i.n 1.
~leriqlldf de
III lUS
vocan.
1
Tem Cupplican , que per nengun deute ciuil de
. .
qualquacourt que ua, al.! fi que fous pnUllegiada,direétamét,ou indIreCtement nenguna per[ona denfra lofdichs contatz de Prouen[a) & de
Forcalquier,non deîa dfer preffa de la per[ona, ni
autrament empenada dafra fa propria maifo-n Il ni
.
'
en autre hofial,ben que tal perfona foira de la per- .
fona obligada, per euitar diuerfes inconueniens,
.
.
.
,
~ dl'
[' r.
que poynan vemr, a cauia e vo er tlrar per lOna
cau que homme de ben de fonhoftal propri, ou
d'autre.
,qr
r o.
Jtf,flum,~1 tequurn 'VIdez ur
de domo propria, ra cl
COliduéla, ·-velg,ratû concejJà "Vllo·tempo're :aut de dtUcrforio ad hoJ}rtandum deflz ;iato, durante decem dlfrum Jjacio à die tngrej]/.u comptuande, altquû debuor, lllet pel'fa;.
nalrur obll Kauu,non extrah(,jtur tnuztl.u, rliJi hoc effet oc caftane deltal, fou Ct'immû l:ncidfntiJ. Et. pl aret '- quo'd
rej}eSlu extru,éllOnû fimdte à dOmlb!4.f huiu[modl abJh~
veatur,à qUibufcunqecprteceptiJ pœnallbu!, @! pœn 4~'url1
decldratùme, &- hoc quantu.m liajubd,tOJ tantu .Vj) pr~Jen.RES P 0 N S
l::
.IÙ pa/nif.
Coneeffûm 146r:;. aie·27.lantlarij.
E:maaum è regefl:o porc:ntix f:>l. 3-46.•
ri
,
�1
o E BIT
~o 1
0 V R S, &c.
7Jebitours non ftran preftes ·de la perfona
en tems de fiera a.
R E QY EST A.
l
V 1
·re-car tenent 1as fi eras da1 pays cl a1d·lC hs con- ValériniJ.l1us
a cns &
a
tats de Prouenfa, & de Forqualquier, diucrfcs beneficij huabu{es (e commetou, empachant aquellas par ler- ~us vrilit:nem
' ,. , 1 cl b·
Indulgent l.
·b
traS cl e Iacam ra, ou autraseotra OUS C Itours) vnÎc . C. de
tàfent aq uellous pendre de la perfona, perratlous llllnd. antl o
,. [f"
T48o.lataefl:
1uees en lourrcrton
gra-dd,aumage. Supp 1·lCan que lex
à Fe rdlt1~tres iours da4ant,~ tres iours apres,las dichas fie- do, & Ifabc:lras fia : prohibida routa exeeution, tan perfonal, l~ vrcomeall . .
num ad nuo coma autra per deutes,& autras cau {as ClUlIs.
dînas priuil eRES P 0 N S l O.
giaras nu![us
Contentatur dom/mu) quodfiat, rvtpetitutper duos comp~ehendi
dies,rvnum ante nU1'/drntU,f§ altumpoH rlltu : (;7" hoc pro P?ffir 1llf.e op
. .
pIgnerarJO'Ventendo ad nundtnaJ lpftU,non alrter.
nis.Porro nÎlConceJ1iem 14og .die 27 . [antt4rij.
Extraé1:um ex regelto potentia:.
. .
.
.
....
Prxfcnptlo, quxefr de lUre commum, eumt mtcr CIues
r..
M
1·
.
Aquenlcs cuna camera:.
u 1er pro cl e b·lto
.
cillili non incarcerarur.
'd .
.
,r;, r;
dînx ftatis té ponblls fi une
locis ·hÎs in
qllibus ius ha
b d· d
ften 1 1 arum.
~
~ "odnga ebolUCtU wc, e
nefieio prin-
Tem, quo zn camera ratronum tnter Aquenjes juper
pr.efcriptione d-ebttorum) quoruncunque ùu obflrttetur ci pis "el fenaCl
s. Et hl11c
f1
commune,
H atuto. dle".e
camer.e non• 0b(rante
: lta quo d ntuotan
.
_ .
..
..
porclL,
exccptlO prafêrtptzonlJ per clues) (;! habttatoreJ eAquen- quibus pOt~fes in eadem curtapor1it opponi:c.eterir j1atutiJ,& (lylo di- fias codl~lpe.tir
.
, f 'jP".
.
,
conee CdIlllS
El~CUrt~ in /uo 1'obu1'& durant/buJ. Et 'lltad aùqua multer nundi nar um.
I
Il.
Cc
. -.)
.z
Habét :tutcrn
publi cam Ce.
curÎtaté Mol-
!tn.de vfur.quxCr. ~ .nu ,97. vt qui earum Gll1fa cOllueniu nt , non interpe llan tur
priuati debit .ca. f.1l.rff.de fcrii i.Rej tan~en crimin um po {fUh t Kouel!.17 .cap.7'
De nundtnarum o .. i;ine vid.Chopp.lib. Iode doman.tir. n.nu.9_collumel.lib. 1.
de re ruft. ~! i n.ep i {Lt . lib . 5 .Suet.in claud.Nouell. valenr.& ~1artia. de uliq.exae.
�lO+
PRE S CRI P TI 0 N
prte/extu cuiufoù obllgatlonu perfonalù faa~ )@7 fendit.
fuper caufa CtUllt , non obRante flatuto camer~ prtedlél~)
rvrl alzo,non mcarceretur,feu arreftetur quoul{tfiodo.
Habetp r in capitulo pacis.
pri>€fcrtption à lieu à la {ourt de la chambre comme de drota.
R 3nço.is par la gface de Dieu Roy de France,
Conte de Prouence,Forcalquier,& terres adjacentes à no1. tre!chers, & bièn ayme1.les CommiffaiIcs, qui feront com mis, & de lcgue1. àtentr
le s prochains efiats en nofdléts pays,& contez,iâ.
lut, & dile3:ion.Comme fur certains articles,& reque1les à nou s pre[entées par no1. chers, & bien
ayme1. ·ArHoine d'A uraifon Efcuyer, Seigneur
dudIt lieu: maifire Antoine Donat, licentié es
droiéts: & Iean Fabre Coniul de la ville de Draguignan enuoyez par de t; ers nous de par nofdiéts
pays,& pour les affaires d'iceux, ait eité par nous
ordonné,& pourueu iè lo n,& ainG qu'il eH: contenu apres chacun d'iceux articles, & requefies: &
qu'i l elt plus à plein contenu en iceux,cy attaches
rOi. bs 1e contrefeel de nonre chance1erie. Nous
p ou r fes caufes vous mandons, commandons &
e njoi g non s , que le contenu en np[diétes ordonrian ces eH:ant; à la Jin de chacun dcfdiéts articles:
Vu us mettiez. en executio,en ce qu'il vous efi maèé d e ce faire,& q u'lls fo nt à vous adreffans, felon
le ur fo r me & -teEeur : car ai nfi nous pIJ it il eitre
faiét:De ce faire vous do nnons,ent -;m t q l, e beiolfi
[er 01~' Flain pouuoir,puiffance, auCtonré, & man-
·
F
i
dtlllCl1t
�ALI E V A L A.
105
clement fpecial par ces diétes prefenees. Donné à
Pans le dixneuhe[me lour de Mdy ) l'an de gracc
mîl cinq cen~ dix[ept &de noihe regne le troi1lefRobertet.
me.Par le Roy conte de Prouence.
Sequens artrrulU! cft nonUJ. allû om~lJis.
R E. Qy EST E.
•
Tem,que attendu que ledit pays fe gouuerne,
& regifi par droit e[cript, & que toutes adio ns
font pre{criptes, par faute de pourfuite dedans le .
.
temps ordonné de droit a.Phifc au Roy ordoner, a Vld. ~arr. 111
r
.
. .
'
1. teqmtur,§ .
ladide prelcriptlon aUOlr beu, mdmement contre fi viam,de Vfil
gens , contre leCquels, icelle preCcription doit de cap. Au~rer.
r I '
cap.Tol.Dec.
d·rml..t. aUOlr 1leu lans
ce que es partles ayent ac- 74-.Rim inald.
quis ladiéte prefcription par e4x , ou leurs prede- conf 4 jO.llU.
cdfeurs ~n puiifent, ni daiuent eUre priuez,finon 9· vo l. 3'
toutesfois en cas de droiét, & dont les parties feroient par Iedtét Seigneur releuées,auec cognoifCance de cau[e,& par (eSlettres patentes à bonnes
iu1tes, & rai[onnabl~s caules , ,& ez cas de droiét,
comme,diét efi: & fans ce que autrement fes,p:cuties,qui auroient aquis ladiéte pre[cription dcuement, en puiffent eitre priuées , [oit par puiHànce
ab{olue,ne autrement: nono bitant les fiatuts, &
rigueurs de bchambred'A ix.
l
,.Cl.
•
R E
~
P 0 NeE.
Les commiffaires des dits efiats s'informeront
fur le contenu audié! article,& y pouruoiront,côme ils verront efrre de raire n.
~
Ordonnance des COI1I/JIIJ,tires.
Sur le neufiefme & dernier articlefai[antmentio n des pre[cri ptions) lediét article a eité comCc 3
1
.-
1•••
�206
NEN GVN NON DE V.
muniqué, & mis Ç!n aduis, & con[eil de MefIieu
tenas la [our de Parlement en Prouence,le[quds
ont efié touS d'vn aduis, que le contenu audit artide [oit oéhoyé , & accordé aux gens des trois
efiats dbdlt pays:à fçauoir, que l'exceptio de pre[crip tio n cy apres, & pour l' auenir ait lieu Celon la
fo rme,& dl[polltion cy apres, &.pour l'auenir ait
lieu felon la forme,& difpolltion d u droit e[crit a,
{elon lequel, ledit pays efi: regl , & gouuerne. Et
nous commiffaires ainG l'auons accordé,&ordonné,en enfuiuant la commtfIlon, & pouuoir à nous
donné par ledit feigneur, & {ans preiudice du paf(tf,& des cau[es,&proces pendens tant feulement.
De Mas Lieutenant.De Beaumont Prdîdent Bayet generâ1.Balthe[ar gerente Prefidantdes compté~ Frapçois du pré.
Exrraétum exa rchiuis è regefto M:tgdalenes,felio
206.
G LOS SA.
Nullum ~lZquam precibuJ gent'jum trium flatuum COfJcefJum ftatutum , IJOC tpfo r-vtiluu à noftro trmetpe fuorum
fubdt.torum "Vttlltatzi fludtofijJimo : tanta ell enim cred/torum auzdtttU,"Vt tarJqutlm lUpl rapaces inhtantes lucro,miferrtiilos,& paupernmos debztores deuora.re cuptant:nam
[olent de~itoresrvt plurimum , partem deb,tr credrtoribUJ
fllu~re, id/l'-te ~olentibu.r credrtoribttJ, quam credltotes
non referunt ad llbrum ratiomem neque in fine inflrurMl1!1
. ponttur[olutio,ita fit, ~t accepta folutione debiti,aut partu ippu.r, pofllo'tJgilJimum tempu.r debttores "Vexent imme,tito hacJola te freti, quod inftrumentum obligatorium ,Jit
gt.Mi'c12tigionatum) & debitorftt oblt,atUJ Ctlrtte camertt,
.
feu
�l 0 C V MIN Cv R.
1:e7
feU flb~tjJioni.r ,in qu·~ non currÎt pr~fèriptio, niji centmarta,nrJi mur Clues Aquenfes.GÙrn e,go 1JOn fint rancellutâ!
tLa~ ob/tgatzones,multt ad etU conjugtam,rubJ bona tanqucJ,m ft!iUJ prodigUJ/llumdo luxuriosè dr(]ipal'unt,putantesJe -v/rtute earum pojJê debltum petere,quamuir fint antrqul/Jimte : quia nttll"m lJtdebant eJJè prtefcnptlOnem , rvt
dl c1u m[ult, {ed optlmè bic contrarlwn flatultU'r: CÙ'rJ I·on
fit r-ve,·tjJi/mle cred/tores aurt cupld1[iIfJOS tamo temp ore
cejJàJJè à petitlone debttt: autJi maltmUJ d/cere, credltores
neglJgemes hoc rl.ttuturn reddet dzlrgemes. Dolendu fllùm
nobu ejl,qu.od ab tnitlO lJbifutt faéluYIJ)non fuit typir mandatul'}';,& tmprejJum,lJt omnes fclrent,flatuto curlte ca mcrte e.Ife derogatum , & tta in foir callfts defendendû rute1'entur : :Verùrn eÎt.u cognitio haberi '12012 fotuit ha6lenu:,
cum zn archluil abd.tum hucufque ma1tferlt, pauczJ/iml4 cogmtum,poflhac omnes[ctent,& zn praxi "'OtmtUJ'.
D R 0 l. eTE S CRI P T a.'Dtcere cum Terétio pof
fornU!, ex le [{lOne, & decifane huitu (Ialuti,multo dzfcedimUJ mcertzores,qudm aifea eJ{èmfM: na nos remltttt princeps feu ab co dclegati, kd d1}afittomm lurü fèrrptt) qu~
tJr!J Varia cft, /lt, cui aqutefcam u, ignoremw,.idque propter lU! canoméum''luodconfecutum efl PO(l1UJ ctutle:quocl
Ilult ,malte.Jidei poJJèDo rem nunquam prtefertbere (.rvlt .de
prefèript.dl~bltant d(JJores)an d.c.habeat loru.m zn a[/IOmbUJ pafonal,bUJ, quem 4 dmodu,m m l'ca/zbm, & Iv1 qui
rem allenam pojJident.V,deamUJ ergo.qute opinio nobufequendaJit,(otnrrum doElorum conJm/ù approbata •
.i!.!!ad d c:vlt.habeat loeu tn atbone perfonali,q(M,m
realllJol&flt femper conf,û;ndo Alex. 'Vt patet in cunf. 175.
UU.26.ruflue adfi.lzb.z.confi9o. nu.v.llb.4.con[.34.nu.I.
j
ta
Ùll. 3 )
�207
PRAlSCRIP. HAB.
Itb.3. conf.s l .lib'5' 'Vbllatifslmè hanc qUi€fttonem explicat,
ideo non "fero) qu&è tbz dtcuntur. Contl'ariam opimomm
multi fequuntur relatt à Molineo ln a-dd.ad Alex.in d.conf
99.nu.I.Bal.conf.437 .libr.I.Corn.co11!,ao6 .llb.2. qt,f,am dtcit feruari in prailJca:ita dlcit futjJe iudnatum.Gutd.Pap.
q.19 9.ratlonem reddit:quia qui tenetur aéllone perfonali,
non dicitur malte fidei PoJJ~lJor.JiMm emm rem poffidet non
allenam, Bald. In l. "Vit. § "Vit. in fin.C.com.de [eg.Hanc
qUi€flionem doatfJirnè,& acutij]imè(-vtJolebat omnta)tl'adrdft pri€ceptor metU Aemtluu Ferret. m/hi perpetua m,emona colendUJ in l. 3. numero 89. de "Vfùc. qui hanc "Pltimam opimonem futat de ture rverzorem.'1Jec.conji.f54.nu.
l.poIl Pet.de Anch.in c.fine poJfeJJione de'reg.lur. in 6. di ..
ftinguit nam q(~i€dam funt tura, & aüwnes,ljtli€ nobiJ CÔ~
petunt)non expeuala alia declaratlOne,e§ in tal/bU/ma/a
fides impedit pri€fcriptionelh : qutedam funt iura qUte nobi!
.competuntfaaadeclaration~,rvt in l.1..C ..de ture emplry.e.§
in legatû, 'Vtnot.in l.cum pater. §.furdo. de leg.2.nam interpellandUJ eft hi€res à !egatario~1nte)quàm teneat!4r:ideo
ante denunciationerl"non dicitur~jJè inculpa,rvidentur m
J.c.& confi.'Dec.@f Pet.de Ancha.fentire, 'Vt pr~fcriptio
non currat contra creditorem,cui 4élto compettt,qtûa eft ln
matafide debttor.,competit autem, 'Vbi 'Venlt dIC sin injll'um.ento guarentigiato,ergo non curret prttfcriptio fecundum
eos contra ca, qu~ fupràdzéla font "Verior eft fententia,'''[)t
pr~fcrtptio minor ceiJtenaria (urrar, in hM obltgationibUJ,
tV. ail/OnibUJ, nempè triginta annorum : alroqul hoc flatutum elfet tnutrle,namJi a1Jtè non pr~fcrl6ebatur obltgationi
ante centum armos, (!) eiftatuto derogetur perhoc non cft
dicendum de pr~fcrifti ne !:Jarum oblrgatumum,quod drci•
tUi'
�M rN' CV R.
'f 0 !)
tur dp pOJfejJoribtu n1al~ foIei·,qui non prl.tfcribunt niJi cen~ €PC ' V
"
tum ~miû •. #&emddmod~m ergo ali.e-:atltones pr:ttftribun-' '
,tur tr.igJnt4 ~mlir ;ità hlf.c e~dem !empore pr&tfcrtbetur,l.ficut.@j-I.omncs,t.7Jlt.Cdeprtt{t.trlgin.l. z. ç .de con(lifi,,·':t'tt tnt~t Qm'nes Aqttenfes Jittt cortfluutum-:l1t p'!-tet zn prtt·:.:cedentlfl.a,(utfJ~
. 'G . ',
1.-
(
Ji2..!!la hic.Jô1u'mur.drp r-k.jù·ifû Qne./ubiu.ngam qU&tjllO-\ nenF)~ .filM!tt1J.(t} frequT;rJ"erp.l an !c"lutJhtt'!es '7JnJ~er-
..J
~
- ftll~! fl~fo;thr!-4LeJ/tIJ1ta.~ b«r~?1 p..artic"!{~"1sern,j:,et.eJtt.I
) ~II
foPf'i~rp~.t1f.m &. #1te d.~el1AfI!fhqtl(}!fn~ft~op.tq lJ1. ~lfl~1 ?;'l,.~.
~"»ftdam ..fI~rf).~\~t iji-hj,re-J.6,~ ~~r{#e.{J.tQ;4!!tfk t'lJte(lato;!{e- 1 _ ~ -i':
-,Ùpf!' hJ~fàJ.'i~·",~~n~e{l#~~fY "f?ff:!.n.o~:r-flttafcul~).[œ.~~; ,'! ,:rt . n
- \mw.k€\~(j~tt(~f4nt\..,~ ~l't t:f).'.I!p.~d 1'1..,fJjé S~'~f/lamentoJitt., . 2'J::- .r.u
t{ù"f.~,pt:~J~~lt«r ~\"'lf, tl~tl.tjJ,~fJ't~t~'~~auttv.~ntlf.r.., 1.,':<118 .
,!J.fi'
,1
l JM.L
~1
A
'~
1
chao'
1
!'
cl Cl
W}.ç"vae-.}j.'o/.'fj VA {f..B.av..i!!'sf~ ~H#lJff,:ff" ee~t"ft e/j .u r;' :. ..h
l
hl
> ..
". Inomej" ertm
,in ~.tlttNt~It.III.J;;.tkf.tJ:,~~u~.efgofi.t{\h4>k.ptH;:~fr.Q~tJ:Utl''!;_l( ,! 1 Tf
\ 4lJor.itl)tierttt- lUJrt~· l~f?it.H.t~$. 1. quo.rU1Jl!b.~1:)4..~if tra4~4~1
LJ ~
poJJidet, cu.wjùrtlatur;. efj(tpl)ade bonupan:.t!.!1I1t'("[.,'e~O t ':", . ft ,
- ê. efl'b~r~.J;tl/f1i}toejlatf;fJÇtan,'tf foprarltéfo (iatuto, tune fU/~'J'
~ fit l1akeièf.ar(}res·)(jJ/t,tb~ debefur quqtap!trJ bonqrum,guit
. (uer'unt -paçrl;t'qlf;am.(uw ·wiffideat,;non,;poufl negare~qu;'tI'
.. \fit mlA.l~{idëi pojfejfor.;,t"'qtlC1ante .cen<um annps'non R!,:e~,.
t1 df.è- b
çonlùlult'DeelUJ
ha! ratzonee
ft''f'Jbù,:'fN-'/nl
\ termmu
,
'.l'VI
.
,
t 'l"' :l'ri '
rmJ-.frJ f-o-ff{. 304.nurn.2,.!Jer,tr.'c0lfty.mpne.l@T conf l 3 L
:r
'lum.2>t;lw.2.·&.c.~nflr;.1A~'4.IJb. 3.qui loquuntur ~eJùp .. \' ,
..,~. plell1cnto,quod dlcunt n~ prlRfcrtbt.Bkrfuper legit,ma . qità'd
. ,non'pufttJbafuf'!,foltrju4t0A,t~m,4tt7" "'A e.ctmbrkr 1554-· 'n; ' .
· 1· duâtè'rifta ~ in/am·er-ain1rl1ftiion.u.mltlle ·I~.•Martl1./5f6J. -
(' :
1
Se~1-i~p:tt!rhp:nAu))a {~attiÜ5)~rFipen'tia .aa
,~
l
,,'ie
,r
,.
~"
:
r'
~J':tJ
,·l(!)l~s'ai1/res Aqu~n[esJ .
i '
.
..... _ ~~ _~1..{
",
j
.
(1
,"
11 ~..I:"
..
1 ...
)
'
Dd
'
t'.,~
<.
��APPONATVR. IN CIVI.&c;
211
Item quod non tenea!ur, mque FoJJint remitti ratione
de/iat ruel contraélm ad loca, ad qUte remÙtl delinquetes)
ru el contrahentes confueuerunt.
Item quod cùm -venduntur aIl qui cenfus , & fertlÏtia in
in locif r-qeHri dornanij:quatlipji,qui drélos cenJ/u,& fèruitia fact,unt,poJ!int dio prteCIO, quo -vendunwr alzû,emere,
& habere:dum tàmenmtra menfem à die f.z6lt cO'fZtraUtM)
rvelfoltzm à die fotefcienti.e pr.ulI4-m foluant emptori, rvet ,
ipfo.rn depona~t. i2.!ete qu,dem capitula per ma~e!latem no- .,
ftram recepta Ù;f}ICI) (5l" examinarz.iuffimu-J per (apien/es acecb.tpitretft
no-rlti conJilij,& relatrone per t'~s ml.Îeftati noftrit particu- reg/t!ar le? or'de fiat;ta,cafuft
a
' l 'ta tpjts'
. ,r; ,mo d0 quoJeequltur,auxt' f ' IX.r5
dOl1nacescharl.
' ln
/arltet
6 3fi Lede
mUJ ref}ondendu.m:"'Vldelicet at{priwum rvolu.mlf.!,&ma- litlquanttftpru
. b
., ,r;.
'
fi
au lteu du dedam~J, quo'd, fol
0 utM lur! tt.I qU~~~J cUllq~e cfe~:am no, ram ltél ,[on procts
tangettbttJ,& qUlbuJè.unque 4l"-5 debttld',pr.t.d,Ela 'Vlaufl--:- fera [Iliét ou le,
lia
&' mercesaa dluam notJram-ciuitatem4fjuenlèmouz- â:/I~ aura eHe
. '
'J'
'j~ ï · COI1Zt.<: fans que
llbet -valeat apporN.re.
.
, ",
leiuge [oit tem,
Adfecundum, ~upieJJtes ciuef.ip'fàs AquelJfes fide/es d lerwflolerà.au
J. rr:
'JI"
tre lun(dlét/on
graUamInl bUJ"qutWta1'(1 banD mada pOJJumtts,re euare, 'Vo- dont l'aul/féolt
lumus,quàd da/inquentes,ft) cantrahenteJ acj locft dellüo- prifollnter [e
a
' rem!ft"
. , prctedra
dOl1lirum,rvel central/I-UUm,1n
qUE'bUS non conifiumqunt
'l " Id e~ 15 6 5.
•
CI le.
mimmè remittantur Ol.. Ad tertÏttm ,acceptamus, atque con- à Moul~ns .art.
ce'ditl'JUS contenta In eodem capitulo:cenfibus b eOrum, qui .35. Pap In •In 1.
.
"
d
' "
. d' ,vic. ft. deactenentur a cUÏ/a n~flra, a td mtmmé mtell.eélt.!l' 1 Clr'Co cur.l. 2 cod.
jùlelitjttl rvefll"if, de urfa ncfb'.à fcientia; pt'iCfentiurtJlc:.: vb! de crim.
. .• .
.R,' b'
.
,r;
'
agI oponet
?fore expr~~e 1/+ eJ1'ius, quatenus t-am Vos prtfJentçt, quam capit licecvbi
11o:r focçe./JiuèfuturlS e1Jefc h.tllr., l'el officiales al~ fop!(ldtéll" Pan or. & F:l.
.fI: ' , f } .
'f
1:' h . b'
. ex de foro conJJ zclOrum rve.J,rorum tempot'wuf, P1"tCl atM omm/liS Ctl#· . .
tatù prtedtélte,irforftmque cutlibet p;>oprite in prtemiJJis tan- pebt·vid . Boegi rvideritiffucc.ëfsjuè, prtedtélaJ noflraJ conc1fioncm , ft} rium) qurefi:.
D cl 2
1°7·
oc
~
�V INVM EX TERO R V M, &c.
:tu
acceptatioJ'Jem per maieflattm noffra'll1, rut pr&!dicitur, zn
capitulû i;fis faair,ob[eruetl4 tenaciter,f§ Jàciatir ab a{zû
obftruari luxta eontinentiam (orundem : prtefentrbiu pofl
opportunam infJeEllonem earum remittent/bUl prtc(entanti.Datu Neapoli per Se.rdomÎnum Vrfonl4 de Neapolt rrilitem iuris ciui/ir profeJforë,magn&! noffr&! curi~ magi(lrum
rationa/em, ac vlceprotonotarium, regnt Stcrli~ confilrarium, & {ide/em noffrum dtleaum, anno domini 1J52.die
J.N ouembrit ,[ext&! indlElroni! ,Regnorum vero ~oflrorum
pr~di[fi regir ~nn(J quinto,noftr~ RegineC anno decirM.
Extraél:um à Regiis prouincire archiuis, & àRegio libro l r :lli.
legiorl;lm ciuitatis Aqi.u:nfts fol. 5~L
..
•. ' .
Vinum exrerorum nOI1 immirarudntra ciuiratem AquenCem,
niG tnetreta vini a[cetadat ad dues l francos.
L
v douicUl ftcundU4 Det gratia Rex Hrerufa/ë, (3< Si.:.
- ciLi&,ducatlU ApuLieC dux AndegauÎIf:comltatuüProuincilf,& Forealquerij C œnom(J,ni~, ae pedemontis come!,
vicarto,iudtci,c&terî[qJ ojjicialrb!1J noflr.e ciuÎt atû A quenfis pr~fentibuS,e5 futuri! cuiltbet, & locum tenentlbw"eol'umdem gratiam,& bbnam voluniatem. pro parte jjndi., corum conctlij , & totiu.t vniuerfitatiJ ciuttatû ncfirte AqUénfts l'Jobufuit expofitum:quod '1uanquam ex confuetudine per curriculum,[eu lapfum antiquiJ!imum temporù ap, probata , de quo. hominum mem.oria in cOJJtrarium non exil 1 Jlit, vÎnum exUrQrum immitti infra pr4fdiélam ciuÎtattm
, per quenquam 'Ion debeat ,nifi metreta ruini ad duos fran.. cos a afcenda!: nihilominuJ .nonnulli ef!icia!eJ noftri tam
,,' maioreJ ;'quam minores intra dtaam ciuitatem manento,
contra btnum rttum, & confoetudtnem huruflfJ9~J rvimy»
exterorum annû fingulû infta diaam ciuÎtatem rmm~t~ltf,
. . ex
toti reipublic~ ciuital14 ip(iu.t magnum prlfiudlClum,
&de
quo
�~ Il
NON 1M MIT A T V R, !cc.
fi deflruaio generatur: CHm propter immijftsnem dzEliY'tpini exte?'i ) 1Jin~rum ciuium 'tlendl/ta retrabatur , in quiblU
rvrnûconjiJlit potior 'tltilzta4ciuium eorundem: de.uotam
flpplicatattonem fubiunx~runt ) r-:Jt pro communi dlElJ? cÎuttatil 'tltilitate, nos antiquu ritum,ftu cofuetudinem pr~
drCiam obferuari madare dlgnaremur.i2!!.ocirca 'tlObt;f)'tleflrumque cuil/bet prd!cipiendo mandamUJ) quatmm fi lfa
eft) 'tlt pro parte ipforamaJ!eritur) pro conftruatione , &
incremento 'tlitJ?) 'tl!tlitatkt publjcJ? prd!diB{ noJlrJ? C1Ult~tiJ
eAquenfis in approbatione dlüJ? perpetuatt per antiquitatem confu~tudtrJkr, immiJlionem "f'i1JOrum exterorum huiufmodt ex parte noftra prohiberi in tternumfaciatù : quam ·
etiam, prfmiffts "f'erù eXI~entibUJ,tenore prftfentzum inhib'emUJ)rJu!itlj; ln èo cafo Ircere decernimtu,qu.1bufcunque literu conceJjis ,feu concedentibNJ in contrarium nuOatemu
obflaturù. Datum in caJlro noflro,Andeg~uenf. fu~jigiUo
noftro [ècreto per circunf}eélum 'tltrum Nlcolaum PerrÎgaud ltcençiatum in decretr! , confiliarium nçftrum /idelem
dtfeélum dIe prima menjis,aprilû ,decim~ instEliorJe) Anno
domini 1 zp6.Regnorum'rvero noftrorum'amJo 3~. Per Regem in[ua conJiltQ.MichaeOù.
,
ADN 0 T A T l O.
Yolans Regina idem priuilegium conce(sit ii(dem ferè verbis,
14'7.di€,duodecima In~nlÎs hJ!ij. Curn icaque illud .p~iuilegium
conlleniac,cutn hoc re,& ferè~ideo nalui hic addere.
G LOS SA.
!
r
'f
Francm a(C;pitur pro Yigillti folidu prouincialiblu:qM: 1 •
rum finguli 'v..lent Ires liArd':ji trgo metTeta afcendat IZd duos frltl1fos,h~,
tft,quadragintafolidos proHltJciales,triginta turone.n{es,v;num exterorum
'pportabilur in ,illltAtem Aquenftm; qlumadmodll!n :va!Jût anno ruper;fr~
'5.55 .quo dj~ pA.!!a,tu,(;r feqtunri nimio frjgore crmgtlltt4 fHert yine.t:ita vt
pm deJjmK<vJw-Ilm {olitarum vix fuerit r~cDfle§Ia..: minoru WHe1l venditum fuir Vintl1'H?11fam anno prutdentiyr-opter vin; e 'ter; A~ltndantiAm ,fo
FRA Ne 0 S 4.
quulti vero ffuno magni4fuit Ç,onfmlrtp.vberttM ;quII vi~ ,nquam fuit Vi!A
- ,,,,,"'
.
Dd 3
~
_
.
I~..J
(. ...
~
•
~
1
r •
�eI-VES AQ.Y~NSES
ZJ4
PriuilegiulU ma;or: quO jfltn~ bttbtù.tnt viJ., hammes "Pbi rep,nerent vinum: pl;/ru Y4t
hoc A q nt n li- vendeb .ltur , quaPlJ vlnum·v.t[eret : metret a verldebatur dect m)AIIt dU6de_
bus cocelfnl1l cim folidu turonenfibUl, &. v/Liul : /ta Del~ opmmu /1IaxitnlfJ Heri/uatcm
fnÎr fortèqnia pu.cedClltemmaXlma fmfdl/lt vuertatc. Vtttlam f.tm eJ!mlll5 ftudlofi re/;vrbs iUa fÎt [Q glOIJÙ Cbris1wu,,& Iit'Cnlores verbl-.Del,a.c et/u ft/étores, quàm io eU de 110-'
dus Prouin- biJ flJlicitUJ,lIon tam muLris proprer no~ p!.!!-~la vexaremur I1ltflu.
ciœ l1'lr:rropo- Ciues Aqden(es ligneirant ,& pafl'organt circu;;-lis, atlfremell(
circa ciuirarem Aquenfem.
.
a
1
~ui N'ont
rem qu,od ciues,@T hab/tatores Aquenfes, iuxta eorum
droit d vf.:ge e n ,
d'
b
'
l'II V015 , & en
antlquam confuetu mcm,0 appro atam,& In contra
ceux
dlélorio lU di cio fepiiu obtentam,@'7prlullegia realla con.., 1rgna ficm
' dere a,& pU6,-a pa.'t'a leal
":,e larrolts 1. 2. [cere b,ft} legneil'are,ft} paflorgare pel'jè, & perpaftorcs
~ arbH·fnrt.ea: fù.os rvndecunllue in IOCM campeflribtu non culàuatû, ln
ur. arme- J"'
,
ï
110p.lib.6 . tir. filuir,ac nemoribuJ per quinque leucaJ,crrcum circ a ciuita7· Pa~l.). Sé- lem -AqtJenfem,prout facere con[uefJerunt.
couppent les Ar-
bres !euunit e-ft
,rr;
ftre punu C011l- rmatam,PCJJ mt , &
te~t,t1tu l. 20.
.
•
ADN 0 T A T 1 O.
Pll1l.cap.18.
"
' capttu
' [ 'upa,u.Latlllô/Ja
,
'1
btt/lrlll
'[1.
b f.l
br. '
dd' 1
Crmtmctunn
luroru eoJo .61.v Ijutf
p
ea j'd :ln . fJvtentHm hoc pri//ilegiu,1Jt in iudicif) contradic1urio.
2. .IT. e mre- C
fT"
f'
. '1'
D
'
.
~
lil
Olleellum
Ulr hoc prlUl
eg1l1m, per R aymun dum vfrenganum
lUr. tlCl' 1 na:
'
&
h'
P
"
, .'
eOlTHtem, , marc l~nem rql11ncla:, n02.
ca: d tltt r.& mcç
L ara hAlC'l10n le)
r 'I'
" 'b us
' A quenllch us.
d
t
mcur aClUl
s
i~~~lib:~~.ob~
1
Tem qu'ad de qUlbufcunqt-te clamoribUJ, fi} p'etitibnibttJ
[eruar. cap·5·
fl:Cuniarum, 17el al,arum rerum,qute fient i'nè-ttYMra ra::':~;e:~ te~ tionurn, vel in curia ordinarla, 't'el alrû curiû q.uibufwnque
dre pour fO), 110
..
~
"
ln ClulIlltc
pour (JI donner luutruy,drrejl de ?aris:,2f4.Et ad vfus quotidianbs,natp & jn"rern(llria vl1lgo,arrerages, eohfiirutione regia pr~hibentur interu(uriaq'uippè :.111nO
pra:fcribuntur.An vero prœferatur,domi nns vfnrario, & prâ:ferri. t {j ;quis ~.de
aql1<rduéè.lulHqu e exc~fatio ell:,li quis propriam vrilitatem alicnx pra:fcbc, 1.
pra:fes C.de ferlllt.& aqua.
\
.
~ V .'
bVlm, ea quœ à nabis filp.CriUS diUa font de pafcuÎs , illud habeto'; C1i:to parc,ui
~eneradfe,publlct1m '! 'Priuatu~ I:'I,c. depafc. pub!icis cil: & faltus colnmullIS.
111 l.tefiamx,'~ ' p'lu~es ~.(i fcru.vind. ·à Cicer, dicitllf aget omparCl~l1S, raffurage
c~mmun.AqmmuT !eruirus pafclli làngi temporis'c6fùëtudine-, 1. t-:6t"t .~.de ferUIt.& a9L1a.~ per'legem vel fiatu ttlln v.r hic ea:I.§. fi n,dë pacê 'ten'èn'èi".rt.li. ~~men
vt alten hoc lUS 1)6n cedatllr.& con /tHenri ci confi'îtll'tfi"efi)artic.Sff Pecans atlt~m [eu pecuclis appe!larione f'Cri~it Camus qllaclru pedes.eontineri :t1ure g.reg a-'
, tlm,pa[cuorur l.Iegans feruis.§. pecoribus. ff. de legato 3. "t oues) capra:, bOU tS
�~
. in c'
P.: D A G V M, ~ E S 1) AM..
al S
Îttfte 'Aqüenfi;mtfudtltu riue:r, "PtllntbîtlltOrtJ.lJIj_f1I- ~qui,muUi,;t
-J
,t'.f f : ' ~l
Jtstang~nturaeconJ"JJdtlr,v~
,(;
dequtbUl Atultl4~lIte
:II'
.fl m.l. 2 . if.ad
4 - f. Aq uil fe-
ttonem Ijjtfn f11''Ocedetur, '9'tuU-a lata [o/Hatetr-: & propt ~a r:t vero :quia
ml curi~,1fè'ùfifc0 d'l:beatur. (' J
\ .. gr;J!3tlm non
1} "
...
',
p:tICUDrur pe-
Itein\ ~u'D'd!de prouJftb.n.t}.,~ -&: fef,ltJ~m'bÎN 'pr1'tn rbiIJ, c~ris appdl:",
~ü~~, t.'r& fiè.Pt,. ftJ Cf-lrZa èttmèr~rtitlonum, tJOnc non co-
. &/i')tûrJ.
I~
'1,\
JI'/III, .. " • " ' .
.
pn:hendurur
•
~elalJd qa~~ù5tglte;rn t:uYtatt ?fquenfi. fJr.o (jèujJi()1StbUJ, vld.clau mal"~bnorum, " ~bl pr~edebflr d.e p~lofil.à è ,'~pofl-eriorltfl;te IC,U11a'um, ad
• J d
.· \
~ 'k -1.\,
-.
'
,olhrutlones
cre rtotlJm, loqtJantum Clue'i., ç,- fJdflltaf:o'r'N tanguntur, t luarum • &
nuUa latadebeattlr; néte"xtf,4th.. ,. . '
aquaru.m.
t
br("
Exrraélum ex li bro fubeo.
., . r'1 ·rI f11 qSI m l!}
~
. De}~re &
1 11ll,lcfÀM!J,y.ctOgal rï ~,Pîa~ia ~qe~:}..q6 foluumAquéfes. dla.-('r~tl1S la~ dh
'1. 1..
(
Ji e), S; JI. .
cafU vide Mar
Te quo 0 m1JeJt.J'Ja.lJ1,EatI/1'If~f5 mCOl~ crultatl:l Aquen- ga 1etum ll' b r.
fùY~flhte 'i(5"Jfoturl{int,,&
dabeN11JÇf rpet in l.con menra-
Ped~
.
J
eJfe
fùfM';';,hjb~rf..,l&t u'ifm ifè.l! ,~.O'(1'fJl ûfilPl! (In fJmn UJ
, . . ~ ,
- ,
• 'd
.
terriJ,(cy.lo,r~~·(}J.lJli~'11xbet)ttne.t ~Po/fi et,!lut ha
rjorum,ad ftaruta Cubmlftionllmcap. S.
·bebltJtJ fuiulVitIJ,d/UU,HDsifI"Àf R .Ludàu/6UJ, ProumCl~ & 6. ,
'.fi
; li, ,
!-.la .
1.
.ff.'
.r.
l.. a'rerum becornésgnatUJ nbj"er'&jUllnplfSJ,Crtl1n
Jût:CC;-Jor-e.ffnJ ra co- nè de hlS nomrtattU prOfÛhf'(.é-, & R~n:.ajquellij, IfZjt aLtbt rz;bzwnque tis le&or lènexirà é&;;;'-tatUJ prie'rJi'ôlôs'J~qùtjit,j~ &tt;'~f4trendis)à [iar , bcne~o,-
p,;'
'1i1d(~ntftefoltJt (Ji1'C,&pr~jf~V1fe Pèèlâ!AJlepa:''PfBtga ~~;,;~:~~:~=
" liJ~télld~;tl'àtl~,'e7" tYjJpoJition~J ç()nfl.ltutOl'tim; & clmjhtJee rt~m g... a~iam,
Iliit~ac ddSti..fJra;& dèbemlttrÛiprô qUJMftAAjâlH'm.rca- ~I~ aflillllT1us.
torlblfJ.(:; ;tbm COJ emedo,aut vendUo, ppJ.'t-IB[J.dô, man- .. A!'l;o, .C.
d~indô, v el'ttttnftundo pel' iO~if pr~tl;Elt1:per. rlid/n,·-uél per
ter~a'llJ, ~tJrpè'1uttJ:t&/pciafiler p"o prt6~f[o.:iurrcat.hetu,
infulteftn'6YJghleflj ttd,tll>n·in tJzElo Laco filhl[! ·lu~tur per
Clues,rvel habit toreJ Acjtlenfes;f5mflodeJcathen~apperIre teneatür~~iélarn cath't?'Jafn abfque alrqurd eXlgedo~·tta
quod ad Ipjo'r'urh piuttane mZTzlmèpro rebf#,~ mercatùry
IP!Ù tencvlntur,fou co.mpe[lantur AquenfeJ quo-utfrpodo.
J
P;iudegia
,
�.,
1: .J.
nu k
l,
,, ;'}U
-~
<.:J~.) l
., ;:n L
.'{'
mJ'o l~'O
:J>~,,_, no~ ~
...
,"J
. d ...
:)
)12i.
1
C!
[1
- .1
d.
l
1 (,
r
-
,
...
O' W' rJlillc)A
r~
mClales
;\, -
\
f' t
H l"J;, i f L
f',
~_r_r ~1 "
T ~rNfPJ»lJ.1J'6S ojjclale.I{tf1w:.m-alQ{ef."jql.4fl:lJfl(!.irJfrf!
'ui-
,:.1 ·t~' 'l. ta.tù~u'.o/i.lprffo11t'~; œfùtur/f!Pij.{)r.'ir:1f'~ltH qtt-
1.;)
r
.. J
,.
'l
. baf:~ntjif;&':..'ba,betJtlM!mi1rfJ.,,~rntt.at.e,~ UJtp'rtff[lo
'in oner,bf14 dtit~ wutatûL(~tbui1.nt ft t4,t41{1~ ciues.etufile,
.
l! fj
,,'UJO'1dlf~,
c,.·
• ~
, ,ft " . " ' .]J'') ... r~lot; . ~ ..I. .. ~~ ri
~lleme" tam maroreS'-fUalll'tTn 10 eS,c.... ...- J ~
\ tn~\lo , in e:lneribcrs. \..
.'
Habeturincapitulispacis.
~
".,;:,.
I;,U1
.,
-:.!
,.
. trftta; li fend:\1nt"Ciu~ ~f1lenÇes ~ropr):l aultoritue,&c.
::.:! _~ .T.~ q M olftntrfJi 4qufnfls ;uxtit cqnfu.etudmepr~~
1
'>.
"
&c.
. libaJam r:ep~~nerare,& rec'f/~re CUI1'J ar'fluive/ fine ~r~
miJ,perJe, ~el al,os ad hoc co~duaos eorum propria aua(J~
, r~tate ,fupcrj~rû ltc~nàa.!e{j.utjjta, omnç,s.& ~uoJc,~mque
A
"
tllos cO!'1p~triottU,~el àllfmge'(JASJ Cf4( ~~ r.a5~ru,!, pnttt~
: ~, 'glu,"P{nJ,(#;' ~~nfoet.udmes.a.p..p.KRqa(~) ~.f lY!,1Jcrar~:}t,
. hu.;~: ~ 'J'llcap.erèu-rJjrfe1èt"fcl.p.F fbllqttUrp,. f.i .àl~4s/.otra:vjfû,
;'~:;J! J': ~ , & lt~el't~sç;orum tue z;ft..I 'lqex~r~,!t..! [e~ llJ.0{eHa\~nt
t: • U,&
tam zn elUttate Aq uet1i>-fJ.,u'p" ~ trf·, *, ~ \ ~
:' ~'f
_ (
~
o P.PI·C'I At l! S1 "A'o:! E N;S ES,
_,
1~~, ~
:;~~l
,~cn
cdntinetu(ln ,6,~p,ituli~ pa.cj~
-y~
'"
1
, 4
<,
-
..
t. . \' \
1
.oe,bano.'O'ib'"ciuit!1te~A q~n~.
'1)' •
\
,.
•
Tem Ji extra dJào ~ t8.'r.{1unos,mjra terrtt~riam ~i{lf ciultat'ir 4quenfis reper.;atur allqua ~nup·t!<l a, ')Jel a«e1'ù'
J; . . in~ltculUJ -pmeiJ,bladif,pratiJ,e§ deu1dutiJJoluat,(tfol-
uere tme.aturcuftos dl{ll,au.eriJ pro banno,&, 'VIce qualzbet
..., ~ . flltd(J$ quinque,& dom~l!UI tl11UJ aUC]'t~f..oJuat pro banno,
foluatpre qJ.lollbet ammalt bannum ca:-nm~f.!en,te de'1arlos
fex.~cuitfJ bp'nnt medt(ftUj]r, ft) eJ1è d...~beat.atCu[alJ.ti.
'A
' M, ,:
~ \ Ac~ur~rè quilibet po.en inJ1:lnnO ram Cuo,q\1am ~li('no, '
Tem qflpd>8mnù perjo'ftl!ide dlgn~eoftt~p~~ere,& ~C'
cufare bannum t am defuo, quàm df! a/zeno, @!rfibt crc'
1
·
datur !u()!urtl.mento) &. habcat medlet(.(.tfm panm,
accufoblt.
"
. !
FIN 1 S.
ql/od
~
"
:
�
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Monographie imprimée
Description
An account of the resource
Ouvrages imprimés édités au cours des 16e-20e siècles et conservés dans les bibliothèques de l'université et d'autres partenaires du projet (bibliothèques municipales, archives et chambre de commerce)
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Statuta Provinciae Forcalqueriique comitatuum. Cum commentariis L. Massae... Accesserunt F. Fortii, I. C. Andini, in illa curia advocati, notæ ad marginem.
Subject
The topic of the resource
Droit coutumier
Oeuvres des juristes provençaux avant 1789
Description
An account of the resource
texte en français, provençal et latin
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Massé, Louis
Source
A related resource from which the described resource is derived
Bibliothèque Méjanes (Aix-en-Provence), cote In 8 14778,2
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Nicolas Pillehotte et Jean Tholosan (Aix-en-Provence)
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1598
Contributor
An entity responsible for making contributions to the resource
Fort, F., commentateur
Clappiers, François de, auteur
Rights
Information about rights held in and over the resource
domaine public
public domain
Relation
A related resource
Notice du catalogue : http://www.sudoc.fr/201666944
Vignette : https://odyssee.univ-amu.fr/files/vignette/Mejanes_8-14778-1_Masse_Statuts_vignette.jpg
Format
The file format, physical medium, or dimensions of the resource
application/pdf
1 vol.
[16], 216, [24] p.
In-4
Language
A language of the resource
fre
lat
oci
Type
The nature or genre of the resource
text
monographie imprimée
printed monograph
Coverage
The spatial or temporal topic of the resource, the spatial applicability of the resource, or the jurisdiction under which the resource is relevant
France. 15..
Provenance
A statement of any changes in ownership and custody of the resource since its creation that are significant for its authenticity, integrity, and interpretation. The statement may include a description of any changes successive custodians made to the resource.
Bibliothèque Méjanes (Aix-en-Provence)
Alternative Title
An alternative name for the resource. The distinction between titles and alternative titles is application-specific.
Statuta Provinciae Forcalqueriique comitatuum. Cum commentariis L. Massae... Accesserunt F. Fortii, I. C. Andini, in illa curia advocati, notæ ad marginem. Cum indice. On à adjousté un livret, de la genealogie des comtes de Provence, tiré du livre en latin de feu Maitre F. de Clappiers, sieur de Vauvenargues...
Identifier
An unambiguous reference to the resource within a given context
https://odyssee.univ-amu.fr/items/show/114
Droit coutumier -- Provence (France) -- Ouvrages avant 1800